FARKLI ORTAMLAR VE IBA (İndol-3-Bütirik

Asit) DOZLARININ LAVANTA (Lavandula

officinalis) ÇELİKLERİNİN KÖKLENMESİNE
ETKİLERİ

ŞAZİYE DÖKÜLEN GÜNGÖR YILMAZ

Rize- 2022
GİRİŞ

ÇALIŞMANIN AMACI VE ÖNEMİ

MATERYAL - METOT

BULGULAR

SONUÇ VE ÖNERİLER

2
 Giriş
Dünyada kullanım alanı geniş ve pazar payı yüksek, olan
lavanta bitkisinin ülkemizde istenilen ölçüde
yaygınlaşmaması ithalat rakamlarıyla açıkça
görülmektedir. Bu yüzden bitkinin, daha fazla bölgede
yetiştiriciliğinin yapılarak, bununla ilgili çalışmaların
artması gerekmektedir.
 ÇALIŞMANIN AMACI VE ÖNEMİ

Bu çalışma lavantanın çelikle çoğaltılmasında farklı

köklendirme ortamları ve IBA dozlarının etkilerini
belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Çalışmayla farklı köklendirme ortamları ve IBA

dozlarının etkisi görülmesiyle, pratikte hangisinin
uygulanabilirliğine katkı sağlayacağı için önem
taşımaktadır.
 Materyal- Metot
Çalışma 6 Mart 2020’de alınan çeliklerle Tokat Gaziosmanpaşa
Üniversitesi Ziraat Fakültesi seralarında yapılmıştır.

Deneme Tesadüf Parsellerinde Bölünmüş Parseller Deneme

Desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür.

Ana parsellerde köklendirme ortamları, alt parsellere ise IBA dozları

gelecek şekilde yerleştirilmiştir.
Materyal- Metot
Lavanta çeliklerinin
hazırlanması
 Materyal- Metot
Denemede torf, torf (%50)+perlit (%50) ve perlit olmak üzere üç
farklı ortam kullanılmıştır.

Alt parsellerdeki IBA dozları ise (0, 500, 750, 1000, 1250 ppm)
şeklinde uygulanmıştır.

Her doz 36 saksı her ortam 36*5:180 saksı şeklinde deneme

oluşturulmuştur.
Materyal- Metot
Materyal- Metot
Materyal- Metot
 Materyal- Metot
Her saksıya 150 ml olacak şekilde 29 Mayıs 2020 Humik asit, 5 ve
18 Haziran 2020 tarihlerinde sıvı gübre (N-P-K) verilmiştir.

7 Temmuz 2020 tarihinde lavanta fideleri sökülerek çeşitli gözlemler

alınmıştır.
 Materyal- Metot
Fidelerden alınan gözlemler

kök fide boyu fide ağırlığı

köklenme
uzunluğu (cm) (g)
oranı (%)
(cm)

kök yaş kök kuru sürgün yaş sürgün kuru

ağırlığı ağırlığı ağırlığı ağırlığı
(g/fide) (g/fide) (g/fide) (g/fide)

gövde yaş gövde kuru

ağırlığı ağırlığı
(g/fide) (g/fide)
 Materyal- Metot
Bitki (fide) boyu ölçümü
 Materyal- Metot
Kök uzunluğu ölçümleri
 Materyal- Metot
Ölçüm için alınan fidelerden genel görüntüler
 Materyal- Metot
Yaş kök ağırlığı ölçümleri (g/fide)
 Materyal- Metot
Kuru kök ağırlığı ölçümleri (g/fide)
 Materyal- Metot
Gövde ağırlığı ölçümleri (g/fide)
 Materyal- Metot
Sürgün ağırlığı ölçümleri (g/fide)
 Materyal- Metot
Kuru sürgün ağırlığı ölçümleri (g/fide)
 BULGULAR
Alınan gözlemler

köklenme oranı (%)

fide boyu (cm)

kök uzunluğu (cm)

Fide ağırlığı (g)

kök yaş ve kuru ağırlığı (g/fide)

gövde yaş ve kuru ağırlığı (g/fide)

sürgün kuru ağırlığı (g/fide)

 BULGULAR
Köklenme Oranı (%)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 90.60 a 91.60 a 91.60 a 91.27 a
500 30.50 h 87.70 b 79.60 c 65.93 b
750 27.70 ı 87.00 b 79.40 c 64.70 c
1000 44.40 f 87.80 b 50.00 e 60.73 d
1250 32.63 g 73.30 d 50.00 e 51.98 e
Ortam ortalaması 45.17 C 85.48 A 70.12 B 66.92
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
1.452 (0.01) 0.9526 (0.01) 1.650 (0.01)

CV (%) 1.08
 BULGULAR
Fide Boyu (cm)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 12.97 12.97 14.60 14.38 A
500 11.83 11.83 12.73 12.64 B
750 11.53 11.53 10.97 12.53 B
1000 12.93 12.93 12.87 13.63 AB
1250 13.17 13.17 13.53 14.27 A
Ortam ortalaması 12.49 B 15.05 A 12.94 B 13.49
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
0.9243 (0.01) 1.161 (0.01) (ö.d)
CV (%) 6.53
 BULGULAR
Kök Uzunluğu (cm)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 38.50 38.67 41.33 39.50 A
500 37.20 38.33 38.00 37.84 A
750 34.00 33.33 37.47 34.93 B
1000 31.30 30.57 30.00 30.62 C
1250 31.30 31.23 32.57 31.70 C
Ortam ortalaması 34.46 34.43 35.87 34.92
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
(ö.d) 1.740 (0.01) (ö.d)
CV (%) 3.78
 BULGULAR
Fide Ağırlığı (g)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 24.40 a 20.32 b 15.60 d 20.11 A
500 19.97 bc 15.31 d 11.00 e 15.43 B
750 18.30 bc 19.70 bc 9.09 e 15.70 B
1000 19.47 bc 18.14 bc 9.61 e 15.74 B
1250 19.03 bc 17.52 cd 9.81 e 15.46 B
Ortam ortalaması 20.23 A 18.20 B 11.02 C 16.49 B
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
1.709 (0.01) 1.346 (0.01) 2.331 (0.01)
CV (%) 6.19
 BULGULAR
Kök Yaş Ağırlığı (g)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
Torf Torf+Perlit Perlit ortalaması
0 8.700 a 7.713 b 6.063 ef 7.492 A
500 5.700 f 4.520 g 3.077 h 4.432 D
750 5.900 ef 6.917 cd 2.840 h 5.219 BC
1000 6.090 ef 7.553 bc 3.160 h 5.601 B
1250 5.600 f 6.673 de 2.870 h 5.048 C
Ortam ortalaması 6.398 A 6.675 A 3.602 B 5.558
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
0.5640 (0.001) 0.1085 (0.001) 0.7435 (0.001)
CV (%) 5.86
 BULGULAR
Kök Kuru Ağırlığı (g)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 1.177 a 0.717 b 0.500 cd 0.798 A
500 0.687 b 0.450 de 0.380 de 0.506 B
750 0.710 b 0.693 b 0.373 de 0.592 B
1000 0.813 b 0.643 bc 0.323 e 0.593 B
1250 0.667 bc 0.760 b 0.287 e 0.571 B
Ortam ortalaması 0.818 A 0.653 B 0.373 C 0.612
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
0.4567 (0.001) 0.09323 (0.001) 0.1615 (0.001)
CV (%) 11.10
 BULGULAR
Gövde Yaş Ağırlığı (g)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 5.800 b 3.607 d 3.200 d 4.20 A
500 7.697 a 2.493 ef 3.297 d 4.50 A
750 5.187 bc 3.230 d 1.790 g 3.40 B
1000 5.023 c 3.063 de 2.487 ef 3.52 B
1250 4.800 c 3.157 de 2.190 fg 3.38 B
Ortam ortalaması 5.70 A 3.11 B 2.59 C 3.80
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
0.3387(0.01) 0.3729 (0.01) 0.6459 (0.01)
CV (%) 7.43
 BULGULAR
Gövde Kuru Ağırlığı (g)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 2.587 b 1.090 c 0.987 c 1.554 AB
500 3.800 a 0.730 c 0.893 c 1.808 A
750 2.440 b 1.027 c 0.273 c 1.364 B
1000 2.467 b 0.877 c 0.727 c 1.357 B
1250 2.400 b 1.050 c 0.723 c 1.391 B
Ortam ortalaması 2.739 A 0.955 B 0.791 B 1.495
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
0.1647 (0.001) 0.2702 (0.001) 0.4680 (0.001)
CV (%) 13.76
 BULGULAR
Sürgün Yaş Ağırlığı (g)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit
0 10.08 a 9.09 ab 6.34 ef 8.50 A
500 6.10 f 8.37 bcd 4.60 g 6.36 B
750 7.23 def 9.51 ab 3.77 g 6.84 B
1000 8.30 bcd 7.45 cde 3.97 g 6.57 B
1250 8.63 bc 7.69 cd 4.15 g 6.82 B
Ortam ortalaması 8.07 A 8.42 A 4.56 B 7.02
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
0.6187 (0.01) 0.6800 (0.01) 1.178 (0.01)
CV (%) 7.35
 BULGULAR
Sürgün Kuru Ağırlığı (g)
IBA Dozları (ppm) Köklendirme Ortamları Hormon Dozları
ortalaması
Torf Torf+Perlit Perlit

0 2.500 a 1.813 b 1.483 cd 1.932 A

500 1.140 ef 1.250 de 1.133 ef 1.174 C
750 1.580 bc 1.823 b 0.913 f 1.439 B
1000 1.717 bc 1.497 cd 0.967 f 1.393 B
1250 1.773 b 1.787 b 0.933 f 1.498 B
Ortam ortalaması 1.742 A 1.634 A 1.086 B 1.487
LSD Ortam Hormon Ortam+ Hormon
0.1444 (0.01) 0.1444 (0.01) 0.2502 (0.01)
CV (%) 7.44
 SONUÇ
Elde edilen bulgulara göre; köklenme oranı bakımından
hormon uygulanmayan köklendirme ortamlarında (torf, perlit,
torf+perlit) çeliklerin canlılık oranları %90’ın üzerinde
olmuştur.

Lavanta çeliklerine IBA uygulanan tüm dozlarda (500, 750,

1000, 1250 ppm), torf+perlit ortamı, yalın torf ve yalın perlit
ortamına göre daha iyi sonuçlar vermekle birlikte IBA dozları,
yalın torf ve yalın perlit ortamlarında çeliklerinin köklenmesini
olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır.
 SABIRLA
DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN TEŞEKKÜR
EDERİZ