Mga Dulog sa Pagtuturo

ng Panitikan
Mary Grace Yap-Dequiña, PhD
Mga Layunin

1. Nalalaman kung bakit sinasabing ang pagbasa ng panitikan ay

kasanayang metakognitib.

2. Nabibigyang halaga ang panitikan dahil malilinang dito ang

kasanayang metakognitib.

3. Nakasusulat ng sanaysay na may kinalaman sa metakognitib na

kasanayan sa pagbasa ng panitikan
Sa Pagtuturo ng Panitikan

 kailangang malawak din ang kaalaman ng guro sa

kabuuan ng teksto;
 Kailangangmay kabatiran sa iba’t ibang pakahulugan ng
mga salita, larawan at tema ng teksto; kung hindi alam
ng guro ang papel ng wika at teksto, maaasahan mo bang
maiintindihan ang mga ito ng mga mag-aaral?
Tandaan, ang hindi natin alam ay hindi
natin matuturo sa iba.

We cannot give what we don’t have.

 Naniniwala ang maraming kritiko at
dalubhasa na maraming paraan ng pagbabasa
ng teksto. Maraming teorya ng panitikan.
Maraming pagpapakahulugan at
interpretasyon ang maaaring gawin kahit na
iisang teksto lamang ang binabasa. Maraming
aspekto na taglay ang mga teksto bukod sa
kwento at aral na mapupulot dito na
karaniwang pokus lamang sa pag-aaral ng
panitikan.
Iba’t ibang Pagdulog
 PORMALISTIKO
 sapagdulog na ito ay pinagtutuunan ng pansin sa
katha o akdang pinag-aaralan ang mga
elementong bumubuo sa katha. Tinatalakay ang
magagandang pagkakaugnay-ugnay ng mga
bahagi ng katha—ang tema, ang tauhan, ang
tagpuan at ang pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari. Inihihiwalay ang akda sa buhay o
pangyayaring kinasasangkutan ng may-akda,
pangkasaysayan man o panlipunan.
MORALISTIKO –
pinagtutuunan ang nilalaman ng katha.
Dapat nagpapakita ang isang katha ng
pamantayang moral na nakapaloob sa
akda. Pinag-aaralan ang panitikan at may
pagtatangkang gamitin ito bilang
instrumento ng pagbabago ng tao at ng
lipunan.
 Sa pag-aaral ng akda ay naroroon ang
moralistikong pananaw at binibigyang-diin
ang layuning dakilain at pahalagahan ang
kabutihan at iwaksi ang kasamaan. Ngunit
huwag ipagkamali na sa pag-aaral ng akdang
ginagamitan ng dulog na ito ay sapat nang
itanong ng guro ang “Ano ang
aral/kakintalan ng kwento?” Dapat alamin
na hindi nilikha ang masining na panitikan
upang mangaral lamang at “lantarang ituro”
sa mambabasa ang wasto at dapat asalin o
ugaliin.
SOSYOLOHIKAL o HISTORIKAL –
 ang sining ay nagsisimula sa kabuuan at di sa
kawalan. Kung kasaysayan ang pinatutuunan,
mataman na pinag-aaralan ang kaugnayan ng may-
akda sa kanyang kapaligiran o kapanahunan at kung
paano ito tumutugon sa pangangailangan o mga
suliranin nito. Mapapanitili ng panitikan ang bigkis
nito sa lipunan, ang pamamaraang sosyolohikal,
mayroon man o walang panghihikayat ng isang
tiyakang teorya, ay magpapatuloy na magiging
malakas o mabisang pwersa ng kritisismo, ayon kay
Scott (1965).
 Ang mga dulog na ito ay mainam gamitin sa pag-aaral
at pagsusuri ng panitikan o akdang pumapaksa sa mga
karanasan ng tao sa iba’t ibang kalagayang
panlipunan, pampulitika, pangkultura at
pangkabuhayan. Hindi lamang elemento ng akda ang
pagtutuunan ng pansin ng pag-aaral kundi manapa’y
higit na pansin sa pansin ang iuukol sa ugnayang
sosyo-kultural, politikal at kapamuhayan, at
damdamin, asal, kilos, reaksyon dito ng tao. Sa
pagsusuri ng ganitong akda ay tinatalakay ang mga
kalagayang sosyal, ang mga sitwasyong nag-uudyok sa
tao maging mabuti o masama. Binibigyang-pokus ng
dulog na ito ang sistema ng pagpapahalaga sa
lipunan.
SIKOLOHIKAL
 itinuring na susi sa pag-unawa sa mga paraan ng
sining, sa mga nakakubling layunin ng mga manlilikha
at mga motibo ng tauhan sa isang akda. Tinatalakay
sa mga akda ang damdaming namamayani sa mga
tauhan, positibo man ito o negatibo. Mahalagang
masuri ang mga emosyon at makilala ang tunay na
katauhan ng indibidwal. Sa kaisipang Freudian,
sinasabing patuloy na hahanap-hanapin ang
nakagawian na o paulit-ulit na kilos o gawi ng tao .
Pagkalinang ng damdaming emosyonal at diyan
din umuusbong ang mga suliraning sikolohikal .
5. FEMINISMO
 isang pagbalikwas sa patriarkal na sistema ng lipunan—
na ang lalaki ang ay kontrol ng lipunan, na ang papel na
ginagampanan ng babae’y tagasunod lamang sa lalaki
sa lahat ng larangang kultural gaya ng relihiyon,
pamilya, politika, ekonomiya, batas, sining at ng
mismong lipunan
 (Mendiola,1991). Binibigyang pansin ng dulog na ito
ang mga sumusumod:
a)  ang mga manunulat na babae at kakayahang lumikha ng mga obra;
b)  mga dahilan kung bakit sila kulang sa pansin; at
c)  ang kanilang mga akda—ang tono, larawang-diwa, kalagayan, wikang
nagtataglay ng sensibilidad at iba pa.
Halimbawa:
Babae Kami
Babae kami
Hindi manikang
Lalaruin, huhubaran
Bibihisan, ikukulong
Hindi pagkaing
Sa mesa ihahain
Babalatan, hihimayin
--Marra Lannot
HUMANISTIKO o MAKATAO
 binibigyang diin ng dulog na ito ang
pagpapahalagang napapaloob sa panitikan.
Pinalulutang ang kadakilaan, kagitingan (o ang
kabaligtarang katangian) ng tao sa kanyang
pagharap sa larangan ng buhay. Ang pagdulog na ito
ay naniniwalang, “Ang tao ang sentro ng
daigdig.” na pinagtutunang pansin ang kahalagahan
ng tao sa akda, maging ang kakayahan nitong
makipagkapawa-tao at tumugon sa mga
pangyayaring nagaganap sa kanyang buhay.
 ISTAYLISTIKO (Stylistics)
 isang magandang pamamaraan sa pagsusuri ng sa
estilo at mga devices na ginagamit ng awtor. Sa dulog
na ito maaaring suriin ang wikang ginagamit ng awtor
(kolokyal, pormal, balbal, at iba pa); ang paningin o
pananaw ng pagkakasulat sa akda (unang panauhan,
ikatlong panauhan, at iba pa); ang paraan ng
paglalarawan ng tauhan at ganapan ng kilos; ang mga
tayutay na ginagamit; at iba pang mga prosodic
devices na makapagpapayaman ng mga kahulugan
tulad ng tono, diin, antala at haba sa pagbasa ng mga
salita.
Pagtataya (Evaluation)
 Sagutin sa loob lamang ng lima (5) hanggang walong
(8) pangungusap.
 Sa iyong sariling palagay, ano ang papel na
ginagampanan ng mga dulog pampanitikan sa
pagkamit ng mabisang talakayan ng isang akdang
pampanitikan sa loob ng klase? Makakamit kaya ng
isang guro ang ganap na pagkatuto ng mga mag-aaral
kung hidi gagamitan ng dulog ang paglalahad nito ng
interpretasyon sa akdang tatalakayin sa klase?
Ipaliwanag at bigyang patunay ang iyong kasagutan.
(Nilalaman 10pts, Balarila 5pts.)