Структурирани податоци

Прости типови или неструктурирани типови податоци се: природните, целобројните, знаковни,
логички, интервални и реални.
Постојат и структурирани типови податоци кои се составени од прости (неструктурирани )
типови кои се дефинирани според типот на своите компоненти и начинот на пристап до
нивните компоненти. Структурирани типови податоци се: низа битови, низа знаци, општа низа,
множество, стек, ред и датотека.

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 1

 Податоци од тип општа низа

Голем број истородни податоци можат да се организираат во посебни структури наречени низи
(array). Ако елементите на низата се од било кој прост тип ги викаме општа низа. Елементите во
општа низа мора да се од ист тип. Секој елемент од низата има свој реден број.
Низатата Ocena1, Ocena2, …, Ocenan каде имињата на елементите се разликуваат само по
единствениот индекс, односно општата низа која има еден индекс, една димензија се нарекува
еднодимензионална општа низа или едноиндексна општа низа

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 2

 Податоци од типот еднодимензионална општа низа
Променливите што добиваат вредности на податоци од типот еднодимензионална општа низа се
нарекуваат променливи од тип еднодимензионална општа низа или еднодимензионален тип
променливи или според индексот едноиндексни променливи.
Во Pascal се запишуваат така што индексот се става во средни загради: Ocena[1], Ocena[2], …,
Ocena[n]. Се работи за различни променливи кои се разликуваат по индексот.

Еднодимензионалните променливи се декларираат:

VAR Име: ARRAY[ПочетенИндекс..КраенИндекс] OF тип;

Име е заедничкото име на индексните променливи, ARRAY означува низа, по резервираниот збор OF
се наведува типот на индексните променливи.

VAR Ocena: ARRAY[1..100] OF integer;

Низата Ocena има 100 елементи, променливи со индекси од интервалот [1..100]. Општиот член на
низата се запишува Ocena[I] каде Iε{1..100}.

Индексите мораат да бидат од линеарно подреден тип.

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 3
 Примери за едноиндексни низи:

VAR A:ARRAY[-5..5] OF integer;

B:ARRAY[-10..-1] OF real;
C:ARRAY[3..11] OF 1..12;
bukva=’A’..’Z’;
D:ARRAY[bukva] OF integer;

Низата А има 11 елементи и тоа А[-5], A[-4], …, A[5] кои можат да примаат само целобројни вредности.
Пр. А[-4]=7, A[3]=246, A[0]=-999 итн.

Низата B има 10 елементи и тоа: B[-10], B[-9], B[-8], …B[-1] кои можат да примат само реални вредности.
Пр. B[-8]=56.893, B[-3]=-0.025 итн.

Низата C е од интервален тип, чии елементи примаат вредности од интервалот 1..12, а индексот може да биде од 3 до 11.
Пр. C[5]=12, C[10]=3 итн.

Елементите од низата D можат да имаат вредности од цели броеви, а нивните индекси се големите букви од
абецедата.
Пр. D[‘Q’]=100, D[‘K’]=6478, D[‘W’]=-33.

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 4

E:ARRAY[‘a’..’z’] OF 1..5;
F:ARRAY[1..5] OF ‘a’..’z’;
G:ARRAY[boolean] OF Boolean;

Во низата E елементите можат да добиваат вредности од 1, 2, 3, 4 или 5, а нивните

индекси можат да бидат буквите ‘a’, ‘b’, ‘c’, …, ‘z’.
Пр. E[‘a’]=1, E[‘j’]=5.

Низата F има само 5 елементи кои можат да добиваат вредност од која било константа
од буквите ‘a’, ‘b’, …, ‘z’.
Пр. F[4]=’a’, F[1]=’z’.

Низата G има два елемента: G[true] и G[false] кои можат да добиваат вредности true и
false.
Пр. G[true]=true, G[false]=true.

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 5

Декларацијата на повеќе низи од ист тип со ист број елементи е:

VAR листапроменливи: ARRAY[ПочетенИндекс..КраенИндекс] OF тип;

VAR Ocena,BrojVoDnevnik: ARRAY[1..40] OF byte;

Znaci,Bukvi,Site: ARRAY[1..256] OF char;
DecBroj,RealenBroj: ARRAY[1..10] OF real;

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 6

Пристап до елементите на еднодимензионалната општа низа
Пристапот до секој елемент се врши по индексот на елементот.
Општата форма е:

Именаедноиндекснапроменлива[индекс]

Пример:
A[3] деветтиот елемент од низата A
B[-9] вториот елемент од низата B
C[5] третиот елемент од низата C
D[‘L’] 12-от елемент од низата D
E[‘j’] 10-от елемент од низата E
F[4] 4-от елемент од низата F
G[true] 2-от елемент од низата G

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 7

Читање и печатење елементи од еднодимензионална низа
 
Бидејќи индексите на елементите се од линеарно подреден тип, читањето и печaтењето на
елементите на еднодимензионалната општа низа се врши со некоја од структурите за
повторување.

FOR I:=1 TO N DO
BEGIN
Write(‘A[‘,I,’]=’);
ReadLn(A[I]);
END;
 

FOR Bukva:=’A’ TO ‘Z’ DO

WriteLn(D[Bukva]);
 

FOR I:=-5 TO 5 DO
ReadLn(A[I]);
08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 8
Пр. Програма која на секој елемент од низата A[I] ќе му го смени знакот од + во – и обратно.

PROGRAM PromenaZnaci;
VAR A:ARRAY[1..100] OF integer;
N,I:integer;
BEGIN
Write(‘Vnesi go brojot na elementi vo nizata N= ‘);
ReadLn(N);
FOR I:=1 TO N DO
BEGIN
Write(‘A[‘,I,’]=’);
ReadLn(A[I]);
END;
FOR I:=1 TO N DO
A[I]:=-A[I];
WriteLn(‘Nizata so promeneti znaci na elementite e: ‘);
FOR I:=1 TO N DO
Write(A[I]:5);
END.

08/15/2022 GOCE GJORGJIEVSKI 9