BΙΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ

ΒΟΗΘΟΙ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

• Τι είναι βιοχημεία
• Τι είναι μεταβολισμός
• Που βρίσκουν τα συστατικά που χρειάζονται οι
οργανισμοι
• Τι είναι το ισοζυγιο
• Κύκλος KREBS
• Αποθήκευση

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΚΥΡΙΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

• Άμυλο

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ
Είναι Εκατοντάδες
πολυσακχαρίτης μόρια
γλυκόζης!
ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ
ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΚΥΡΙΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

σε περίπλοκους
• Άμυλο
σχηματισμούς!

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΚΥΡΙΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

• Άμυλο
Τα μόρια της γλυκόζης ενώνονται με γλυκοζιτικό δεσμό:

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΚΥΡΙΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

• Σακχαρόζη Αποτελείται από ένα μόριο

γλυκόζης και ένα φρουκτόζης
(δισακχαρίτης)

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΚΥΡΙΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

Αποτελείται από ένα μόριο

• Λακτόζη
γλυκόζης και ένα γαλακτόζης
(δισακχαρίτης)

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΚΥΡΙΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

Οι υδατάνθρακες της τροφής διασπώνται στους αντίστοιχους

μονοσακχαρίτες τους:

Πολυσακχαρίτης Μονοσακχαρίτης
άμυλο γλυκόζη
σακχαρόζη γλυκόζη φρουκτόζη ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
λακτόζη γλυκόζη γαλακτόζη ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Μέσω μιας αντίδρασης υδρόλυσης: ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ
Μόνο έτσι είναι εφικτή η
απορρόφηση των
υδατανθρακών από το
εντερικό τοίχωμα και από
εκεί΄η είσοδος τους στην
ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ
ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019 πυλαία φλέβα
 Η ΤΥΧΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ ΦΛΕΒΑΣ

• Οι ενώσεις από την πυλαία φλέβα συναντούν πρωτίστως το συκώτι.

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Η ΓΛΥΚΟΖΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Η ΤΥΧΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ ΦΛΕΒΑΣ

• Το συκώτι (ήπαρ) είναι το όργανο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη

διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης σταθερά στο αίμα (ομοιόσταση)
• Όταν η ποσότητα της γλυκόζης είναι μεγάλη, τα ηπατικά κύτταρα την
απορροφούν (τη δεσμέυουν)
• Αν είναι πολύ μεγάλη, κάποια ποσότητα παραμένει στο αίμα
• Υπάρχουν μηχανισμού στο σώμα που έπειτα από κάποια ώρα την
επαναφέρουν σε φυσιολογικά επίπεδα ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
• Αν η ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα είναι μικρή, κάποια ποσότητα
που έχει αποθηκευτεί στα ηπατικά κύτταρα αποδεσμέυεται ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
• Η γλυκόζη του αίματος διέρχεται από τα κύτταρα των ιστών

Η ΓΛΥΚΟΖΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
Τι συμβαίνει στη γλυκόζη στο ήπαρ?

1. Φωσφορυλίωση

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Η φωσφορυλίωση λαμβάνει χώρα μέσω των ενζύμων εξωκινάση και Η ΓΛΥΚΟΖΗ
γλυκοκινάση
Όταν ανασταλλεί η εξωκινάση
αναλμβάνει τη μετατροπή σε
6Ρ-γλυκόζη η γλυκοκινάση
Καταλύει επίσης τη φωσφορυλίωση της
φρουκτόζης και της γαλακτόζης και της
γλυκόζης, μόνο όταν τα επίπεδα της είναι
φυσιολογικά
 Ο μεταβολισμός της 6Ρ-γλυκόζης στο ήπαρ
• Γλυκόλυση:Μετατροπή της 6Ρ-γλυκόζης σε πυροσταφιλικό

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
3-Φωσφορική
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
γλυκεραλδεΰδη
Η ΓΛΥΚΟΖΗ

Το ίδιο έπειτα από Αναβολισμός ή

ισομερίωση καταβολισμός?

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
1ο στάδιο γλυκόλυσης
 Ο μεταβολισμός της 6Ρ-γλυκόζης στο ήπαρ
• Γλυκόλυση:Μετατροπή της 6Ρ-γλυκόζης σε πυροσταφιλικό

1,3-δισφωρογλυκερικό

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
2ο στάδιο γλυκόλυσης + 2NADH + 2H+ Η ΓΛΥΚΟΖΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Ο μεταβολισμός της 6Ρ-γλυκόζης στο ήπαρ
• Γλυκόλυση:Μετατροπή της 6Ρ-γλυκόζης σε πυροσταφιλικό

Κινάση του
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
φωσφογλυκερικού
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
3-φωσφογλυκερικό
3ο στάδιο γλυκόλυσης Η ΓΛΥΚΟΖΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Ο μεταβολισμός της 6Ρ-γλυκόζης στο ήπαρ
• Γλυκόλυση:Μετατροπή της 6Ρ-γλυκόζης σε πυροσταφιλικό

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
4ο στάδιο γλυκόλυσης Η ΓΛΥΚΟΖΗ

πυροσταφιλικό

Τα δύο μόρια NADH που παρήχθησαν

στο 2ο στάδιο μπορούν να δώσουν τα 2
Η τους στον αναπνευστικό κύκλο του
ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ μιτοχονδρίου
ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Ο μεταβολισμός της 6Ρ-γλυκόζης στο ήπαρ

Το πυροσταφιλικό μπορεί να λάβει μέρος σε μια σειρά αντιδράσεων:

• να υποστεί οξειδωτική αποκαρβοξυλίωση και να μετατραπεί σε
ακετυλοcoA, ώστε να μπέι στον κύκλο του KREBS (πυροσταφιλική
δευδρογονάση στο μιτοχόνδριο)
• να αντιδράσει με το γλουταμικό οξύ και να δώσει αλανίνη και α-
κετογλουταρικό οξύ
• να σχηματίσει οξαλοξικό με CO2 καταναλώνοντας ΑΤΡ ώστε να
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
αντισταθμίσει το οξαλοξικό που καταναλώνεται στον κύκλο του KREBS ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Η ΓΛΥΚΟΖΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Μετατροπή της 6Ρ-γλυκόζης σε γλυκογόνο

Σε περίπτωση που η ποσότητας της γλυκόζης είναι μεγαλύτερη από αυτή

που χρειάζεται ο οργανισμός για να ακαλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες,
η περίσσεια της μπορεί να αποθηκευτεί με τη μορφή του γλυκογόνου, μέσω
της διαδικασίας της γλυκογονοσύνθεσης.

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Η
ΓΛΥΚΟΓΟΝΟΣΥΝΘΕΣΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Μετατροπή της 6Ρ-γλυκόζης σε γλυκογόνο

Η γλυκογονοσύνθεση επιτυγχάνεται μέσω της μεταφοράς της γλυκόζης στο

ήπαρ, στη μορφή της 1-Ρ-γλυκόζης και της UDP-γλυκόζης
(ουριδινοδιφοσφωρικής γλυκόζης).

→ Η UDP-γλυκόζη αποτελεί κατάλληλη μορφή για μεταφορά

→ Η συνθετάση του γλυκογόνου καταλύει την αντίδραση της επιμήκυνσης
της αλυσίδας δημιουργώντας α-1,4 -γλυκοζιτικούς δεσμούς
→ Στις κατάλληλες θέσεις δημιουργούνται διακλαδώσεις μέσω του
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
σχηματισμού α-1,6 -γλυκοζιτικού δεσμού ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΓΛΥΚΟΓΟΝΟΣΥΝΘΕΣΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Μετατροπή του γλυκογόνου σε 6Ρ-γλυκόζη

Όταν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα είναι χαμηλά, το γλυκογόνο του
ήπατος διασπάται σε γλυκόζη ώστε να παράσχει γλυκόζη στον οργανισμό,
μέσω της διαδικασίας της γλυκογονόλυσης.
→ Η γλυκονόλυση ξεκινά μέσω της διάσπασης των ακράιων 1,4-
γλυκοζιτικών δεσμών μέσω του ενζύμου φωσφορυλάση
→ Η 6Ρ-γλυκόζη στο συκώτι υδρολύεται από τη φωσφατάση και
απελευθερώνεται γλυκόζη στο αίμα ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
ΓΛΥΚΟΓΟΝΟΛΥΣΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Ομοιόσταση

• Η ποσότητα της γλυκόζης διατηρείται σε σταθερά επίπεδα μέσω των δύο

αντίστροφων διαδικασιών, της γλυκονοσύνθεσης που καταλύεται από το
ένζυμο γλυκογονοσυνθετάση και της γλυκογονόλυσης που καταλύεται
από το ένζυμο φωσφορυλάση.
• Η διαδικασία ρυθμίζεται από έναν ενζυμικό «διακόπτη», όπου στη
συνθετάση είναι ενεργή η αποφωσφορυλιωμένη της μορφή ενώ στη
φωσφορυλάση ενεργή είναι η φωσφορυλιωμένη μορφή.
• Η ύπαρξη της μίας ή της άλλης μορφής εξαρτάται από διάφορους
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
μηχανισμούς, όπως η έκκριση ινσουλίνης, η οποία ευνοεί την
αποφωσφορυλίωση.
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
• Όταν παραχθεί γλυκογόνο ίσο με το 1/10 του βάρους του ήπατος, η
γλυκογονοσύνθεση σταματά και η υπόλοιπη γλυκόζη αποθηκεύεται ως ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ
λίπος.
• Όταν τα επίπεδα στο αίμα είναι χαμηλά, το πάγκρεας εκκρίνει
γλυκαγόνη η οποία οδηγεί στην φωσφορυλίωση της φωσφορυλάσης και
στον καταβολισμό του γλυογόνου.

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Η μετατροπή του πυροσταφιλικού σε γλυκόζη

Σε περίπτωση εκτεταμένης νηστείας, όπου το γλυκογόνο του ήπατος δεν

επαρκεί, σχηματίζεται γλυκόζη από το πυροσταφιλικό οξύ, μέσω μιας
αλληλουχίας αντιδράεων.

Το πυροσταφιλικό προέρχεται είτε από αμινοξέα του καταβολισμού των

πρωτεϊνών, είτε από γλυκερολη προερχόμενη από λίπη, ή από το γαλακτικό
οξύ των μυων. ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Θα μπορούσε το πυροσταφιλικό να ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ
προέρχεται από τον καταβολισμό
της γλυκόζης?

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Η μετατροπή της 6Ρ-γλυκόζης σε πεντόζη

Η 6-Ρ-φωσφορική γλυκόζη στο ήπαρ μπορεί εναλλακτικά να μετατραπεί σε

φωσφορικούς εστέρες πεντοζών, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν για τη
σύνθεση νουκλεϊκών οξέων

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
Επιτελείται κύρια στο λιπώδη
ιστό και τα ερυθρά
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
αιμοσφαίρια.
ΤΟ ΠΑΡΑΚΥΚΛΩΜΑ
ΤΩΝ ΠΕΝΤΟΖΩΝ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Σε ορισμένους ιστούς, όπως ο εγκέφαλος, όπου δεν μπορεί να γίνει
σύνθεση γλυκόζης, η γλυκόζη μεταφέρεται μέσω:

Αιμοφόρων
αγγείων

Η γλυκόλυση συμβαίνει σε όλους τους ιστούς.

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
Η γλυκογονοσύνθεση σε όλους τους εξωηπατικούς ιστούς
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Η γλυκονεογέννεση κυρίως στους νεφρούς
Η ΓΛΥΚΟΖΗ ΣΕ
ΑΛΛΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 Ο μεταβολισμός της 6Ρ-γλυκόζης στο ήπαρ

Συνολικά η πορεία μεταβολισμού της γλυκόζης:

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Η ΓΛΥΚΟΖΗ

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
 ΣΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

μεταβολισμός μεταβολισμός μεταβολισμός

λιπιδίων νουκλεϊκών οξέων πρωτεϊνών

ηπατικές λειτουργίες νεφρικές λειτουργίες

ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ

ΙΕΚ ΑΚΜΗ, 2019
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ
ΣΑΣ!
ΣΟΦΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΧΗΜΙΚΟΣ
ΙΕΚ ΑΚΜΗ 2019