KOMUNIKASYON AT

PANANALIKSIK SA WIKA AT
KULTURANG PILIPINO

ARALIN 8:
REGISTER AT BARAYTI
NG WIKA
 Rehistro/ Register
O ang tawag sa mga
espesyalisadong termino gaya ng
mga salitang siyentipiko o
teknikal na nagtataglay ng iba’t
ibang kahulugan sa iba’t ibang
larangan o disiplina.
Halimbawa ng Register
Propesyon o Larangan Tawag sa bibibgyan ng
serbisyo
guro estudyante
doktor at nars pasyente
abogado kliyente
pari parolyano
Tindero/ tindera suki
drayber/ konduktor pasahero
Artista tagahanga
politiko Nasasakupan/mamamayan
Magbigay ng ilang halimbawa
ng mga salitang ginagamit sa
iba’t ibang larangan
EKONOMIK POLITIKA EDUKASYO LITERATUR
S N A
Kita Batas Pagsusulit Tauhan

Konsumo Pamahalaan Akademiks Salaysay

Kalakal Senado Klase Awtor
Pananalapi Kongreso Kurikulum Awit
Produkto Korte Kampus Akda
 Hindi lamang ginagamit ang
register sa isang partikular na o
tiyak na larangan kundi sa iba’t
ibang larangan din.
Mouse
Larangan ng Larangan ng
Teknolohiya Agrikultura
Isang uri ng kagamitan sa Isang uri ng hayop na
kompyuter kadalasang peste sa mga
pananim
 bituin
Larangan ng Larangan ng
Pelikula Edukasyon
Larangan ng Astrolohiya
OBarayti
ng Wika
 Barayti ng Wika
ONagkakaroon ng mga pagbabago
sa wika batay sa iba’t ibang
kaparaanan at sitwasyon gaya ng
propesyon o
pinagkadalubhasaan, lipunan o
kapaligirang kinaaniban at
ginagalawan , pinag- aralan,
paniniwala at maging sa kultura.
 Mga
Barayti
ng Wika
 IDYOLEK
OBawat indibidwal ay may
sariling istilo ng
pamamahayag at
pananalita na naiiba sa
bawat isa.
Halimbawa ng Idyolek
Magandang Gabi Bayan” –
Noli de Castro
“Hoy Gising” – Ted Failon
“Hindi ka namin tatantanan” –
Mike Enriquez
“Di umano’y -” – Jessica Soho
 DAYALEK
OIto ay barayti ng wika na
nalilikha ng dimensyong
heograpiko.
OIto ay salita o wikang gamit ng
mga tao ayon sa partikular na
rehiyon o lalawigan na
kanilang kinabibilangan.
 Halimbawa ng Dayalek
Dayalekto Lugar
Ivatan Batanes
Kapampangan Pampanga
Ilokano Ilocos
Pangasinan Pangasinan
Waray Visayas
Bikol Bikol
Aklanon Aklan
Cebuano Cebu
Hiligaynon/ Ilonggo Ilo- ilo
Ibanag Benguet
 Pluricentric Language
Ang isang wika ay nagkakaroon ng
iba’t ibang bersyon depende sa
lugar kung saan ginagamit.
Tagalog= Batangas
Bakit ? Bakit ga?
Bataan Ilocos
Bakit ah? Bakit ngay?
Pangasinan
Bakit ngay?
Heograpikal
- Nasa katawagan at kahulugan ang
pagkakaiba.
Lugar/ Wika Salita Kahulugan

Katagalugan Bird

Sinugbuanong ibon Langgam

Bisaya
Katagalugan Beautiful

Samar maganda mahusay

Morpolohikal
- Sa baybay ang pagkakaiba ngunit iisa
ang kahulugan
WIKA SALITA
TAGALOG MAYNILA Kumain
TAGALOG Nakain
BATANGAS
CEBUANO Kumaun
WARAY Makakan
PAMPANGA Mangaun
AKLAN mangan
Ponolohikal
- Nasa tunog at bigkas ng salita ang
pagkakaiba ngunit iisa pa rin ang
kahulugan.
/e/ - /i/
pera pira
labe labi
/o/ - /u/

bola bula
Oso Usu
 Sosyolek
O Barayting nabubuo batay sa
dimensyong sosyal. Tinatawag din
itong "sosyalek", Ito ay
pansamantalang barayti lamang.
Ito ay URI ng wikang ginagamit
Ng isang partikular na grupo.
Wika Ng Beki o Gay Lingo
OIto'y isang halimbawa ng
grupong nais mapanatili ang
kanilang pag kakakilanlan kaya
Naman at binago nila ang tunog
o kahulugan ng salita.
 Halimbawa

Bigalou-malaki
Givenchy-pahingi
Sinetch itey- sino Ito
Kalerki-kaloka
Chakabels-baduy
Coñyoc(coñoctic o conyospeak)
O Ito'y isang baryant ng Taglish na may
ilang salitang ingles na inihalo sa
Filipino kaya't nag kakaroon Ng code
switching. Naririnig Ito sa mga
kabataang may kaya at nakapag aral
sa eksklusibong paaraalan
 Halimbawa

Kaibigan let's make Kain na!

Wait Lang, I'm calling Ana pa eh.
Bimby let's eat na!
Don't touch that it's so madumi!
 Jologs o jejemon
O Ito ay nagmula sa salitang "jejeje" na isang
paraan ng pag baybay sa "hehehe" at ng
salitang Hapon na "Pokemon". Ito ay
nakabatay sa Wikang Ingles at Filipino
subalit isinusulat ng may pinaghalong
numero, simbolo, malaki at maliit na titik
kaya't mahirap intindihin Lalo na sa mga
Di pamilyar sa tinatawag na jejetyping.
 Halimbawa

Nandito na ako- D2 na me
Kamusta- muztah
Nasaan ka na - wer na
Boss - bhozsx
 Jargon
OIto ang mga natatanging
bokubularyo ng partikular na
pangkat na may pag kilala sa
kanilang trabaho o Gawain.
 Halimbawa

Exhibit, Appeal, Compliant(abogado)

Debit,Credit, investment (accounting)
Paracetamol, reseta, diagnosed
(Doctor)
 Etnolek
OIto ay nadedebelop Mula
sa mga salitang
etnolonggwistang grupo.
 Etnolek
Halimbawa
Vakul- pantakip Ng mga ivatan
sa kanilang ulo tuwing tag init
Laylaydek sika- iniirog kita Ng
mga taga kankanae,Mt.Province
 Ekolek
OKadalasanang ginagamit sa
loob ng tahanan. Malimit
itong ginagamit sa pang
araw araw na pakikipag
talastasan.
 Ekolek
Halimbawa
Palikuran-banyo o kubeta
Silid-tulugan-pahingahan o kwarto
Pamingganan-lalagyanan ng mga Plato
Papi o papsi-tatay o ama
Mami o mamshi-nanay o ina
 Pidgin
O Ito ay walang pormal na estruktura
at binansagang "nobody's native
language". Ito ay ginagamit ng
dalawang indibidwal na nag uusap
na magkaiba ang wika.
O “Make Shift”
 Pidgin
Halimbawa
Ako kita ganda babae
Suki ikaw bili akin ako bigay
diskawnt.
Ikaw utang sakin bayad mo sunod
na linggo.
 Creole
O Ito ay nadebelop dahil sa mga
pinag halo halong salita ng
indibidwal mula sa mag kaibang
lugar. Hanggang sa naging
pangunahing wika ng partikular
na lugar.
 Halimbawa

Tagalog at Espanyol( Chavacano)

Mi nombre -anong pangalan mo
Pi ponde - taga saan ka
Buenas dias- magandang umaga
Buenas tardes- magandang hapon
Buenas noches- magandang gabi
G. Ethan Madronio

MARAMING
SALAMAT!!!!
OENGLISH= often / o-fen/
Filipino=often / of-ten/

love= /lav/
Love= /lo-ve/
Nike=