Professional Documents
Culture Documents
Aralin 1 KomPan
Aralin 1 KomPan
KONSEPTONG
PANGWIKA
ANG WIKA
Ang salitang Latin na lingua ay nangangahulugang
“dila” at “wika o “lengguwahe.” Ito ang pinagmulan
ng salitang Pranses na langue na nangangahulugan
ding dila at wika. Kalaunan ito’y naging language na
siya na ring ginamit na katumbas ng salitang
lengguwahe sa wikang Ingles. Sa maraming wika sa
buong mundo, ang mga salitang wika at dila ay may
halos magkaparehong kahulugan. Ito marahil ay sa
dahilang ang dila ay konektado sa pasalitang
pagbigkas dahil ang iba’t-ibang tunog ay nalilikha sa
Kaya naman, ang wika ay may tradisyunal at
popular na pagpapakahulugang Sistema ng
arbitraryong vocal-symbol o mga sinasalitang
tunog na ginagamit ng mga miyembro ng isang
pamayanan sa kanilang pakikipagtalastasan at
pakikipag-ugnayan sa isa’t-isa.
Ayon kay Henry Allan Gleason, Jr., isang lingguwista
at propesor emeritus sa University of Toronto, ang wika
ay masistemang balangkas ng mga tunog na pinili at
isinaayos sa pamaraang arbitraryo upang magamit ng
mga taong nabibilang sa isang kultura.
ANG WIKANG
PAMBANSA
• 1934
Dahil nga sa pagkakahiwa-hiwalay ng ating bansa sa iba’t-ibang
pulo at sa dami ng wikang umiiral dito, naging isang paksang
mainitang pinagtatalunan, pinag-iisipan, at tinatalakay sa
Kumbensiyong Konstitusyunal noong 1934 ang pagpili sa wikang ito.
Marami sa mga delegado ang sumang-ayon sa panukalang isa sa mga
umiiral na wika sa bansa ang dapat maging wikang Pambansa subalit
sinalungatan ito ng mga maka-Ingles na naniniwalang higit na
makabubuti sa mga Pilipino ang pagiging mahusay sa wikang Ingles.
Subalit naging matatag ang grupong nagmamalasakit sa sariling wika.
Iminungkahi ng grupo ni Lope K. Santos na ang wikang Pambansa ay
dapat ibatay sa isa sa mga umiiral na wika sa Pilipinas. Ang
mungkahing ito ay sinusugan ni Manuel L. Quezon na noo’y Pangulo
• 1935
Ang pagsusog na ito ni Pangulong Quezon ay nagbigay-
daan sa probisyong pangwika na nakasaad sa Artikulo
XIV, Seksiyon 3 ng Saligang Batas ng 1935 na
nagsasabing:
• 1940
Dalawang taon matapos mapagtibay ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134, nagsimulang ituro ang wikang
pambansang batay sa Tagalog sa mga paaralang
pampubliko at pribado.
• 1959
Noong Agosto 13, 1959 , pinalitan ang tawag sa wikang
pambansa. Mula Tagalog ito ay naging Pilipino sa bisa ng
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na ipinalabas ni Jose E.
Romero, ang Kalihim ng Edukasyon noon. Sa panahong
ito’y higit na binibigyang-halaga at lumalaganap ang
paggamit ng wikang Pilipino. Ito ang wikang ginamit sa
mga tanggapan, gusali, at mga dokumentong
pampamahalaan tulad ng pasaporte, at iba pa., gayundin sa
iba’t-ibang antas ng paaralan at sa mass media tulad ng
diyaryo, telebisyon, radyo, magasin, at komiks. Sa kabila
•1972
Muling nagkaroon ng mainitang pagtatalo
sa Kumbensiyong Konstitusyunal noong
1972 kaugnay ng usaping pangwika. Sa huli,
ito ang mga naging probisyong pangwika sa
Saligang Batas ng 1973, Artikulo XV,
Seksyon 3, blg. 2:
• 1987
Sa Saligang Batas ng 1987 ay pinagtibay ng Komisyong
Konstitusyonal na binuo ni dating Pangulong Cory Aquino
ang implementasyon sa paggamit ng Wikang Filipino.
Nakasaad sa Artikulo XIV, Seksiyon 6 ang probisyon
tungkol sa wika na nagsasabing: