(Đối tượng: Đại học, cao đẳng không chuyên ngành

Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh)

Giáo viên: ThS; Hồ Viết Thanh

Điện thoại: 0984458008
Email: hothanhhvkt@gmail.com
28/10/2022
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT
TOÀN DÂN TỘC VÀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ
 NỘI DUNG

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết

I toàn dân tộc

II Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế

Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh

III về đại đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế
Trong giai đoạn hiện nay
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN TỘC

1. Vai trò của đại đoàn kết toàn dân tộc

a. Đại đoàn kết toàn dân tộc là vấn đề có ý nghĩa
chiến lược, quyết định thành công của cách mạng
- HCM quan tâm tới xây dựng đại đoàn kết dân tộc

Đề cập khoảng 43%; trong bộ HCM Toàn tập: đoàn

kết (1654 trang), đại đoàn kết (53 trang)
từ Mấy ý nghĩa về vấn đề thuộc địa (1922)
đến Di chúc (1969)

Sửa đổi lối làm việc (1947) 16 lần;

Bài nói chuyện tại lễ khai mạc Đại hội thống nhất Việt
Minh-Liên Việt (1951) 17 lần;
Diễn văn kỷ niệm Quốc khánh (1957) 19 lần
- Đại đoàn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược

NÓI
CHUYỆN
TẠI HỘI
NGHỊ ĐẠI
BIỂU MẶT
TRẬN LIÊN
- VIỆT
TOÀN
QUỐC
(Nói ngày
10-1-1955)

“Đoàn kết là một chính sách dân tộc, không phải là

một thủ đoạn chính trị” - HCM, 2011, t.9, tr.244
- Đoàn kết trở thành chân lý của thời đại

NÊN HỌC SỬ TA
(Báo Việt Nam độc lập, số 117, ngày 1-2-1942)

“Lúc nào dân ta đoàn

kết muôn người như
một thì nước ta độc lập
tự do. Trái lại, lúc nào
nước ta không đoàn
kết thì bị nước ngoài
xâm lấn” - HCM, t.3, tr.217
“Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân
tộc… Lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt
Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn
lãnh thổ, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh làm điểm tương đồng; xóa bỏ
mặc cảm, định kiến về quá khứ, thành phần
giai cấp, chấp nhận những điểm khác nhau
không trái với lợi ích chung của dân tộc”
 b. Đại đoàn toàn kết dân tộc là một mục tiêu,
nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng Việt Nam

- Là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của Đảng

Lời kết thúc buổi ra mắt Đảng Lao
động Việt Nam
(Ngày 3/3/1951)

Mục đích của Đảng

Lao động Việt Nam
gồm tám chữ là: “đoàn
kết toàn dân, phụng sự
Tổ quốc” - HCM, t.6, tr.183
- Là yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng
THƯ GỬI ĐỒNG BÀO
CÔNG GIÁO (Viết ngày 14-
10-1945)

“Dân tộc ta suy hay thịnh,

mất hay còn, chính ở trong
lúc này. Không đoàn kết
thì suy và mất. Có đoàn
kết thì thịnh và còn. Chúng
ta phải lấy đoàn kết mà
xoay vần vận mệnh, giữ
gìn dân tộc và bảo vệ nước
nhà” HCM, t.4, tr.55
- Là đòi hỏi khách quan của nhân dân
trong đấu tranh tự giải phóng
LỜI KÊU GỌI TRONG BUỔI LỄ MỪNG QUỐC KHÁNH 2/9/1955

“Lực lượng đoàn

kết sẽ động viên
nhân dân từ Bắc
đến Nam đấu
tranh để thực hiện
hoà bình, thống
nhất, độc lập, dân
chủ trong cả
nước” - HCM, t.10, tr.
104
2. Lực lượng của đại đoàn kết dân tộc

a. Chủ thể của khối đại đoàn kết toàn dân tộc
- Chủ thể là toàn thể nhân dân
“mọi con dân nước
Việt, mỗi một
người con Rồng
cháu Tiên”, không
phân biệt dân tộc,
tín ngưỡng,...

“Ta phải nhận rằng đã là con Lạc

cháu Hồng thì ai cũng có ít hay
nhiều lòng ái quốc” - HCM, t.4, tr.280
+ Mọi giai cấp, tầng lớp trong xã hội
+ Mỗi cá nhân và đông đảo quần chúng
- Lực lượng trong đại đoàn kết dân tộc là toàn dân

“Ai có tài, có
đức, có sức,
có lòng
phụng sự Tổ
quốc và phục
vụ nhân dân
thì ta đoàn
kết với họ” –
HCM, t.7, tr. 438

“phải đoàn kết toàn dân, đoàn kết trong Đảng và

ngoài Đảng, đoàn kết lương giáo, v.v..” - HCM, t.12, tr.308
 b. Nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc

- Nền tảng đại đoàn kết toàn dân tộc là công - nông - trí
NÓI CHUYỆN TẠI HỘI NGHỊ ĐẠI BIỂU
MẶT TRẬN LIÊN - VIỆT TOÀN QUỐC
(Nói ngày 10-1-1955)

“phải đoàn kết đại đa

số nhân dân, mà đại
đa số nhân dân ta là
công nhân, nông dân
và các tầng lớp nhân
dân lao động khác.
Đó là nền gốc của đại
đoàn kết. ” - HCM, t.12,
tr.308
- Đoàn kết trong Đảng là hạt nhân đoàn kết toàn dân

“Ngày nay, sự
đoàn kết trong
Đảng là quan
trọng hơn bao
giờ hết” - HCM, t.9,
tr.368

“Kinh nghiệm của ta, cách mạng thành công, kháng

chiến thắng lợi là do lực lượng đoàn kết, trước hết
là đoàn kết trong Đảng” - HCM, t.9, tr.368
3. Điều kiện để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân
tộc
- Kế thừa truyền thống yêu nước, nhân nghĩa, đoàn
kết

“Trong mấy triệu người

cũng có người thế này,
thế khác nhưng thế này
hay thế khác đều dòng
dõi của tổ tiên ta. Vậy
nên ta phải khoan hồng
đại độ” - HCM, tập 4, tr 246,
247
- Có lòng khoan dung, độ lượng với con người

“Đối với
những đồng
bào lạc lối,
lầm đường, ta
phải lấy tình
thân ái mà cảm
hóa họ. Có
như thế mới
thành đại đoàn
kết” - HCM, t.4,
tr.280-281
“trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế
giới không có gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của
nhân dân” - HCM, t.8, tr.276

Người đã thu
hút và sử dụng
nhân tài từng
là quan lại
Bùi Bằng Đoàn Khâm sai đại thần Phan Kế Toại

“Ngụy binh cũng là con dân nước Việt, nhưng vì dại

mà đi lầm đường, cho nên tôi và Chính phủ sẵn sàng
tha thứ những người sớm biết lỗi và quay về với đại
gia đình kháng chiến” - HCM, t.6, tr.306
4. Hình thức tổ chức của khối đại đoàn kết toàn dân
tộc - Mặt trận dân tộc thống nhất
a. Mặt trận dân tộc thống nhất

 LỜI CHÚC MỪNG NĂM MỚI (1956)

“đồng bào trong nước và kiều bào ngoài nước cần

phải đoàn kết hơn nữa trong Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam” - HCM, t.10, tr.234
Tên gọi của Mặt trận Dân tộc thống nhất qua các thời kỳ

Hội phản đế đồng minh (1930)

Mặt trận dân chủ (1936)
Mặt trận nhân dân phản đế (1939)
Mặt trận Việt Minh (1941)
Mặt trận Liên Việt (1951)
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1955 ở miền Bắc)
Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (1960)
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1976 đến nay)
 b. Nguyên tắc xây dựng và hoạt động của Mặt trận
dân tộc thống nhất
+ Xây dựng trên nền tảng công-nông-trí thức và dưới
sự lãnh đạo của Đảng

V ì sa o ?
 “Vì họ đông hơn hết,… chí khí cách mạng của
họ chắc chắn, bền bỉ hơn của mọi tầng lớp
khác” - HCM, tập 10, tr. 376
“liên minh Công Nông là nền tảng của Mặt trận
dân tộc thống nhất” – HCM, tập 12, tr. 417
Vì
sao? “Nhưng cách mạng cũng cần có lực lượng của
trí thức. Thí dụ: Cần có thầy thuốc để săn sóc
sức khoẻ cho nhân dân; cần có thầy giáo để dạy
văn hoá và đào tạo cán bộ;… Vì lẽ đó,… công,
nông, trí, cần phải đoàn kết chặt chẽ thành một
khối” HCM, tập 10, tr. 376
“Đảng không thể đòi hỏi Mặt trận thừa nhận quyền lãnh
đạo của mình, mà phải tỏ ra là một bộ phận trung thành
nhất, hoạt động nhất và chân thực nhất. Chỉ trong đấu tranh
và công tác hằng ngày, khi quần chúng rộng rãi thừa nhận
chính sách đúng đắn và năng lực lãnh đạo của Đảng, thì
Đảng mới giành được địa vị lãnh đạo” – HCM, t.3, tr. 168
- Xuất phát từ mục tiêu vì nước, vì dân
BUỔI BẾ MẠC LỚP CHỈNH HUẤN CÁN BỘ ĐẢNG, DÂN,
CHÍNH CÁC CƠ QUAN TRUNG ƯƠNG (Năm 1953)

“lợi ích cá nhân ắt

phải phục tùng lợi
ích dân tộc, chứ
quyết không thể đặt
lợi ích cá nhân trên
lợi ích dân tộc” -
HCM, t.8, tr. 143
- Phải hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương dân chủ
 Khuyên ai xin nhớ chữ đồng,
Đồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh
HCM, 2011, t.3, tr.243
- Đoàn kết lâu dài, chặt chẽ, chân thành, giúp nhau tiến bộ

“Phải đoàn kết

tốt các đảng
phái, các đoàn
thể, các nhân
sĩ trong Mặt
trận Tổ quốc
Việt Nam,
thực hiện hợp
tác lâu dài,
giúp đỡ lẫn
nhau, cùng
nhau tiến bộ” -
HCM, t.13, tr.453
5. Phương thức xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc

- Làm tốt công tác vận động quần chúng

SỬA ĐỔI LỐI LÀM VIỆC

(10/1947)

“trước hết cần phải chịu khó

tìm đủ cách giải thích cho họ
hiểu rằng: những việc đó là
vì ích lợi của họ mà phải
làm” - HCM, t.5, tr.286
- Thành lập đoàn thể, tổ chức phù hợp đối tượng để tập
hợp quần chúng
THƯ GỬI ĐỒNG BÀO LIÊN KHU IV
(Viết vào giữa năm 1950)

“Khắp nơi có đoàn

thể nhân dân, như
Hội đồng nhân
dân, Mặt trận,
Công đoàn, Hội
Nông dân cứu
quốc, Phụ nữ cứu
quốc, v.v..” - HCM,
2011, t.6, tr.397
- Đoàn thể, tổ chức quần chúng được tập hợp và đoàn
kết trong Mặt trận dân tộc thống nhất
BÀI NÓI CHUYỆN TẠI LỚP BỒI DƯỠNG CÁN BỘ VỀ CÔNG TÁC
MẶT TRẬN
(Nói tháng 8-1962)

“Phải đoàn kết tốt

các đảng phái, các
đoàn thể, các nhân sĩ
trong Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam, thực
hiện hợp tác lâu dài,
giúp đỡ lẫn nhau,
cùng nhau tiến bộ.” -
HCM, 2011, t.13, tr.453
 II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ
1. Sự cần thiết phải đoàn kết quốc tế
a. Thực hiện đoàn kết quốc tế nhằm kết hợp sức mạnh
dân tộc với sức mạnh thời đại, tạo sức mạnh tổng hợp
cho cách mạng
- Sức mạnh dân tộc là tổng hợp yếu tố vật chất, tinh thần
của dân tộc
BÁO CÁO CHÍNH TRỊ TẠI ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN
QUỐC LẦN THỨ II CỦA ĐẢNG
(Ngày 11-2-1951)

“Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một

truyền thống quý báu của ta…” - HCM, 2011, t.7, tr.38
- Sức mạnh dân tộc là tổng hợp yếu tố vật chất, tinh
thần của dân tộc
- Sức mạnh thời đại là sức mạnh của phong trào cách
mạng thế giới
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI VÀ SỰ NGHIỆP GIẢI PHÓNG CÁC DÂN
TỘC PHƯƠNG ĐÔNG
(Ngày 11-2-1951)

“Cách mạng Tháng Mười đã chặt

đứt xiềng xích của chủ nghĩa đế
quốc, phá tan cơ sở của nó và
giáng cho nó một đòn chí mạng” -
HCM, 2011, t.11, tr.163
b. Thực hiện đoàn kết quốc tế nhằm góp phần cùng
nhân dân thế giới thực hiện thắng lợi các mục tiêu
cách mạng của thời đại
- Đoàn kết quốc tế vì mục tiêu cách mạng của thời đại

“đoàn kết với các nước bạn và nhân

dân các nước khác để giữ gìn hòa
bình thế giới,… Và khi đã thắng lợi,
ắt phải giúp đỡ cách mạng của nhân
dân nước khác” HCM, 2011, t.8, tr.272-273
- Đoàn kết quốc tế vì mục tiêu cách mạng của thời đại

- Đấu tranh với chủ nghĩa cơ hội, vị kỷ dân tộc,

sôvanh…
LỜI PHÁT BIỂU TẠI HỘI NGHỊ ĐẠI BIỂU CÁC ĐẢNG CỘNG SẢN VÀ
CÔNG NHÂN CÁC NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
(Phát biểu ngày 16-11-1957)

“đấu tranh chống những khuynh

hướng cơ hội chủ nghĩa như chủ
nghĩa dân tộc tư sản, chủ nghĩa
sôvanh,…” HCM, 2011, t.11, tr.189-190
2. Lực lượng đoàn kết quốc tế và hình thức tổ chức
a. Các lực lượng cần đoàn kết
- Phong trào cộng sản và công nhân thế giới
DIỄN VĂN KHAI MẠC
ĐẠI HỘI LẦN THỨ III
CỦA
ĐẢNG LAO ĐỘNG
VIỆT NAM

Quan sơn muôn dặm một nhà,

Bốn phương vô sản đều là anh em
HCM, 2011, t.12, tr.670
- Phong trào cộng sản và công nhân thế giới

- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc

“Làm cho các dân tộc

thuộc địa, từ trước đến
nay vẫn cách biệt nhau,
hiểu biết nhau hơn và
đoàn kết lại để đặt cơ sở
cho một Liên minh
phương Đông tương lai”
HCM, 2011, t.2, tr.134
- Phong trào cộng sản và công nhân thế giới
- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc
- Lực lượng tiến bộ, những người yêu chuộng hòa bình,
dân chủ, tự do và công lý
THƯ CHÚC TẾT ĐỒNG BÀO
VÀ CHIẾN SĨ NAM BỘ (24/1/1947)

Chính sách ngoại

giao của Chính phủ
thì chỉ có một điều
tức là thân thiện với
tất cả các nước dân
chủ trên thế giới để
giữ gìn hoà bình”
HCM, 2011, t.5, tr.39
 Hình thành 4 tầng
b. Hình thức tổ chức mặt trận
- Mặt trận đại đoàn kết dân tộc
- Mặt trận đoàn kết 3
nước Đông Dương
- Mặt trận nhân dân
- Á - Phi
đoàn kết với Việt Nam

- Mặt trận nhân dân

thế giới đoàn kết
với Việt Nam
chống đế quốc xâm lược
Thực tiễn hoạt động của HCM
Hội liên hiệp thuộc địa (Pháp 1921)
Hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức (TQ 1925)

Mặt trận Dân chủ Đông Dương (1936 - 1939)

Mặt trận thống nhất phản đế Đông Dương (1939)

Mặt trận thống nhất Á – Phi (1955)

Mặt trận nhân dân thế giới đoàn kết với Việt Nam
chống đế quốc xâm lược
3. Nguyên tắc đoàn kết quốc tế
a. Đoàn kết trên cơ sở thống nhất
mục tiêu và lợi ích; có lý, có tình
 Đối với phong trào Độc lập dân tộc gắn liền CNXH,
cộng sản và công trên nền tảng CNMLN và chủ
nhân quốc tế nghĩa quốc tế vô sản
“Sự nghiệp giải phóng dân tộc,.. giành thắng lợi …, do sức
mạnh… của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế”

Đối với các dân tộc Độc lập, tự do và quyền bình đẳng
trên thế giới giữa các dân tộc
“làm bạn với tất cả mọi nước dân chủ và không gây thù oán
với một ai”

Đối với các lực lượng Hòa bình, chống chiến tranh
tiến bộ trên thế giới xâm lược
“hòa bình chân chính xây trên công bình và lý tưởng dân chủ”
 b. Đoàn kết trên cơ sở độc lập, tự chủ

- Để đoàn kết tốt phải có nội lực tốt

TRẢ LỜI PHỎNG VẤN CỦA PHÓNG VIÊN CÁC BÁO VỀ VẤN ĐỀ ĐOÀN KẾT
(Ngày 26-12-1945)

“Phải trông ở
thực lực. Thực
lực mạnh,
ngoại giao sẽ
thắng lợi...
Chiêng có to
tiếng mới lớn”
- HCM, 2011, t.4,
tr.147
- Đảng phải có đường lối tự chủ,
đúng đắn trong đoàn kết quốc tế
TRẢ LỜI ÔNG VAXIĐÉP RAO, THÔNG TÍN VIÊN
HÃNG ROITƠ
(Tháng 5-1947.)

“Độc lập nghĩa

là chúng tôi
điều khiển lấy
mọi công việc
của chúng tôi,
không có sự
can thiệp ở
ngoài vào” -
HCM, 2011, t.5,
tr.136
III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT TOÀN
DÂN TỘC VÀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

1. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn

kết toàn dân tộc và đoàn kết quốc tế trong hoạch
định chủ trương, đường lối của Đảng

“Đại đoàn kết dân tộc là

đường lối chiến lược của
cách mạng Việt Nam, là
động lực và nguồn lực to
lớn trong xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc” - Văn kiện
Đảng XII, tr.158.
 Đảng vận
dụng
TTHCM
trong đoàn
kết quốc tế

Đại hội
XI
“Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy…”
Đại hội “… là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có
XII trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”

Đại hội “Quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế ngày

XIII càng sâu rộng, có hiệu quả. Vị thế, uy tín
quốc tế của nước ta tiếp tục được nâng cao”
III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT TOÀN
DÂN TỘC VÀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

1. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí

Minh về đại đoàn kết toàn
dân tộc và đoàn kết quốc tế
trong hoạch định chủ trương,
đường lối của Đảng

2. Xây dựng khối đại đoàn kết

toàn dân tộc trên nền tảng
liên minh công - nông - trí
dưới sự lãnh đạo của Đảng
- Tuyên truyền sự cần thiết đoàn kết dân tộc hiện nay
- Tăng cường vai trò của Đảng, Nhà nước trong hiện
thực hóa đoàn kết dân tộc
- Giải quyết tốt quan hệ lợi ích giai tầng, cá nhân - tập
thể - xã hội
- Tăng cường quan hệ nhân dân - Đảng - Nhà nước
- Kiên quyết đấu tranh với quan điểm sai trái, thù địch
III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN
TỘC VÀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

1. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí

Minh về đại đoàn kết toàn dân
tộc và đoàn kết quốc tế trong
hoạch định chủ trương, đường
lối của Đảng

2. Xây dựng khối đại đoàn kết

toàn dân tộc trên nền tảng liên
minh công - nông - trí dưới sự
lãnh đạo của Đảng
3. Đại đoàn kết toàn dân tộc phải
kết hợp với đoàn kết quốc tế
3. Đại đoàn kết toàn dân tộc phải kết hợp với đoàn
kết quốc tế

- Đoàn kết để thực hiện dân giàu, nước mạnh, dân

chủ, xã hội công bằng văn minh
- Hội nhập quốc tế vì hòa bình, độc lập và phát triển,
tham gia những vấn đề toàn cầu
- Nêu cao độc lập tự chủ, kết hợp sức mạnh dân tộc -
thời đại, trong nước - quốc tế để CNH, HĐH
- Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh làm hạt
nhân đoàn kết toàn dân tộc và đoàn kết quốc tế
 KẾT LUẬN
Đại đoàn kết dân tộc là một chiến
lược cách mạng được HCM đề ra từ
rất sớm, trở thành tư tưởng chỉ đạo,
là cội nguồn sức mạnh làm nên mọi
thắng lợi của CMVN, đóng góp quan
trọng vào lý luận CMTG
Thực tiễn CMVN đã và đang chứng minh sức sống
của tư tưởng đại đoàn kết HCM. Thực hiện đại ĐK
dân tộc gắn liền với ĐK quốc tế, kết hợp sức mạnh
dân tộc với sức mạnh thời đại sẽ là ngọn nguồn tạo
nên sức mạnh vô địch của CMVN theo TTHCM