Least Learned No. 3

TRAINING ON LEARNING DEVELOPMENT NEEDS
ASSESSMENT IN ARALING PANLIPUNAN 5
February 3-4, 2021

Mga Katutubong Pilipinong
Lumaban para sa Kasarinlan
DAISY P. DELFIN
Teacher II
LORIE MAE M. ENDE

Head Teacher I
CURRICULUM Lumaban para
IMPLEMENTATION sa Kasarinlan
DIVISION
LAYUNIN:
1.Nakikilala ang mga katutubong Pilipinong lumaban upang
mapanatili ang kanilang kasarinlan;
2.Naipaliliwanag ang mga dahilan ng pakikipaglaban ng mga
katutubong Pilipino;
3.Napahahalagahan ang mga katutubong Pilipinong
lumaban upang mapanatili ang kanilang kasarinlan.
4.Nakabubuo ng lesson activity sa pagtuturo sa
pagpapahalaga sa mga katutubong Pilipinong
nakipaglabanupang mapanatili ang kasarinlan.
3
DEPARTMENT OF EDUCATION-SCHOOLS DIVISION OF SOUTH COTABATO
DIVISION
Gabay na mga Tanong

1.Sino-sino ang mga katutubong Pilipinong lumaban upang
mapanatili ang kanilang kasarinlan?
2.Ano ang mga dahilan ng pakikipaglaban ng mga
katutubong Pilipino?
3.Paano natin ipapakita ang pagpapahalaga sa mga
katutubong Pilipinong lumaban?
4.Paano ituturo ang pagpapahalaga sa mga katutubong
Pilipinong nakipaglaban upang mapanatili ang
kasarinlan.
4
DIVISION
Gawain 1: Kilalanin ang mga katutubong Pilipinong

nakipaglaban sa mga Espanyol upang mapanatili ang
kanilang kasarinlan. Saang lugar makikita ang mga
katutubong ito?
5
DIVISION
Usap Tayo!
Panimula
Hindi madali para sa mga Espanyol ang pagsakop sa
Pilipinas. Bukod sa paggamit ng dahas, kinakailangang
gumamit ng mga taktika upang masupil ang mga katutubo at
tanggapin ang kolonyalismo, Bagama‘t nasakop ang
kapatagang bahagi ng Luzon at Visayas, hindi naman nasakop
ang mga kabundukan sa hilagang bahagi ng Luzon. Hindi rin
nasakop ang mga sultanato sa Mindanao dahil sa lakas at
tapang na ipinamalas ng mga mandirigmang Muslim laban sa
mga Espanyol.
6
DIVISION
Usap Tayo!
Mga Katutubong Pangkat na Hindi
Napasailalim sa mga Espanyol
1. Ang mga Igorot sa Cordillera
(Ibaloi, Isneg, Kankanaey, Kalinga, Bontoc at Ifugao)
2. Ang mga Muslim sa Mindanao
7
DIVISION
Usap Tayo!
3 Pangunahing Dahilan ng Pananakop sa mga

Igorot
• Pananakop sa mga Igorot dahil sa ginto
• Pananakop sa mga Igorot dahil sa Kristiyanismo
• Pananakop sa mga Igorot dahil sa monopolyo sa

tabako
8
DIVISION
Usap Tayo!
Pananakop sa mga Igorot dahil sa Ginto
• ang hangad ng mga Espanyol ay ang deposito ng ginto sa

Cordillera na dinadala ng mga Igorot sa Ilocos.
• nais ng Espanyol na makinabang sa deposito ng ginto sa

Cordillera.
9
DIVISION
Usap Tayo!
Pananakop sa mga Igorot dahil sa Ginto

• lalong naging maigting ang paghahanap ng ginto sa
pagsiklab ng Thirty Years War sa Europe dahil sa
matinding pangangailangan ng Spain ng pantustos sa
digmaan.
• noong 1624, tuluyang inihinto ang paghahanap ng

minang ginto sa Cordillera dahil napag-alamang
mababang kalidad lamang ang gintong nanggagaling dito.
10
Mga Katutubong Pilipinong Lumaban para sa Kasarinlan
CURRICULUM IMPLEMENTATION DIVISION
Usap Tayo!
Pananakop sa mga Igorot dahil sa Kristiyanismo

• Pinadala ang mga Dominikano at Augustiniano upang
gawing Kristiyano ang mga Igorot.
• Nais ng mga espanyol na mabura ang sinaunang relihiyon

ng mga Igorot at baguhin ang kanilang pamumuhay ayon
sa pamantayan ng mga Espanyol.
11
DIVISION
Usap Tayo!

• tinutulan ng mga Igorot ang tangkang binyagan sila sa
Kristiyanismo
• naging mahirap para sa mga misyonero na tunguhin nang

madalas ang bulubundukin ng Cordillera.
• nagkaroon ng kakulangan sa mga misyonerong maaaring

ipadala sa lalawigan.
12
DIVISION
Usap Tayo!

• naging mahirap din para sa mga sundalong Espanyol na
ipinadala sa Cordillera na lupigin ang mga mandirigmang
Igorot sa bulubunduking kabisado nila ang pasikot-sikot.
13
DIVISION
Usap Tayo!
Pananakop sa mga Igorot dahil sa Monopolyo sa Tabako
• lahat ng maaaning tabako ay bukod-tanging sa

pamahalaang kolonyal dapat ibenta, bilhin sa murang
halaga, pagkatapos ay ibebenta sa mataas na halaga
• patuloy pa ring nagbebenta ang mga Igorot ng tabako

nang patago sa ibang mangangalakal
14
DIVISION
Usap Tayo!
Pananakop sa mga Igorot dahil sa Monopolyo sa Tabako
• hindi nagtagumpay ang Comandancia na pasunurin ang

mga Igorot sa monopolyo sa tabako
• Tinagurian sila bilang tribus independientes o tribong

malaya
15
Gawain 2: Talakayin ang sanhi at bunga ng mga

karanasan ng mga Igorot sa tangkang pananakop sa
kanila ng mga Espanyol
Labanan Sanhi Bunga
Labanan sa
Cordillera
16
Usap Tayo!
Ang Tatlong Sultanato sa Mindanao
17
Usap Tayo!
Ang Tatlong Sultanato sa Mindanao
• Ang mga sultanato ay may aktibong ugnayang
pangkalakalan sa bawat isa at sa mga karatig sultanato
sa Timog-silangang Asya. Nabibigkis din sila sa
kasunduang ipagtanggol ang bawat isa sa oras ng
kagipitan.
18
DIVISION
Usap Tayo!
Mga Digmaang Moro
19
DIVISION
Usap Tayo!
Mga Digmaang Moro
20
DIVISION
Gawain 3: Magbigay ng mga dahilan ng pananakop ng

Espanyol sa mga katutubong Pilipino.
Dahilan ng
Pananakop
21
DIVISION
Muling Pag-Isipan at Gawin

Unawain ang talahanayan tungkol sa mga tangkang pananakop
sa mga katutubong pangkat.
Pangyayari Paliwanag
Pananakop sa Agad nagpadala ng misyon si Legazpi sa Ilocos sa
mga Igorot dahil pamumuno ng kaniyang apo na si Juan de Salcedo
sa Ginto upang siyasatin ang mga gintong ibinebenta dito ng
mga Igorot. Lalong naging maigting ang paghahanap
ng ginto sa pagsiklab ng Thirty Years War sa Europe
dahil sa matinding pangangailangan ng Spain ng
pantustos sa digmaan. Noong 1624, tuluyang inihinto
ang paghahanap ng minang ginto sa Cordillera.
22
DIVISION

Pananakop sa Ninais ng mga Espanyol na mabura ang sinaunang relihiyon ng
mga Igorot dahil mga Igorot at baguhin ang kanilang pamumuhay ayon sa
pamantayan ng mga Espanyol. Hindi nagtagumpay ang mga
sa Kristiyanismo Espanyol sa misyong binyagan sa Kristiyanismo ang mga Igorot.
Una, naging mahirap para sa mga misyonero na tunguhin nang
madalas ang bulubundukin ng Cordillera. Pangalawa,
nagkaroon ng kakulangan sa mga misyonerong maaaring
ipadala sa lalawigan. Huli, naging mahirap din para sa mga
sundalong Espanyol na ipinadala sa Cordillera na lupigin ang
mga mandirigmang Igorot sa bulubunduking kabisado nila ang
pasikot-sikot.
23
DIVISION

Pananakop sa Pagsapit ng ika-19 na siglo, muling nagpadala ng
mga Igorot dahil misyon ang mga Espanyol sa Cordillera upang
sa Monopolyo ng magtatag dito ng pamahalaang militar. May mga
Tabako hinirang na kinatawan ang pamahalaan na siyang
may karapatang bumili ng tabako sa mga
katutubo. Gayunpaman, hindi ito sinunod ng mga
Igorot na patuloy pa ring nagbebenta ng tabako
nang patago sa ibang mangangalakal.
24
DIVISION

Ang mga Muslim Kagaya ng karanasan sa mga Igorot, hindi rin agad
sa Mindanao nasakop ng mga Espanyol ang mga Muslim sa
Mindanao. Mula ika-7 hanggang ika-14 na siglo, ay
sinakop ng mga Muslim (Moors) ang Spain. Batay sa
karanasang ito, batid ng mga Espanyol na hindi
magiging madali na magapi ang mga Muslim sa timog
ng Pilipinas.
25
DIVISION

Ang Tatlong Mayroon nang tatlong matatatag na sultanato sa Mindanao
Sultanato sa pagsapit ng ika-16 siglo. Ito ay ang sultanato ng Sulu,
sultanato ng Maguindanao, at sultanato ng Buayan. Upang
Mindanao
maging ganap at lehitimo ang pagsakop nila sa buong
Pilipinas, noong 1571 ay sinimulan ng mga Espanyol ang
tangkang pagsakop sa Mindanao. Hindi basta sumuko ang
mga Muslim. Nilabanan nila ang mga pwersang Espanyol
na sumalakay sa Mindanao sa serye ng mga labanang
tinawag na Digmaang Moro.
26
DIVISION

Digmaang Moro Tulad ng Cordillera, naging maigting din ang pagpapadala ng
mga Espanyol ng mga ekspedisyong militar sa Mindanao
upang tuluyan na itong mapasailalim sa kanila. Sa panahong
ito, anim na digmaan ang sumiklab sa pagitan ng mga Muslim
at mga Espanyol. Mahalaga sa mga Muslim na mapanatili ang
kalayaan. Lalo na sa aspekto ng relihiyon. Para sa kanila, ang
Islam ay hindi lamang isang relihiyon kung hindi isa ring
paraan ng pamumuhay.
27
DIVISION
Gawain 4: Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy sa Hanay

A. Isulat sa patlang ang sagot.
Hanay A Hanay B
_____ 1. Banal na digmaan ng mga Muslim A. Digmaang
Moro
_____ 3. Tawag sa anim na digmaang ipinakita B. Monopolyo sa
ng mga Muslim bilang pagtanggi sa Tabako
kolonyalismong Espanyol
_____ 5. Sa ikatlong pagkakataon, tinangkang C. Jihad
sakupin ng mga Espanyol ang mga Igorot bilang
bahagi ng patakarang pang-ekonomiya.
28
DIVISION
Gawain 5: Gamit ang diagram sa ibaba, ipakita ang

pagpapahalaga sa mga katutubong Pilipinong lumaban
upang mapanatili ang kanilang kasarinlan.
A. ___________________ A. ___________________
Mga Igorot sa
B. ___________________ B. ___________________
Cordillera
C. ___________________ C. ___________________
Mga Katutubong
Pangkat na Hindi tinangkang sakupin Tumugon sa pananakop
Nasakop ng mga dahil sa sa pamamagitan ng
Espanyol
A. ___________________ A. ___________________
Mga Muslim sa B. ___________________
B. ___________________
Mindanao C. ___________________
29
DIVISION
Isagawa Natin:
Gawaing Balangkas sa Araling Panlipunan 5
I. Layunin:
II. Paksa:
III. Pamamaraan:
A. Pagbabalik-aral E. Paglalahat
B. Panimulang gawain F. Paglalapat
C. Pagtatalakay G. Pagtataya
D. Pagsusuri H. Karagdagang Gawain
30
DIVISION
MARAMING SALAMAT AT MASAYANG PAGTUTURO!
31

Least Learned No. 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Least Learned No. 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRAINING ON LEARNING DEVELOPMENT NEEDS

ASSESSMENT IN ARALING PANLIPUNAN 5

February 3-4, 2021

LORIE MAE M. ENDE

Gabay na mga Tanong

Gawain 1: Kilalanin ang mga katutubong Pilipinong

2. Ang mga Muslim sa Mindanao

3 Pangunahing Dahilan ng Pananakop sa mga

• Pananakop sa mga Igorot dahil sa Kristiyanismo

• Pananakop sa mga Igorot dahil sa monopolyo sa

Pananakop sa mga Igorot dahil sa Ginto

• ang hangad ng mga Espanyol ay ang deposito ng ginto sa

• nais ng Espanyol na makinabang sa deposito ng ginto sa

Pananakop sa mga Igorot dahil sa Ginto

• noong 1624, tuluyang inihinto ang paghahanap ng

Pananakop sa mga Igorot dahil sa Kristiyanismo

• Nais ng mga espanyol na mabura ang sinaunang relihiyon

Pananakop sa mga Igorot dahil sa Kristiyanismo

• naging mahirap para sa mga misyonero na tunguhin nang

• nagkaroon ng kakulangan sa mga misyonerong maaaring

Pananakop sa mga Igorot dahil sa Kristiyanismo

• lahat ng maaaning tabako ay bukod-tanging sa

• patuloy pa ring nagbebenta ang mga Igorot ng tabako

• hindi nagtagumpay ang Comandancia na pasunurin ang

• Tinagurian sila bilang tribus independientes o tribong

Gawain 2: Talakayin ang sanhi at bunga ng mga

Labanan Sanhi Bunga

Mga Digmaang Moro

Gawain 3: Magbigay ng mga dahilan ng pananakop ng

Muling Pag-Isipan at Gawin

Muling Pag-Isipan at Gawin

Muling Pag-Isipan at Gawin

Muling Pag-Isipan at Gawin

Muling Pag-Isipan at Gawin

Muling Pag-Isipan at Gawin

Gawain 4: Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy sa Hanay

Gawain 5: Gamit ang diagram sa ibaba, ipakita ang

MARAMING SALAMAT AT MASAYANG PAGTUTURO!

You might also like