Introduksyon sa

Pagsasalin
Fili 102
Pagsasaling - Wika
Paglilipat ng isang teksto sa pinakamalapit na diwa
mula sa panimulaang wika papunta sa tunguhang
wika.
FILIPIN
INGLES
O
Wikang
Wikang isinasalin
pinagsasalinan
Simulaang Lengguwahe (SL)
01 02 03
Salita sa Salita Literal Matapat

04
Semantiko
Tunguhang Lengguwahe (TL)
01 02 03
Adaptasyon Malaya Idyomatiko

04
Komunikatibo
“THE ART OF TRANSLATION”
He believed that the translation
should read like an original text, and
on the other hand , it should pr es e r v e
fidelity to the source text.

—Theodore Savory
Introduksyon
Isang proseso ng paglilipat
sa
pinakamalapit na katumbas
ng diwa o
mensaheng nakasaad sa
wikang isasalin
 Ang pagsasaling wika ay muling
paglalahad sa pinagsasalinang wika ng
pinakamalapit na natural na katumbas ng
orihinal ang mensaheng isinasaad ng wika,
una’y batay sa kahulugan, at ikalawa’y batay
sa istilo.”
Mga Simulain sa Pagsasaling Wika
1. Bawat wika ay nakaugat sa kultura ng mga
taong likas na gumagamit nito.

Halimbawa:

Orihinal: Her heart is as white as snow.

Salin: Busilak sa kaputian ang kanyang puso.

Mga Simulain sa Pagsasaling Wika
2. Bawat wika ay may kanya-kanyang
natatanging kakanyahan.
a. Sa Ingles, ang simuno ng
pangungusap ay laging nauuna sa
panaguri. Sa Filipino ay
karaniwangkaraniwan ang dalawang
ayos ng pangungusap.
English:
Jose watered the plants.
The plants were watered by Jose.

Filipino:
Dinilig ni Jose ang mga halaman.
Ang mga halaman ay dinilig ni Jose.
b. Kailangang maging maingat ang
tagapagsalin sa paggamit ng mga panlapi,
tulad ng um at mag.

Halimbawa:
Lilia bought a book.
Mali: Nagbili ng aklat si Lilia.
Tama: Bumili ng aklat si Lilia
3. Hindi kailangang ilipat sa
pinagsalinang wika and kakayahan
ng wikang isinasalin.
4. Ang isang salin upang maituring na
mabuting salin ay kailangang tanggapin ng
pinag-uukulang pangkat na gagamit nito.
5. Ang mga daglat, akronim, formula na
masasabing establisado o universal na ang gamit
ay hindi na isinasalin.

Halimbawa:
DepEd (sa halip na KagEd mula sa Kagawaran ng
Edukasyon)
cm (sa halip na sm mula sa sentimetro)
H2O (sa halip na Tu mula sa Tubig)
 01
Salita-sa-Salita
Salita-sa-Saliata
• Word-for-word translation ang tawag dito sa Ingles at
katumbas ito ng sinabi ni Savory (1968) na: A translation
must give the words of the original. Ginagamit ito para
ipakita ang kahulugan ng mga salita at estruktura ng mga
wikang tinatalakay.
Halimbawa:
John gave me an apple.

Juan nagbigay sa akin mansanas.

Si Juan ay nagbigay sa akin ng mansanas.

Halimbawa:

Faith is like love. It cannot be forced.

Pananampalataya ay tulad pag-ibig. Ito

hindi pilit/pwersa.

Ang pananampalataya ay tulad ng pag-

ibig. Hindi ito sapilitan.
 Love P ag- i b i g
Pagbibigay,hindi makasariling
Giving, not selfishly getting pagtanggap
Sharing, not demanding Pakikihati, hindi paghingi
Assuring, not blaming Pagtiyak, hindi paninisi
Pagpapatawad, hindi pag-
Forgiving, not hating
ayaw,Pa gt i t i w a l a ,hi nd ip a g-
Trusting, not Doubting
aalinlangan,
Concern for others, not for Pa gm a m a l a sa k i t , hi nd i
one’s self
pagkamakasarili
02
Literal
Literal
Sa metodong ito, ang estruktura ng SL ang
sinusunod at hindi ang natural at mas madulas
na daloy ng TL, at kadalasan ding ang
pangunahing katuturan (primary sense) ng salita
ang ibinibigay na panumbas, hindi ang salitang
may pinakamalapit na kahulugan sa orihinal.
Halimbawa:
My father is a fox farmer. That is, he
raised silver foxes, in pens; and in the fall
and early winter, when their fur was prime,
he killed them and skinned them. (Mula sa
maikling kuwentong “Boys and Girls” ni
Alice Munro)
Halimbawa:
Ang tatay ko ay isang magsasaka ng lobo.
Iyon, siya ay nagpapalaki ng mga lobong
pilak; at sa taglagas at maagang taglamig,
kung ang kanilang balahibo ay
pinakamataas, siya ay pinapatay sila at
binabalatan sila.
You are the apple of my eye.
Ikaw ang mansanas ng aking
mata.
The pillows are light.
Ang mga unan ay maliwanag.
Father bought Pedro a new car.
Ang tatay ay binili si Pedro ng
bagong kotse.
He belongs to the royal blood.
Siya ay nabibilang sa dugong
bughaw.
03
Matapat
Matapat
Sinisikap ibigay ang eksaktong kahulugan ng
orihinal habang sinusundan naman ang
estrukturang gramatikal ng SL. Kung paano
inihanay ang mga salita sa SL, gayon din ang
ginagawang paghahanay ng mga salita sa TL. Dahil
dito, nagkakaroon ng problema sa madulas na
daloy ng salin.
Halimbawa:
Two-Eyes lived happily in the knight’s castle
for years. Then one day, two beggar women
came to the door. “Please, we are starving,”
they said. Two-Eyes recognized her sisters. She
welcomed them and treated them kindly.
Halimbawa:
Si Dalawang-Mata ay namumuhay nang
masaya sa palasyo ng kabalyero ng ilang
taon. Isang araw, dalawang pulubing babae
ang kumatok sa kanyang pinto. “Parang awa
na ninyo, kami ay nagugutom,” sabi nila.
Nakilala ni Dalawang-Mata ang kanyang
mga kapatid. Pinatuloy niya ang mga ito at
pinakisamahang mabuti.
 04
Semantiko
Semantiko
Tinatangka nitong ilipat sa salin ang
eksaktong kahulugan ng kontekstwal
ng orihinal, gamit ang istrukturang
pansemantika at sintaktika ng TL.
O divine master, grant that I may not so
such seek to be understood as to
understand: to be loved as to love
Tunguhang
Lenggawahe
 01
Adaptasyon
Adaptasyon
–Ito ang itinuturing na pinakamalayang anyo
ng salin dahil may pagkakataon na malayo
na ito sa orihinal. Kadalasang ginagamit ito
sa salin ng awit, tula at dula na halos tono na
lamang o pangkalahatang mensahe ang
nailipat sa salin.
Halimbawa:
Que sera sera! Whatever will be, will be The
future’s not ours to see Que sera sera!

Ay sirang-sira! Ano ang mangyayari Di

makikita ang bukas Ay sirang sira!
 Fe (Iron)
bakal

 H2O (Water)
tubig

 HCL (Muriatic Acid)

muryatik asid
 02
Malaya
Malaya
Ayon kina Almario, et. al., ito ay “malaya at
walang kontrol. At parang hindi na isang
salin.” Ipinahihintulot nito ang pagdadagdag
o pagbabawas ng mga salita na mas
makakapagpalutang ng kahulugan ng
orihinal.
“For the last twenty years since he is burrowed into
this one-room apartment near Baclaran Church,
Francisco Buda often strolled to the seawall and
down the stone breakwater which stretched from a
sandy bar into the murky and oiltinted bay.” (Mula
sa “The Drowning” ni F. Sionil Jose)
 Mayroon nang dalawampung taon
siyang tumira sa isang apartment na
malapit sa simbahan ng Baclaran. Si
Francisco Buda ay mahilig maglibang
sa breakwater na mabuhangin at
malangis.
It was many and many years ago

Maraming taon na ang nakararaan

In the kingdom by the sea

Sa may kahariang dagat na maganda

Than to love and be loved by me

Ay mahalin ako’t ibigin siya

 03
Idyomatiko
Idyomatiko
Ang mensahe ng orihinal ay isinasalin sa
paraang magiging madulas at natural ang
daloy ng TL. Ginagamit dito ang idyoma ng
TL at sadyang nagiging iba ang porma ng
pahayag ngunit ipinapahayag ang mensahe
sa paraang kawili-wiling basahin.
Halimbawa:
The boy had running nose.

Tumutulo ang ilong ng bata (hindi tumatakbo).

The man carried the basket on his shoulders.

Pinasan ng lalaki ang basket.

 Still wet behind the ears.
May gatas ka pa sa labi.

 (to) have a hand/voice

Magkaroon ng kinalaman

 Dress to kill
bihis na bihis; nakapamburol
 masiraan ng bait
to be crazy; to lose one’s sanity

 butas ang bulsa

penniless; without money

 hindi mahulugan ng karayom

very crowded
 04
Komunikatibo
Komunikatibo
Tinatangka nito na matamo ng salin ang epektong
dulot ng orihinal na teksto sa mga mambabasa.
Halimbawa:
All things bright are beautiful
All creatures great and small
All things wise and wonderful
The Lord God made them all
Mga Teknik sa
Pagsasalin
Transference (Adapsyon)
Ito ay ang paglilipat o panghihiram ng mga
kultural na salita mula sa simulaang wika
patungo sa tunguhang wika nang walang
pagbabago sa ispeling.
 Halimbawa:

English : cake
Filipino : cake

English : pizza
Filipino : pizza
One to One Translation
May isa-isang pagtutumbasan ng mga salita
sa salita parirala sa parirala, sugnay sa
sugnay o pangungusap sa pangungusap.
Kapag humahaba ang yunit ay mas hindi
angkop ang pamamaraang ito.
Halimbawa:
English : a beautiful garden
Filipino : ang magandang hardin
Lexical Synonym
May mga pagkakataong hindi ginagamit ang
literal na tumbas upang higit na maging angkop at
natural ang salin.
Halimbawa:
Old House – lumang bahay; Old man –
matandang lalaki

Orihinal: Masarap ang magmahal. Maling

Salin: To love is delicious.
Wastong Salin: Being in love is a good
feeling.
Naturalisasyon
May pagkakahawig sa transference ngunit inilalapat
muna ang normal na pagbigkas at pagkatapos ang normal
na morpolohiya sa tunguhang wika. Ito ay adapsyon ng
salita mula sa simulaang wika na sinusunod ang
pagbabaybay ng tunguhang wika.

Halimbawa:
association - associacion – asosasyon
medical - medikal
 Cultural Equivalent
Ito ang malapit o halos wastong salin na kung saan ang
isang kultural na salita sa orihinal na wika ay isinasalin
sa katimbang ding kultural na salita sa tunguhang
wika.

Halimbawa:
Amerika: coffee break
Filipino : merienda
English : tea break
Functional Equivalent
Ito ay pagsasalin na ibinibigay ang higit na gamitin at
tinatanggap na katumbas o kahulugan (deculturalizing the
language).

Halimbawa:
Refreshment : Pampalamig o Palamig (sa halip na
malamig na inumin)
Uncooked peanuts : hilaw na mani (hindi pa lutong mani)