1

Chapter 5.2: Hệ thống nhiệt

• Giới thiệu về cơ khí nhiệt

• Thiết kế nhiệt
• Kiểm tra buồng chân không
• Bài tập (phân tích nhiệt đơn giản)
2

Giới thiệu về cơ khí nhiệt

 Truyền nhiệt trên Trái Đất
3

• Có 3 cách truyền nhiệt trên

Trái Đất:
- Dẫn nhiệt
- Đối lưu nhiệt
- Bức xạ nhiệt
Dẫn nhiệt

Đối lưu nhiệt

Bức xạ nhiệt
 Dẫn nhiệt
4

• Là sự trao đổi nhiệt bắt nguồn từ một lượng

nhiệt không có sự di dời của chất
• Tính dẫn nhiệt rất đa dạng với những vật liệu
khác nhau

Fig. Thermal conduction principle

Source: Internet
 Bức xạ nhiệt
5

• Bức xạ nhiệt được coi là sự bốc hơi và hấp thụ của bức
xạ điện từ bởi vật chất
• Tầm của bức xạ nhiệt: Tia cực tím(0.25𝜇m) tới tia hồng
ngoại trung bình (50𝜇m).
q i  q  q r  qt

Fig. Thermal radiation principle

Source: rochester
 Đối lưu nhiệt
6

• Là sự chuyển động của nhiệt độ gây ra bởi sự

chuyển động của chất
• Đối lưu nhiệt không thể xảy ra trong chân không.
• Trong vũ trụ, đối lưu nhiệt được dùng cho các
chế độ thông gió có
áp suất

Fig. Convection principle

Source: icc
 Điều khiển quỹ đạo và nhiệt độ
7

• 𝛽. là góc giữa mặt phẳng quỹ đạo và vectơ ánh

sáng mặt trời
• VD:Nếu góc 𝛽 = 90 độ, vật thể luôn luôn ở
trong ánh sáng mặt trời

Fig. Sun illumination of the dusk-dawn orbit of GOCE satellite

Source: ESA
 Các trường hợp chuẩn đoán nhiệt
8

• Trường hợp quỹ đạo nóng

– 𝛽có giá trị lớn
– Năng lượng tối đa
– Chu kì lớn ở trong ASMT
• Cold case
– 𝛽có giá trị nhỏ
– Năng lượng nhỏ nhất
– Chu kì ngắn ở trong ASMT
 Dẫn nhiệt trong vũ trụ
9

• Nó diễn ra trong vũ trụ như thế nào?

• Như chúng ta đã biết, trong vũ trụ là môi trường chân
không nên không thể xảy ra đối lưu nhiệt
• Vì thế dẫn nhiệt trong vũ trụ gồm có truyền nhiệt và bức
xạ nhiệt
 Môi trường nhiệt trong vũ trụ
10

• Trong vũ trụ có 3 nguồn nhiệt: Mặt trời, suất phản chiếu

và bức xạ Trái Đất
• Nhiệt độ bề mặt vệ tinh lúc nhật thực là khoảng ~100𝑜C.
• Vì thế nhiệt độ bề mặt vệ tinh dao động từ -100𝑜C đến
100𝑜C
 Môi trường nhiệt trong vũ trụ
11

• Bức xạ mặt trời là năng lượng của sự bức xạ phát ra bởi mặt
trời
• Là năng lượng điện từ
• Khoảng một nửa của sự bức xạ là nằm trong tia quang phổ
điện từ có thể nhìn thấy
• Nửa còn lại hầu hết thuộc phần gần Hồng ngoại, cùng 1 số
nằm trong phần cực tím của quang phổ
 Môi trường nhiệt trong vũ trụ
12

• Suất phản chiếu là phần nhỏ của bức xạ mặt trời phản chiếu
từ bề mặt TĐ

• Là đại lượng không thứ nguyên, được đo trên thang từ 0

(sự không phản chiếu của bề mặt vật đen tuyệt đối) đến
1 (phản chiếu hoàn toàn của bề mặt trắng)
• Ví dụ: Bề mặt có mây, tuyết, sa mạc,... Phản xạ nhiều
nhệt, trái lại, bề mặt không có tuyết,... Hấp thụ nhiều
nhiệt
 Môi trường nhiệt trong vũ trụ
13

• Bức xạ Trái Đất là bức xạ TĐ hấp thụ từ ASMT, rồi một

lượng bức xạ được phát ra từ TĐ
• Sự khác biệt của bức xạ mặt trời và suất phản chiếu là
bức xạ mặt trời là bức xạ hồng ngoại.
 Môi trường nhiệt trong vũ tụ
14

• Bức xạ cũng thay đổi theo mùa hoặc bề mặt trái

đất

Bức xạ mặt Suất phản Bức xạ Trái Đất

trời chiếu (W/m^2)
(W/m^2)
 Môi trường nhiệt trong vũ trụ
15

• Bức xạ mặt trời

• Suất phản chiếu
• Bức xạ Trái Đất

• Nhiệt được hấp thụ từ bức xạ mặt trời, suất phản chiếu
và bức xạ Trái Đất truyền giữa các bảng điều khiển, hoặc
giữa bảng điều khiển và một thành phần bằng cách dẫn
nhiệt.
• Ở cùng thời điểm, nhiệt được truyền xung quanh bởi bức
xạ, tất cả các bảng điều khiển cũng thế
 Môi trường nhiệt trong vũ trụ
16

• Bức xạ mặt trời

• Suất phản chiếu
• Bức xạ Trái Đất

• Vệ tinh cũng tự tạo ra nhiệt

• Khi các thành phần hoạt động, chúng tạo ra một lượng nhiệt tương
đương với sự tiêu thụ năng lượng.
• Những thành phần này truyền xung quanh bởi bức xạ nhiệt và dẫn
nhiệt
• Và nhiệt được sản xuất trong vệ tinh được truyền vào vũ trụ bằng
bức xạ
17

Thiết kế nhiệt
 Quá trình thiết kế
18

Yêu cầu và ràngand Từ thiết kế bệ phóng, quỹ

Requirements From launcher, orbit, electronic
buộcconstraints đạo, thiết bị điện, hệ thống,...
equipment, system design …

Định nghĩa điều kiện Trường hợp nóng nhất (đối diện
Definition of worst- mặt trời) case (direct to the Sun)
củacase
trường hợp xấu Hottest
conditions Trường hợpcase
lạnh nhất (nhật thực)
nhất , coldest (during eclipse)

Mô hình tính toán

Thermal Đơn giản hóa mô hình
niệt
mathematical model đểSimplified
phân tíchmodel for analysis

Kết Results and luận

quả và thảo Đánh giá kết quả
discussion Evaluate the results

Chế tạo
Manufactures
 Những yêu cầu về nhiệt
19

Nhiệt độ của các thành phần nằm trong 1 sự cho phép

ở mọi môi trường.
• “Mọi môi trường” tức là từ lúc vệ tinh nóng nhất đến lạnh
nhất, được gọi là chế độ nóng và chế độ lạnh
• Ví dụ: Khi bức xạ mặt trời, suất phản chiếu và bức xạ
Trái Đất đang lớn và mọi thành phần đều hoạt động, nó
được định nghĩa trong chế độ nóng.
• Ngược lại, nếu bức xạ mặt trời, suất phản chiếu và bức
xạ Trái Đất đang nhỏ và các thành phần không hoạt
động, nó được định nghĩa trong chế độ lạnh.
• Tuy nhiên,thành phần nhận nhiệm vụ thường không bật,
chỉ bật khi nhận hình ảnh.
• Vậy nên vài thành phần khác thường xuyên hoạt động.
 Vùng nhiệt của các thành phần vệ tinh
20
subsystem/equipment Temperature range
Non-active Active
receiver -30/+55 +10/+45
TWT -30/+55 -10/+55
Antenna Tất cả đều là -170/+90 -170/+90
Solar paddle thuật ngữ -160/+80 -160/+80
Battery chuyên ngành, -10/+25 +5/+20
Shunt dissipator chịu ko thể dịch -45/+65 -45/+65
được 
Earth, Sun sensor -30/+55 -30/+55
Rate gyro -30/+55 +1/+55
Wheel -15/+55 +1/+45
Solid apogee motor +5/+35 -
Propellant tank +10/+50 +10/+55
Thruster +10/+120 +10/+120
Firing bolt -170/+55 -115/+55
Separation mechanism -40/+40 -15/+40
 Công nghệ nhiệt
21

• Có 2 kĩ thuật cho điều khiển nhiệt

 Điều khiển thụ động
- Bề mặt hoàn thiện
- Kiểm soát vùng dẫn nhiệt và sức chịu nhiệt
- Dùng hệ thống cách nhiệt
 Điều khiển chủ động
- Phức tạp hơn hệ thống điều khiển thụ động
- Dùng cho mọi thiết bị nhảy cảm với nhiệt (kính viễn
vọng, dụng cụ khoa học, đồng hồ nguyên tử,...)
- Dùng các thiết bị truyền động như máy sưởi, ống
nhiệt, vòng xoắn chất lỏng,...
 Công nghệ nhiệt
22 Gương phản chiếu quan
học

Thiết bị phóng xạ

Thành phần thụ

động

Điều khiển nhiệt Thiết bị dẫn nhiệt

Ống nhiệt
Thành phần chủ Cửa thông hơi
động
Máy sưởi
Cảm biến
 𝜶𝒔 và 𝜺
23

• Khi thiết kế nhiệt, chúng ta tập trung vào sự hấp

thụ và phát xạ mặt trời.
• Sự hấp thụ kí hiệu là𝛼,𝑠 và sự phát xạ kí hiệu là 𝜀
 𝜶𝒔and 𝜺
24

• Sự hấp thụ ánh sáng mặt trời của bề mặt là tỉ lệ giữa năng lượng bị
hấp thụ/ năng lượng truyền tới.
• Sự hấp thụ ánh sáng mặt trời dựa vào bước sóng từ 250 đến 2500
nm.
• Vậy nên lượng ánh sáng mặt trời bị hấp thụ của bức xạ mặt trời và
suất phản chiếu có thể kiểm soát bởi giá trị của sự hấp thụ
 𝜶𝒔and 𝜺
25

• Sự phát xạ là tỉ lệ của năng lượng tỏa ra của bề mặt so với

năng lượng tỏa ra của vật đen ở cùng 1 nhiệt độ.
• Sự phát xạ dựa theo bước sóng IR
• Theo bước sóng IR, mối quan hệ của sự hấp thụ và sự phát
xạ: 𝛼=
𝑠 𝜀.

• Vật đen là vật hấp thụ lí tưởng và cũng là vật phát xạ lí

tưởng của ánh sáng với mọi bước sóng
 𝜶𝒔and 𝜺
26

• Ví dụ, danh sách này là giá trị của 𝛼 và 𝜀 trong

các vật liệu được sử dụng
 𝜶𝒔and 𝜺
27

• 𝛼 chủ yếu dựa vào bước sóng thấy được, nên 𝛼 là cao so với bề
mặt đen và thấp cho trắng hoặc bề mặt phản chiếu như gương.
• Trái lại, 𝜀 là hằng số trong mọi màu vì .𝜀Dựa theo bước sóng IR.
• 𝜀 không có việc gì để làm với màu săc, nó bị thay đôit bởi
vật liệu, bề bặt gồ ghề, sự oxi hóa, ô nhiễm và nhiệt độ .
 𝜶𝒔and 𝜺
28
 Bộ điều khiển nhiệt UNIFORM-1
29

• UNIFORM-1 là thiết bị điều khiển nhiệt thụ động, hoạt

đông như sau: MLI, sơn đen, vỏ oxi hóa màu đen, băng
bức xạ (làm từ bạc)
 Băng bức xạ
30

• Băng bức xạ có chức năng như gương phản chiếu và bộ tản nhiệt
• Băng bức xạ là Bạc được luyện kim phủ trên lớp nhựa kĩ thuật.
• Bề mặt này phản chiếu ánh sáng nhìn thấy, nghĩa là 𝛼𝑠 rất thấp, nên
bức xạ mặt trời và suất phản chiếu không được hấp thụ từ bề mặt
này
 Băng bức xạ
31

• Nhưng khi vệ tinh hướng mặt về Trái Đất, 𝜀 cao rồi một
lượng lớn nhiện được bức xạ và truyền vào vũ trụ.
• Theo kết quả, vệ tinh có nhiệt độ không cao
 MLI
32

• MLI, which stands for Multi Layer Insulation, is used as

heat insulation.
• MLI is made with alternating layers polyimide sheet and
plastic mesh sheet.
 MIL
33

• Plastic mesh sheets have a role not to contact between polyimide films.
• Polyimide is often used in spacecraft, because it have heat
resistant
property.
• Also it is low emissivity material.
• Therefore, amount of radiation heat have less little by little, in the result,
satellite is insulated from outside.
 Radiator
34

• At first, facing at closely each black surface make thermal

binding very strong. That is, heat of satellite is transferred to
film without heat reduction by 𝜀.
• Polyimide film, which have heat resistant property and large
emissivity, is used at outside of film.
 Radiator
35

• So when the satellite temperature is hot, ∆T is large, and

a large amount of heat is transferred to space.
• And when the satellite is cold, ∆T is small, and a amount
of transferred heat reduce.
 Inside of Satellite
36

• In inside, all components are black.

• In doing so, inside become even temperature.
• However battery’s allowable temperature range
is narrow, so insulate convection by insulation
washers.
• Heater is attached by battery.
 Coating
37

• Simplest and least expensive technique.

• Shall be paint or chemical applied to change
heat
transfer capability of material.
• Degrades quickly due to effects of space environment.

Bare aluminum (right)

and aluminum with Alodine coating
(left)
 Heat Pipe
38

Transport large quantities of heat without electrical power.

 Heater
39

• Protect components under cold case conditions.

• Precisely control temperature of
particular components.

Patch/Sheet heater
 Thermal Sensor
40

PT1000 resistance temperature detector

41

Thermal Vacuum Test

 Thermal Vacuum Test
42

• The purpose of Thermal Vacuum Test in STM is:

• To confirm inner temperature of components with thermal
and
vacuum environments which is same with orbit.
• And to get balanced data of hot mode and cold mode for thermal
model correlation.
• In FM phase, we did it for operation check of camera heater control.
 Thermal Vacuum Test
43

• These are thermal dummy. And mounted STM

at
thermal vacuum test.
• Surface area, a number of bolts, surface coating
and heat generation is conformed with actual
components.
• Assemble a cover to aluminum base which is used
at
vibration test.
 Thermal Vacuum Test
44

• Thermal from outside is transferred by heater

panel,
input and these put around satellite.
• And satellite must be insulated from the base
by
insulation washers in Space Chamber.
• At the same time, radiation from many harnesses must
be insulated by surrounding with low emissivity sheets.
 Thermal Vacuum Test
45

• Satellite be put in without heat transfer

must to Spacefrom
satellite Chamber.
• In correlation of thermal model, chamber and base
temperature are needed as boundary temperature.
• However if there are heat transfer to chamber, it is
difficult to identify an amount of heat transfer and
correlation become complex.
 Thermal Vacuum Test
46
47

Exercise
(simply Thermal analysis)
 2 Node Model
48

• We think about 2 node model.

• Node 1 is structure and Nodel 2 is component.
• We would like to calculate temperature of node 1 and node 2.
 Represent Heat Input & Output
49
 Equation of the Law
Conservation of Heat Energy
50
 Equation of the Law
Conservation of Heat Energy
51
 Find the Equation
52
 Equation of Conduction
53
 Find the Equation
54
 Equation of Radiation
55
 Find the Equation
56
57