Uspješan rad želi vam autor CD-a Emir Hamzić

Autori udžbenika:
Mirsudin Pačariz, Amir Hadžić, Adrović Mina , Nedžad Udvinčić
PRIPREMA ZA NASTAVNI SAT
Školska godina............................................................
Predmet.......................................................................
Nastavna jedinica.......................................................

Ciljevi sata..................................................................
Tip sata.......................................................................
Oblici rada.................................................................
Nastavna metoda.......................................................
Nastavna sredstva.....................................................

Predmetni nastavnik ................................................

Literatura: Mirsudin Pačariz, Amir Hadžić, Mina Adrović,
Nedžad Udvinčić
CD autor : Emir Hamzić
Načini prenošenja
količine toplote
 Provodnici i izolatori toplote
U zavisnosti od agregatnog stanja tijela , prelazak i prenošenje toplotne
energije sa toplijeg na hladnije tijelo ostvaruje se na tri načina:
provođenjem ( kondukcijom ) , strujanjem ( konvekcijom ) ,
zračenjem (radijacijom).

Provođenje toplote
Prenošenje toplote provođenjem se javlja u čvrstim tijelima a ostvaruje
se dodirom.

Toplota se prenosi sa jednog kraja čvrstog tijela na drugi, ili sa jednog tijela
na drugo, tako što se čestice prilikom kretanja , oscilirajući sudaraju i pri
tome razmjenjuju energiju, odnosno predaju energiju jedna drugoj. Čestice
ne prelaze sa jednog mjesta na drugo već samo razmjenjuju energiju pri sudaru.
 Ogled

Na jedan kraj šipke nalijepimo komadiće

voska , a na drugi kraj zagrijani plamen
poslije izvjesnog vremena vosak počinje
da se otapa i kao se toplota širi šipkom
vosak otpada sa šipke

Toplotni provodnici i izolatori

Neke supstance bolje i brže provode toplotu, pa se takve supstance nazivaju
toplotni provodnici. Materijali koji slabo provode toplotu su toplotni izolatori.
Toplotni provodnicise brzo zagrijavaju, ali se brzo i hlade. Za dobre provodnike
toplotne energije računamo metal, beton, a izolatori su vuna, staklo, stiropor,
plastika, zrak... Kuća se oblaže stiroporom radi održavanja temperature unutar
prostora kuće.
 Strujanje
Strujanje je način prenošenja toplote u tečnostima i gasovima.
Međumolekularne sile tečnosti i gasova su puno slabije od međumolekularnih
sila čvrstih tijela. Prenošenje toplote strujanjem ostvaruje se tako što se toplije
čestice brže kreću tj. šire i razrjeđuju.
Rjeđi i topliji slojevi su lakši i zato se podižu gore , a na njihovo mjesto se
spuštaju hladniji , gušći i teži slojevi.Tako dolazi do mješanja toplijih i hladnih
čestica u vidu strujanja. Strujanje je prisutno sve dok se temperatura u tom
prostoru izjednači.
Centralno grijanje

Na principu strujanja vode i pare zasniva se

rad centralnog grijanja. Voda se zagrijava u
i podiže kroz odvodne cijevi od kotla do
radijatora gdje se rashlađuje kroz povratne
cijevi, vraća do kotlla i ponovo grije.

Strujanje vode se može ubrzati pomoću

hidro pumpe spojene na odvodne cijevi
sistema centralnog grijanja.
Strujanje je proces koji se primjenjuje kod
rashladnih uređaja. Frižider radi na
principu strujanja.
 Zračenje
Zračenje je način prenošenja toplote energije pomoću toplotnih zraka.
Sunčevo zračenje nastaje prostiranjem sunčanih zraka kroz prostor,
u vidu elektromagnetnih talasa. To su ustvari čestice svjetlosti koje
se nazivaju fotoni , putuju kroz prostor veoma velikim brzinama.

Tako se prenosi sunčeva svjetlost i toplota koja je izvor života na zemlji.Tijela

se zagrijavaju tako što upijaju i apsorbuju svjetlost i toplotu.Tijela na koja pada
zračenje dijelom ga upijaju a dijelom odbijaju. Zagrijana tijela isijavaju toplotu
u okolini i hlade se. Ta pojava se zove infracrveno zračenje.

Sva tijela čija je temperatura iznad apsolutne nule zrače i emituju toplotu.
Tamnija tijela bolje upijaju zrake sunčeve svjetlosti od svjetlijih. Staklene
bašte štite biljke zimi od hladnoće a vazduh se ugrije upijanjem sunčevih zraka.

Sve češće se iskorištava sunčeva energijan u domaćinstvu , tako

što se pomoću solarnih kolektora skuplja i pretvara u električnu
i toplotnu energiju.