‫پوهنتون هجان‬

‫پوهنځی اداره و جتارت‬

‫سالید دریس‬

‫مضمون‪ :‬نظام اخال یق اسال م‬

‫درس‪ :‬اول‬
‫ا س تاد مضمون‪ :‬ع بدا ل ص بور (محم دی)‬
‫سرفصل ها‬
‫‪ ‬موضوع اول‪ :‬توضیح كورس پالیسی‪.‬‬
‫‪‬موضوع دوم‪ :‬توضیح فارمت سیمنار صنفی‪.‬‬
‫‪ ‬موضوع سوم‪ :‬تعریف نظام اخالقی‬
‫‪‬موضوع چهارم‪ :‬انواع نظام اخالقی‬
‫‪ ‬موضوع پنجم‪ :‬منابع نظام اخالقی اسالمی‬
 ‫اهداف‬
‫‪ ‬هدف اول‪ :‬واضح شدن موضوعات درس برای محصلین در هر هفته درسی‬
‫‪ ‬هدف دوم‪ :‬آشنای محصلین به روش تحقیق وارتقاء ظرفیت آنان درراستای تحقیق وارایه سمینار‬
‫هدف سوم‪ :‬آشنای محصلین به مفهوم وکلیات موضوع بحث که عبارت از تعریف نظام اخالقی‪ ،‬انواع‬
‫نظام اخالقی‪ ،‬ومنابع نظام اخالقی‪.‬‬
‫‪.‬موضوع اول‪ :‬توضیح كورس پالیسی‬
‫‪ ‬بیان اهمیت وضرورت تدریس مضمون‬
‫‪ ‬اهداف کلی تدریس مضمون‬
‫‪ ‬میتود و شیوه های تدریس‬
‫‪‬مواد ومنابع درسی‬
‫‪‬شیوه نمره دهی و ارزیابی مضمون‬
‫‪ ‬عناوین درس‬
‫‪.‬موضوع دوم‪ :‬توضیح فارمت سیمنار صنفی‬
‫‪ ‬شیوه انتخاب عنوان سمینار صنفی‬
‫‪ ‬نحوه جمع آوری اطالعات ومعلومات‬
‫‪ ‬چگونگی ترتیب متن سمینار صنفی‬
‫‪ ‬طریقه ارایه سمینار صنفی‬
 ‫موضوع سوم‪ :‬نظام اخالقی‬
‫‪:‬تعریف نظام اخالقی‬

‫نظام اخالقی اسم مرکب از دو کلمه میباشد نظام واخالق‪ ،‬که هر کدام آن قابل تعریف میباشد‪ ،‬تا اینکه‬
‫‪.‬معنای آن واضح و روشن گردد‬

‫اول‪ :‬تعریف نظام‪ :‬نظام یک کلمه عربی بوده که از نظم گرفته شده است‪ ،‬و به معانی ذیل اطالق میگردد‪:‬‬
‫‪.‬ترتیب‪ ،‬تنظیم‪ ،‬تآلیف‪ ،‬قراردادن یک چیز پهلوی هم دیگر‬

‫در اصطالح شرعی‪ :‬نظام عبارت از ترتیب تنظیم امورات زندگی انسانها در عرصه های مختلف طبق‬
‫‪.‬شرعیت اسالمی میباشد‬
 ‫موضوع چهارم ‪ :‬تعریف نظام اخالقی‬

‫‪ ‬تعریف اخالق‪:‬در لغت به معنای تقدیر‪ ،‬تعیین‪ ،‬واندازه آمده است و در نزد مفسرین کرام اگر به‬
‫ضمه خا خوانده شود باز به سه معنا آمده است‪ -1 :‬ادب قرآن‪ -2 .‬دین اسالم‪ -3 .‬سرشت کریم وپاکیزه‪.‬‬
‫از این جهت از عایشه همسر پیامبر صلی هللا علیه وسلم پرسان کردند که اخالق پیامبر چه بود؟‬
‫درجواب گفت‪ " :‬کان خلقه القرآن"‪.‬‬
‫‪ ‬ودر اصطالح‪ :‬اخالق عبارت از یک شکل ویا حالت ازنفس است ویا هم مجموعه از غرایز و قوه‬
‫های است که در نهاد انسان به ودیعت گذاشته شده‪ ،‬که روش وسلوک انسان از آن منشأ میگیرد‪.‬‬
‫‪ ‬تعریف نظام اخالقی‪ :‬عبارت از اصول وقواعد است که روابط اجتماعی مسلمان ها را در یک مجتمع‬
‫طبق شریعت اسالمی تنظیم وترتیب می نماید‪.‬‬
 ‫موضوع پنجم ‪ :‬انواع نظام اخالقی‬

‫‪-1‬فطری واکتسابی ‪:‬‬

‫هللا جل جالله انس‪5‬انها را همراه با غرائز وتمایالت مختلف خلق نموده تا مورد امتحان قرار گیرد‪،‬‬
‫يرا «ب‪5‬ي گمان م‪5‬ا انس‪5‬ان را از نطف‪5‬ه اي آميخت‪5‬ه آفريده‬
‫ص‪ً 5‬‬ ‫ج‪ 5‬نَ ْبتَلِي ِه‪ 5‬فَ َج َع ْلنَاهُ‪َ 5‬‬
‫س‪ِ 5‬مي ًعا بَ ِ‬ ‫ان ِم ْن‪ 5‬نُ ْطفَ ٍة‪َ 5‬أ ْم َ‬
‫شا ٍ‬ ‫هللا‪ 5‬ج‪5‬ل جال ل‪5‬ه میفرمای‪5‬د‪ {:‬انا َخلَ ْقنَ‪5‬ا اِإْل ْن َ‬
‫س‪َ 5‬‬
‫ايم‪ ،‬او را مي آزمائيم و او را شنواي بينا گردانديم»‪.555‬‬

‫‪ -2 ‬اخالق محمود ومذموم{ نی‪5‬ک وزش‪5‬ت} تقس‪5‬یم بندی اخالق نظ‪5‬ر ب‪5‬ه اعمال وافعال انس‪5‬ان اس‪5‬ت ک‪5‬ه یعن‪5‬ی هم‪5‬ه خوب‪5‬ی ها‬
‫وزشتها در نفس انسان عجین شده خداوند میفرماید" ونفس وما سواها فالهمها فجورها وتقوها"‬

‫‪ -3 ‬اخالق اس‪5‬المی وانس‪5‬انی‪ :‬تقس‪5‬یم بندی دیگ‪5‬ر از حی‪5‬ث مص‪5‬در آ‪5‬ن میباش‪5‬د ک‪5‬ه خداون‪5‬د انس‪5‬انها را جه‪5‬ت آزمای‪5‬ش ب‪5‬ا یک‬
‫سلسه قوه های خلق نموده تا توانسته باشند که آماده امتحان گردند‪ .‬خداوند میفرماید " ونبلوکم بالشر والخیر فتنة"‬
 ‫موضوع ششم ‪ :‬منابع نظام اخالقی اسالمی‬

‫‪ ‬قرآ‪5‬ن کری‪5‬م‪ :‬قرآ‪5‬ن کری‪5‬م آخری‪5‬ن کتاب‪5‬ی س‪5‬ماویست ک‪5‬ه در ظرف ‪ 23‬س‪5‬ال ب‪5‬ه آخری‪5‬ن پیام‪5‬بران محم‪5‬د ص‪5‬لی هللا‪ 5‬علی‪5‬ه وسلم‬
‫بصورت متفرق واندک‪ ،‬اندک نازل شده است‪ ،‬که در این کتاب هیچ کمی وکاستی نیست خداوند میفرماید‪:‬‬
‫امروزه ( احکام ) دين شما را برايتان کامل کردم و ( با ّ‬
‫عزت بخشيدن به شما و استوار داشتن گامهايتان ) نعمت خود‬ ‫االسالم دينا ً ) (‬ ‫کم نعمتي ‪ ،‬و زضيتُ ل ُ‬
‫ک‪5‬م ٍ‬ ‫کم دين ُكم و أ تمتُ علي ُ‬
‫أليوم أکملتُ ل ُ‬
‫را بر شما تکميل نمودم و اسالم را به عنوان آئين خداپسند براي شما برگزيدم)‬

‫‪ ‬س‪5‬نت رسول اکرم صلی هللا علیه وس‪5‬لم‪ :‬س‪5‬نت عبارت است از هر آن راه وروش ک‪5‬ه پیامبر صل هللا علیه وسلم آنرا انجام‬
‫داده ان‪5‬د وی‪5‬ا ارشاد فرموده ان‪5‬د‪ ،‬ک‪5‬ه اطاع‪5‬ت هللا‪ 5‬ب‪5‬ه اطاع‪5‬ت محم‪5‬د رس‪5‬ول هللا‪ 5‬ص‪5‬لی هللا‪ 5‬علی‪5‬ه وس‪5‬لم وابس‪5‬ته اس‪5‬ت‪ .‬خداوند‬
‫میفرماید{ من یطع الرسول فقد اطاع هللا }‬
‫‪ ‬اجماع‪ :‬عبارت از اتفاق مجتهدین امت اسالم است بعد از وفات پیامبر صلی هللا علیه وسلم در یک موضوع شرعی‪.‬‬
‫‪ ‬قیاس‪ :‬عبارت از اندازه نمودن ی‪5‬ک پدیده جدی‪5‬د اس‪5‬ت ک‪5‬ه حک‪5‬م آ‪5‬ن معلوم نم‪5‬ی باش‪5‬د ب‪5‬ا ی‪5‬ک پدیده دیگ‪5‬ر ک‪5‬ه حک‪5‬م آن در‬
‫قرآن وسنت ثابت شده باشد نظر به علت مشترک ایکه میان هر دو پدیده وجود دارد‪.‬‬
‫موضوع هفتم‪:‬اهداف نظام اخالقی اسالمی‬

‫هدف اساسی از روشهای اخالقی را در سه چیز خالصه کرده میتوانیم‪:‬‬

‫‪ -1‬کسب رضا وخوشنودی هللا جل جالله‪.‬‬

‫‪ -2‬اجر و ثواب آخرت و نایل شدن به سعادت وخوشبختی آخرت‪.‬‬

‫‪ -3‬ایجاد فضای اطمینان و استقرار‪ ،‬محبت و اخوت در این دنیا‪.‬‬

‫نتیجه گیری‬
‫‪ ‬موضوع اول‪ :‬توضیح كورس پالیسی‪.‬‬
‫‪ ‬موضوع دوم‪ :‬توضیح فارمت سیمنار صنفی‪.‬‬
‫‪ ‬موضوع سوم‪ :‬تعریف نظام اخالقی‬
‫‪ ‬موضوع چهارم‪ :‬انواع اخالقی‬
‫‪ ‬موضوع پنجم‪ :‬منابع اخالقی اسالمی‬
‫‪‬‬
 ‫منابع مأخذ‬
‫الكتاب‪ :‬التربية اإلسالمية أصولها وتطورها في البالد العربية المؤلف‪ :‬محمد منير مرسيم‬ ‫منبع اول‪:‬‬
‫استادان دیپارتمنت ثقافت اسالمی‬ ‫‪-‬‬ ‫منبع دوم‪ :‬نظام اخالقی اسالم‬