ตอนที่ ๒

เครื่องหมายทางทหาร
 คำจำกัดความ
คำว่ า “เครื่องหมายทางทหาร” คือ
เครื่องหมายชนิดหนึ่งทีป่ ระกอบด้ วยการ
เขียนเป็ นรูป ตัวเลข อักษร คำย่ อ สี หรือ
สิ่ งทีก่ ล่ าวมาแล้ วผสมกัน เพือ่ ใช้ แสดงให้
ร้ ู จกั หน่ วยทหาร หรือกิจการ หรือสถาน
ทีต่ ้งั ทางทหารใด ๆ ได้
 การเปลีย่ นแปลงเครื่องหมาย
เครื่องหมายต่ าง ๆ ทีม่ อี ยู่ได้ แสดงถึงหน่ วย กิจการ
หรือสถานทีต่ ้งั ทางทหารมากมายหลายแบบซึ่งอาจจะพบ
เห็นเสมอ ๆ แต่ อย่ างไรก็ดี หน่ วยหรือกิจการหรือสถาน
ทีต่ ้งั บางแบบโดยเฉพาะทีไ่ ม่ ปรากฏอยู่ในหนังสื อเล่ มนี้
อาจจะแสดงเป็ นเครื่องหมายได้ โดยปกติตามคำแนะนำทีม่ อี ยู่
และเมือ่ ได้ ทำเครื่องหมายพิเศษเช่ นกล่ าวแล้ ว จำเป็ นต้ องมี
หมายเหตุ หรือคำอธิบายความหมายบอกไว้ ในแผนผัง แผน
ทีห่ รือแผ่ นบริวารทีใ่ ช้ เครื่องหมายนั้นไว้ ด้วย
 การใช้ เครื่องหมาย
ก.การใช้ ประโยชน์ ของเครื่องหมายทางทหาร ก็
เพือ่ แสดงภาพในรูปร่ างอันเหมาะสมและเพือ่ ให้
รู้ จกั หน่ วยหรือกิจการ หรือสถานทีต่ ้งั ต่ าง ๆ
ได้ อย่ างถูกต้ อง การจะเว้ นไม่ เขียนเครื่องหมาย
ตามทีก่ ำหนดไว้ แล้ วย่ อมไม่ กระทำ เว้ นไว้ แต่ ไม่
มีเครื่องหมายกำหนดไว้ หรือมาตราส่ วนของ
แผนทีจ่ ำกัดให้ ทำไม่ ได้
ข.เครื่องหมายแสดงเหล่ าทหารทีป่ รากฏในข้ อ ๖
นั้น ใช้ เครื่องหมายสี่ เหลีย่ มผืนผ้ า การ
เปลีย่ นแปลงวิธีใช้ เครื่องหมายแสดงเหล่ าทหาร
ให้ ดูข้อ ๔ ทีต่ รวจการณ์ ของเหล่ าทหารโดย
ธรรมดาใช้ เครื่องหมายสามเหลีย่ มและสถาน
ทีต่ ้งั ทางการหน่ วยรบของเหล่ าทหารบางเหล่ า
ใช้ เครื่องหมายวงกลม
ค.ขนาดของหน่ วยหรือสถานทีต่ ้งั ทาง
ทหาร แสดงโดยเขียนเครื่องหมาย
แสดงขนาดหน่ วยไว้ ตอนบนของรูป
สี่ เหลีย่ ม หรือสามเหลีย่ ม หรือวงกลม
เครื่องหมายแสดงขนาดหน่ วยทาง
ยุทธวิธีให้ ดูข้อ ๕
ง.เส้ นแบ่ งเขต เขตทำการ หรือพืน้ ทีท่ ำ
การของหน่ วย และสถานทีต่ ้งั ทางแสดง
โดยเขียนเส้ นแสดงเขตและเครื่องหมาย
แสดงขนาดของหน่ วยทีร่ ับผิดชอบเขต
นั้น ๆ ตามความเหมาะสม ข้ อที่ ๗ กล่ าว
ถึงเครื่องหมายแสดงเส้ นแบ่ งเขต
จ.คำย่ อมักจะใช้ ร่วมกับเครื่องหมายทางทหารเพือ่
แสดงชื่อของหน่ วยหรือกิจการหรือสถานทีต่ ้งั
คำย่ อทีใ่ ช้ นีใ้ ห้ ปฏิบัตติ ามระเบียบกองทัพบก ว่ า
ด้ วยการใช้ ประมวลคำย่ อฉบับทีป่ ระกาศใช้
ปัจจุบัน หากต้ องการใช้ คำย่ อนอกจากทีป่ รากฏ
ตามระเบียบกองทัพบกทีก่ ล่ าวมาแล้ ว ต้ องมี
หมายเหตุ หรือคำอธิบายไว้ ให้ ทราบด้ วยเสมอ
ฉ.สี
- เมือ่ ใช้ สีประกอบ
สี น้ำเงิน หมายถึง หน่ วยหรือกิจการของฝ่ ายเรา
สี แดง หมายถึง หน่ วยหรือกิจการของฝ่ ายข้ าศึก
- เมือ่ ไม่ ใช้ สีประกอบ
หน่ วยหรือกิจการของฝ่ ายเราแสดงด้ วยเส้ นสี ดำทึบเดีย่ ว
หน่ วยหรือกิจการของฝ่ ายข้ าศึกแสดงด้ วยเส้ นสี ดำทึบคู่
- เครื่องหมายแสดงพืน้ ทีอ่ าบพิษ ไม่ ว่าจะตั้งอยู่ในทีใ่ ด ๆ ก็ตาม
โดยธรรมดาใช้ สีเหลืองเมือ่ ไม่ มสี ี เหลืองอาจเขียนคำว่ า “อาบ
พิษ” แทนได้
- เครื่องหมายแสดงพืน้ ทีฝ่ ่ ายเรายึดอยู่แม้ จะตั้งอยู่ในเขตของข้ าศึกก็ตาม
คงใช้ สีน้ำเงิน
 เครื่องหมายหลัก
ระบบเครื่องหมายแสดงหน่ วยทหาร
ก.เครื่องหมายแสดงหน่ วยทหาร
คือ รูปสี่ เหลีย่ ม เช่ น
ข.เครื่องหมายแสดงหน่ วยทหาร
นีอ้ าจเขียนเส้ นทีก่ งึ่ กลางด้ านล่ าง
ต่ อตรงลงไปหรือโค้ งไปตามต้ อง
การก็ได้ ปลายของเส้ นทีต่ ่ อนีแ้ สดง
ทีต่ ้งั ทีแ่ น่ นอนของหน่ วยทหารใน
แผนที่ เช่ น
ค.กองบังคับการของหน่ วยใด ๆ ก็ตาม
แสดงด้ วยเส้ นด้ ามธง เขียนทับด้ าน
ซ้ ายของเครื่องหมายหน่ วยปลายของ
เส้ นด้ ามธง หมายถึง ทีต่ ้งั ทีแ่ น่ นอน
ของกองบังคับการนั้น เส้ นนีอ้ าจตรง
หรือโค้ งก็ได้ เช่ น
ง.ถ้ ากองบังคับการหลาย ๆ หน่ วยตั้ง
อยู่ในทีเ่ ดียวกัน ก็ให้ เขียนรูปธง
สี่ เหลีย่ มตามจำนวนของกองบังคับ
การนั้น ๆ ซ้ อนกัน แต่ ละรูปธง
สี่ เหลีย่ มแทนกองบังคับการหนึ่ง
แห่ ง เช่ น
จ.การแสดงประเภทของเหล่ าทหาร
ให้ เขียนเครื่องหมายแสดงประเภท
ของเหล่ าทหารไว้ ภายในรูป
สี่ เหลีย่ ม เช่ น
หน่ วยทหารราบใดๆ ก็ได้
ฉ.หากไม่ มเี ครื่องหมายแสดงประเภท
ของเหล่ าทหารกำหนดไว้ อาจใช้
คำย่ อทีแ่ สดงภารกิจของหน่ วย
เขียนไว้ ภายในรูปสี่ เหลีย่ มก็ได้
เช่ น
หน่ วยรักษาความปลอดภัยของกองทัพ

รปภ.
ช.การแสดงขนาดของหน่ วย ให้
เขียนเครื่องหมายแสดงขนาดของ
หน่ วยไว้ ด้านบนของรูปสี่ เหลีย่ ม
เช่ น
กองพลทหารราบ
เครื่องหมายแสดงขนาดของหน่ วยในทางยุทธวิธี

กำหนดเครื่องหมายแสดงขนาดของหน่ วย หรือ
กิจกรรมหรือสถานทีต่ ้งั ทางทหาร และใช้ เป็ น
เครื่องหมายแสดงเส้ นแบ่ งเขต เพือ่ กำหนดเขต
ทำการ หรือพืน้ ทีท่ ำการของหน่ วย หรือกิจการ
หรือสถานทีต่ ้งั ต่ าง ๆ ด้ วย