CREOLE PIONEERS

Ni Benedict Anderson

Inihanda ni:

Kaiser Banta
Buhay at Akda ni Dr. Rizal
Faculty, Liberal Arts Department
Unang Taong Creole Sa Amerika
• Ang mga bagong Amirekanong bansa ng huling
bahagi ng ikalabinwalong siglo hanggang sa
unang bahagi ng ikasiyam na siglo ay
masasabing hindi pangkaraniwang interes
sapagkat sila ay tutuon na dominantihan ang
panlalawigang European pag-iisip tungkol sa
pag-usbong ng nasyonalismo.
Una, isipin man natin ang Brazil, USA, o ang mga
dating kolonya ng Espanya, ang wika ay hindi isang
elemento na nagpaiba sa kanila mula sa kani-kanilang
mga metropoles ng imperyal. Makatarungang sabihin
na ang wika ay hindi isang elemento na nagpaiba sa
kanila mula sa kani-kanilang mga metropoles ng
imperyal. Lahat kasama ang USA, ay mga creole states,
na binuo at pinamumunuan ng mga taong may iisang
wika at karaniwang pinaggalingan.
Pangalawa, may mga seryosong dahilan
para pagdudahan ang applicability sa
karamihan ng Western hemisphere na
sinasabi sa thesis ni Nairn na:
Ang pagdating ng nasyonalismo sa isang katangi-tanging
modernong kalagayan ay nakatali sa pampulitikang
bautismo ng mga nakabababang uri. Bagama't kung
minsan ay laban sa demokrasya, ang mga
nasyonalistang kilusan ay palaging populist sa pananaw
at hinahangad.
READING SNOBBISH RHYTHM MIDDLE CLASS: CREOLE FAMILY
Sa North and Central Amerika, ang istilong European na 'middle
class' ay hindi gaanong mahalaga sa pagtatapos ng ikalabing
walong siglo sapagkat kakaunti ang nagtuon sa pagbabasa
tungkol sa snobbish rhythm ng buhay ng tao. Sa pagsasaliksik to
“induct the lower classes into political life”, ang isa sa
pangunahing dahilan para isulong ang kasarinlan sa Madrid gaya
ng Venezuela, Mexico, at Peru, ay ang takot sa 'mababang
politikang uri ng mobilisasyon katulad sa nangyari sa Indian o
Negro-slave uprisings. Sa mga mahahalagang kaso gaya ng
Venezuela, Mexico, at Peru, ang takot sa 'mababang politikang
uri' ng mobilisasyon ay isang pangunahing daan na nag-udyok
para sa kalayaan mula sa Espanya.
Creole Anniversary From Madrid Community
Noong 1789, naglabas ang Madrid ng bago at
mas makataong batas alipin na nagsasaad ng
mga karapatan at tungkulin ng amo at alipin.
Ang mahabang pakikibaka laban sa Espanya ay
isang pangalawang-rate na kapangyarihang
Europeo.
Ang dahilan na nakabalik ang Madrid sa
Venezuela mula 1814-1816 ay dahil nakuha nila
ang suporta ng mga alipin at mga Indians.
Ugnayan ni Simon Bolivar kay San Martin

Simon Bolivar Jose de San Martin

 Magkagayunman, nagkaroon ng nasyonal na
‘independence movements’. Nabago ang pag-iisip ni
Bolivar tungkol sa mga alipin at ang kanyang ‘fellow-
liberator na si San Martin ay naglabas ng decree
noong 1821 na ‘ang mga aborigines ay hindi
tatawaging Indian o katutubo'.
Ang dahilan kung bakit ang dalawang Spanish-
American empires makalipas ang tatlong siglo ay
naghiwalay at bumuo ng kani-kanilang nasyon ay: 1)
ang mahigpit na kontrol ng Madrid; 2) ang
paglaganap ng liberayong kaisipan.
Carlos III ng Espanya, Mahigpit na Pinuno
 Ang mga patakarang ito ay itinuloy ng
naliwanagang pinunong mahigpit na si
Carlos III subalit kalaunan ay nadismaya,
nagalit, at naalarma sa naging mataas na
uri ng creole. Ang mga buwis at ang
paglaganap ng liberalisasyon ng mga ideya
ng Enlightenment ay may papel sa
ikalawang pananakop ng mga Americano.
Victor Turner at ang Kanyang Asawa na si Ginang
Edith Turner
Para maipakita ang adminisrative units as
fatherland hindi lang sa Amerika konti sa ibang
panig ng mundo kinailangan na mabigyan ng
kahulugan ang administrative organizations. Dito
tinukoy ni Victor Turner ang “journey” between
times, statuses and places as a meaning-creating
experience. Dito tinutukoy ang ‘modal pilgrimage.
Hindi lang sa isipan ng mga Kristiyano, Muslim o
Hindu ang mga lungsod ng Roma, Mecca, o
Benares ay Sentro ng sacred geographies.
Anglo Saxon: As Development of English Language
Ang human interchangeability ang nagbunsod para
umunlad ang standardized language-of-state. Ang
stately succession ng Anglo-Saxon, Latin, Norman, at
Early English sa London mula ikalabing-isa hanggang
ikalabing-apat na siglo ay nagpapatunay ng
pangyayaring ito.
Gayunpaman, maaaring ipangatuwiran ng isa na
kung saan ang mga katutubong wika, sa halip na
Latin, ang nagkataon na humawak sa monopolyo,
ang isang karagdagang sentralisadong tungkulin ay
nakamit.
Expansion of the Great Kingdoms & the Transcontinental
Bureaucracies
In principle, ang extra-European exapansion
of the great kingdoms ay patunay ng pag-
unlad ng grand, transcontinental
bureaucracies. Pero ito ay hindi nagyari. Ang
instrumental na katwiran ng absolutist-
apparatus-higit sa lahat ng tendensya nito
na kumalap at magsulong batay sa talento
rather than of birth at umiral lang ito sa
Silangang baybayin ng Atlantiko.
The Pattern Is True In America
The pattern is true in Americas. Halimbawa, sa 170 viceroys in
Spanish american noong 1813, 4 lamang ang creoles. Patunay
pa rin na 5% sa 3,200,000 creole ‘whites sa Western empire.
Noong gabi ng rebolusyon ng Mexico, mayroon lamang isang
obispo na creole bagamat ang creole sa viceroyalty ay na
outnumbered ang peninsulares by 70 to 1. Magkagayunman,
bihira na may creole na nasa mataas na puwesto sa gobyerno
ng Espanya. Kung ang mga opisyal ng peninsulares ay
maaaring maglakbay sa kalsada mula Zaragoza hanggang
Cartagena, Madrid, Lima at muli sa Madrid, ang 'Mexican o
'Chilean creole ay karaniwang pinadadala lamang sa mga
teritoryo ng Kolonyal na Mexico o Chile.
Anggulo sa Pananaw ng Soberanya Sa Amerika
Mula sa anggulo ng pananaw ng soberanya, ang mga
American creole, kasama ang kanilang patuloy na
lumalaking bilang at dumaraming lokal na ugat, ay
nagpakita ng isang natatanging suliraning
pampulitika sa kasaysayan. Sa unang pagkakataon,
kinailangan ng mga metropoles na harapin - para sa
panahong iyon - ang napakaraming 'kapwa-
European' (mahigit tatlong milyon sa Spanish
Americas noong 1800) malayo sa labas ng Europa.
Ang Paglaki ng Populasyon ng Creole
Bilang karagdagan, ang paglaki ng mga komunidad
ng creole, pangunahin sa Americas, ngunit
gayundin sa mga bahagi ng Asia at Africa, ay hindi
maiiwasang humantong sa paglitaw ng mga
Eurasian, Eurafricans, at pati na rin ng mga
Euramerican, hindi bilang paminsan-minsang mga
kuryusidad kundi bilang mga nakikitang grupo.
Dahil dito, ang paglaki ng mga komunidad ng
creole ay naglalarawan ng modernong kapootang
panlahi.
Padre Alessandro Valivagno at ang Pagpasok ng
mga Hapones
Gayunpaman, aktibong hinikayat ni Valignano
ang pagpasok ng mga Hapones, Koreano,
Tsino, at 'Indochinese' sa pagkaparing
tungkulin. Subalit ang mga Portuges na
Pransiskano sa Goa ay marahas na tinutulan
ang pagpasok ng mga creole sa orden, na
sinasabing 'kahit na ipinanganak ng purong
puting mga magulang'.
Age of the Enlightenment : Rosseau Pombal
(1755-1777)
 Sa isang dako, enlightenment also influenced the
crystallization sa pagitang ng metropolitans at creoles.
Sa panunungkulan ni autocrat Rousseau Pombal (1755-
1777) ay pina-alis niya ang mga Jesuits sa Portuguese
na lupain subalit naglabas siya tuntunin na isang
kriminal na labag sa batas na tawagin ang isang tao na
‘nigger’ o ‘mestiso’. Binigyang-katwiran niya ang
kautusang ito sa pamamagitan ng pagbanggit sa mga
sinaunang Romanong konsepto ng pagkamamamayan
ng imperyal, hindi ang mga doktrina ng mga Pilosopiya.
Pilgrimages
Ang viceregional pilgrimages ng ikalabing walong siglo ay
nauna nang lumitaw ang pambansang kamalayan ng
Amerika sa pagtatapos ng ikalabing walong siglo. Ang
masikip na viceregal pilgrimages ay walang mapagpasyang
kahihinatnan hanggang sa ang kanilang teritoryal na sketch
ay maisip na mga bansa, sa madaling salita hanggang sa
pagdating ng print kapitalismo. Ang America ay
estratehikong mahalaga ngunit maliit pa rin ang mga
mundo - sila ay mundo na, kasama ang kanilang mga
salungatan sa pagitan ng mga peninsulares at creole, ay
nauna pa sa pambansang kamalayan ng America.
 National Consciousness

Penisulares Vs. Creoles Benjamin Franklin Figures

Ang conflicts sa pagitan ng mga peninsulares at creoles ay
yumabong noong huling bahagi ng ikalabingwalong siglo na
naging daan sa american national consciousness.
Maagang kumalat ang prints tungkol dito sa New Spain, ngunit
sa loob ng dalawang siglo ay nanatili itong nasa ilalim ng
mahigpit na kontrol ng Espanya at simbahan. Kalaunan ay
kumalat sa mga press sa Mexico City at Lima.
Ang pigura ni Benjamin Franklin ay hindi maalis-alis na
nauugnay sa creole nationalism sa Northern America. Sa
Spanish America, kahit na mas mabagal at paulit-ulit, ang mga
katulad na proseso ay gumawa sa kasaysayan.
Metropoles Creoles Commercial
Ano ang mga katangian ng mga unang pahayagan sa
Amerika, Hilaga o Timog? Mga naunang pahayagan ay
naglalaman - bukod sa mga balita tungkol sa metropole-
commercial news katulad ng: 1) kailan ang dating at alis
ng mga barko at ang mga presyo ng mga commodities;
2) colonial appointments, marriages of the wealthy, etc.
Nang maglaon, siyempre, inaasahan na papasok ang
mga elementong pampulitika na bumuo ng
komunalidad ng mga mambabasa na kung saan ang mga
barko, ikakasal, bishops at mga presyo ay nakapaloob sa
pahayagan.
Nostros Americanos
Mga mambabasa ng pahayagan ng Mexico
City, Buenos Aires, at Bogota, kahit na hindi
sila gaanong nagbabasa ay nalalaman ang
mga pangyayari sa ibang mga kolonyal na
sitwasyon. Dahil dito, ay nagkaroon ng
Spanish-American nationalismong kaisipan
na naging sanhi ng pagsulat ng Mexican
nationlists na sila ay ‘nosotros Americanos’.
 Symbol of World Events Development

Experience of Spanish American Technology and Capitalism

Kaalinsabay nito, ang mga pahayagan ay
sumisimbolo ng ‘world events’ na bumuo ng isang
malawakang grupo ng mambabasa. Ang pagiging
simultaneity ng Spanish American Empire at ang
paghihiwalay ng mga bahagi nito, ay naging
mahirap na isipin.
Ang kabiguan ng Spanish-American eksperyensa
na bumuo ng permanenteng Spanish-American
wide nationalism ang nag-refelct sa parehong pag-
unlad ng kapitalism at technology.
 Economic Interest: Important Aspect

Enlightenment :Ancien Reigmes Liberalism Ideological Criticisms

Bilang konklusyon. maaring sabihin na ang
economic interests ang pinakamahalagang
aspeto.
Liberalismo at ang Enlightenment ay malinaw
na nagkaroon ng malakas na epekto, higit sa
lahat sa pagbibigay ng ideological criticisms
of imperial at ang ‘anciens regimes’.
MARAMING SALAMAT
SA INYO!
PAKIKINIG.