leqcia #1

gansaxilveli Temebi:
•sanivTo samarTlis cneba da adgili samoqalaqo
samarTalSi;
•sanivTo samarTlis gamijvna valdebulebiTi
samarTlisgan
•sanivTo samarTlis principebi
•sanivTo garigeba; abstraqciis principi.
•sanivTo uflebebis cneba da saxeebi samoqalaqo
samarTalSi;
•sanivTo moTxovnebi samoqalaqo samarTalSi.
1
 sanivTo samarTali
• sanivTo samarTali - warmoadgens im normaTa erTobliobas, romlebic
awesrigeben pirTa urTierTobebs nivTebTan.
• sanivTo samarTali – awesrigebs nivTebisadmi mimarTul
samarTlebriv urTierTobebs, romlebic SeiZleba iyos statikuri (mag.
mesakuTris uflebebi) da aseve dinamiuri anu Seexebodnen maTi Secvlis
stadias (mag. nivTis gadacema).
sanivTo samarTali – absoluturi uflebaa – es niSnavs, rom absoluturi
uflebis matareblis winaSea yvela piri, sanivTo uflebis Sinaarsia nivTze
batonobis uflebamosileba (mag. sakuTrebis ufleba).
valdebulebiTi ki – relatiuri (SefardebiTi) – es niSnavs, rom relatiuri
uflebis matareblis winaSea gansazRvruli piri, anu relatiuri ufleba
uzrunvelyofs gansazRvruli pirebis uflebamosilebas sxvaTa mimarT
(mag. qiravnobis SemTxvevaSi).

2
• magaliTad – myidveli, romelsac gamyidvelisgan nivTi jer ar
miuRia, uflebamosilia gamyidvelisagan moiTxovos nivTis gadacema
an zianis anazRaureba. xolo mesakuTres ki SeuZlia moiTxovos
nivTis ukan dabruneba nebismieri pirisgan, vinc mesakuTris nebis
winaaRmdeg flobs am nivTs.
• amas ewodeba sanivTo uflebaTa sasarCelo dacvis absoluturoba –
e.i. sanivTo ufleba, romelic yvelas mier unda iqnes cnobili, misi
xelyofis SemTxvevaSi reagirebs yvela xelyofis winaaRmdeg
vindikaciisa da negatoruli sarCelis uflebiT, valdebulebiT-
samarTlebrivi ufleba ki sarCelis SesaZleblobas mxolod movalis
winaSe iZleva.
• absoluturi – urTierToba myardeba samarTlis normatiuli nebis
safuZvelze xolo
• SefardebiTi – urTierToba myardebs monawileTa nebis safuZvelze.

3
• sanivTo uflebis Sinaarsi – kanonis normatiuli nebiT
ganisazRvreba.
• sanivTo ufleba sajaroobiT xasiaTdeba
• sanivTi uflebas axasiaTebs midevnis (miyolis) Tviseba.
• sanivTi uflebas axasiaTebs specialuroba.
• sanivTo uflebebi – prioritetuli uflebebia sxva uflebebTan
(valdebulebiT uflebebTan) SedarebiT (giravnoba, ipoTeka).
• sanivTo uflebis farglebi gacilebiT farToa, vidre
valdebulebiTis.
• sanivTo uflebas axasiaTebs abstraqtuloba.

4
 sanivTo uflebis Sinaarsi – kanonis normatiuli nebiT
ganisazRvreba
es imas niSnavs, rom sanivTo uflebaTa wre kanoniT
amomwuravadaa gansazRvruli (numerus Clausas-s principi).
arsebobs imdeni sanivTo ufleba ramdenic kanoniTaa
aRiarebuli: sakuTreba, aRnagoba, servituti, uzufruqti,
giravnoba, ipoTeka. valdebulebiTi samarTali ki Tavisufalia
aseTi imperativobisagan. mxareebs ufleba aqvT dadon iseTi
xelSekrulebebic, romlebic marTalia kanoniT ar arian
gaTvaliswinebulni, magram ar ewinaaRmdegebian mas.
aseve, valdebulebiT samarTalSi mxareebs TviTon SeuZliaT
gansazRvron uflebebi maT mier dadebuli xelSekrulebebidan
gamomdinare.

5
 sanivTo ufleba sajaroobiT xasiaTdeba
sanivTo ufleba iseT formaSi hpovebs gamoxatulebas, rom igi advilad
xelmisawvdomia dainteresebuli pirisaTvis. sanivTo uflebaTa registracia
xdeba sajaro reestrSi. rasac ver vityviT valdebulebiT uflebebze. da
ramdenadac reestris monacemebis mimarT moqmedebs utyuarobisa da
sisrulis prezumfcia, (reestris Canawerebi iTvleba sworad, sanam ar
damtkicdeba maTi uzustoba), amdenad sanivTo samarTalSi
keTilsindisieri SemZeni ukeTaa daculi vidre valdebulebiTSi.
sajaro reestris monacemebis mimarT moqmedebs utyuarobisa da sisworis
prezumfcia - rac gulisxmobs imas, rom sajaro reestris monacemebi
iTvleba namdvilad, sworad iqamde, sanam ar damtkicdeba maTi
uzustoba, arasworoba.
sanivTo samarTalSi - ivaraudeba, rom reestris Canaweri namdvilia,
valdebulebiT samarTalSi - aseTi varaudi ki mflobelis keTilsindisierebazea
damokidebuli

6
 sanivTi uflebas axasiaTebs midevnis (miyolis) Tviseba

es imas niSnavs, rom sanivTo ufleba mihyveba nivTs roca igi

sxva piris xelSi gadadis. magaliTad: Tu nivTze sakuTrebis
ufleba servitutiT an giravnobiTaa datvirTuli, nivTs axali
mesakuTris xelSic igive mdgomareoba eqneba.

Tumca unda avRniSnoT, rom, valdebulebiT-samarTlebrivi

uflebebic analogiurad gadacemadia. magaliTad -ijara an
qiravnoba, rac gulisxmobs, rom mesakuTris Secvlisas, axali
mesakuTre Caanacvlebs Zvel mesakuTres da igi gaxdeba
saijaro an qiravnobis urTierTobis monawile mxare.

7
 sanivTi uflebas axasiaTebs specialuroba

es imas niSnavs, rom sanivTo uflebebi SesaZlebelia mxolod

konkretulad gansazRvruli nivTebis mimarT.
amitom aq zogadad ki ar saubroben nivTebze/qonebaze,
aramed akonkretebn maT.
magaliTad – “avTos aqvs uzufruqtis ufleba benos qonebaze” –
es gamonaTqvami arasworia,
magram Tu vityviT, rom
“avTos aqvs uzufruqtis ufleba benos sacxovrebel saxlze” – es
ukve marTebuli gamonaTqvami iqneba.

8
 sanivTo uflebebi – prioritetuli uflebebia sxva uflebebTan

es imas niSnavs, rom maT Soris koliziis SemTxvevaSi,

upiratesoba eZleva sanivTo uflebas.
magaliTad - Tuki saxezea ramdenime kreditori, romelTa
moTxovnac unda dakmayofildes gansazRvruli sagnidan,
maSin upiratesoba eniWeba im kreditors, romelsac giravnobis
ufleba aqvs am saganze.
rac Seexeba TviT sanivTo uflebaTa Soris kolizias, aseTi kolizia
SesaZlebelia mxolod erTi rangis uflebaTa Soris.
magaliTad - Tu erTi da igive sagani ramdenimejeraa datvirTuli
ipoTekiT, prioritetiT sargeblobs pirveli ipoTekari.

9
 sanivTo uflebis farglebi gacilebiT farToa, vidre
valdebulebiTis

sanivTo da valdebulebiTi uflebebi erTmaneTisagan gansxvavdeba

nivTis sargeblobis Tavisuflebis farglebiT.
magaliTisTvis - erTmaneTs SevadaroT qiravnoba (ijara) da
uzufruqti.
uzufruqts axasiaTebs garantirebuloba (sajaro reestriT),
uzufruqtuars gaaCnia meti uflebebi, uzufruqti midevnebis
TvisebiT xasiaTdeba da sxva, vidre ijaras an qiravnobas.
Tumca unda avRniSnoT, rom valdebulebiTi uflebebic uaxlovdeba
sanivTo uflebebs Tavisi sargeblobis farglebiT, amitom mkveTri
mijnis/zRvris gavleba am bolo periodSi rTuli xdeba.

10
 sanivTo uflebis abstraqtuloba

es gulisxmobs, rom sanivTo garigeba gamocalkevebulia mis

safuZvlad arsebuli kauzaluri garigebisagan.

amaze dawvrilebiT qvemoT visaubrebT.

11
 sanivTo samarTlis principebi
ganvixiloT sanivTo samarTlis principebi:
• absoluturobis principi – yoveli sanivTo ufleba ganixileba, rogorc
nivTze piris batonobis ufleba, romelic aRiarebulia da daculia yvelas
mier;
• numerus Clausas-s principi – urTierTobis monawileebs SeuZliaT
nivTze batonobis mxolod is formebi (uflebebi) gamoiyenon, romlebic
dadgenilia kanoniT;
• midevnebis principi – qonebis faqtobrivi gadacema ar iwvevs sanivTo
uflebaTa Sewyvetas, aramed isini ucvleli SinaarsiT mihyvebian mas
(giravnobiT an ipoTekiT datvirTuli nivTs gayidvisas, es orive sanivTo
ufleba gadahyveba Tan axali mesakuTris xelSic)
• sajaroobis principi – avaldebulebs urTierTobis monawileebs, rom
uZrav nivTTan dakavSirebuli yvela sanivTo ufleba Seitanon reestrSi;

12
 sanivTo samarTlis principebi
• sisrulisa da utyuarobis principi– gamoixateba reestrisadmi
sajaro ndobaSi, misi sisworis prezumfciaSi.
• sanivTo moTxovnaTa prioritetulobis principi – reestrSi
registrirebul uZrav qonebaze arsebuli uflebebi, maTi samarTlebrivi
mniSvnelobis Sesabamisad, gansazRvruli rigiT aris ganlagebuli. am
uflebaTa Soris pirvel adgilze dgas sakuTrebis ufleba; aseve
aRnagobis uflebidan warmoSobili anazRaurebis moTxovnis ufleba.
• specialurobis (gansazRvrulobis) principi – am principis
Sesabamisad, sanivTo uflebaTa mflobeli, am uflebaTa sagani da
Sinaarsi, aseve erT obieqtze ramdenime uflebis arsebobis
SemTxvevaSi am uflebaTa rangi zustad unda iyos gansazRvruli da
mesame pirTaTvis naTlad gasagebi;

13
 sanivTo samarTlis principebi
specialurobis principi gulisxmobs, rom sanivTo uflebebi arseboben
mxolod calkeul nivTebze. es niSnavs, rom sanivTo garigebebi
SeiZleba mxolod individualurad gansazRvrul nivTebs
Seexebodnen, rac gvareobiT gansazRvrul nivTebze sanivTo
garigebebis arsebobas gamoricxavs.
magaliTad: biblioTeka, rogorc mTliani ekuTvnis mesakuTres,
magram sakuTreba arsebobs mxolod calkeul wignebze.
magaliTad: uzufruqti konkretul qonebaze – avTos miwis nakveTze da
ara avTos qonebaze zogadad.
• kauzalurobis da abstraqciis principi – am principiT sanivTo-
samarTlebrivi urTierTobebi damoukidebelia valdebulebiT-
samarTlebrivi garigebebis miznebisa da mdgomareobisagan
(garigebis safuZvlisgan);

14
 sanivTo garigeba
• sanivTo garigeba mimarTulia sanivTo uflebis warmoSobis,
Secvlisa da Sewyvetisaken
• sanivTo garigebebi kanonis normatiuli nebiT ganisazRvreba
(valdebulebiTSi saxelSekrulebo Tavisuflebis principi
moqmedebs)
• sanivTo garigeba mimarTulia valdebulebiTi urTierTobis
(sesxi) Sesasruleblad (giravnoba, ipoTeka)
• sanivTo garigebebia – moTxovnis daTmoba, valis
gadakisreba

15
 valdebulebiT-samarTlebrivi da sanivTo-
samarTlebrivi garigebani
valdebulebiT da sanivTo samarTlebrivi garigebaTa klasifikacia germanuli
samoqalaqo samarTlis Taviseburebaa da igi ucnobia sxva qveynebis
kerZo samarTlisaTvis.
• valdebulebiTia garigeba – romelic mimarTulia valdebulebiTi
urTierTobebis warmoSobis, Secvlis an Sewyvetisaken. mag: yidva-
gayidva, Cuqeba, gacvla da a.S.
• valdebulebiTi garigebebi - iseTi garigebebia, romelTa meSveobiTac
erTi piri sxva piris mimarT gansazRvrul valdebulebebs kisrulobs. –
misi samarTlebrivi Sedegi gansazRvruli moqmedebis Sesrulebis an
arSesrulebis valdebulebaa.
• sanivTo samarTlbrivi (gankargviTi) garigebebia – romlebic
mimarTulia sanivTo uflebebis warmoSobis, Secvlis an Sewyvetisaken.
mag: sakuTrebis gadacema

16
 ganvixiloT sanivTo anu gankargviTi garigebani, romelsac qarTuli
samoqalaqo samarTali rogorc bevri sxva qveynis samarTali, calke ar
gamoyofs da romelTan dakavSirebulia axal mesakuTreze sakuTrebis
gadasvlis sakiTxi.
mag: mesakuTris amgvar gankargvas warmoadgens nivTis gadacema,
sakuTrebis datvirTva mesame pirTa sasargeblod romelime SezRuduli
sanivTo uflebiT (uzufruqti, ipoTeka an girao), moTxovnis daTmoba.
valdebulebiTi da gankargviTi garigebebis samarTlebrivi Sedegi
gansxvavebulia:
• gankargviTi garigeba iwvevs samarTlebrivi mdgomareobis Secvlas da
warmoSobs absolutur uflebas
• valdebulebiTi garigeba ki warmoSobs valdebulebas mxolod am
garigebis monawileTa mimarT, anu relatiur uflebebs.

17
• valdebulebiTis dros - erT pirs SeuZlia ramdenime valdebulebis
kisreba maSinac ki, roca maTi Sesruleba ar SeuZlia
• sanivTo garigebis dros – pirs erTi uflebis gadacema mxolod erTxel
SeuZlia, vinaidan am uflebis gankargvis Semdeg igi kargavs
gankargvis uflebamosilebas.
magaliTad:
• sanivTo (gankargviTi) garigebis dros - erTi da igive nivTi SeiZleba
ramdenjerme gaiyidos; amiT gamyidveli yoveli myidvelis winaSe
valdebulia nivTis gadacemisTvis, magram mas SeuZlia es
valdebuleba mxolod erTxel Seasrulos. Tuki man nivTi erTxel ukve
gadasca sxvas, maSin misi sakuTreba ukve gadasulia myidvelze da
amiT igi kargavs gankargvis uflebamosilebas. adrindeli gankargva,
Tu is ukve ganxorcielebulia gamoricxavs mogvianebiT gankargvis
namdvilobas.

18
sanivTo garigeba mimarTulia sanivTo uflebis warmoSobis, Secvlisa da
Sewyvetisaken
• sanivTo garigebebi kanonis normatiuli nebiT ganisazRvreba – anu
es niSnavs, rom marTalia mxareebi Tavisufalni arian imaSi,
saerTod dadeben Tu ara sanivTo garigebas, magram misi Sinaarsis
gansazRvraSi ZiriTadad imperatiul danawesebs emorCilebian
(sakuTreba, aRnagoba, uzufruqti, ipoTeka da a.S.)
• valdebulebiT garigebebSi saxelSekrulebo Tavisuflebis principi
moqmedebs – es niSnavs, rom urTierTobis monawileebs SeuZliaT
kanonis farglebSi Tavisuflad dadon xelSekrulebebi da gansazRvron
maTi Sinaarsi.

19
• sanivTo garigebaTa Taviseburebani kargad vlindeba SezRudul
sanivTo uflebebTan – aRnagobis (uzufruqtis, servitutis, giravnoba
Tu ipoTeka) ufleba sanivTo garigebis safuZvelze dgindeba, romelic
ideba uZravi qonebis mesakuTresa da meore mxares Soris da es ar
warmoadgens valdebulebiT garigebas.
• sanivTo garigebis safuZvelzeve xdeba sanivTo uflebaze uaris Tqma
– mag: uZravi nivTis sakuTrebaze uari saWiroebs nebis
gamovlenas amis (uaris) Taobaze gancxadebis saxiT da am
gancxadebis registracias sajaro reestrSi.
• sanivTo garigebas warmoadgens moTxovnis daTmoba – aq
sakmarisia martooden SeTanxmeba Zvelsa da axal kreditors Soris
– anu moxdeba urTierTobis monawileTa Canacvleba da ar icvleba
mxareTa urTierT-valdebulebani.

20
• sanivTo garigeba xSirad mimarTulia valdebulebiTi urTierTobis
(sesxi) Sesasruleblad (giravnoba, ipoTeka) – giravnoba, ipoTekis
dros ar arsebobs damoukidebeli interesi, garda valdebulebis
Sesrulebis (sesxis dabruneba) uzrunvelyofisa.
• sanivTo garigebebi gvxvdeba memkvidreobiT samarTalSic –
samemkvidreo wilis daTmoba swored sanivTo garigebas
warmoadgens.
germanul samarTalSi sanivTo garigebebs gankargviT garigebebs
uwodeben, radgan igi iwvevs samarTlebrivi mdgomareobis
Secvlas da warmoSobs absolutur uflebas, maSin roca
valdebulebiTi garigeba warmoSobs valdebulebebs mxolod am
garigebis monawileTa Soris, anu warmoSobs relatiur uflebas.
B

21
qarTuli sanivTo garigeba - ar emTxveva germanul samarTalSi arsebul
sanivTo garigebas, romelic abstraqciis principis gamoxatulebas
warmoadgens.
qarTulma kanonmdeblobam uari Tqva abstraqciis principze, romelic
dualistur sawyisebzea agebuli.
am principis mixedviT, nasyidobisas ideba ara marto valdebulebiT-
samarTlebrivi, aramed sanivTo-samarTlebrivi garigeba, rac am
nivTis gadacemaSi gamoixateba.
qarTuli samarTali xelSekrulebis Tvisobrivad erTianobis gzas daadga.
amitom qarTul kanonmdeblobaSi saxezea martooden valdebulebiT-
samarTlebrivi nasyidobis garigeba.

ganvixiloT detalurad abstraqciis principi:

22
 abstraqciis principi
sanivTo da valdebulebiT samarTlebrivi urTierTobebis gamijvna
yvelaze naTlad SegviZlia abtraqciis proncipze ganvixiloT.
abstraqciis principi nasyidobis magaliTze gavarCioT.
“sakuTrebis gadasvlis” cneba arsebiTad sam kiTxvaze pasuxis
gacemas gulisxmobs:
1. gamyidvelsa da myidvels Soris (inter partes) urTierTobaSi unda
ganisazRros, (a) Tu rodemdea gamyidveli uflebamosili, miiRos
sargebeli qonebidan, anu rodidan gadadis es sargebeli myidvelze
da aseve (b) Tu rodidan gadadis myidvelze nivTis SemTxveviT
daRupvis riski.
2. (Ega omnes) niSnavs im faqtis dadgenas, romelTanac aris
dakavSirebuli nivTis gankargvis uflebamosilebis gadasvla
gamyidvelidan myidvelze da romlis Semdeg gamyidveli valdebulia
ar dauSvas sakuTrebis gadacema mesame pirze.
3. dasadgenia, Tu ra mimarTeba unda arsebobdes gamyidvelis
kreditorsa da SemZens Soris, e.i. ra moculobiT unda gadavides
gamyidvelis qonebis pasuxismgebloba kreditoris winaSe myidvelis
qonebaze.
saqonlis moZraoba gamyidvelidan myidvelze sabolood maSin aris
dasrulebuli, roca saxezea rogorc pirveli, (inter partes) aseve meore
(Ega omnes) faqti .
principuli problema mainc aris gamyidvelidan myidvelze nivTis
gankargvis uflebamosilebis gadacema da aqedan gamomdinare,
myidvelis pasuxismgeblobis moculoba gamyidvelis kreditoris
winaSe.
sakiTxi, Tu romeli winapirobebis arsebobisas gadadis gayiduli nivTis
sakuTreba myidvelze, sxvadasxva qveynebSi gansxvavebulad
wydeba.
romanul qveynebSi da Common Law–s qveynebSi sakuTreba gadadis
yidva-gayidvis xelSekrulebis dadebis momentSi.
sxva qveynebi amiT ar kmayofildebian da damatebiT moTxoven, rom
gayiduli nivTi fizikurad gadavides mesakuTreze da mxolod amis
Semdeg warmoiSoba sakuTreba.
germaniis sk-is mixedviT, qonebis gadacemisTvis damatebiT saWiroa
“mxareTa gansakuTrebuli saxelSekrulebo Tanxmoba”, rom
gayidul nivTze sakuTreba amieridan gadadis sxvaze.
amgvar Tanxmobas germanul samarTalSi “sanivTo xelSekrulebas”
anda “sanivTo SeTanxmebas” uwodeben, romelic gansxvavdeba
yvela im SeTanxmebisagan, rasac mxareebi yidva-gayidvis
xelSekrulebaSi aRweven: anu
yidva-gayidvis xelSekrulebiT gamyidveli, uwinares yovlisa, valdebulia
gadasces nivTi, maSin roca sanivTo xelSekrulebaSi igi aRasrulebs
am valdebulebas (anu gadascems) – am xelSekrulebaSi igi
myidvelTan “erTiania”, rom amieridan myidveli iqneba
mesakuTre.
sakuTrebis gadasvlis am meTods “abstraqciis principi” ewodeba, xolo
sanivTi xelSekrulebas – “abstraqtuli sanivTo xelSekruleba”.
abstraqtuli sanivTo xelSekrulebis Tavisebureba imaSia, rom igi
damoukidebelia valdebulebiTi xelSekrulebis namdvilobisagan – es
niSavs, rom myidveli, romelic “nivTobrivad” SeTanxmda
gamyidvelTan da misgan fizikurad miiRo gayiduli nivTi,
principulad am nivTze sakuTrebas SeiZens maSinac, roca yidva-
gayidvis xelSekruleba Tavidanve baTili iyo an Semdgomi Sedavebis
gziT moiSala an sxva safuZvliT miCneulia baTilad:
anu
 abstraqciis principi
sanivTo SeTanxmeba aq “abstarqtulia”, radgan igi nivTis fizikurad
gadacemasTan erTad sakuTrebis gadasvlas iwvevs maSinac ki,
roca namdvili yidva-gayidvis xelSekruleba ZalaSi ar Sesula anda
mogvianebiT dakarga Zala.
cxadia, rom aseT SemTxvevaSi myidvels ara aqvs nivTis
SenarCunebis ufleba, e.i. man sakuTreba SeiZina “samarTlebrivi
safuZvlebis gareSe” da “usafuZvlo gamdidrebis” normebis
Sesabamisad, ukanve unda daubrunos igi gamyidvels, e.i.
vindikaciis safuZvels Seadgens ara sanivTo-samarTlebrivi
moTxovna, aramed valdebulebiT-samarTlebrivi.
germanul samarTalSi es wesi moqmedebs rogorc yidva-gayidvis, ise
Cuqebis, gacvlis dros, anu iq, sadac sakuTrebis gadasvlas aqvs
adgili.
 yvela am SemTxvevaSi erTmaneTisagan gansxvavdeba “ZiriTadi
garigeba” anu “kauzaluri garigeba” da “aRsrulebis garigeba”
(sakuTrebis gadacema).
ZiriTadi garigebis baTilobis miuxedavad, SeiZleba “abstraqtuli”
“aRsrulebis garigeba” namdvili iyos da Sesabamisad, myidvelma
sakuTreba SeiZinos.
SeZenili sakuTreba ZiriTadi xelSekrulebis baTilobis Semdeg
avtomaturad ar ubrundeba Zvel mesakuTres (gamyidvels).
“abstarqtuli sanivTo xel-bis” moZRvreba pirvelad XIX ss
ganviTarda. manamde (abstraqciamde) ganmtkicebuli iyo
Sexeduleba, rom nivTis gadacemisTvis saWiroa ori ram:
1. titulus- Si igulisxmeboda namdvili samarTlebrivi urTierToba,
rogoricaa, mag. yidva-gayidvis xel-ba
2. modus - niSnavda nivTis fizikur gadacemas.
titulus- modus –sTvis ucxo iyo sanivTo xel-ba. Tu ar arsebobda namdvili
titulus (yidva-gayidvis xel-ba), maSin, nivTis gadacemis miuxedavad,
SemZeni mesakuTre ver gaxdeboda.
titulus- modus moZRvreba gavrcelebuli iyo prusiisa da avstriis
samoqalao kodeqsebSi.
abstraqciis principi savinma ganaviTara. igi aRniSnavda, rom nivTis
gadacema, romelic yidva-gayidvis xel-bas mosdevs Tan, ar aris
mxolod faqtobrivi aRsrulebis faqti, aramed moicavs specialur
sakuTrebis gadasvlis sanivTo xel-bas.
savinis azriT, sanivTo xel-bis abstrahireba unda momxdariyo, ZiriTadi
yidv-gayidvis garigebisagan.
maSinac ki, roca gansazRvruli sagani erTi mxaridan yidva-gayidvis
xelSekrulebis aRsasruleblad gadadis, xolo meore mxaris mier miiReba
rogorc saCuqari (anu cdomilebis safuZvleze), mxareTa es cdomileba ar
Seexeba maT mier dadebul sanivTo xel-bas da amitom, ar gamoricxavs
sakuTrebis gadacemas.
 cdomilebis safuZvelze SeZenili sakuTreba iTvleba SemZenis
sakuTrebad.
gamsxvisebels, romelmac Secdomis safuZvelze dakarga nivTi, SeuZlia
mesakuTrisagan (axali) misi ukan moTxovna sxva safuZvliT.
abstraqciis principis daqvemdebarebas moZrav nivTebsac
upirebdnen.
abstraqciis principi gierkes mier seriozuli kritikis qveS moeqca,
radgan igi ucxo iyo realuri cxovrebisTvis.
gaumarleblad Tlidnen adamianebis mier erTian urTierTobad gagebuli
urTierTobebis daqucmacebas ramdenime nawilad.
magaliTad: maRaziaSi vyidulobT raime moZrav nivTs, romlisTisac
vixdiT fuls da es nivTi gadmogvecema Cven.
Znelia am dros ifiqro im sam proceduraze rac axlavs am nasyidobas:
1. daido da Sesrulda valdebulebiT-samarTlebrivi xel-ba – nasyidobis
xelSekruleba;
2. amave dros, valdebulebiT-samarTlebrivi xel-bis garda dadebulia
sanivTo xelSekruleba, riTac nivTi myidvelis unda gadaeces fizikurad;
3. am ori garigebis garda, ganxorcielda samarTlebrivi qmedeba - nivTis
gadacema
gierke Tvlida, es aris mxolod fiqcia, romelsac urTierTobebis garTulebis
garda sxva sikeTe ar moaqvs.
kritikis miuxedavad, abstraqciis principi bevr samoqalaqo kodeqsSi
hpovebs adgils.
mag: germanul sk-Si moZrav nivTze sakuTrebis gadatanisTvis nivTis
gadacemis garda, aucilebelia rom mesakuTre da SemZeni
SeTanxmdnen imaze, rom sakuTreba unda gadavides;
igive wesi moqmedebs miwis nakveTzec im gansxvavebiT, rom sanivTo
SeTanxmebas aq “daTmoba” hqvia da gadacemis adgils ikavebs
saadgilmamulo wignSi registracia.
 amrigad, germanuli samarTlis mixedviT, sakuTrebis SesaZenad ar
kmara mxolod xel-bis (valdebulebiT-samarTlebrivi nasyidobis
garigeba) dadeba, aramed aucilebelia sanivTo xel-bac, rac
gulisxmobs mxareTa SeTanxmebas gadascen nivTi.
ZiriTadi (valdebulebiTi) xel-bis baTilad aRiarebis SemTxvevaSi,
sanivTo xel-bis (gadacema nivTis) ZaliT mesakuTred mainc axali
SemZeni rCeba ანუ საკუთრება გადასულია
სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე.
xolo yofili mesakuTre (გამყიდველი) moiTxovs nivTis dabrunebas
ara vindikaciis sanivTo uflebis (sxvisi mflobelobidan nivTis
gamoTxova) safuZvelze, aramed კონდიქცირებით usafuZvlo
gamdidrebiს ნორმებზე დაყრდნობით, valdebulebiT-
samarTlebrivi moTxovnis safuZvelze.
sxva qveynebis samoqalaqo samarTali ar cnobs abstraqciis princips
(amgvar dayofas) da yidva-gayidvis xel-ba da nivTis gadacema
ganixileba rogorc erTiani aqti.
 abstraqciis principi, anu igive rac valdebulebiT-samarTlebrivi
garigebebis da sanivTo-samarTlebrivi garigebebis erTmaneTisgan
gayofis principi, dRes aRiarebulia rogorc mecnierebaSi, ise
praqtikaSic.
abstraqciis principis garda arsebobs sakuTrebis gadacemis ori forma:
1. sakuTreba SeiZleba gadavides –“wminda xelSekrulebis principiT” –
erTianobis principiT anu mxolod valdebulebiT-samarTlebrivi xel-bis
safuZvelze da
2. valdebulebiT-samarTlebrivi xel-biT, magram realur aRsrulebasTan
mWidro kavSirSi (erTianobis principisa da gadacemis principis
kavSiri anu orive erTmaneTTan kavSirSi ganixileba erTi rogorc
mTliani) ე.წ კაუზალური სისტემა - Traadicio-ს კაუზალური
სისტ.ემა)
pirveli forma - “wminda xel-bis principi” ganmtkicebulia safrangeTis,
romanul da skandinaviis qveynebis samarTalSi.
safrangeTis code civil-is Tanaxmad, yidva-gayidvis xel-ba ZalaSia da
sakuTreba myidvelze gadadis im wuTidan, roca mxareebi
SeTanxmdnen nivTze da mis fasze, maSinac ki, roca nivTi jer ar
gadacemula da fasi jer ar gadaxdila.
yidva-gayidvis xel-ba ukve TavisTavad iwvevs sakuTrebis gadasvlas.
frangi avtorebis azriT, yidva-gayidvis xel-ba aris valdebulebiTi
garigeba da gamyidveli valdebulia gadasces myidvels sakuTreba am
valdebulebiTi xel-bis safuZvelze (da ar aris saWiro sanivTo garigeba
germanulisgan gansxvavebiT).
• “wminda xel-bis” erT-erTi Sedegia is, rom nivTis SemTxveviTi daRupvis
riski warmoiSoba ara nivTis gadacemis momentidan, aramed xel-bis
dadebis momentidan.
• SemTxveviTi daRupvis risks principulad atarebs mesakuTre.
mesakuTre ki yidva-gayidvis xel-bis dadebis momentidan aris axali
myidveli.
• myidvelma am “wminda xel-bis” ZaliT unda gadaixados nivTis
Rirebuleba maSinac, ki roca igi mas realurad ar miuRia.
• Tu xel-ba baTilia anda gamyidveli moiTxovs fasis gadauxdelobis
gamo am xel-bis moSlas, sakuTreba rCeba gamyidvelTan anda
ubrundeba mas, Tu is ukve gadacemulia axal myidvelze.
saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis mixedviT:
ნივთის შემთხვევით დაღუპვის რისკის გადასვლა
1. გაყიდული ნივთის გადაცემასთან ერთად მყიდველზე
გადადის ნივთის შემთხვევითი დაღუპვის ან გაფუჭების
რისკი, თუ მხარეები სხვა რამეზე არ შეთანხმებულან.
 frangulisgan gansxvavebiT prusiis samarTali sakuTrebis
gadasvlisaTvis moiTxovda yidva-gayidvis xel-bis garda nivTis
gadacemasac, e.i aq moqmedebs “erTianobis principi” (araviTari
dayofa yidva-gayidvis xel-basa da sanivTo garigebas -nivTis
gadacemas - Soris).
prusiuli samarTlis mixedviT, SeZenis garigebas uwodebdnen “titulus”,
xolo gadacemas ki “modus”.
“titulus” da “modus” erTad gadascemdnen sakuTrebas.
mxolod “titulus”-iT myidveli moipovebda mxolod nivTis miRebis
uflebas da ara sakuTrebas, da “modus”-is Semdeg myidveli ukve
sruluflebiani mesakuTre xdeboda.
 daskvnis saxiT:
1. “abstraqciis principis” warmoSobis erT-erTi mizezi iyo sakuTrebiT
urTierTobaTa garantirebulobisa da usafrTxoebis uzrunvelyofa, kerZod, rogorc
myidvelis, aseve gamyidvelis dacva moulodneli da SemTxveviTi faqtebisagan.
miuxedavad amisa, “abstraqciis principi” mravalgzis iyo kritikis sagani, da amis
safuZveli iyo is, rom erTiani aqtis amgvari orsafexurovani dayofa (valdebulebiT-
samarTlebrivi da sanivTo-samarTlebrivi) ucxoa normaluri adamianuri
fsiqikisaTvis.
rac Seexeba
2. “wminda xelSekrulebis princips” (erTianobis principi) , igi gamoirCeva
TvalsaCino simartiviT.
igi gamyidels xelsayrel pirobebs uqmnis imiT, rom nivTis SemTxveviT daRupvis
riski uSualod xel-bis dadebis momentidan gadadis myidvelze, miuxedavad imisa,
gadavida Tu ara nivTi masze.
3. Traadicio-ს კაუზალური სისტემა, romelic moqmedebs saqarTveloSi.
“wminda xelSekrulebis principiT”, myidvels ar SeuZlia nivTis gamoyeneba, vidre
ar moipovebs mflobelobas (anu sanam ar gadaecema).
ramdenad gamarTlebulia maSin is, rom axali myidveli ukve nivTis SemTxveviTi
daRupvis riskis matarebelia im momentSic, sanam nivTi mas gadascemia
mflobelobaSi?
“wminda xelSekrulebis principi”, aseve nakleb yuradRebas aqcevs – sakuTrebis
garegnul niSans, rac gulisxmobs mflobelobis Secvlis samarTlebriv Sedegebs.
magaliTad: franguli samarTali or myidvels Soris upiratesobas aniWeba imas, vinc
pirvelma miiRo mflobeloba, (oRond keTilsindisieri myidvelia) miuxedavad
imisa, rom “wminda xel-ba” man ufro gvian daido vidre realurad (xel-biT)
pirvelma myidvelma.
“abstaraqciis principsac” gaaCnia Tavisi nakli, rac gamoixateba imaSi, rom
gamyidvels ara aqvs saTanado sanivTo dacva rodesac xel-ba baTilad miiCneva,
anu myidveli mainc mesakuTred miiCneva.
am dros gamyidveli mimarTavs valdebulebiT-samarTlebriv saSualebebs nivTis
dasabruneblad, e.i. usafuZvlo gamdidrebis normebis Sesabamisad.
 anu
abstraqciis principis safuZvelze uZravi qonebis nasyidobis
xelSekruleba praqtikulad efuZneba or garigebas:
pirveli garigeba (valdebulebiT-samarTlebrivi garigeba) - gulisxmobs
SemZenisaTvis uflebis warmoSobamde valdebulebiTi Sinaarsis
moqmedebebis ganxorcielebas – nivTis gadacemasa da nasyidobis
fasis gadaxdas, xolo
meore garigeba (sanivTo garigeba) – gulisxmobs valdebulebiT-
samarTlebrivi garigebis anu pirveli garigebis Sesrulebis Semdeg,
garigebis obieqtze (uZravi qoneba) sakuTrebis uflebis
warmoSobas anu SeTanxmebas nivTis gadacemaze.
 uflebebis cneba
• ufleba warmoadgens – kerZosamarTlebrivi urTierTobis elements.
kerZo samarTlis mecnierebis istoria icnobs uflebis mravalgvar
ganmartebas:
• i. baroni uflebad miiCnevda - “batonobas, romelic samarTlis normis
safuZvelze ekuTvnis gansazRvrul pirs (an ramodenime pirs) konkretul
saganze maTi interesebis dakmayofilebis mizniT”.
• b. vindSaidis ganmartebiT – “ufleba warmoadgens marTlwesrigis mier
miniWebul nebis Zalauflebas an nebis batonobas”
• l. enekcerusis ganmartebiT – ufleba warmoadgens marTlwesrigis mier
calkeuli pirisaTvis miniWebul Zalauflebas; Tavisi mizniT ufleba aris
adamianis interesebis dakmayofilebis saSualeba”.

41
• h. broqsis ganmartebiT– “kerZosamarTlebrivi uflebis cnebis qveS
moiazreba kerZo samarTlis mier calkeuli pirisaTvis miniWebuli
Zalaufleba”.
am gansazRvrebidan h. broqsi gamoyofs uflebis Sinaarsis
Semadgenel 4 arsebiT elements:
1. ufleba yovelTvis miniWebulia samarTlis, kanonis mier.
Sesabamisad, ar arsebobs ufleba, rodesac raime uflebamosileba
gamomdinareobs ara samarTlidan, aramed – zneobidan, moraluri
moTxovnidan.
2. ufleba unda ekuTvnodes pirs;
3. ufleba aris e.w. “nebis Zalaufleba”, romelic gulisxmobs uflebis
mflobelisaTvis Tavisi SexedulebiT moqmedebas da
4. uflebis mizania adamianis interesebis dakmayofileba.

42
 uflebis saxeebi
kerZosamarTlebrivi uflebis Sinaarsis garkvevisTvis
gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba uflebaTa klasifikacias.

l. enekcerusis mixedviT arsebobs uflebaTa klasifikacia 2

sxvadasxva niSniT:

1. uflebaTa klasifikacia maTSi arsebuli samarTlebrivi batonobis

bunebis mixedviT da
2. uflebaTa dayofa maTi miznebis mixedviT

43
 pirvel niSniT klasifikaciaSi l. enekcerusi gamoyofs 3 saxis uflebas:
• batonobis ufleba – aq moiazreba gansazRvrul obieqtze
samarTlebrivi Zalaufleba an masze gareSe zemoqmdebis
gamoricxva
• moTxovnis ufleba – aq avtori gulisxmobs gansazRvruli piris
mimarT moqmedebis an moqmedebis ganxorcielebisagan Tavis
Sekavebis moTxovnis uflebas.
• uflebrivi mdgomareobis Secvlis ufleba – aq igulisxmeba iseTi
samarTlebrivi Zalaufleba, romlis saSualebiTac uflebis dadgena,
Sewyveta an Secvla SeiZleba ganxorcieldes an Tavad uflebamosili
piris mier an aRniSnuli Sedegi dgeba uflebamosili piris
interesebSi TviT am ukanasknelis nebis gareSec. mag: Secilebis
ufleba, xelSekrulebidan gasvla, xel-bis vadamde Sewyvetis ufleba
da sxva.

44
 uflebis saxeebi
meore niSniT kalsifikaciisas gvaqvs:

• piradi uflebebi

• saojaxo uflebebi

• qonebrivi uflebebi – sanivTo uflebebi, uflebebi

aramaterialur sikeTeze, valdebulebiT-samarTlebrivi
uflebebi, samemkvidreo uflebebi.

45
 ganvixiloT sanivTo uflebebi:
l. enekcerusi ganasxvavebs batonobis da SeZenis sanivTo uflebebs:
• batonobis sanivTo uflebebi – uflebamosil pirs aniWebs nivTze
batonobis uflebas da Sesabamisad, aniWebs nivTze zemoqmedebis
ganxorcielebis an sxva piris mier masze zemoqmedebis
ganxorcielebis gamoricxvis uflebamosilebas. mag: sakuTrebis
uflebas, sakuTrebis uflebis msgavss miwis nakveTiT sargeblobis
uflebebs, SezRuduli sargeblobis uflebas (servituti), giravnobisa da
ipoTekis uflebebs.
• SeZenis sanivTo uflebebis – meSveobiT xorcieldeba nivTze
sakuTrebis uflebis an sxva sanivTo uflebis SeZena (napovarze
sakuTrebis uflebis miReba, nivTze mierTebuli Semadgeneli
nawilebis mikuTvnebis ufleba da sxva).

46
 uflebis saxeebi

Tanamedrove klasifikacia xorcieldeba 2 ZiriTadi niSnis

mixedviT:

• uflebebis dayofa calkeuli miniWebuli samarTlebrivi

Zalauflebis Sinaarsis mixedviT da
• uflebebis dayofa valdebuli piris pirovnebis mixedviT.

47
 samarTlebrivi Zalauflebis Sinaarsis mixedviT ganasxvaveben Semdegi 4
saxis uflebebs:
1. piradi uflebebi – romlebic calkeul adamians rogorc pirovnebas
ekuTvnis (ssk-is 18 muxlSi aRniSnuli piradi araqonebrivi uflebebi).
2. batonobis uflebebi – romlebic uflebamosil pirs gansazRvrul saganze
aniWebs absolutur da uSualo batonobis Zalauflebas, rogoricaa
sakuTrebis ufleba, SezRuduli sanivTo uflebebi (aRnagoba, uzufruqti,
servituti).
3. moTxovnis uflebebi – romlebic pirs aniWebs uflebamosilebas, sxva
gansazRvruli pirisagan moiTxovos moqmedebis Sesruleba an
moqmedebis Sesrulebisagan Tavis Sekaveba.
4. uflebrivi mdgomareobis Secvlis uflebebi – romlebic uflebamosil pirs
aniWebs uflebamosilebas, damoukideblad anu sxva piris
monawileobis gareSe, moaxdinos zemoqmedba arsebul uflebriv
mdgomareobaze, (mag: Secilebis ufleba, xelSekrulebidan gasvla, xel-
bis vadamde Sewyvetis ufleba da sxva). pirTa mimarT.

48
 uflebis saxeebi
uflebebis dayofa valdebuli piris pirovnebis mixedviT:

• absoluturi – iseTi uflebebia, romlebic moqmedebs yoveli

piris mimarT.
• relatiuri - iseTi uflebebia, romlebic moqmedebs mxolod erTi
an SezRuduli raodenobis pirTa mimarT.

49
• absolutur – uflebas Seesabameba mxolod saerTo valdebuleba
yoveli adamianisa, romlebic mdgomareobs uflebamosili piris
samarTlebriv batonobaSi SeWrisagan Tavis SekavebaSi.
• relatiur – uflebas Seesabameba gansazRvruli piris gansakuTrebuli
valdebuleba.
aqedan gamomdinare:
• absoluturi ufleba - SeiZleba dairRves nebsimieri piris mier, xolo
• relatiuri ufleba - ki mxolod valdebuli piris mier.
• absoluturi uflebebi– sanivTo uflebebia – sakuTrebisa da SezRuduli
uflebebi, giravnoba, ipoTeka
• relatiuri uflebebi – ki valdebulebiT-samarTlebrivi uflebebia

50
relatiuri uflebebi - valdebulebiT-samarTlebrivi uflebebia, magram
gamonaklisis saxiT kanoni iTvaliswinebs sanivTo-samarTlebriv
Sedegebsac:
mag: qiravnobis urTierToba wminda valdebulebiT-samarTlebrivi
urTierTobaa gansazRvrul pirebs Soris (gamqiravebeli da
damqiravebeli),

Tumca samoqalaqo brunvis stabilurobis interesebma ganapiroba

qiravnobis urTierTobis SenarCunebis aucilebloba damqiraveblis
gardacvalebis an gaqiravebuli nivTis gasxvisebis SemTxvevaSi,
anu sxva pirebze - Camnacvleblebzec gavrceldeba qiravnoba,
rogorc valdebulebiT-samarTlebrivi urTierToba.

51
 ufleba SeiZleba iyos:
obieqturi – igi kanoniT (obieqturad) aRiarebuli uflebaa. igi miniWebuli
aqvs individs, misi individualurobis gaTvaliswinebisa da calkeuli
viTarebis mxedvelobaSi miRebis miuxedavad. igi abstraqtulia im
gagebiT, rom konkretul subieqtTan dakavSirebuli ar aris. mag:
pirovnebis Tavisufali ganviTarebis ufleba individis obieqturi
uflebaa, saidanac gamomdinareobs moqmedebis Tavisufleba;
sicocxlis ufleba da sxva
subieqturi – uflebas moipovebs konkretuli individi. (neba SeiZinos
uZravi qoneba) igi warmoiSoba individis nebis gamovlenis da/an
kanoniT gansazRvruli sxva garemoebis dadgomis safuZvelze anu
zogjer marto nebis gamovlena ar aris sakmarisi da aucilebelia nebis
gamovlenasTan erTad garkveuli faqtis dadgoma (mag. uZrav
qonebaze sakuTrebis uflebis gadacemisas registracia sajaro reestrSi)

52
 moTxovna
moTxovna uflebis realizaciis kanoniT gaTvaliswinebuli SesaZleblobaa.
moTxovna aris is, risi miRwevac surs pirs, romlis uflebac dairRva, xolo
moTxovnis safuZveli aris kanonis norma, anu is samarTlebrivi meqanizmi,
romlis meSveobiTac uflebamosil pirs SeuZlia ganaxorcielos Tavisi
moTxovna - miiRos kuTvnili da aRidginos darRveuli ufleba sasamarTlos
meSveobiT an mis gareSe.
Sesabamisad, moTxovna da moTxovnis safuZveli sxvadasxva cnebaa da
sasurvelia, maTi aRreva Tavidan iqnes acilebuli.
am gamijvnas gansakuTrebuli praqtikuli mniSvneloba aqvs imis
gaTvaliswinebiT, rom moTxovnaTa Soris arCevanis ufleba mosarCelis
uflebamosilebaa, xolo mosarCelis mier wardgenili moTxovnis
damfuZnebeli moTxovnis samarTlebriv safuZvelTa Soris erT-erTis
misadageba sasamarTlos uflebamosileba da valdebulebaa.

53
 moTxovnis safuZveli aris samarTlis norma, romelic calkeuli
samarTlebrivi urTierTobis monawiles aniWebs meore
monawilisagan
garkveuli moqmedebis Sesrulebis an moqmedebisagan Tavis
Sekavebis moTxovnis uflebas.
• moqmedebaSi igulisxmeba nebismieri SesaZlo
aqtiuri moqmedeba, rogorebicaa: Tanxis gadaxda, nivTis gadacema,
momsaxurebis ganxorcieleba, nebis gamovlena.
• umoqmedoba ki, sapirispirod amisa, aris nebismieri SesaZlo
umoqmedoba, maT Soris samarTlebrivi Tu faqtobrivi
zemoqmedebis Tmena.
xolo moTxovna _ es aris Tavad moTxovnis samarTlebrivi safuZvliT
gaTvaliswinebuli
Sedegi, rac piris mier garkveuli moqmedebis Sesrulebisa TuU
moqmedebisagan Sekavebis valdebulebas warmoSobs.

54
 moTxovnis mimarTeba uflebasTan
subieqturi ufleba aris saxelmwifos mier aRiarebuli abstraqtuli uflebidan
warmoSobili konkretuli, individTan uSualod dakavSirebuli ufleba, romelic
moqmedebs mesame pirebTan mimarTebiT.
ufleba da moTxovna ar aris identuri cnebebi, Tumca uflebis
safuZvelze warmoiSoba moTxovna.
ufleba ufro farTo cnebaa da is moTxovnebTan erTad iseT
uflebebsac gulisxmobs, rogoricaa, magaliTad, absoluturi uflebebi. absoluturi
uflebis arseboba TavisTavad ar warmoSobs moTxovnas, igi warmoiSoba
mxolod am uflebis xelyofis SemTxvevaSi. uflebisagan gansxvavebiT,
moTxovna yovelTvis gansazRvruli pirisaken konkretuli qmedebis
ganxorcielebazea mimarTuli. moTxovna warmoiSoba nebismieri
subieqturi uflebisagan, maT Soris, igi SesaZloa gamomdinareobdes
absoluturi batonobis uflebidan, an warmoiSvas damfuZnebeli uflebis
ganxorcielebis Sedegad.

55
 uflebis ganxorcieleba gamoxatulia nebelobiTi moqmedebiTa da
umoqmedobiT.
moTxovna pirisaTvis miniWebuli Zalauflebaa, kanoniT
dadgenil farglebSi moiTxovos „sxvisagan“ calkeuli moqmedebis
ganxorcieleba an misgan Tavis Sekaveba.
magaliTad, saqarTvelos konstituciiT aRiarebulia sakuTrebis ufleba,
romlis mixedviT, calkeuli piri uflebamosilia, konkretul nivTze
moipovos sakuTrebis ufleba saTanado garigebis dadebiT Tu kanonis
safuZvelze.
Sesabamisad, mas warmoeSoba subieqturi, masTan uSualod
dakavSirebuli absoluturi ufleba, romelic moqmedebs
yvela sxva individis mimarT.
sakuTrebis subieqturi uflebis safuZvelze SesaZlebelia warmoiSvas
konkretuli moTxovna sxva individebis mimarT (magaliTad, ssk-is 172-
e muxlis pirveli nawilis
Tanaxmad, SeuZlia mosTxovos mflobels Tavisi sakuTrebis ukan
dabruneba).

56
Sesabamisad, uflebis arseboba TavisTavad ar miuTiTebs moTxovnis
arsebobaze.
vinSaidis mixedviT, yoveli ufleba warmoSobs valdebulebas. uflebebi
erTgvarovani ar aris da maTi gamijvna mniSvnelovania sasamarTlo
praqtikis sworad warmarTvisaTvis. ase magaliTad, erT SemTxvevaSi
valdebuleba zogadi xasiaTisaa da igi gansazRvravs nebismieri mesame
pirisaTvis moqmedebis Tavisuflebis savaldebulo CarCoebs am
valdebulebis damfuZnebel uflebasTan mimarTebiT;
meore mxriv ki, valdebuleba SesaZloa konkretuli piris
mimarT arsebobdes da konkretuli moqmedebisa Tu moqmedebisagan
Tavis Sekavebis moTxovnas warmoSobdes.

57
 moTxovna aris piris uflebamosileba, moiTxovos sxva pirisagan moqmedeba
an moqmedebisagan Tavis Sekaveba, maT Soris ganaxorcielos aRniSnuli
moTxovna sasamarTlosaTvis sarCeliT mimarTvis gziTa da
sasamarTlos gadawyvetilebis Semdgomi aRsrulebis meSveobiT.
SeiZleba iTqvas, rom moTxovna materialursamarTlebrivi institutia
procesualur-samarTlebrivi elementebiT. moTxovna ganxorcielebadia
moTxovnis safuZvlis meSveobiT.
moTxovnas yovelTvis Seesabameba valdebuleba.
valdebuleba uflebis analogiurad SeiZleba or kategoriad daiyos:
• erTi mxriv -es aris zogadi xasiaTis valdebuleba, romelic gulisxmobs
samoqalaqo-samarTlebrivi kanonmdeblobiT individisaTvis miniWebuli
moqmedebis Tavisuflebis farglebiT boWvas (mag; ar xelyos sxvisi
sakuTreba);
• meore mxriv - ki, es aris piris mimarT arsebuli konkretuli moqmedebis
Sesrulebisa Tu moqmedebisagan Tavis Sekavebis valdebuleba (mag:
daabrunos ukanonod miTvisebuli nivTi)

58
 moTxovnis safuZveli
moTxovnis samarTlebrivi safuZveli aris samarTlis norma, romlis
samarTlebrivi SedegiT gaTvaliswinebulia piris mier raime
moqmedebis ganxorcielebisa Tu moqmedebisgan Tavis Sekavebis
valdebuleba.
moTxovnis samarTlebriv safuZvelTa ganxorcielebis
SesaZlebloba izRudeba kanoniT dadgenili xandazmulobis vadebiT.
ssk-is 316-e muxlis pirveli nawilis Tanaxmad, `valdebulebis ZaliT
kreditori uflebamosilia, mosTxovos movales raime moqmedebis
Sesruleba. Sesruleba SeiZleba gamoixatos moqmedebisagan Tavis
SekavebaSic.~
moTxovnis ufleba mas SeuZlia ganaxorcielos sasamarTlos meSveobiT.

59
moTxovnis safuZvlis sworad SerCeva mosamarTlis umniSvnelovanesi
funqciaa,
vinaidan mosamarTles konkretul saqmeze gadawyvetileba swored mis
mier upiratesad gamosayenebel moTxovnis samarTlebriv
safuZvlad miCneuli normis safuZvelze gamoaqvs.
ama Tu im moTxovnis damfuZnebeli normis SerCeva, mxareTa mier
moxsenebuli faqtobrivi garemoebebis safuZvelze, mis mier
momzadebuli samarTlebrivi daskvnis Sesabamisad xorcieldeba.
samarTlis normam SesaZloa, pirdapir gansazRvros valdebuli piris
mier Sesasrulebel moqmedeba.
Tumca zogierT SemTxvevaSi moTxovnis samarTlebrivi safuZveli
mxolod zogad valdebulebas awesebs.

60
magaliTad, ssk-is 477-e muxlis me-2 nawili adgens, rom nasyidobis
xelSekrulebiT myidveli valdebulia, gamyidvels gadauxados fasi da
miiRos qoneba.
es norma zustad gansazRvravs myidvelis valdebulebas.

gansxvavebulia ssk-is 316-e muxlis me-2 nawilis debuleba, romlis

Tanaxmad, Tavisi Sinaarsisa da xasiaTis gaTvaliswinebiT,
valdebuleba SeiZleba yovel mxares akisrebdes meore mxaris
uflebebisa da qonebisadmi gansakuTrebul gulisxmierebas.

TiToeuli moTxovnis damfuZnebeli samarTlis norma gansazRvravs

moTxovnis samarTlebriv safuZvels, Tumca misi ganmarteba da
faqtobriv garemoebebze misadageba sasamarTlos kompetenciaa.

61
 moTxovnis safuZveli
moTxovnis safuZveli, rogorc wesi, ori nawilisagan Sedgeba:
• normis Semadgenloba, romelic moicavs calkeul winapirobebs da
• samarTlebrivi Sedegi, romelic kanonis safuZvelze dadgeba im
SemTxvevaSi, Tu saxezea normis SemadgenlobiT gansazRvruli
yvela winapiroba, e.i. aRwerilobiTi nawilis Semadgeneli elementebi.

moTxovnis ganxorcieleba aris calkeuli SemTxvevis arsebobisas

abstraqtuli normisagan konkretuli samarTlebrivi Sedegis
gamoyvana.

62
 moTxovnis samarTlebrivi safuZvlis Sefardebisas unda dadgindes,
mocemulia Tu ara gansaxilvel SemTxvevaSi SerCeuli moTxovnis
safuZvliT (misi aRwerilobiTi nawiliT) gansazRvrul winapirobaTa
erToblioba, romelTa arsebobac konkretul SemTxvevaSi warmoSobs
moTxovnis safuZvliT dadgenil samarTlebriv Sedegs.
magaliTad,
ssk-is 172-e muxlis pirveli nawilis winapirobebia:
• piri, romelic iTxovs nivTs, unda iyos am nivTis mesakuTre;
• xolo piri, romlisaganac iTxovs mesakuTre nivTs, unda iyos nivTis
mflobeli. amasTan, mas ar unda hqondes am nivTis flobis ufleba.
es winapirobebi aris normis Semadgenloba,
xolo samarTlebrivi Sedegia:
mesakuTris uflebamosileba, gamoiTxovos nivTi ukan.

63
 sanivTo samarTali
sanivTo samarTali Sedgeba:
• qoneba (moZravi/uZravi nivTebi, aramaterialuri qonebrivi sikeTe);
• mflobeloba (keTilsindisieri/arakeTilsindisieri)
• sakuTreba (sakuTrebis SeZena/dakargva moZrav/uZrav nivTebze,
moTxovnis daTmoba, valis gadakisreba, sakuTrebis dacva);
• samezoblo samarTali;
• aRnagoba, uzufruqti, servituti (sxvisi sakuTrebiT SezRuduli
sargebloba);
• giravnoba, ipoTeka (moTxovnis uzrunvelyofis saSualebani);
• sajaro reestri.
mokled mimovixiloT TiToeuli maTgani (auditoriaSi)

64
 literatura
• Tamar SoTaZe “sanivTo samarTali”, gv: 20-39.
• besarion zoiZe “qarTuli sanivTo samarTali”; gv: 1-25
• lado Wanturia “uZravi nivTebis sakuTreba”; gv. 181-195
• zurab WeWelaSili “sanivTo samarTali”; gv: 11-20
• daviT keerseliZe “kerZo samarTlis uzogadesi sistemuri
cnebebi”; gv 76-80
• sofio CaCava “moTxovnebis da moTxovnis safuZvlebis
konkurencia kerZo samarTalSi”
(sadisertacio naSromi) gv:13-18

65