Tingulli dhe zhurma

Punoi: Rajana Ademi dhe Vjosa Xhaferi

Tingulli
 Tingulli ne fizike paraqet dridhje qe perhapet si nje vale akustike
perms nje medium transmetimi si p.sh: hapsira e gazet e lenget ose e
ngurte.
 Tingulli karakterizohet me nje nga parametrat si Intensiteti qe
shenohet me shkronjen ( I ) dhe paraqet energjine E te vales tingellore
qe bartet ne njesi te kohes t neper njesi te zones S te siperfaqes te
vendosur normal me drejtimin e zgjerimit te vales dh.m.th intensiteti
= E/St = Pmes/S qe shprehet me njesine: J/m2s=W/m2
 Intensiteti maksimal qe regjistron veshi me ndijim dhembje
quhet kufi I dhembjes , ndersa vlera minimale e intensitetit
qe shkakton ndjesi per degjim quhet pragu I degjimit.
Shpejetsia e tingullit varet si nga vetite e mjedisit po edhe
nga temperature p.sh shpejtesia e tingullit ne 0’c eshte
331,5m/s, ndersa ne granit eshte 6000m/s.
 Siperfaqja mes pragut te degjimit dhe kufirit te dhembjes
quhet: fushe e degjimit

Ne grafikun e me poshtem verehet se mes 2hz dhe 4Hz veshi

eshte me I ndjeshem derisa gjat frekuencave me te larta dhe
me te ulta ndjeshmeria eshte me e vogel nepermjet lakoreve
te fortesise se barabarte :
Lakoret me fortesi te barabarte te
fletcher mansonit
 Zhurma
 Zhurma quhen valet tingellore me intensitet qe I kan te gjitha
frekuencat e mundshme ne fushen e degjimit.
 Egzistojne dy lloje te zhurmes dhe ato jane: Urbane dhe Industriale.
 Zhurma intensive sidomos e kohegjate demshem nikon mbi
organizmin e njeriut, ajo dobson te degjuarit, zvoglon aftesite per
pune, dhe ka shume efekte te tjera te padeshiruara.
 Per mbrojtjen e mjedisit njersor nga zhurma jane te nevojshme
matjet e zhurmave qe behen me fonometer ose sonometer
 IntensitetiI tingullit zvoglohet me katrorin e distances ( I=
1/r2 ) qe do te thote se mbrojtja me e mire nga zhurma eshte
sa me larg prej saj .
 Perte reduktuar zhurmen sot shpesh muret lyhen me
materiale qe kane veti ta absorbojne tingullin.
 ProcesiI reflektimit te absorbimit te valeve kane rol te vecant
ne perhapjen e valeve ne hapsira te mbyllura.
 Nese absorbimi I tingullit nuk eshte I madh reflektimi I tingullit
ne hapsira t mbyllura mund te behet I shumfishte dhe ky
fenomen quhet reverberacion.
 Pyetje:

1. Cka paraqet tingulli dhe me cka karakterizohet ?

2. Me cfar njesie shprehet intensiteti?
3. Prej cka varet shpejtsia e tingullit dhe sa eshte ajo
ne 0’c?
4. cfar quhet fushe e degjimit?
5. Cfar quhet zhurme dhe cilet jane llojet e zhurmes?
6. Me cilet mjete behet matja e zhurmave?
7. Cfar quhet reverberacion?