ี ง

เสย
Sound

By kruray
เสยงต่อ
ไปนีเ้ ป็ น
ี ง
เสย
 ี งเกิดจากอะ
เสย
รู ้กัน
ไหมนะ
 ี งเกิดจากการสน
เสย ั่
การสนั่ ทุกครัง้ ต ้องเกิด
ี งทุกครัง้ หรือไม่
เสย
จัดกลุม ี ง
่ เสย
ต่อไปนี้

https://www.youtube.com/watch?v=oNW-4YgIA4I
สงิ่ จำเป็ นทีท
่ ำให ้
เกิดเสย ี ง
 ี งเดิน
ตัวกลางทีเ่ สย
ทางผ่าน

ตัวกลางใดทีเ่ สยี งเดินทาง

ผ่านได ้ดีทส
ี่ ด
ุ
Armageddonhttps://www.youtube.com/watch?
v=F08ODKBiN-A
https://www.youtube.com/watch?v=GkN
 ิ สจ
นักฟิ สก ์ ำแนกชนิดของคลืน ี งตาม
่ เสย
ความถีแ ่ ละความสามารถทีม่ นุษย์ได ้ยินไว ้
ดังนี้

1. คลืน่ ทีไ่ ด ้ยิน (audible wave) ความถี่

ชว่ ง 20 – 20,000 Hz
2. คลืน ่ ใต ้เสยี ง (infrasonic waves) ความถีต่ ่ำกว่า
20 Hz
3. คลืน ่ เหนือเสย ี ง (ultrasonic waves) ความถีส่ งู
กว่า 20,000 Hz
มาลองทดสอบความรู ้กัน

https://b.socrative.com/login/student/

https://b.socrative.com/teacher/#quizzes
 ี งจะสง่ พลังงานออกไปทุกทิศทุกทาง
แหล่งกำเนิดเสย
ลักษณะการเคลือ
่ นทีข
่ องโมเลกุลตัวกลาง

https://www.openscied.org/wp-content/uploads/2019/10/sound.ht
ml?version=v4
 ลักษณะการเคลือ
่ นทีข
่ องโมเลกุลตัวกลาง

คลืน
่ รูปไซน์
(sinusoidal wave)
 ี งในตัวกลาง
อัตราเร็วเสย
ี งในตัวกลางต่างๆ
อัตราเร็วเสย

สมการ v = f
สมการ v = 331+0.6Tc
 ี งในอากาศขณะ
อัตราเร็วเสย
อุณหภูม ิ 15 C มีคา่ เท่าใด
o

A. 331 เมตร/วินาที B. 340

เมตร/วินาที
C. 346 เมตร/วินาที D. 350
เมตร/วินาที
 ี ง
ณ อุณหภูม ิ 35 C อัตราเร็วเสย
๐

ในอากาศจะมากกว่า ณ อุณหภูม ิ
30 C อยูก
๐
่ เี่ มตร/วินาที
A. 3 B. 6
C. 12 D. 34
 แหล่งกำเนิดเสย ี งอันหนึง่ สน
ั่ ด ้วย
ความถี่ 692 เฮริ ตซว์ างไว ้ใน
อากาศทีอ ่ ณ
ุ หภูม2ิ 5 C อยากทราบ
o

ว่าคลืน
่
เสยี งทีอ
่ อกจากแหล่งกำเนิดนีจ ้ ะมี
ความยาวคลืน ่ กีเ่ มตร
เมือ
่ เสยี งเป็ นคลืน
่ ....
เสย ี งจะทำพฤติกรรมอะไรได ้บ ้างนะ
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การสะท ้อนของเสย

echo

ี งตัวเองดังกลับมา
เคยไหม ได ้ยินเสย
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การสะท ้อนของเสย
สรุปได ้ว่า
- สมองของเราจะรับรู ้
เสย ี งและจดจำไว ้ได ้
-นานถ ้าเส ี งเดิ
0.1
ย วินมาทีและ
เสย ี งสะท ้อนห่างกัน
เป็ นเวลาตัง้ แต่ 0.1
วิ
-น เสาที สมองจะแยก
ี งที
ย ส
่ ะท ้อนกลับ
เส ย ี งได ้ า 0.1 วินาที
มานานกว่
จะเรี
- echo ยกว่ า echo
จะเกิ ดเมือ
่
https://www.youtube.com/watch?v=xQJ1JCpmS2I
เสย ี งกระทบผนังแข็ง
ถ ้าตกกระทบวัสดุออ ่ น
ทีด ่ ด ู ซบ ั เสยี งได ้ ก็จะ
ไม่เกิด echo
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การสะท ้อนของเสย
จากคลิป หากเราอยูห ่ า่ งจากผนัง
เป็ นระยะ 17.2 m เราจะได ้ยินเสย ี ง
สะท
แล ้วอัตราเร็ ้อนกลั
วเส ย บ
ี งในขณะนั น
้ เป็ นเท่าไรกันนะ

ตัวชว่ ย
แล ้วห ้องนีม
้ อ
ี ณ
ุ หภูมเิ ท่าไร
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การสะท ้อนของเสย
Note การสะท ้อนเสยี งขึน้ อยูก่ บั พืน
้ ผิวแข็งสะท ้อนได ้ดีกว่าพืน
้ ผิวอ่อนนุ่ม
ลักษณะของผิวสะท ้อน
การสะท ้อนเสย ี งขึน้ อยูก่ ความยาวคลื
บั น
่  ขนาดวัตถุ จะสะท ้อนได ้ดี
ความยาวคลืน่ กับขนาดของวัตถุ
ทีต
่ กกระทบ

ค ้างคาวล่าเหยือ ่ โดยสง่ คลืน ี ง

่ เสย
ทีม่ ค
ี วามถีส
่ งู (น ้อย) ไปกระทบเหยือ่
เป็ นจังหวะ (pulse)
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การสะท ้อนของเสย
ชวนคิด : แพทย์ใชคลื ้ น่ เหนือเสย ี งความถีช
่ ว่ ง 1-10 MHz ตรวจวินจ ิ ฉั ย
เนือ
้ เยือ
่ โดยอัตราเร็วเสย ี งในเนือ ้ เยือ
่
ของร่างกายมนุษย์มค ี า่ 1,540 m/s ขนาดเนือ ้ เยือ
่ ทีเ่ ล็กทีส
่ ด
ุ ที่
ตรวจได ้จะมีคา่ เท่าใด
 พฤติกรรมของเส
้
รใชประโยชน์ ี ง
จากการสะท ้อนของเสย
echolocat ้ ย
การใชเส ี งสะท ้อนเพือ่ บอก
ion ตำแหน่งทีอ่ ยูข
่ องวัตถุ

โซนาร์ (Sonar : Sound navigation and ranging)

echolacation ชว่ ยบอกตำแหน่งให ้
คนตาบอด
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การป้ องกันการสะท ้อนของเสย
ทีเ่ งียบทีส
่ ด
ุ ในโลก เงียบจนได ้ยินเสย ี งจังหวะหัวใจตัวเอง!!
ห ้องทีเ่ งียบทีส ่ ดุ นีม้ ช
ี อ ื่ ว่า Eckel
Anechoic Chamber ในประเทศ
สหรัฐอเมริกา โดยห ้องเก็บเสย ี งนี้
สร ้างขึน ้ มาด ้วยวัสดุดด ู ซบ ั เสย ี ง
ชนิดพิเศษติดตัง้ ไว ้ทัว่ บริเวณห ้อง
ทัง้ ทีก ่ ำแพง ทีเ่ พดานห ้อง และที่
ประตู นอกจากวัสดุดด ู ซบ ั เสย ี งที่
ติดตัง้ ไปแล ้ว ยังมีการติดตัง้ ระบบ
แผ่นซบ ั เสยี งใชลดเส
้ ี งก ้องเสย
ย ี งสะท ้อนในห ้อง
กันสน ั่ สะเทือนเพือ ่ ป้ องกันไม่ให ้มี
เสย ี งสน ั่ จากข ้างนอกเล็ดลอดเข ้า
มา ตัดขาดจากเสย ี งภายนอกโดย
แผ่นซบ ั เสย ี งใชลดเส
้ ี งก ้องเสย
ย ี งสะทส้อนในห
ิ้ เชงิ ซ้อง
น สว่ นฉนวนกั
งึ่ จากการวิ เคราะห์นเสตย ี าม
งใชติ้ ด
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การหักเหของเสย
การหักเหของเสย ี ง เกิดจากชนั ้ อากาศมีอณ
ุ หภูมไิ ม่เท่ากัน ทำให ้
ี งเปลีย
อัตราเร็วเสย ่ นไป เกิดมุมหักเหกว ้างขึน
้
จนเกิดการสะท ้อนกลับหมด

ี งในอากาศ ขณะเกิดฝนฟ้ าคะนอง

การเกิดการหักเหของเสย
ทำไมเราได ้ยินเสยี งในตอน
กลางคืนได ้ดีกว่าตอนกลาง
วัน
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การหักเหของเสย

ในตอนกลางคืน อากาศด ้านล่างอุณหภูมต ิ ่ำกว่าอากาศด ้านบน มุม

้
หักเหจึงเบนออกจากเสนแนวฉาก ทำให ้เกิด
การสะท ้อนกลับหมดลงมาด ้านล่าง
ในตอนกลางวัน อากาศด ้านล่างอุณหภูมส ิ งู กว่าอากาศด ้านบน มุม
้
หักเหจึงเบนเข ้าหาเสนแนวฉาก ทำให ้เสย ี ง
ลอยขึน
้ ไปด ้านบน เราจึงไม่คอ ี ง
่ ยได ้ยินเสย
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การหักเหของเสย
ชวนคิด : เมือ
่ คลืน ี งเคลือ
่ เสย ่ นทีจ ่ ้ำ ความถีแ
่ ากอากาศเข ้าสูน ่ ละ
ความยาวคลืน ่ มีการเปลีย่ นแปลงหรือไม่
เพราะเหตุใด

https://www.youtube.com/watch?v=2ml
Bh5d1IUY
 พฤติกรรมของเส
การเลีย ี ง
้ วเบนของเสย
ี งสามารถเลีย
เสย ้ วเบนอ ้อมผ่านสงิ่ กีดขวางได ้ ทำให ้ผู ้ฟั งทีอ
่ ยูอ
่ ก
ี ด ้าน
ี ง เชน
หนึง่ ของผนังได ้ยินเสย ่ เดียวกับคลืน
่ น้ำ

การเกิดการเลีย้ วเบน
อ ้อมผ่านผนัง
 พฤติกรรมของเส
การเลีย ี ง
้ วเบนของเสย
กิจกรรมลองทำดู “การเลีย ีผลการทดลองสรุ
้ วเบนของเสย ง” ปว่า
....

https://youtu.be/v6bofjTrm2g
การเกิดการเลีย้ วเบน
อ ้อมผ่านผนัง
 พฤติกรรมของเส
การเลีย ี ง
้ วเบนของเสย
ี งทีม
ชวนคิด : เสย ่ คี วามถีต ี งทีม
่ ่ำกับเสย ่ ค
ี วามถีส ี งใดมีความ
่ งู เสย
สามารถในการเลีย ้ วเบนได ้ดีกว่ากัน

: ลองพิจารณาภาพนีก
้ อ
่ น
ตอบคำถาม
 พฤติกรรมของเส

https://www.britannica.com/video/214989/Wave-inter
ference-overview-sound-waves
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การแทรกสอดของเสย
ชวนคิด : เคยไหมไปงานวัด แล ้วเสย ี งลำโพงหลายๆ ตัวจากร ้านค ้า
ี งไม่รู ้เรือ
เปิ ดแล ้วเราจะฟั งเสย ่ ง หรือบางที
ั บางทีฟังไม่ชด
ฟั งชด ั
แหล่งกำเนิดเสยี งอาพันธ์ เราจะได ้ยินเสย ี งชด
ั บ ้างไม่ชด
ั บ ้างสลับกันไป เมือ
่ เราอยูต
่ ำแห

นีค
่ อ ี ง
ื การแทรกสอดของเสย
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การแทรกสอดของเสย
การแทรกสอดของเสย ี ง มีลก ั ษณะเหมือนกับการแทรก
สอดของคลืน่ น้ำ หรือ คลืน่ แสง
เกิดตำแหน่งบัพ เกิดเสย ี ง
ค่อดยเสย
เกิ ี ง
และ ตำแหน่ง ดัง
ปฏิบพั
 พฤติกรรมของเส
ี ง
การแทรกสอดของเสย
ี ง”
กิจกรรมลองทำดู “การแทรกสอดของเสย

https://www.youtube.com/watch?v=g-G https://www.youtube.com/watch?v=-JU8hEbFe

ดั
VuxGecDM&t=113s n8
จากการทดลองจะพบว่า ....
เมือ่ เปลีย ี ง เราจะได ้ยินเสย
่ นตำแหน่งการฟั งเสย ี งทีม
่ ี
ความดังเปลีย
เนือ
่ นไป
่ งจากการแทรกสอดของเสย
ล ้างกัน
ี ง ทีม
่ ท
ง ค่
อ
ี งั ้ เสริม และหัก