Uspješan rad želi vam autor CD-a Emir Hamzić

Autori udžbenika:
Mirsudin Pačariz, Amir Hadžić, Adrović Mina , Nedžad Udvinčić
PRIPREMA ZA NASTAVNI SAT
Školska godina............................................................
Predmet.......................................................................
Nastavna jedinica.......................................................

Ciljevi sata..................................................................
Tip sata.......................................................................
Oblici rada.................................................................
Nastavna metoda.......................................................
Nastavna sredstva.....................................................

Predmetni nastavnik ................................................

Literatura: Mirsudin Pačariz, Amir Hadžić, Mina Adrović,
Nedžad Udvinčić
CD autor : Emir Hamzić
Prenošenje pritiska
kroz tečnosti i gasove
Saznat ćeš o :
- fluidima
- prenošenju pritiska kroz fluide
- Paskalov zakon
- hidruličnoj presi
Fluidi
Tečnosti i gasove jednim imenom zovemo fluidi .
Ogled
Plastičnu bocu napunimo i
napravimo nekoliko rupica pri gornjem
dijelu boce. Zatim je okrenemo i
pritisnemo rukom. Voda izlazi iz svih
rupica u mlazovioma podjednake jačine.
.
Zaključujemo da djelovanjem
spoljašnje sile na posudu u kojoj
se nalazi fluid, prizvedeni pritisak
prenosio se u svim pravcima
jednako.
Paskalov zakon
Ovu pojavu vezanu za pritisak ispitao je u 17. vijeku
francuski naučnik Blez Paskal i po njemu nosi naziv
Paskalov zakon .

Spoljašni pritisak se kroz fluide (tečnosti i gasove )

prenosi u svim pravcima podjednako.

Ova zakonitost iskorištena je kod hidrauličnih mašina:

presa, dizalica, kočnica i drugih, gdje djelovanjem male
sile na malu površinu možemo prizvesti veliku silu na
veliku površinu.
Hidraulična presa

Hidraulična presa radi na principu spojenih posuda sa dva

cilindra , koje su zatvorene sa klipovima različitih površina .
U posudi se nalazi tečnost.Djelovanjem sile F1 na klip S1
prizvode se pritisak p1 . Taj pritisak sa prenosi kroz tečnost
do većeg klipa S2 koji može da podiže teret silom F2 .

F1 F2
S1 S2

p1 p2
Princip rada hidraulične prese

F1 F2
kako je p = p1 = p2 p1 = i p2 =
S1 S2

onda je F1 = F2 ili F 1 : F 2 = S1 : S 2
S1 S2
Sile na klipovima prese su direktno proporcionalne površinama klipa
Teret koji se podiže na velikom klipu je onoliko puta
veći od sile koja djeluje na manji klip, koliko puta je
površina manjeg klipa manja od površine većeg klipa.

Djelovanjem male sile dizalica podiže se veliki teret.

Djelovanjem male sile na kočnicu, zustavlja se automobil
i pri velikim brzinama .

Blez Paskal (1623 – 1662 ) je bio čuveni francuski

matematičar i filozof. Već sa 18 godina pisao je naučna
djela. Veliki doprinos dao u eksperimentalnim
istraživanjima osobina fluida.
Njemu u čast jedinica za pritisak nosi njegovo ime.
Napravio je jedan od prvih kalkulatora. Također, jedan
od programskih jezika u informatici inosi ime Paskal.
Razmisli i odgovori
1. Šta su fluidi ?
Tečnosti i gasovi jednim imenom zovu se fluidi .
2. Kako glasi Paskalov zakon ?
Spoljašni pritisak se kroz fluide prenosi u svim pravcima
podjednako.
3. Na kom principu radi hidraulična presa ?

Hidraulična presa radi na principu spojenih sudova sa

dva cilindra , koje su zatvorene sa klipovima različitih
površina.