ARALING

PANLIPUNAN 8
GROUP 2
ANG KABIHASNANG TSINO
SA SILANGANG ASYA
1. XIA (2000 – 1570 BCE)

• ITO AY ANG UNANG KABIHASNANG TSINO SA

SILANGANG ASYA.
• ITO AY SINASABING NAG-UGAT MULA SA LONGSHAN, ISANG
KULTURANG NEOLITIKONG LAGANAP SA LAMBAK NG HUANG
HO.
• HINDI PA ITO LUBUSANG NAPAPATUNAYAN DAHIL SA
KAWALAN NG MATIBAY NA EBIDENSYANG ARKEOLOHIYA.
2. SHANG ( 1570 – 1045 BCE)

ITO AY SINASABING PINAKAMAUNLAD NA

KABIHASNANG GUMAMIT NG BRONSE SA
PANAHONG ITO.
NAIWANG KASULATAN NG PANAHONG ITO
ANG PINAKAMATANDA SA MGA PANULAT NG
TSINO NA NAKASULAT SA MGA ORACLE BONES
O MGA TORTOISE SHELL AT CATTLE BONE.
MALIMIT ANG ISINASAGAWANG
PAGSASAKRIPISYO NG MGA TAO LALO NA SA
TUWING MAY NAMAMATAY NA PINUNO.
PINATALSIK ANG SHANG NOONG 1045 BCE.
3. ZHOU O CHOU (1045 – 221 BCE)

NANINIWALA ANG MGA TAO SA

MANDATE OF HEAVEN O “BASBAS NG
KALANGITAN” NA ANG EMPERADO AY
NAMUMUNO SA KAPAHINTULUTAN
NG LANGIT, PINILI SIYA DAHIL PUNO
SIYA NG KABUTIHAN. KAPAG SIYA AY
NAGING MASAM AT MAPANG-ABUSO,
AY BABAWIIN NG KALANGITAN SA
ANYO NG LINDOL, BAGYO,
TAGTUYOT, PESTE, O DIGMAAN.
UMUSBONG DIN NOON ANG MAHAHALAGANG KAISIPANG
HUMUBOG SA KAMALAYANG TSINO KABILANG ANG:

• CONFUCIANISM- LAYUNING MAGKAROON NG ISANG TAHIMIK AT

ORGANISADONG LIPUNAN SA PAMAMAGITAN NG PAGPAPABUTI SA
SARILI AT PAGPAPAHALAGA SA UGNAYAN NG MGA TAO SA LIPUNAN.
• TAOISM- HANGAD ANG BALANSE SA KALIKASAN AT DAIGDIG AT
PAKIKIAYON NG TAO SA KALIKASAN.
• LEGALISM- IPINANGANAK ANG TAO NA MASAMA AT MAKASARILI.
SUBALIT SILA AY MAARING MAPASUNOD SA PAMAMAGITAN NG
MAHIGPIT NA BATAS AT MARAHAS NA KAPARUSAHAN.
4. Q’IN O CH’IN (221 – 206 BCE)

• GINAPI NG MGA PINUNONG QIN ANG MGA ESTADO AT DINASTIYANG

ZHOU.
• SA ILALIM NG YING ZHENG NG QIN O CH’IN, NAGAWANGPAG-ISAHIN
ANG MGA NAGDIDIGMAANG ESTADO AT ISINAILALIM SA KANIYANG
KAPANGYARIHAN ANG IBA’T-IBANG REHIYON SA CHINA. INIHAYAG
NIYA ANG ANG SARILI BILANG “UNANG EMPERADOR” NG CHINA AT
KINILALA BILANG SHI HUANGDI O SHIH HUANG TI (221-210 BCE).
• ANG HINAHANGAANG GREAT WALL OF CHINA AY ITINAYO
UPANG MAGSILBING TANGGULAN LABAN SA MGA TRIBONG
NOMADIKO NA NAGMULA SA HILAGA NG CHINA. MAY HABA
ITONG 2400 KILOMETRO O 1500 MILYA.
• HUMINA ANG DINASTIYA NANG MAMATAY SI SHIH
HUANGDI AT NAPALITAN NG DINASTIYANG HAN NANG
MAG-ALSA SI LUI BANG.
5. HAN (202 BCE – 200 CE)

Click icon to add picture

ITO AY ANG KAUNA-UNAHANG
DINASTIYANG YUMAKAP SA
CONFUSIANISM.
ANG PAGSULAT NG
KASAYSAYAN NG CHINA AY
ISANG NAPAKALAKING AMBAG
NG DINASTIYANG HAN.
6. SUI (589 – 618 CE)

NAGKAROON LAMANG NG DALAWANG Click icon to add picture

EMPERADOR ANG SUI. GAYON MAN,
NAGAW NITONG MULING PAG- ISAHIN
ANG WATAK-WATAK NA TERITORYO
NG CHNA.
ISINAAYOS SA PANAHONG ITO ANG
GREAT WALL OF CHINA NA
NAPABAYAAN SA MAHABANG
PANAHON. GINAWA RIN ANG GRAND
CANAL NA NAG- UUGNAY SA MGA ILOG
NG HUANG HO AT YANGTZE.
7. T’ANG (618 – 907 CE)

LI YUAN- DATING OPISYAL NG

SUI NA NAG-ALSA LABAN SA
DINASTIYA DAHIL SA MGA
PANG-AABUSO. ITINATAG NIYA
ANG DINASTIYANG T’ANG.
ITINUTURING NA ISA SA MGA
DAKILANG DINASTIYA NG CHINA
SAPAGKAT NAGKAROON MULI
NG KASAGANAAN ANG LUPAIN
AT MABILIS NA PAGBABAGO SA
LARANGAN NG SINING AT
TEKNOLOHIYA.
• ANG BUDDHISM NA NAGING DOMINANTENG RELIHIYON SA
MGA PANAHONG ITO AY TINANGKILIK NG MGA DUGONG
BUGHAW AT MGA KARANIWANG TAO.
• IBINALIK ANG CIVIL SERVICE EXAMINATION SYSTEM NA
NAGING MAHALAGA SA PAGPILI NG OPISYAL NG
PAMAHALAAN. ANG PAGSUSULIT NA ITO AY UNANG GINAMIT
SA PANAHONG T’ANG.
• BUMAGSAK ANG DINASTIYA DAHIL SA SAMU’T SARING PAG-
AALSANG NAGANAP SA CHINA
8. SONG/SUNG (960 – 1127 CE)

• ITINAYO NG ISANG HUKBONG IMPERYAL ANG DINASTI-

YANG ITO.
• NAGING SAPAT ANG SUPLAY NG PAGKAIN SA CHINA DAHIL
SA PAG-UNLAD NG TEKNOLOHIYANG AGRIKULTURAL.
• NALIKHA ANG ISANG PARAAN NG PAGLILIMBAG.
• SINAKOP NG MGA BARBARO ANG HILAGANG BAHAGI NG
CHINA KAYA NAPILITAN ANG SUNG NA IWANAN ANG
KABISERA NITO NOONG IKA-12 NA SIGLO.
9. YUAN (1279 – 1368 CE)

ITINATAG ITO NI KUBLAI KHAN, ISANG MONGOL.Click icon to add picture

SA UNANG PAGKAKATAON PARA SA MGA TSINO,
ANG KABUUANG CHINA AY PINAMUMUNUAN NG
MGA DAYUHANG BARBARO. ANG MGA MONGOL
AY KAIBA SA MGA TSINO SA ASPEKTONG
KULTURAL, TRADISYON, AT WIKA. PINANATILI
NILA ANG KANILANG PAGKAKAKILANLAN AT
NAMUHAY NANG HIWALAY SA CHINA NA HINDI
NILA PINAGKAKATIWALAAN.
• PAGKATAPOS NG MGA LABANAN, DUMAAN ANG DINASTIYA
SA TINATAWAG NA PAX MONGOLICA O PANAHON NG
KAPAYAPAAN, MAAYOS NA SISTEMA NG KOMUNIKASYON, AT
MABUTING KALAKALAN SA MALAWAK NA TERITORYONG
SAKOP MULA SA TIMOG-SILANGANG ASYA HANGGANG
SILANGANG EUROPE.
• PINABAGSAK ANG DINASTIYA NG MGA PAG-AALSA NA ANG
ISA AY PINAMUMUNUAN NI ZHU YUANZHANG AT ITINATAG
ANG DINASTIYANG MING.
10. MING (1368 – 1644 CE)

ANG MALAKING BAHAGI NG GREAT WALL Click icon to add picture

AY ITINAYO SA ILALIM NG DINASTIYANG
ITO. NAITAYO RIN ANG FORBIDDEN CITY
SA PEKING NA NAGING TAHANAN NG
EMPERADOR. ANG SINING AY NAPAYAMAN
PARTIKULAR ANG PAGGAWA NG
PORSELANA. NAGLAYAG AT NAKARATING
SA INDIAN OCEAN AT SILANGANG BAHAGI
NG AFRICA ANG MGA TSINO SA
PAMUMUNO NI ADMIRAL ZHEG HE.
• MARAMING AKLAT ANG NAILIMBAG SA PAMAMAGITAN NG
PAMAMARAANG MOVABLE TYPE . LUMAKI RIN ANG
POPULASYON NG CHINANA UMABOT SA 100 MILYON.
• BUMAGSAK ANG DINASTIYA NOONG 1644. PINAHINA ITO
NG MGA PAGTUTOL SA MGA PAGBABAGO SA LIPUNAN.
KASAMA RITO ANG PAKIKIPAGLABAN NITO SA JAPAN NA
SUMALAKAY SA KOREA.
11. QING O CH’ING (1644 – 1911)

• ITINATAG ITO NG MGA MANCHU.

MATAPOS MAGAPI ANG
DINASTIYANG MING NG MGA SEMI-
NOMADIC MULA SA HILAGANG
MANCHURIA AT ITINUTURING NG
MGA TSINO NA BARBARONG
DAYUHAN.
• ANG PAGKATALO NG CHINA SA MGA DIGMAANG OPIUM
LABAN SA ENGLAND (1839-1842) AT LABAN SA ENGLAND
AT FRANCE (1856-1860) AY MALAKING DAGOK SA
IMPERYO. TINUTULAN NG PAMAHALAANG CHINA ANG
PAGBEBENTA NG OPYO NG EUROPEO SA CHINA, DAHIL
NAKASISIRA SA MORALIDAD NG TAO AT KAAYUSAN NG
LIPUNAN.
• SA PAGKATALO NG CHINA, NAGKALOOB ITO NG MGA
KONSENSYON SA MGA DAYUHAN, KABILANG ANG
PAGKAKALOOB NG LUPAIN TULAD NG HONG KONG SA
MGA BRITISH. PINAGKALOOBAN DIN SILA NG KARAPATANG
PAKINABANGAN AT PAMUNUAN ANG ILANG TERITORYO SA
CHINA BILANG SPHERE OF INFLUENCE O MGA REHIYON
KUNG SAAN NANGINGIBABAW ANG KAPAKANANG PANG-
EKONOMIYA NG NANALONG BANSA.
• HINANGAD NG REBELYONG TAIPING (1850-1865) AT
REBELYONG NIEN (1851-1863) NA PABAGSAKIN ANG MGA
MANCHU NA LUBHANG MAHINA AT WALANG KAKAYAHANG
LABANAN ANG PANGHIHIMASOK NG MGA KANLURANIN.
NAIS DIN NG REBELYONG TAIPING NA BAGUHIN ANG
TRADISYONAL NA LIPUNANG TSINO. SAMANTALA,
SUMUPORTA ANG REBELYONG BOXER (1900) SA MGA
MANCHU SA LAYUNING PALAYASIN ANG MGA
MAPANGHIMASOK NA KANLURANIN.
• LALONG HUMINA ANG DINASTIYANG QING NANG MAGAPI
ANG HUKBONG TSINO SA DIGMAANG SINO-FRENCH (1883-
1885) AT DIGMAANG SINO-JAPANESE (1894-1895).
• NOONG 1911, NAGWAKAS ANG SISTEMA NG DINASTIYA SA
CHINA NANG MAGANAP ANG REBOLUSYON NG 1911 NA
NAGBIGAY DAAN SA PAGKATATAG NG REPUBLIKA NG
CHINA.
“
TO GOD BE THE
GLORY.
”
PREPARED BY: Jertrude Thea Mae D.
Diolanto