SAS:18- Panitikan

sa Panahon ng
Batas Militar Inihanda nina:
Kimberly Pagal
Troy Manaois
Glenda Mislang
Jenny Bee Igne
Stefhany Consolacion
.

Meron nga bang Panitikan sa

panahon ng Batas Militar?

Ano nga ba ang Batas

Militar?
 Batas Militar
 Batas Militar – Ang Batas Militar ay kakaibang kapangyarihan ng estado
na karaniwang ipinatutupad nang panandalian ng isang pamahalaan
kapag hindi na nito maayos magampanan ang pamamahala gamit ang
sibilyan nitong kapangyahiran. ( Halimbawa pagpapanatili ng kaayusan
at katiwasayan, o magbigay ng mga pangunahing serbisyo). Sa isang
ganap na batas military, ang pinakamataas na opisyal ng military ang
namumuno, O naitatalaga bilang tagapamahala o puno ng pamahalaan,
kasabay ng tagapagpaganap, tagapagbatas, hanggang panghukuman

 Maaring ipatupad ng pamahalaan ang batas military upang manaig ang

kanilang kapangyarihan sa sambayanan. Ang ilang insidente ng
pagpapatupad ng batas military ay nangyayari matapos ang isang kudeta.
( Gaya ng Thailand noong 2006 at 2015) kapag may banta ng
malawakang protesta laban sa pamahalaan. (Tsina sa Tiananmen ) at iba
pa. Nagdedeklara rin ng batas military tuwing may matinding sakuna.
 Nagtutupad din ng batas military tuwing may mga
hidwaan gaya ng pananakop, kung saan ang kawalan ng
pamahalaang sibilyan ay nagdudulot ng pagkakabalisa
ng populasyon. Halimbawa ng ganitong pamamahalang
military noong pagkatapos ng ikalawang digmaang
pandaigdig sa Alemanya at Hapon, pati na rin ang
Digmaang Sibil Amerikano.

 Malimit na may kaakibat na pagpapatupad ng Curfew,

pagsuspindi ng batas sibil, karapatang sibil, habeas
corpus, at pagpapaliwanag ng katarungang military sa
mga sibilyan. At ang mga susuway o hindi tatalima sa
batas militar ay maaring litisin sa isang hukumang
militar.
Batas Militar sa Pilipinas

 Napasailalim sa batas militar ang Pilipinas mula 1972

hanggang 1981 sa ilalim ng pamumuno ni Ferdinand
Marcos, sa pamamagitan ng Proklamasyon Blg. 1081
na nilagdaan noong Setyembre 21, 1972. Ang opisyal
na dahilan sa likod ng pagpapahayag ng batas militar ay
upang mapigil ang lumalalang kaguluhan ng mga
mamayanan, banta mula sa komunista at pagtangka sa
buhay ng kaniyang dating kalihim ng tanggulang
pambansa na si Juan Ponce Enrile sa Mandaluyong.
 Unang malugod nang tinaggap ang batas militar ngunit
nagging kinasusuyuan ito kalaunan dahil sa mga pang-
aabuso ng militar sa karapatang tao. Kasama ang
panghina ng ekonomiya, ang mga salik na ito ay
nagudyok ng pagtutol sa ilang mga sektor (tulad ng
urbanong middle class) na nagging malinaw sa
pagpaslang ng nakulong senador ng oposisyon na si
Benigno Aquino Jr. noong 1983, at malawakang
pandaraya sa dagliang halalan noong 1986. Kalaunan,
ang mga ito ay nagbunga ng rebolusyong EDSA ng
1989 na nagpatalsik kay Marcos at nagtulak sa kanya
upang na lumikas sa Hawaii, kung saang namatay sya
noong 1989. Iniluklok ang kayang katunggali sa
pagkapangulo at balo ni Aquino na si Corazon bilang
kayang kapalit.
Panitikan, hindi Ligtas sa
Batas Militar.
 Marami ang ipinagbawal noong panahon ng Batas
Militar, at isa na rito ang pagtuturo ng panitikan.
- Isinalay say ni Efren Abueg, propesor noong panahaon
ng Batas Militar sa Polytechnic University of the
Philippines, ang pagtuturo ng panitikang naglalahad ng
mga damdaming kumakalaban sa paniniil at kawalan ng
hustisya sa ilalim ng Diktadurya. Wika niya, pili lamang
ang mga panitikang maisusulat o mababasa noon. “May
mga radikal na panitikang nasusulat din, ngunit sinusulat
ng mga bayaran ng administrasyon at inilalathala sa mga
outlet na dagliang inilabas ng Pamahalaan.
 Pormalismo – ang paraan ng pagtatalakay kung saan
mga paksang neutral ang istruktura at mga element nito,
at pumapanig sa mga programa ng reporma ng
pamahalaan tulad ng Martial Law. Saan napunta ang
panitikan? Mula sa kolehiyo at unibersidad, inilipat ang
mga mag-aaral at propesor sa ilang mga nayon ang
panitikang nilikha ng mga kadreng gerilya, at doon nila
ito itinaguyod.
 Lumaganap naman ang mga tula, sanaysay, at iba pang
akda ukol sa pangsalungat sa batas militar matapos ang
pagpaslang kay Benigno Aquino Jr. na syang nagging
pangunahing kritiko ni Marcos noong rehimeng
diktadurya.
 Bunga ng mga nagaganap na malawakang kilos protesta
ng iba’t ibang samahan at ang mga masisigasig na
aktibismo ng mga kabataan idineklara anag Batas
Militar noong Setyembre 21, 1972.
 Kasabay ng deklarasyon ng Batas Militar ang
pansamantalang pagpapahinto ng publikasyon ng mga
pahayagan, ang sirkulasyon ng mga ito, pambansa man
o pampaaralan. Pinahinto rin ang pagpapalabas ng mga
panooring pantelebisyon at pelikula pati na rin ang
radyo.
PLEDGES
Akronim ng PLEDGES – Peace and Order(kapayapaan)
Land Reform(Reporma sa Lupa) Economic
Reform(Reporma sa Pangkabuhayan) Development of
Moral Values(Paglinang ng Kahalagahang Pantao)
Government Reform(Repormang pamahalaan)
Educational Reform(Repormang Pampaaralan) Social
Reform(Repormang Panlipunan)

- Pagtataguyod ng kaunlaran pangkabuhayan,

pagbabagong lipunan at kalinangang pangkultura.
 Dula – Metropolitan Theatre
- Unang Ginang Imelda Marcos
- Isang munting Alamat Portrait of the Artist
- Halik sa Kampilan
- Usa sa Kasalan
- Tales of The Manuvu.

Nagpatuloy rin ang Palanca sa paggwad ng parangal sa

mga dulang may iisahing yugto, isang bagay na
nakadaragdag sa pagsigla ng dula sa panahong ito.

- Side Walk Vendor ni Reul Molina Aguila isa sa mga

natampok na dula.
Usaping Panulaan
. Isa sa mga bagay na laging maalala sa panahon ng
Bagong Lipunan ang malaganap na popularidad ng mga
isloga.

Halimbawa: Hinggil sa Kahalagahang pantao: Sa

ikauunlad ng bayan, Disiplina ang Kailangan. Islogan
hinggil sa Programang pangkabuhayan: Magplano ng
pamilya, Nang buhay ay lumigaya, Tayoy Magtanim
Upang mabuhay.

GAT – Galian sa Arte at Tula ( Agosto 1973 )

Tulang nasulat noong panahon ng Batas Militar
 “Pilipino: Isang Depinisyon” ni Ponciano B. Pineda.
 “Kagilas-gilalas na Pakikipagsapalaran” ni Juan Dela
Cruz
 “Doktrinang Anak Pawis”ni Virgilio Almario
 “Lintanya kay Sta. Clara” ni Theo Antonio Galian sa
arte at tula.
 Atbp.
Usaping Maikling
Kwento
Nagpatuloy ang Gawad Palanca sa pagkakaloob ng
gantimpala sa mga namumukod na maikling kuwento.
Sumigla ang pagsusulat ng mga manunulat ng mga
paksang hitk sa mga pangyayaring nagaganap sa lipunan
ngunit walang nalathalang mga kuwentong tumutuligsa sa
Batas Militar.
-Alfredo Lobo - Mariano Libuan
-Augusto Sumilang - Lualhati Batista
- Reynaldo Doque - Benigno Pascaual
- Domingo Landicho
Ay ilan sa mga rebolusyonaryong manunulat.
Usaping Nobela
Naging balakid sa pagsulong ng nobela ang suliranin sa
pagpapalimbag. Bukod sa kamahalan ng pagpapalimbag,
nakadaragdag pa sa kawalan ng insentibo ng mga
nobelista na sensura sa nilalaman mga inilathala.
Mahigpit na sensura! – “Ginto ang kayumangging lupa”
ni Dominador Marisol “ May Tibok ang Puso ng Lupa: ni
Beinvinido Ramos “Gapo” ni Lualhati Bautista “Dekado
70” ni Lualhati Bautista “Hulagpos” ni Mando de
Vardedas Posadas Lathalaing Nobela.
Usaping Awiting-Pilipino

Nakatulong sa pagtataguyod ng mga klasikal na awiting

Pilipino ang mga lingguhang konsyerto, ballet at dulang
itinanghal sa CCP. Awiting nilikha upang gamiting
Propaganda: Awiting Pilipino Sumigla.

 Bagong Lipunan
 Tayo’y magtanim
 Anak.
Usaping Magasin at
Pahayagan
Nangapinid ang mga pahayagan at lingguhang babasahin
simula ng pag-iral ng batas militar. Mga pahayagan:
- Philippine daily express
 Times journal
 Balita at Pilipino Express Pahayagan at Magasin
- Tagalog Klasiks
 Hiwaga - Drana
 Espesyal - Liwaway komiks
 Bulaklak
 ALiwan
Usaping Pelikula, Telebisyon
at Radyo
Nakatulong sa pagpapaunlad mg pelikula ang tamang
pagdaraos ng Manila Film Festival;
Manila sa kuko ng Liwanag, Minsa’y Isang gamu-gamo,
Ganito Kami Noon, Paano kami Bukas? , Insiang, Aguila
sa Pelikula, telebisyon at radyo. Pangkalahatang pananaw
sa panitikan sa panahon ng Batas militar. Sa kabuuan,
bagaman at nagkaroon ng sensura sa mga paksaing
maaring talakayin ang mga manunulat sa panahon ng
Bagong Lipunan, nagpatuloy pa rin ang interes ng mga
Pilipino sa mga bagay na pagkalinangan na naipahayag sa
uri ng mga dulang naitanghal, awit at musikang naisulat
at mga pelikulang ipinalabas.