ÜRÜN TANKERLERİ

 GENEL BİLGİLER
 UYULMASI GEREKEN KURALLAR
 DEVRE TAKİBİ
 ÜRÜN TANKERLERİ
HAKKINDA GENEL BİLGİ
 Petrol ve petrol ürünlerinin piyasa ve doğal
koşullar itibariyle bir yerden başka bir yere
taşınması gerekmektedir. Şüphesiz dünyanın
hemen hemen her yerinde petrol ve petrol
ürünlerine ihtiyaç vardır. Petrol taşımacılığı petrol
boru hattı, tren yolu, kara yolu, hava yolu ve deniz
yoluyla yapılmaktadır. Deniz yoluyla yapılan
taşımacılık diğer taşımacılık türlerine göre hem her
yere ulaşabilmesi, hem ekonomik olması, hem de
istenildiği kadar miktarda petrol ve petrol
ürünlerinin aynı anda taşınabilmesine olanak
sağlar.
ÜRÜN TANKERİ;
HAM PETROLÜN
İŞLENMESİ
SONUCUNDA
OLUŞAN
ENDÜSTRİYEL
PETROL
ÜRÜNLERİNİ
TAŞIMAK AMACI İLE
ÜRETİLEN
TANKERLERDİR.
Petrol Ürünlerinin Sınıfları;
Tüm petrol ürünleri gemilere yüklenebilir ve
genellikle hepsi yanıcı özelliklidir. Örneğin;benzin
aşırı derecede yanıcıdır, buna karşın yağlama yağı
biraz daha emniyetlidir. Tüm bu maddeler özel
koruma önlemleriyle taşınmalıdır.
Genel olarak ham petrol
ürünlerinin gruplandırılması:
 UÇUCU MAHSULLER (Volatile Products):
Sıvı gazlar (Liquified gases)
Tabii Benzin (Naturel Gasoline)
 HAFİF YAĞLAR (Light Oils):
Benzinler (Gasolines)
Roket ve Jet yakıtları (Rocket and Jet Fuels)
Traktör Yakıtı
Gazyağı (Kerosine)
 DAMITMA MAHSULLERİ (Distiliates) :
Range oils,
Furnace Distillates,
Diesel Fuel (Motorin, Gasoil)
 YAĞLAMA YAĞLARI (Lubricating Oils):
Motor, makine, silindir, dişli, makas, v.b. yağları
 GRES VE MUMLAR (Greases and waxes): Parafin
mumu, mikrokristalin mumu, muhtelif gresler,
 ARTIKLAR (Residues):
Fueloil (Siyah mazot), Asfalt, Karbon siyahı (Garbon
Black),
 ÖZEL MADDELER (Spesial Products):
Tıbbi mahsuller, Hidrokarbonlar
 TAŞINAN ÜRÜN ÖRNEKLERİ
NAFTA,KURŞUNSU
Z
BENZİN,BENZİN,JE
T YAKITI,GAZYAĞI,
MOTORİN,KALORİF
ER YAKITI,FUEL
OIL, MAKİNE YAĞI,
MUM(WAX),ASFALT,
KÜKÜRT
TAŞINAN ÜRÜN ÖRNEKLERİ
 Benzin (Gasoline)
Ham petrolün distillasyonundan elde edilen en
hafif maddelerden biridir. Düşük süratli içten
yanmalı (dahili ihtiraklı) motorlarda kullanılır.
Benzinin çeşitli adları vardır. Petroleum spirit,
Nafta, Petrol, Aviation Spirit, hepsi bazı ek
madde katılmış olan benzin çeşitleridir. Çok kere
benzinin içine Kurşun tetra etil (T.E.L-Tetra ethil
Lead) denilen katkı maddesi katılmak süretiyle
piyasada kurşunlu benzin denilen bir benzin
yapılır.
 Benzol (Benzole)
Bu mahsul damıtma yoluyla kömür katranından
elde edilir. İçinde başlıca BENZEN denilen
hidrokarbon ile çeşitli kokulu hidrokarbonlar
bulunur.
 Toluol (Toluole)

Bu da çok kere kömür katranından elde edilen

kokulu bir hidrokar­bondur. Başlıca Toluen ile bir
miktar Benzol ve Ksilol’dan oluşmaktadır. Ksilol
(Xylole), bir kokulu hidrokarbon çeşididir. Kömür
katranından çıkarılır.
 Beyaz Benzin (White Spirit)
Petrolden rafine suretiyle elde edilen Benzin ve
Gaz arası bir distillasyon mahsulüdür. Parlama
noktası 600 C dan düşük değildir. Kaynama
noktası 150/2000 C. dır.
 Jet Yakıtlar (Jet Fuels)
Bunların JP 1, JP 2, JP 3, JP 4 gibi pek çok
çeşitleri vardır. Uçak gaz türbinlerinde yakıt
olarak kullanılır.
 Motorin (Gasoil)
Motorin, Gaz ve yağlama yağları arasında elde
edilen bir distiledir.
 Gaz (Kerosine)
«Lamp oil,», «Burning oil,», «Parrafine oil»
adlarıyla da anılan madde, bizde «Gazyağı»
diye de bilinir. Benzin ve Motorin arasında bir
petrol distillesidir.
 13 Dizel Yakıtları (Diesel Fuels)
Bunlar doğrudan doğruya distillasyon ile
çıkarılabildikleri gibi, Bakiye Fueloillerle
Motorinin harmanlarından da meydana getirilir.
 Siyah Mazot (Fueloils)
Bunlara kazan mazotu (Furnace Oil) da denir.
Bunlar ham petrol distillasyonlarında arta kalan
kalın yakıntılardır.
 Yağlama Yağları (Lubriacating Oils)
Organik menşeli olan veya petrolden çıkarılan,
yahut ta her ikisinin karışımından elde edilen
yağlar, bazı katkılarla birlikte harman edilerek
hazırlanır, her türlü yağlama işlerinde kullanılır.
 Beyaz Yağlar (White oils)

Lubricating oil karakterinde, fakat renksiz

yağlardır. Tıbbi maksatlarla, likit parafin olarak
kosmatikler, saç praparasyonları imalinde,
parfümeri sanayiinde kullanılır.
 Mum (Parrafine Wax)
Parafin tipi denilen bazı ham petrol cinslerinden
elde edilen katı hidrokarbonların bir karışımıdır.
Saf durumda renksiz, kokusuz, lezzetsizdir. Erime
noktaları çok değişiktir. Mum imalinde, su
geçirmezlik temininde, diğer çeşitli işlerde
kullanılır.
 Ürün taşıyan tankerlerin yüklemeleri önceden
yapılması gerekebilecek tank temizlikleriyle,
homojen yük tankerlerininkinden ayrılırlar.
Rafine mallar beyaz ve siyah olarak iki cins
olduklarından bilhassa siyah mal, yani fuel-oil
tanklarının, beyaz mal alabilecek hale getirilmesi
için gerekli temizlik yapılmalıdır.
 Beyaz mal tankerleri genellikle yurt içindeki
rafinerilerden diğer yurt limanlarına rafine mallar
taşırlar. Bu rafine mallar genellikle, Benzin,
Benzin asıllı veya gaz asıllı jetfueloiller, (ATF),
gaz (Kerosine), Motorin (Gasoil A. P. Dieseloil)
ve siyah mallardan hafif, orta, ağır fuel­oiller,
(Light, medium, heavy fueloils) den ibarettir.
ÜRÜN TANKERİNİN GENEL
HATLARI
SORULAR
1.Aşağıdakilerden hangisi ürün tankeriyle taşınmaz?
A)Nafta B)Benzin C)Mum D)Solvent

Cevap:D
2.Genel olarak ürün tankerleriyle taşınan petrol ürünleri
çeşitli gruplara ayrılırlar aşağıdakilerden hangisi bu
gruplardan biri olamaz?
A)Uçucu mahsuller
B)Yağlama yağları
C)Gres ve mumlar
D)Tabii gazlar
Cevap:D
ÜRÜN TANKERİNDE
DEVRELER
Yükleme Devresi(drop line):
Tankın doldurulması için yapılmış olan devredir.
Pompa daireli gemilerde, yükleme devresi; Yük
pompasının atlatma devresi (by pass) açılıp,
pompa giriş çıkışı kapatılarak hazırlanır. Pompa
daireli gemilerde her tanka giden iki ayrı yük
devresi vardır. Bu devrelerden biri süzdürme, biri
ana yük devresi olarak kullanılır. Yükleme
devresine basınç uygulanmaması için,
yüklemelerde, daha büyük çaplı olan ana yük
devresi kullanılmalıdır. Bu tür devreler tank
içindeki kuyu içinde bir çan ağzı (bell mouth) ile
son bulur.
Dikey pompalı gemilerde, yükleme devresi ana
yük devresinden ayrılıp, genellikle tanka dikey
olarak pompanın yakınında bir yerden girer ve
tank tabanının birkaç santimetre yakınında son
bulur. Dikey pompalı gemilerde yükleme
devresinden tahliye yapılmadığı için, yükleme
devresi sonu, yük tankı dibine paralel olmayabilir.
Direkt (Blok) Sistem 3 Pompalı
Direkt (Blok) Sistem Pompalı
 Devreler, boruların iç çaplarıyla anılır. Alışılmış tipte bir
tankerin «conventional three - island» yük devre sistemi
genel olarak «ring sistem» «dairesel sistem», «loop
sistemi» adlarıyla anılan bir sistemdedir. Bu sistem,bütün
tankları dolaşan bir ring ile bu ringin sancak ve iskele
taraflarını birleştiren kollardan «cross-over» ibarettir. Bu
devrelerin üzerlerinde bulunan ve çoğu kere yaptıkları
işlere göre adlandırılan valflerle bütün tanklara her türlü
yükleme-boşaltma işlemi kolaylıkla yapılabilir. Baş ve kıç
pompa dairelerinde pompalarla iştirakli olan bu devreler ve
pompa dairelerindeki sancak-iskele, ikişerden dört pompa
ile, her türlü yükleme-boşaltma manevrası kolaylıkla icra
edilebilir. Çeşitli yük taşıyan gemilerden kullanışlı devre
sistemi, bu ring sistemidir. Böyle bir sistemle birkaç çeşit
yük hiç bir karışma «contamination» tehlikesi olmadan, bir
arada yüklenir, boşaltılır.
YÜKLEME
 Yükleme esnasında dökülmelere karşı zabitler extra
çaba göstermelidirler.
 Tek tip mal yüklemelerinde gerek tank hazırlıkları
gerekse yükleme esnasında devrelerin ve valflerin
maniplasyonu çok basit ve kolaydır.
 Çeşitli cins malların yüklemesinde çok büyük dikkat ister,
bu şekil yüklemelerde bazı yanlış valf manevraları
sonucu mal karışmaları olmuştur.
 Devre içlerinde dolaşan değişik cins akaryakıtın
herhangi bir valfın sızdırması sonucu bir karışmaya
(contamination) sebebiyet vermemesi için en az iki valf
seperasyonunu temin etmek gerekir.
 Yükleme-boşaltmanın takip edeceği bütün
bölümler hakkında gemideki görevli kimselere
yeterli bilgi verilmeli, hangi devrelerin
hazırlanacağı, hangi pompayla hangi malın
basılacağı, önce hangi tankın açılacağı,
hangisinde süzdürme yapılıp hangisinde stop
edileceği, stopların terminal mi yoksa gemi
tarafından mı yapılacağı, pompacılara ve ilgili
zabitlere not ettirilmelidir.
 Terminal-gemi irtibatı da yükleme boşaltmalarda
hayati önem taşıyan bir noktadır. Bu irtibatı en
sağlam, en garantili yollarla temin etmek gerekir.
Vhf en emin yollardandır.
 Bütün yüklemelerde, tanklarda ve güvertelerde dikkat
edilecek hususlar, tankerciliğin genel kurallarıdır.
Hortumların bağlanmalarında, sökülmelerinde dikkatli
olmalı, ağır davranmalı, özellikle uçucu mal döküntüleri
civarda hazır bulunacak hortumlarla derhal yıkanmalı,
manifold ağızlarına özel kaplar(tava) konularak
güverteye mal dökülmemesine azami dikkat
göstermelidir.
 Yükleme yapılan tanklarda, özellikle uçucu yüklerin
alındığı tanklarda bütün kapaklar kapalı tutulmalı, aleç
kapaklarına tel kafesler takılmış bulundurulmalıdır.
Buharlaşmanın güverteye yayılmamasına dikkat
etmelidir
 Tanklara alınacak malların aleçleri önceden
tespit edilirken, belirli bir genişleme payı bırakılır.
Bu pay tank kapasitesinin % 2’si kadardır. Böyle
bir boşluk bırakmakla, tanklardaki mal seviyesi
ana güverte seviyesinin 1-2 pus altında
bırakılmış olur. Bu seviye tankların kapasitelerini
veren “calibration” cetvellerinde ekseriye bir çizgi
ile belirtilir.
YÜKLEME PLANI

 Tankerlerde yük planı zorunludur.

 Tankerler üzerindeki önemli faktör ise stresstir.
 Stress tek başına düşünülemez.
 Gemi iyi bir draft ve trimde yüklenmiş olmalıdır.
 YÜKLEME ÖNCESİ
 Gemiye gelen sörveyör, loading master ve diğer
tesis yetkilileri karşılanır.
 Gemi- terminal mutabakatı imzalanır.
 Sörveyöre tank kontrolünde refakat edilir. Tankların
temizliğinin korunması için tank kontrolü süresince
lastik ayakkabı kılıfı kullanılır.( Boş tank sertifikası)
 Aksi bir anlaşma yoksa, hortum bağlama ve sökme
işi tesis personeli sorumluluğundadır. Bundan
dolayı gereksiz bir sorumluluk almamak için
yalnızca isteniyorsa yardımcı olunur.
 Loading mastera yükleme planı ve yük istif planının
birer kopyası verilir.
 YÜKLEME ÖNCESİ
 Loading master veya yükleyici temsilcilerinden
kendi kayıtlarını tazelemek için, yüklenecek yükün;
ısıtması, temizliği, tahliyesi, katkı maddesi katılması
tehlike durumu ile ilgili bilgiler alınır.(mümkün ise
yazılı)
 Scupper plugs (firengi tapaları); güvertedeki bütün
firengilerin tapalarının sıkı bir şekilde takıldığından
emin olunmalıdır.
 Deniz emmeleri; pompa dairesini kontrol ederken,
deniz valflerinin kapalı konumda olduğundan emin
olunmalıdır.
 YÜKLEME ÖNCESİ
 Hortum bağlantıları; hortum bağlantılarının sıkı
olduğu kontrol edilmeli ve herbirinin altına damlama
tavası konulmalıdır.
 B bayrağının ve kırmızı ışığın belirgin bir şekilde
görünüyor olması gerekmektedir.
 Yük devresi sistemi; droplara ve crossoverlara özel
bir dikkat göstererek, devreler en az iki zabit
tarafından kontrol edilmelidir.
 PV valfler; PV valfleri dikkatli bir şekilde kontrol
edilmelidir
TERMİNALDEN ÖĞRENİLECEK
BİLGİLER
 Değişik ürünler hangi sırayla yüklenecek?
 Yükleme oranı nedir?
 Terminalin kaç tane pompası kullanılıcak?
 Yüklemeyi durdurmak için kullanılacak
işaret ne olacak?
 YÜKLEME DEVRESİNİN
HAZIRLANMASI
 Devamlı olarak aynı tek tip mal taşıyan
gemilerde tank hazırlıkları önemli bir problem
olarak ortaya çıkmaz. Tanklar tamamıyla
süzdürülür. Terminal yetkilileri ile temasa
geçilerek, “tank inspection report” alınır. Bu
raporda genel olarak tankların iyice süzdürülmüş
olduğu ve yükü almaya hazır olduğu ifade edilir.
Bundan sonra devre ve valfler hangi tanklardan
yükleme başlayacaksa ona göre hazırlanır.
 YÜKLEMEYE BAŞLAMA
 Bütün devre hazır olup, sadece manifold
ağzındaki ana “gate valf” kapalı halde,
yüklemeye hazır olunduğu terminale bildirilir.

YÜKLEMEYE DEVAM
 Bir gözcü güvertede hazır bulundurulur.
 Her saat başı aleç değerleri ve ısı değerleri alınır
ve bunlar kayıt edilir.
 Gereksiz stres ve paniği önlemek için güvertede
birden fazla kişi bulundurulur.
YÜKLEMEYE DEVAM
Yükleme bitimine doğru ikinci kaptan, tesis
yetkilileri ile koordine etmek ve personeli
yönlendirmek için güvertede hazır bulunur.
Tüm yükleme operasyonu esnasında ikinci kaptan
veya sorumlu güverte zabiti güvertede operasyona
katılacaktır.
Yüklemenin en kritik ve en önemli anı dolum
zamanıdır. Bu zamanda dikkat edilmesi gereken
hususlar şunlardır:
1- Yükleme operasyonunun idaresi: tecrübeli bir
zabit tarafından yürütülmeli ve dolum tek kişi
tarafından yönetilmelidir.
 YÜKLEMEYE DEVAM
 2- Dolumu aynı anda birkaç tankta tamamlamak gerekir.
En iyisi doluma yaklaşmış 4-5 tanktan diğerleri kısılarak
bir tanesine yol vermek ve bunun dolumunu
tamamladıktan sonra ötekilerine geçmektir.
 3- dolumu tamamlanmış bir tanktan diğer bir tanka
geçerken “aç-kapa” kumandası verilmelidir. Yani daha
boş olan tankın valfi tam açılmalı sonra dolan tankın valfi
tam kapatılmalıdır. Böylece yüklemenin aşırı basıncı
devreye ve valflere bindirilmeden dolan tank kapatılmış,
öteki tankın dolumuna geçilmiş olur.
 4- doldurulacak ilk tankları manifold ağzından uzak
tanklardan başlayarak gittikçe manifolda doğru
yaklaşacak şekilde tertiplenmelidir.
 YÜKLEME SONU
 Eğer yükleme pompalama ile yapılıyorsa haber verilerek
pompalama durdurulur, graviteyle yüklemeye geçilir. Eğer
gravite ile yükleme yapılıyorsa, sonlara yaklaşırken, gene
haber verilerek ağırlaştırılır.
 Yükleme ilerledikçe bütün tanklarda belirli bir seviye
tuttuktan sonra en sona bırakılacak tanklar kapatılır. Sık
sık aleç kontrolü yapılır.
 Dolan tankın ve bir de daha boş olan bir yakın tankın
valfleri başında tecrübeli iki kişi bulunur.
 Tank dolmaya yaklaştıkça boş olan tankın valfi biraz daha
açılır, dolmakta olanınki biraz daha kısılır. İstenilen aleç
seviyesine erişilince “aç-kapa” kumandasıyla boş tankın
valfi açılır, dolmuş olan tankın valfi tamamen kapanır.
YÜKLEME SONU
 Baştan kıça doğru tankların teker teker
dolumlarının tamamlatılması “dolum
manevrası”dır.
 Tankların doğru aleçlerini almak için 10-15
dakika beklemek yerinde olur. Böylelikle alttan
gelen akıntıyla kabarmış olan tanktaki mal
oturur.
Yükleme bittikten sonra:
 yük hesaplamasında bulunması gereken
kişilerin ve loading masterin gelmesi için
terminalde bulunan tesis yetkilisine haber verilir.
YÜKLEME SONU
 İkinci kaptanın ön hesaplamaları yapabilmesi için
güverte lostromosu/pompacı aleç değerlerini ve ısı
değerlerini okuyup ikinci kaptana bildirir.
 Herkesin mutabık kalması için, sörveyör geldiğinde,
ikinci kaptan ve güverte lostromosu /pompacı
sörveyör ile beraber aleç ve ısı değerlerini alır.
 Hesaplarda mutabakat sağlandıktan sonra
hortumlar sökülür ve yük tankları, devreler, valfler,
manifoldlar seyir için güvenli duruma getirilir.
 Yük operasyonu ile ilgili tüm önemli zaman ve
olayların Yük Kayıt Defterine ve Güverte Jurnaline
işlenmiş olduğundan emin olunur.
 YÜKLEME SONU
 Yük kayıt defterinin düzgün ve doğru
olarak işlendiğinden emin olunur
 şirkete gönderilmek üzere yük
evraklarından(diğer bir değişle Zaman
Çizelgesi, Hazırlık Mektubu, Ullage
Report, Protesto Mektubu vs) birer kopya
hazırlanır.
TAHLİYE DEVRESİNİN
HAZIRLANMASI
 Aşağıdakiler yapılıncaya kadar yükün
tahliyesine başlanmamalıdır ; ilgili bütün
yük tankları, slop tankları dahil inert gaz
devresi ile birleştirilmelidir. Yük tanklarının
bütün açıklıkları, gaz çıkış baca valfleri
dahil sıkıca kapatılmalıdır. İnert gaz
sistemi çalıştırılmalıdır. İnert gaz
sisteminin güverte ayıracı ana valfi (deck
isolating valve) açılmamalıdır.
 TAHLİYEYE BAŞLAMA
 Tanker bir iskelede bağlı iken; tankerin manifold
valfleri açılmadan önce terminal valflerinin ve yükün
alınacağı tankların valfleri tamamen açık olmalıdır.
Terminal hattında basınç mevcut ise ve terminal
hattında geri döndürmez valfler yoksa pompalar
devreye alınıp yeterli basınca ulaşılıncaya kadar
tankerin manifoldları açılmamalıdır.
 Gemi terminalden, terminalin hazır olduğu işaretini
alıncaya kadar, pompalarını çalıştırmamalı veya
manifold valflerini açmamalıdır. Tahliye düşük debi
ile başlatılmalı ve sonra mutabık kalınan kapasite
veya basınca kadar yavaş yavaş yükseltilmelidir.
 TAHLİYEYE BAŞLAMA
 Gemi-terminal anlaşması imzalanır ve ilgili gemi
personelinin anlaşma şartlarından haberdar olması
sağlanır.
 Gemi hazırlıklarına ilaveten terminal talepleri var ise
bunlar yerine getirilir, sörveyörün aleç ve ısı
değerlerini alabilmasi için yardımcı olunur.
 Aksi bir anlaşma yoksa hortum bağlama ve sökme işi
tesis personeli sorumluluğundadır. Bundan dolayı
gereksiz bir sorumluluk almamak için yalnızca
isteniyorsa yardımcı olunur.
 Tahliye planının bir kopyası da tesis yetkililerine verilir.
 Terminalden yük analizinin neticesi ve tahliyeye
başlama teyidi beklenir.
 Tahliye Planı
 Hangi tankın veya tankların boşaltılacağı
önceden belirlenir.
 Gemi trimi ve diğer etkenler (tanktaki pompa
alıcısı kıçta olan bir gemiyi başlandırırsak
tankın içindeki malı oluşan trimden dolayı tam
olarak basamayız.)
Önlemler:
 Pompa ve valfler denenmeli
 Boşaltma işlemine başlanmadan önce tanktan
örnek alınmalı
 Boşaltmaya düşük rate ile başlanır sonra
arttırılır
 Sahil hattında karşı basınç varsa gemi manifoldu
gemi pompasındaki basınç yükselene kadar
açılmamalıdır.
 Saatlik rate kontrol edilir.
 Hortum bağlantıları kontrol edilir.
 Bazı durumlarda tank içi yük az kalır, yük
pompası ile emiş olmayabilir. Bu durumda tanka
yüksek buhar basıncı verilir (inert gas)
TAHLİYE DEVAM
 Tahliye esnasında; bir gözcü güvertede
bulundurulur.
 Her saat başı aleç değerleri ve ısı değerleri
alınır.
 Son tanklar tahliye edilirken boş olduğu var
sayılan tankları muhtemel bir valf arızasından
oluşacak ve bu tanklarda birikecek yükü
görmek üzere tekrardan kontrol edilir.
 Tesise, tahliyenin bitişi; bir saat ve takriben
10 dakika önceden haber verilir.
TAHLİYE SONU
 Her bir tankın el ile iskandilinin alınmasına
müsaade edilebilir.
Tahliye bitişinde;
 yük pompaları durdurulur.
 Devreler, hava ile terminal tankına süpürülerek
yükten arındırılır.
 Makine bölümüne tahliyenin bittiği haber verilir.
 Gemiye, sörveyör tarafından “Kuru Tank Sertifikası”
veya “Boş Tank Sertifikası” düzenlenmiş
olduğundan emin olunur.
 Hortumun sökülmesi sağlanır.
 TAHLİYE SONU
 Yük operasyonu ile ilgili tüm önemli zaman ve
olayların yük kayıt defterine işlenmiş ve bunlarında
ayrıca güverte jurnaline transfer edilmiş
olduğundan emin olunur.
 Yük kayıt defterinin düzgün ve doğru olarak
işlendiğinden emin olunur.
 Tahliye evrakları üzerine alıcı temsilcisinin ve
acentanın imzaları alınır.
 Şirkete gönderilmek üzere yük evraklarından birer
kopya hazırlanır. Gemi dosyasında da komple bir
set muhafaza edilir.