I.

TƯ TƯỞNG HCM VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

1.Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam
* Theo quy luật chung
CHỦ PHONG
NGHĨA TRÀO
MAC - CÔNG
LÊNIN NHÂN

ĐẢNG CỘNG SẢN

 1. Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam
Ở Việt Nam

PHONG
PHONG
CN MÁC TRÀO
TRÀO
LÊ NIN YÊU
CN
NƯỚC

Đảng Cộng sản Việt Nam

Đây chính là quy luật hình thành và phát triển Đảng

Cộng sản Việt Nam, đồng
Kh¸i qu¸t vÒ sùthời
ra ®êilà
cñasự bổ sung sáng tạo
жng
vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin.
1. Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam
Theo chủ nghĩa
Mác Lênin

Thực tiễn cách mạng

Quần chúng là Việt Nam trước khi có
người sáng tạo Đảng: Các phong trào
nên lịch sử đấu tranh của nhân
(QC được giác dân ta diễn ra quyết
ngộ, có tổ liệt, sôi nổi nhưng điều
chức) thất bại
 1. Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam
• Trong tác phẩm Đường cách mệnh (1927)
HCM khẳng định: Cách mệnh trước hết phải
có “đảng cách mệnh, để trong thì vận động và
tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân
tộc bị áp bức và vô sản giai cấp ở mọi nơi.
Đảng có vững, cách mệnh mới thành công,
cũng như người cầm lái có vững thuyền mới
chạy”.
• Vai trò của Đảng

Trong thì vận Ngoài thì liên hệ với

động và tổ chức dân tộc bị áp bức và vô
dân chúng sản giai cấp
mọi nơi

Trước khi có chính quyền: Lãnh đạo nhân dân

giành chính quyền

Sau khi giành chính quyền: Lãnh đạo quần

chúng và nhân dân cải tạo và xây dựng xã hội mới
 2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
a. Đảng là đạo đức, là văn minh
Hồ Chí Minh coi đạo đức cách mạng là gốc, là nền
tảng của người cách mạng
- Hồ Chí Minh khẳng định: Một Đảng chân chính cách
mạng phải có đạo đức. Đạo đức tạo lên uy tín, sức
mạnh của Đảng, giúp Đảng đủ tư cách lãnh đạo,
hướng dẫn quần chúng nhân dân.
- Giáo dục đạo đức cách mạng là một nội dung quan
trọng trong việc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ,
đảng viên. Nó gắn chặt với cuộc đấu tranh chống
chủ nghĩa cá nhân dưới mọi hình thức nhằm làm cho
Đảng luôn luôn thật sự trong sạch
7
 Đảng phải là Đảng đạo đức theo gương
đạo đức Hồ Chí Minh thì mới xứng đáng
vừa là người lãnh đạo, vừa là đầy tớ thật
trung thành của nhân dân

Văn minh có thể hiểu là trí tuệ. Đảng phải

là Đảng của trí tuệ tiên phong ngang tầm
thời đại thì mới đưa dân tộc giữ vững được
định hướng XHCN, mới giành thắng lợi
cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước
 2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
b. Những vấn đề nguyên tắc trong hoạt động của
Đảng
- Nguyên tắc tập trung dân chủ.
+ Tập trung là thống nhất về tư tưởng, tổ chức,
hành động. Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới
phục tùng cấp trên, đảng viên chấp hành nghị
quyết của tổ chức Đảng.
+ Tất cả mọi người được tự do bày tỏ ý kiến của
mình, góp phần tìm ra chân lý.
Nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
Vấn đề này thuộc về nguyên tắc lãnh đạo của
Đảng, có lúc, Hồ Chí Minh gọi đó là “chế độ”
lãnh đạo, nhưng nhiều hơn cả là nguyên tắc lãnh
đạo. Theo Hồ Chí Minh: “tập thể lãnh đạo là dân
chủ, cá nhân phụ trách tức là dân chủ tập trung”
 Hồ Chí Minh lý giải nguyên tắc này như sau:
+ Tập thể lãnh đạo, nhiều người thì thấy hết
mọi việc, hiểu hết mọi mặt của vấn đề, có
nhiều kiến thức, tránh tệ bao biện, quan liêu,
độc đoán, chủ quan.
+ Cá nhân phụ trách, sau khi bàn bạc kỹ lưỡng
thì phải giao cho một người phụ trách (nếu là
nhóm người thì có một người phụ trách
chính) để tránh bừa bãi, lộn xộn, vô chính phủ
dễ hỏng việc.
- Nguyên tắc tự phê bình và phê bình:
Đây là nguyên tắc sinh hoạt đảng, là quy luật phát
triển đảng
+ Phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm
của đồng chí mình.
+ Tự phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết
điểm của mình.
+ Tự phê bình và phê bình phải đi đôi với nhau.
Mục đích là cho mọi người học lẫn ưu điểm của
nhau và giúp nhau chữa những khuyết điểm.
+ Thái độ, phương pháp Tự phê bình và phê bình
phải thường xuyên, thẳng thắn, chân thành,
trung thực, phải có tình yêu thương lẫn nhau.
- Kỷ luật nghiêm minh tự giác.
+ Kỷ luật đối với mọi đảng viên không phân biệt.
+ Tính nghiêm minh của kỷ luật Đảng đòi hỏi tất cả
mọi tổ chức đảng, tất cả mọi đảng viên đều phải
bình đẳng trước điều lệ Đảng, trước pháp luật của
Nhà nước, trước mọi quyết định của Đảng.
c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
 II. TƯ TƯỞNG HCM VỀ NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO
DÂN VÀ VÌ DÂN
1. Nhà nước dân chủ
a. Bản chất giai cấp của Nhà nước
- Dân chủ: là quyền lực thuộc về nhân dân
- Ở công xã nguyên thủy: hình thức dân chủ sơ khai
thông qua đại hội “nhân dân”.
- Ở Nhà nước CHNL: Nhà nước dân chủ chủ nô có
quyền lực của dân nhưng dân không bao gồm nô lệ.
- Nhà nước phong kiến hầu như không có dân chủ.
- CNTB dân chủ thuộc về giai cấp thống trị trong xã hội
- CNXH nhà nước đầu tiên thực hiện q lực nhân dân.
 1. Nhà nước dân chủ
a. Bản chất giai cấp của Nhà nước
- Dân chủ trong xã hội Việt Nam thể hiện trên
tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa,
xã hội…
- Dân chủ thể hiện trên lĩnh vực chính trị là
quan trọng, nổi bật nhất và được biểu hiện tập
trung trong hoạt động của Nhà nước.
- Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa theo
HCM mang bản chất của giai cấp công nhân
 1. Nhà nước dân chủ
a. Bản chất giai cấp của Nhà nước
Do Đảng của GCCN lãnh đạo bằng
những chủ trương, đường lối, thông
Bản qua tổ chức của mình trong Quốc hội,
chất
Chính phủ và các ngành các cấp của
giai cấp
CN của Nhà nước
Nhà Ở tính định hướng đưa đất nước quá độ
nước
đi lên CNXH

Ở nguyên tắc tổ chức cơ bản của nó là

nguyên tắc tập trung dân chủ
 Bản chất GCCN thống nhất với tính nhân
dân, tính dân tộc của Nhà nước

- Nhà nước ta ra đời là kết quả của

Biểu cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ với
hiện sự hy sinh xương máu của bao thế hệ
CM
- Nhà nước ta vừa mang bản chất GCCN
thống nhất với tính nhân dân và tính dân
tộc vì nó bảo vệ lợi ích của nhân dân, lấy lợi
ích của dân tộc làm nền tảng
1. Nhà nước dân chủ
b. Nhà nước của nhân dân

Vấn đề cơ bản của mọi cuộc CMXH là

vấn đề chính quyền, còn vấn đề cơ bản của
một chính quyền là ở chỗ nó thuộc về ai,
phục vụ quyền lợi cho ai

Thực chất là xây dựng Nhà nước của dân,

do dân và vì dân
1. Nhà nước dân chủ
b. Nhà nước của nhân dân
- HCM quan điểm: Tất cả quyền lực trong
nhà nước và vai trò trong xã hội đều thuộc
về nhân dân
- Dân là chủ: đề cập đến vị thế của dân. có
quyền làm những việc mà pháp luật không
cấm và có nghĩa vụ tuân theo pháp luật
- Dân làm chủ: đề cập đến quyền và nghĩa
vụ của dân.
1. Nhà nước dân chủ
c. Nhà nước do nhân dân
- Do dân lựa chọn, ủng hộ, giúp đỡ, phê
bình và xây dựng

d. Nhà nước vì nhân dân

- Đó là nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện
vọng của nhân dân, không có đặc quyền, đặc
lợi, thực sự trong sạch, cần kiệm liêm chính
2. Nhà nước pháp quyền
a. Nhà nước hợp pháp, hợp hiến
Nhà nước hợp pháp, hợp hiến là nhà nước

do nhân dân bầu ra

Chỉ 1 ngày sau khi đọc “Tuyên ngôn độc
lập”, trong phiên họp đầu tiên của Chính
phủ lâm thời, Bác đã đề nghị tổ chức tổng
tuyển cử để lập Quốc hội, từ đó lập raChính
phủ
 Để có nhà nước pháp quyền, phải:

Xây dựng, hoàn Tuyên truyền Hiến

thiện Hiến pháp pháp và pháp luật
và hệ thống pháp cho nhân dân biết để
luật thực hiện

“Làm sao cho dân biết hưởng quyền dân

chủ, biết dùng quyền dân chủ của mình, dám
nói, dám làm”
 2. Nhà nước pháp quyền
b. Nhà nước thượng tôn pháp luật
- Đưa pháp luật vào trong cuộc sống, bảo
đảm cho pháp luật được thi hành và có cơ
chế giám sát việc thi hành pháp luật
c. Pháp quyền nhân nghĩa
- Nhà nước phải tôn trọng, đảm bảo thực thi
đầy đủ các quyền con người, chăm lo lợi ích
đến mọi người
- Pháp luật có tính nhân văn và khuyến thiện
 3. Xây dựng Nhà nước trong sạch vững mạnh
a. Kiểm soát quyền lực nhà nước
- Mục đích: Để giữ vững bản chất của Nhà nước,
đảm bảo cho nhà nước hoạt động có hiệu quả,
phòng chống thoái hóa, biến chất trong đội ngũ
cán bộ Nhà nước.
- Hình thức kiểm soát quyền lực của Nhà nước
phát huy vai trò trách nhiệm của Đảng
- Nhân dân là chủ thể tối cao của quyền lực Nhà
nước, vì thế nhân dân có quyền kiểm soát Nhà
nước
3. Xây dựng Nhà nước trong sạch vững mạnh
b. Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước
- Một là, đặc quyền đặc lợi

- Hai là, tham ô, lãng phí, quan liêu

- Ba là, “tư túng”, “chia rẽ”, “kiêu ngạo”

3. Xây dựng Nhà nước trong sạch vững mạnh
b. Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước
Phát huy quyền làm chủ
của nhân dân
Chẳng
hạn Pháp luật của Nhà nước và
kỷ luật của Đảng phải
nghiêm minh

Phạt nghiêm minh, nghiêm khắc,

đúng người, đúng tội.
III. VẬN DỤNG TT HCM VÀO CÔNG TÁC XÂY DỰNG
ĐẢNG VÀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC
1. Xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững
mạnh

Phải đề ra Phải tổ chức Phải chú

đường lối thực hiện tốt trọng hơn
chủ trương đường lối, chủ nữa công
đúng đắn trương của tác chỉnh
Đảng đốn Đảng
III. VẬN DỤNG TT HCM VÀO CÔNG TÁC XÂY
DỰNG ĐẢNG VÀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC

2. Xây dựng Nhà nước

Phải xây dựng Đổi mới, tăng

Nhà nước thật cường sự lãnh
sự trong sạch, đạo của Đảng
vững mạnh đối với Nhà
nước