Panimulang Pa

nalangin
SIMULA NATIN
1.Ano-anong katangian ang taglay mo na pwede
mong ipagmalaki sa lahat ng tao lalo na kung
ikaw ay tatakbo bilang isang lider ng ating
bansa?

2. Maglista ng dalawa o higit pang pinuno

na sa tingin mo ay isang mabuting
pinuno. Ano-anong katangian ang
taglay ng pinunong ito kaya nasabi
mong siya’y mabuti?
3. Ano-ano ang nararapat gawin ng
mga tao upang makatiyak na
isang mabuting pinuno ang
naglilingkod sa bayan?
MGA ANEKDOTA SA
BUHAY NI NELSON
MANDELA
 ALAM MO BA
Ang Hulyo 18 ay kinikilala sa buong mundo bilang MANDELA DAY.
Ito ang kaarawan ng dakilang lider na si Nelson Mandela at araw rin
kung kailan hinihikayat ang lahat na gumawa ng kabutihan para sa
iba.

Hindi mahalaga kung sa maliit o malaking paraan mo naisasagawa

ang kabutihan ang importante’y sisnisimulan mo ito sa iyong
munting paraan. Bagama’t Hulyo 18 ang araw kung kailan ito
pinatibay sa UN GENERAL ASSEMBLY noong 2009 at
ipinagdiriwang sa buong mundo, ang lahat ay hinahamong gawing
araw-araw ang MANDELA DAY at huwag basta maghintay ng isang
beses lang sa isang taon upang makagawa ng kabutihan para sa iba.
Binibigyang-diin ng Nelson Mandela
Foundation ang pagtulong sa pamamagitan
ng:
a. pamamahagi ng pagkain
b. edukasyon at literasi
c. pabahay at imprastruktura
d. pagbibigay ng serbisyo at pagbo-
boluntaryo
Talasalitaan
Panuto: Bigyang-kahulugan ang salita batay sa ginamit
na panlapi sa PAYABUNGIN NATIN A, na makikita sa
pahina 342. Isulat ang titik ng tamang sagot.
Sino ba si
Nelson
Mandela?
 NELSON MANDELA
Si Nelson Rolinhlahla Mandela ay isa sa pinakadakila,
hinahangaan, iginagalang at minamahal na lider sa buong
mundo. Siya ay isang politiko na naglingkod bilang
Pangulo ng Timog Aprika mula 1994 hanggang 1999.
Bago ang kanyang pagkapangulo, kilala si Mandela sa
paglaban sa mga gawain ng sistemang apartheid at
pinuno ng Pambansang Kongresong Aprikano (ANC), at
nahatulan ng habang buhay na pagkakabilanggo dahil sa
bintang na pagsasabotahe. Sa kanyang 27 taon na
pagkakakulong, halos ang kabuoan ng panahon ay ang
pananatili sa Pulo ng Robben, si Mandela ay naging isang
malawakang pigura sa laban sa apartheid.
Kinilala siya dahil sa kanyang naging aktibong papel sa
pagtataguyod ng pagkakapantay-pantay ng tao sa
kanyang bansang Timog-Aprika na noo’y
pinamumunuan ng isang pamahalaang racist o nag-
uuri ng mga tao batay sa kanilang kulay. Sa loob ng
mahigit sa 2 dekada siya’y naguna sa kampanya sa
mapayapang pakikipaglaban sa ganitong kalakaran sa
kanilang pamahalaan kahit ikinakulong pa niya ito ng
27 taon. Ang kanyang pagkakabilanggo ay daan upang
magawaran siya ng Nobel PeacePrice noong 1993 para
sa kanyang mga nagawa upang mapabagsak ang
sistemang apartheid sa kanilang bansa nang walang
karahasang nangyari.
At noong 1994 siya ay nahalal bilang kauna-
unahang Itim na Pangulo ng Timog-Aprika.
Pumanaw si Mandela dahil sa impeksiyon sa baga
noong 5 Disyembre 2013, sa kanyang tahanan sa 
Houghton, Johannesburg kapiling ang kanyang
pamilya.

Gayunpaman maliban sa kanyang makulay na

buhay politika, ang labis na hinahangaan ng mga
taong nakakilala at nakakasalamuha niya ay
kanyang pagiging mabuting tao, mapagkumbaba,
marangal, masayahin at isang tunay na maginoo.
Ayon kay John Carlin

Kinakapanayam noon ni John Carlin si Nelson Mandela isang

buwan pagkatapos itong manalo bilang pangulo ng Timog-
Aprika nang makarinig sila ng katok sa pinto. Isang puting
babae ang pumasok sa opisina ng pangulo na may dalang tray
na may tsaa at tubig. Nang makita ni Nelson ang babae ay ni
hindi nito tinapos ang sinasabi agad tumayo nakangiting
kinumusta ang babae, saka ipinakilala si John Carlin.
Nagpasalamat si Nelson sa tubig at tsaa at umupo muli nang
makaalis ang babae.
Ang labis na nagpahanga kay John Carlin ay hindi
lang ang naging mabuti at mainit na pagtrato ni
Nelson Mandela sa babe kundi ang katotohanang
ang babaeng ito na pinakitaan niya ng paggalang
at pagpapahalaga ay dating empleyado ng ng mga
pangulong nagin malupit at nag diskrimina sa mga
itIm tulad niya.
Katunayan ang chief of protocol na isang malaking
lalaki at naglilingkod sa mga nagdaang pangulo
nang mahigit 13 taon ay napaluha habang
ginugunita ang mga kabutihan at kagandahang
loob na ginawa ni Mandela para sa kanya.
Ayon kay Jessie Duarte
 Ayon naman sa kuwento ni Jessie Duarte na naging personal assistant ni
Mandela, nakasanayanna raw ni Mandela ang pagtiklop at pag-aayos ng
kanyang mga pinagtutulugan. Minsang daw, nang sila ay nasa Shanghai, China
ay tumuloy sila sa isang napakalaki at napakagandang hotel. Sinabihan ni
Duarte ang pangulo na huwag tiklupin ang kanyang pinag tulugan dahil ayon
daw sa kultura ng nasabing bansa, ang mga tagapagligpit ang dapat magligpit
at maaring maka-insulto sa kanila kung ang bisita ang mag-aayos ng kanyang
tinulugan.
 Dahil dito ay ipinatawag ni Mandela sa kanilang manager ng hotel ang mga
babeng tagapagligpit sa silid upang kausapin at paliwanagan kung bakit siya
ang nagtitiklop at nag-aayos ng kamang kanyang tinulugan.
Ayon kay John Simpson
Para kay Simpson, si Mandela ay kilala bilang isang
mahusay na tagapagsalita. At sa pagkakataong iyon, sinabi
raw niya ang sumusunod: “Ako ay labis na kinakabahan sa
pagsasalita dahil sa tatlong dahilan. Una, dahil ako ay isang
matanang pensionado . Mahinang tawanan naman ang
sagot ng tagapakinig na di malaman kung nagbibiro o
sadyang ibinababa kang ni Mandela ang sarili. “Pangalawa,
dahil ako ay walang trabaho. At pangatlo, dahil mayroon
akong napakasamang criminal record.” Ang lakas na
hagalpakan pagkatapos marinig ang sinabi ng pangulo ay
halos nagpabasag sa mga bintanang salamin sa bulwagan.
Ayon kay Matt Damon
 Si Matt Damon ay isang artista at isa sa gumaganap na aktor sa pelikula tungkol sa buhay
ni Mandela na “Invictus”. Ayon sa kanya ang pagkahalina ni Mandela hindi lang sa mga
matatanda kundi pati na rin sa mga bata. Katunayan ng magpunta sila kasama ng
kanyang asawa sa Timog-Aprika upang magtaping sa pelikula ay sinabihan sila ni
Mandela na dalhin na rin pati ang mga bata. At doon dinala nila ang kanilang mga bata
na sina Gia na 8 buwang gulang at si Isabella, na nooy 2 gulang naman.
 Nang makapasok na ay magiliw na sinalubong sila ni Ginoong Mandela at nang makita
ng mga bata ang pangulo ay hindi mapaknit ang pagtingin nito sa kanya. Totoong may
taglay siyang halina kaya’t maging sa mga bata ay batid na isang hindi pangkaraniwang
tao ang nasa harap nila.
Pagbasa at Pag-unawa sa akda
Panuto: Basahin ang mga anekdota sa buhay ni Nelson Mandela
at pagkatapos sagutin ang mga katanungan.

1.) Ano-anong anekdota ang naaalala ng mga tao

kaugnay ni Nelson Mandela?

2.) Maliban sa kanyang makulay na buhay politika,

ano pang katangian ni Nelson Mandela na kahanga-
hanga kaya minahal at iginalang hindi lang ang
kanyang mga kababayan sa South Africa?
3.) Ali-alin sa mga katangian ni Mandela ang
gusto mo rin sanang maging katangian ng
mga pinuno o lider sa ating bayan? Bakit?

4.) Kung ikaw ang nasa kalagayan niya,

sisikapin mo rin bang maging mabuti sa mga
taong kabilang sa lahing nagdiskrimina,
nagpahirap, at hindi gumawa nang tama sa
iyo at sa mga kalahi mo? Bakit?
Pagsulat ng Journal
Paano ba maging isang mabuting pinuno
o lider? Bakit mahalagang magkaroon ng
isang mabuting pinuno o lider ang isang
bayan?
Buoin Natin
Panuto: Suriin ang binasang anekdota batay sa paksa,
tauhan, tagpuan, motibo ng awtor, paraan ng
pagsulat, at iba pa sa pamamagitan ng
pagpupuno ng mga patlang o kahon ng
hinihiling impormasyon.
 ANEKDOTA
• Isang maikling pagsasalaysay ng
isang makatawag pansin o
nakatutuwang pangyayari sa buhay
ng isang tao na kadalasa’y kilala o
tanyag.
• Ang ANEKDOTA na hango sa tunay na buhay ng
isang tao ay nagbibigay ng pagkakataon upang
makilala ng mga mambabasa o tagapakinig ang
totoong pagkatao o ang personal na buhay ng taong
pinatutungkulan nito.

• Ang ANEKDOTA namang likhang-isip at hindi

batay sa tunay na buhay ay madalas na may paksang
katatawanan subalit may taglay na mensaheng
kapupulutan ng aral ng mga tagapakinig o
mambabasa.
PARAAN NA NAGAGAMIT ANG
ANEKDOTA NG MGA MANUNULAT

• Madalas nagagamit ang anekdota sa pagsulat lalo na kapag may isang

bagay na nais bigyang-diin ang manunulat kung saan angkop-angkop
ang mensahe ng anekdota.

• Nagagamit din ito sa pagtatalumpati lalo sa pagsisimula o sa

pagwawakas o kung may puntos na nais bigyang-diin ang
tagapagsalita.

• Nagagamit ang anekdota upang makapagbigay-aliw, makapagturo, o

makapagbigay-aral patungkol sa isang paksa.
ANG ANEKDOTA AY
MAAARING PERSONAL
• Ito ay personal na pangyayari sa buhay ng
manunulat o mananalumpati na kung saan
maipasilip nila ang isang bahagi ng kanilang
buhay na maaaring kapulutan ng aral o
pagnilayan ng mambabasa o tagapakinig at
maiugnay rin sa paksang tinalakay.
 “Kapag kinausap mo ang tao sa wikang
kanyang naiintindihan, mapupunta ito
sa kanyang ulo. Kapag kinausap mo siya
sa wikang ginagamit niya, mapupunta
ito sa kanyang
puso.”
1. Bakit kaya niya nasabing sa puso mapupunta ang sinasabi
mo kapag ginamit mo ang katutubong wika ng taong ito?
2. Ano ang iyong katutubong wika? Ano-ano naman ang iba
pang wika o linggwaheng naiitindihan subalit hindi mo
gaanong kabisado? Kapag nakikipag-usap ka, sa aling
wika ka higit na magiging komportable?
3. Kung sakali naming makikipag-usap ka gamit wikang
naiintindihan mo subalit hindi mo gaanong kabisado, ano-
ano ang gagawin mo upang maipaabot ang mensahe t
nagkakaunawaan kayo sa kausap mo?
Basahin ang ISAISIP NATIN sa pahina
355-356.

APAT NA KOMPONENT O
SANGKAP NG
KASANAYANG
KOMUNIKATIBO
 APAT NA
KOMPONENT O
SANGKAP NG
KASANAYANG
KOMUNIKATIBO
GRAMATIKAL
Ang komponent na nagbibigay-kakayahan sa
nagsasalita upang epektibong makipagtalastasan
gamit ang angkop na mga tuntuning
panggramatika na ginagamit sa epektibong
pagbuo ng salita, pangungusap, tamang
pagbigkas, pagbaybay at maging sa pagbibigay-
kahulugan sa salita.
Sosyo-linggwistik
Ang komponent na nagbibigay-kakayahan sa
nagsasalita upang magamit ang salitang
naaangkop sa sitwasyon at sa kontekstong sosyal
ng lugar kung saan ginagamit ang wika. Kailangang
alam at magamit ang salitang angkop para sa
hinihinging pagkakataon. Dito makikilala ang
pagkakaiba ng isang taong mahusay lang magsalita
kompara sa isang katutubong nagsasalita ng wika.
Halimbawa:
Si Jose ay pumunta sa Maynila upang
magbakasyon ay naging maingat siya sa
paggamit ng tamang gramatika o wika dahil siya
ay nagmula sa Cebu.

Nagkaon na ba ka sa iyong pananghalian? ay

inaayos niya ito sa :

Kumain ka na ba sa iyong pananghalian?

DISKORSAL

Ang komponent na nagbibigay-kakayahang

magamit ang wikang binibigkas at wikang
ginagamit sa pagsulat sa makabuluhang paraan
upang maipabatid ang mensahe at maunawaan
din ang tinatanggap na mensahe.
Halimbawa:

Ikaw ay sumulat ng isang talumpati o sanaysay

at pinag-aralan mong mabuti kung paano mo
maaayos o pagsasamahin ang mga naisip
mong salita, parirala at pangungusap upang
mabuo at maipahayag nang maayos ang
mensaheng nais mong maihatid.
STRATEGIC
Ang komponent na nagbibigay-kakayahang
magamit ang berbal at di-berbal na mga hudyat
upang maihatid nang malinaw ang mensahe at
maiwasan at maisaayos ang mga hindi
pagkakaunawaan sa komunikasyon. Sa isang
bagong nag-aaral ng salita na hindi pa bihasa sa
paggamit ng mga hindi berbal na hudyat tulad ng
kumpas ng kamay, tindig, at ekspresyon ng mukha
upang maipaabot ang tamang mensahe.
STRATEGIC

Maging ang mga katutubong nagsasalita ng isang

wika ay gumagamit din ng strategic kapag minsang
nakalimutan ang tawag sa isang bagay o nasa “dulo
ng ito ng kanilang dila” at hindi agad maalala ang
tamang salita.

Kilala ang mga Pilipino na madalas isinesenyas sa

pamamagitan ng nguso o pagkumpas ng kamay
kapag tinatanong kung saan ang isang lugar.
Pagsagot sa Pagsasanay

Panuto: Sagutin ang “MADALI LANG ‘YAN

sa pahina 357-358. Sagot lamang

ang isulat sa modyul.
WAKAS…