WELCOME TO

Capitol Hills Christian School, Inc.

1. Our AP CLASS will start at exactly 9:30AM.
2. Keep your microphone on mute mode.
3. Keep your place free from distractions.
4. Turning of video is advised.
5. Use the chat box for questions or concerns
relating to the class.
 Aralin 3
MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

MGA DAPAT MATUTUNAN

• Nasusuri ang paraan ng pamumuhay ng mga
sinaunang Pilipino sa panahon ng pre-kolonyal.
• Nasusuri ang sosyo-kultural at political na
pamumuhay ng mga Pilipino.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

SINAUNANG PARAAN NG PAGSUSULAT

• Ilang daang taon na rin ang nakalipas nang unang
gamitin ng ating mga ninuno ang mga simbolo
ng panulat na tinatawag na BAYBAYIN.
Tinatawag din itong badit sa Visayas.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

SINAUNANG PARAAN NG PAGSUSULAT

• Ang pagkakaroon ng Sinaunang paraan ng
pagsusulat ay nagpapahiwatig ng mayamang
pagpapalitan ng kultura hindi lamang sa ating
kapuluam kundi pati na rin sa ibat ibang panig ng
Timog Silangang Asya hanggang India.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

TATLONG PAGKAKAHATI NG PREHISTORY

1. Paleolithic o Panahon ng Lumang Bato (Paleo
“luma” Lith “Bato”)
2. Neolithic o Panahon ng Bagong Bato (neo
“bago” Lith “Bato”)
3. Panahon ng Metal
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

TATLONG PAGKAKAHATI NG PREHISTORY

1. Paleolithic o Panahon ng Lumang Bato
• Namumuhay sila sa pamamagitan ng pangangaso at
pangunguha ng mga halaman at prutas.
• Mga tipak ng bato ang kadalasan kagamitan at walang
permanenting tirahan
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

TATLONG PAGKAKAHATI NG PREHISTORY

2. Neolithic o Panahon ng Bagong Bato
• Umunlad ang pamumuhay. Natuto na silang mamuhay sa
iisang lugar na malapit sa pinagkukunang-yaman.
Kadalasan, sila ay namumuhay sa may baybayin o
malapit sa ilog
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

TATLONG PAGKAKAHATI NG PREHISTORY

2. Neolithic o Panahon ng Bagong Bato
• Sa panahon ring ito nagsimulang makarating sa atig
kapuluan ang mga Austronesian
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

TATLONG PAGKAKAHATI NG PREHISTORY

3. Panahon ng Metal
• Sa panahong ito nagsimulang matuto ang mga Pilipino na
gumamit ng mga kagamitang yari sa metal.
• Malaki ang epekto ng paggamit ng metal tulad ng bakal
at tingga (lead) sa pag-usbong ng teknolohiya at
industriya.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

TATLONG PAGKAKAHATI NG PREHISTORY

3. Panahon ng Metal
• Dahil sa mga kagamitang bakal, napabilis ang pagtatanim
ng palay at paggawa ng mga patubig.
• Naniniwala ang mga archeologist na sa panahong ito
natuto ang mga Pilipino na magtanin.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

TINGNAN ANG TSART SA PAHINA 303-304

 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

BARANGAY
Tawag sa pamayanan ng mga unang Pilipino. Hango
ito sa malalaking sasakyang pandagat na ginagamit
ng mga sinaunang Pilipino ang – Balangay o
balanghai.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

BARANGAY
Ang barangay ay binubuo ng 30 hanggang 100
pamilya o kabahayan. Ang barangay rin ang
pinakamaliit na organisasyong panlipunan na
nagpapakita ng kahalagahan ng pagiging
magkamag-anak.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

SANDUGO
Ay isang ritwal ng pagkakasundo at pagtutulungan
ng mga pinuno ng mga barangay o pamayanan noon.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

PAMUNUANG BARANGAY
Bawat barangay ay pinamumunuan ng datu, gat,
sultan, rajah o lakan batay sa kinaroroonan ng mga
pamayanang katutubo.
Datu- Visayas at Mindanao
Tuan – grupo ng mga iginagalang na
nakatatanda sa barangay.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

PAMUNUANG BARANGAY
Bawat barangay ay pinamumunuan ng datu, gat,
sultan, rajah o lakan batay sa kinaroroonan ng mga
pamayanang katutubo.
Gat- Gitnang Luzon na ang ibig sabihin ay
Ginoo
Rajah – Maynila Lakan – Maraming bahagi ng
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

PAMUNUANG BARANGAY
Ang Punong barangay ang itinuturing na
pinakamakapangyarihan sa loob ng pamayanan.
TUNGKULIN:
1. Tagagawa ng batas
2. Tagapagpatupad ng batas
3. Hukom sa mga nagkakasala
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

PAMUNUANG BARANGAY
Ang Punong barangay ang itinuturing na
pinakamakapangyarihan sa loob ng pamayanan.
TUNGKULIN:
4. Ipagtanggol at pangalagaan ang kanyang mga
nasasakupan.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

PAMUNUANG BARANGAY
Katulong ng Punong barangay ang matatanda ng
barangay o Council of the Elders.
• Ipinapaalam naman ang mga nabuong batas sa pamamagitan
ng umalohokan.
• Katulong naman sa mga gawaing ritwal at gawaing may
kinalaman sa paniniwal at panggagamot ang mga babaylan o
katalonan, sila ang mga pinunong panrelihiyon o
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

PAMUNUANG BARANGAY
Ang pamumuno ng barangay ay ipinapamana sa mga
anak na lalaki o ibinabatay sa tapang, talion, gulang, at
kaalaman sa kaugalian at paniniwala ng barangay.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

ANTAS SA LIPUNAN
A. DATU at PAMUNUAN
B. MAHARLIKA
C. TIMAWA o Timagua
D. ALIPIN
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

ANTAS SA LIPUNAN
A. DALAWANG URI NG ALIPIN
1. Aliping Namamahay
2. Aliping Saguiguilid
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

SULTANATO
• Sa pagitan ng 960 – 1280 CE. Lumaganap ang
kalakalan sa pagitan ng mga Pilipino at Arabe. Sa
panahon ding ito nagsimulang marating ng
relihiyong Islam ang katimugang bahagi ng bansa,
lalo na ang Sulo at isla ng Mindanao.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

SULTANATO
• Naging mabilis at lumakas ang Islam hanggang sa
maitatag nila ang higit na Malaki at
makapangyarihan kaysa barangay. Ito ang
tinatawag na SULTANATO.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

SULTANATO
• Ang Sulatanato ay pinamumunuan ng SULTAN.
• Ang Sultan ay pinaniniwalaang galling sa angkan
ni Mohammad ayon sa tarsila.
• Tarsila ang tawag sa dokumento na nagsasaad ng
mga tala ng angkan.
 MGA SINAUNANG LIPUNANG
PILIPINO

SULTANATO
• Ummah ang tawag sa pamayanang muslim na
nakasalig sa shariah o batas ng islam.
 1

3 4 5 6 2

7 8

10
 1
O
2
B R
3 4 5 6
S U L T A N N S H A R I A H
A E B P
R O A U
7 8
S B A L A N G A Y N
I I A L
9
L P T T A
10
B A Y B A Y I N N
Y K
O O
H