Uçak Bakım Teknisyenliği

Uçak Bakım Teknisyenleri Ne İş Yaparlar?

Nasıl Uçak Bakım Teknisyeni Olunur?
Uçak Bakım Personel Lisansı Olmayanlar Hava Araçları
Üzerinde Çalışabilirler mi?
Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?
Modül Sınavları ve Muafiyet Nedir?
 Uçak Bakım Teknisyenleri Ne İş
Yaparlar?
Uçak bakım teknisyenleri; hava araçlarının ve havacılıkta kullanılan tüm araçların ana
gövde yapısını (airframe), güç ve aktarma sistemlerini ( engines and powertrains) bilen,
mekanik ve elektrik sistemlerini kapsayan hat bakım ve üs bakım işlemlerini yapabilen,
“Bakım Çıkış Sertifikası (Certificate of Release To Services-CRS)” düzenleyebilen ve aviyonik
ünitelerin sökme/takma işlemlerini gerçekleştiren kişilerdir.
 Uçak Bakım Teknisyenleri Ne İş
Yaparlar?
Böylece; yerli ve yabancı tüm havayolu işletmelerinde, hava limanlarında, uçak
fabrikalarında, uçak bakım-onarım atölyelerinde, uçak fabrikalarının üretim ve montaj
hattında çalışma imkanları bulurlar.

Mesleki hayatlarına bakım teknisyeni olarak başlamakla birlikte yıllar içerinde

kazanacakları tecrübe ve kendilerini yetiştirmelerine bağlı olarak;
 
•Teknik eğitim merkezlerinde havacılık eğitmeni,
•Kalite Güvence departmanlarında kontrol ve denetleme teknisyeni,
•Uçuş mühendisi,
•Kaza kırım inceleme uzmanı,
•Havacılık yer destek teçhizat uzmanı,
•Tecrübe uçuş teknisyeni,
•Uçuş hattı baş teknisyeni,
•Hangar bakım sorumlusu,
•Atölye şefi,
•Hava aracı kabul kontrol teknisyeni,
 gibi farklı birçok pozisyonlarında çalışabilirler.
 Nasıl Uçak Bakım Teknisyeni Olunur?
Türkiye’nin sivil havacılık ile ilgili; tüm
uçuş/bakım/personel konularında tek yetkili
olan ve havacılık alanında otorite
pozisyonundaki kurum Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğü’dür (SHGM).
 Nasıl Uçak Bakım Teknisyeni Olunur?
SHGM tarafından yayımlanan SHY-66 numaralı yönetmeliğe
göre; lisanslı uçak bakım teknisyeni olabilmek için;
a. “Modül Sınavı” adı verilen ve lisans tipine bağlı olmakla
birlikte sayısı 14-16 arasında değişen sınavlarından geçmiş olmak,
b. 3 yıl boyunca bir hava yolu şirketinde çalışmış olmak,
c. Bir hava tipinde (Boeing,Airbus vb.) teknik eğitim almış
olmak ,(takribi 6 ay süreli)
ç. Eğitimini almış olduğun hava aracı üzerinde (takribi 4 ay)
çalışmış olmak, (görev başı eğitimi-On the job training)
Bu sürecin sonrasında gerekli formların doldurulup SHGM’ye
gönderilmesi durumunda; incelemeyi müteakip kişinin adına özel
lisans belgesi tanzim edilir ve ilgiliye gönderilir.
 Nasıl Uçak Bakım Teknisyeni Olunur?

SHGM tarafından gönderilen

kişiye özel “Hava Aracı Bakım
Lisansı” ile onaylı bakım
teknisyeni olunmaktadır.

be
Uçak Bakım Personel Lisansı Olmayanlar
Hava Araçları Üzerinde Çalışabilirler mi?
SHGM tarafından yayımlanan yönetmeliklere göre hava
araçalrı üzerinde çalışabilmek için SHY-66 onaylı personel olma
zorunluluğu vardır. Bununla birlikte; onaylı personel olma süreci;
• En az 3 yıllık bir çalışma süresi (staj şeklinde),
• Tüm modül sınavlarının bitirilmesi zorunluluğu,
gibi temel hususları içerdiğinden; lisansı olmayan kişiler hava
yollarında “Yardımcı Teknisyen” sıfatı ile çalışabilmektedir.
Yardımcı teknisyenlerin hava araçlarının uçuş defterini (log book)
imza yetkileri yoktur. Bakımların daha çok ağır bedeni güç
gereken işlerinde ya da uçak içi basit bakımlarda görev alırlar.
Uçak Bakım Personel Lisansı Olmayanlar
Hava Araçları Üzerinde Çalışabilirler mi?

Lisanslı teknisyenle yardımcı

teknisyen arasında statü, iş bulma,
sektörün ihtiyacı ve en önemlisi ekonomik
gelir bakımından ciddi fark bulunmaktadır.
Bundan dolayıdır ki; havacılık sektörüne
yardımcı teknisyen olarak giren birçok
personel çalışma hayatı süreci içerisinde
modül sınavlarına girmekte ve lisanslı
personel olabilmek için öğrenimine
devam etmektedirler.
Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?
 Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?

SHY-66 Onaylı Bakım Personel Yönetmeliği incelendiğinde; 5 farklı

kategoride bakım personel lisans tipinin olduğu görülmektedir. Bunlar;
 Kategori A: Teknisyen
A1: Türbin Motorlu Uçaklar
A2: Piston Motorlu Uçaklar
A3: Türbin Motorlu Helikopterler
A4: Piston Motorlu Helikopterler

Kategori B1: Mekanik Teknisyen

B1.1: Türbin Motorlu Uçaklar
B1.2: Piston Motorlu Uçaklar
B1.3: Türbin Motorlu Helikopterler
B1.4: Piston Motorlu Helikopterler
 Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?
 Kategori B2: Aviyonik Teknisyen

Kategori B3: Maksimum kalkış ağırlığı 2000 kg. veya daha altı
piston motorlu ve kabin basıncı olmayan uçakların teknisyeni.

Kategori C: Yetkili üs bakım personeli.

 Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?

Kategori A Teknisyen: Hava araçlarının hangar ve pist dışında

park halinde bekledikleri alanlara “Hat” denilmektedir. A1
lisansına sahip teknisyenler; hat bakım işlerini (uçuş öncesi/uçuş
sonrası bakım,servis işlemleri, tekerlek söküm/takımı gibi)
yapabilmektedirler. A1 lisansına sahip olmak için 15 adet modül
sınavına girilmesi gerekmektedir.
 Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?
Kategori B1 Mekanik Teknisyeni: Hava araçlarının hangar içersinde yapılan
bakımlarına “Üs Bakım” adı verilmektedir. Bu lisans tipi hangar içi genel bakımlar
ve hat bakım işlemlerinde imza yetkisine sahip olup; uçak gövde/motor
sistemindeki bakım/arıza/onarım işlemlerini yaparlar. B1.1 lisansına sahip olan
teknisyenler aynı zamanda A1 lisansına da doğal olarak sahip olurlar.
Havacılık sektöründe daha çok ihtiyaç duyulan ve lisanslı olunması halinde
hiçbir şekilde iş problemi yaşanmayan lisans tipinden birisidir. (diğeri de B2 lisansı)
B1.1 lisansına sahip olmak için toplam 16 adet modül sınavından başarılı
olunması gerekmektedir.
 Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?
Kategori B2 Aviyonik Teknisyeni: Hava araçları üzerinde bulunan tüm elektronik
sistem/cihazların genel olarak adı “Aviyonik Sistem” olarak adlandırılmaktadır. Bu
lisansa sahip teknisyenler; hava araçları üzerinde elektrik/aviyonik sistemler
üzerinde bakım/onarım yetkisine sahiptirler.
B1.1 lisanslı ile birlikte havacılık sektörü içerisinde en çok ihtiyaç duyulan
teknisyen lisansıdır.
B2 lisansına sahip olmak için 15 adet modül sınavına girilmesi gerekmektedir.
 Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?
Kategori B3 Teknisyeni: Maksimum kalkış ağırlığı 2000 kg. veya daha altı, piston
motorlu ve kabin basıncı olmayan uçaklar üzerinde bakım/onarım ve tamir
yetkisine sahip lisans modelidir. 2 veya 4 kişilik piston motorlu ve küçük uçaklar
üzerinde çalışma yetkileri vardır.
Pilot olmak isteyen adaylar ilk başta küçük piston motorlu uçaklarda “PPL
(Private Pilot License-Şahsi Pilot Lisansı)” almak zorunda olduklarından; B3
lisansına sahip teknisyenler daha çok uçuş okullarında çalışma imkanı bulurlar.
B3 lisansına sahip olmak için 13 adet modül sınavına girilmesi gerekmektedir.
 Hava Aracı Bakım Lisans Tipleri Nedir?
Kategori C: Uçak bakım lisans sistemindeki; en imtiyazlı ve en üst seviye lisans
derecesidir. Bu lisansa 2 yol ile sahip olunur;
a. B1.1 veya B2 lisansına sahip personel, ilgili hava aracı tipinde 3 yıllık bir
çalışma sonrasında çalıştığı kurum tarafından SHGM’ye “Kategori C Personel”
olması teklifinden sonra SHGM onaylandırılması durumunda,
b. Havacılık,uzay,makine,mekatronik,elektrik veya elektronik mühendisliği
dalında mezun olmayı müteakip; 6 ayı üs bakım işlemlerinde olmak kaydı ile 3
yıllık hangar bakımı yapılan işletmelerde çalışmış olmak,