POWSTANIE

WARSZAWSKIE
1 sierpnia – 3 października 1944

Jana
Zaremba
 PRZYCZYNY
POWSTANIA
 Fiasko akcji “Burza”
 Dążenie do uniezależnienia rządu polskiego od ZSRR
 Dążenie mieszkańców Warszawy do niepodległości miasta
 Represje sowieckie wobec żołnierzy AK
 Zbliżanie się Armii Czerwonej do Warszawy
Rząd Stanisława Mikołajczyka.
 SYMBOLE
POWSTANIA
 Powstanie Warszawskie wybuchło z inicjatywy dowództwa
Armii Krajowej. SIŁY POLSKIE
Dowódcy powstania: W POWSTANIU
• gen. Tadeusz Komorowski „Bór” – komendant główny AK; WARSZAWSKIM
• gen. Tadeusz Pełczyński „Grzegorz”
• gen. Leopold Okulicki „Kobra”
• płk. Janusz Bokszczanin „Sęk”

• pdpłk. Antoni Sanojca „Kortum”

Pułkownik
• płk. Kazimierz Iranek-Osmecki „Heller” „Monter” (w
środku) wraz
oficerami
• płk. Józef Szostak „Filip” Żołnierze Kolegium „A”

• płk. Kazimierz Pluta-Czachowski „Kuczaba”

• płk. Jan Rzepecki „Prezes”
• Działaniami oddziałów AK kierował płk. Antoni Chruściel
„Monter”. Szef sztabu Okręgu Warszawskiego AK - mjr
Stanisław Weber „Chirurg”.
Generał „Bór” (drugi z lewej)
BATALIONY POLSKIE W POWSTANIU

Żołnierze Zgrupowania „Ryś”

Żołnierze Pułku „Baszta”
Żołnierze Batalionu „Zośka”

Żołnierze Batalionu „Gustaw” Żołnierze Kompanii „Leśnik” Transporter opancerzony „Szary Wilk”
MIESZKAŃCY WARSZAWY–UCZESTNICY POWSTANIA

 budowali barykady i umocienia

 organizowali kuchnie dla powstańców
 pomagali innymi sposobami
 ROLA DZIECI W POWSTANIU
• pomagały przy budowie barykad
• roznosiły powstańcze gazetki, listy
• dostarczały żołnierzom środki sanitarne.
• Największa (ale dobrze zorganizowaną) grupa dzieci - żołnierzy w Armii Krajowej -
Harcerze z Szarych Szeregów!
• Najmłodszy powstaniec miał 9 lat!
• Takich młodych powstańców było dość dużo!
 PRZEBIEG
WYDARZEŃ

 31.VII.1944 – komendant AK gen. Tadeusz Komorowski „Bór” po otrzymaniu

informacji o zbliżającej się Armii Czerwonej podjął decyzję o wybuchu powstania
 1.VIII, 17:00 – godzina W
 opanowano Stare Miasto, Ochotę, Wolę, Mokotów i Żoliborz
 klęska na Pradze
 5.VIII – ofensywa niemiecka: opanowanie Woli i rzeź lusności cywilnej
 19.VIII – generalny szturm na Stare Miasto, zdobycie kilku strategicznych
punktów
PRZEBIEG
WYDARZEŃ
 2.IX – ewakuowanie ze Starego Miasta ok. 5 tys. Powstańców
 10-14.IX – zajęcie Pragi przez wojska Frontu Białoruskiego
 16-21.IX – nieudana akcja jednostek 1 Armii WP (gen.Z. Berling) uchwycenia czółka na
Czerniakowie
 24.IX – upada Czerniaków
 30.IX – Żoliborz-początek rozmów kapitulacyjnych
 2.X – gen.Tadeusz Komorowski „Bór” podpisuje akt kapitulacji powstania
SKUTEK
POWSTANIA
powstańcy siły niemieckie

- poległo18 tys. powstańców - 10 tys. zabitych

- zmarło 100 tys.- 250 tys. cywilów - 9 tys. rannych
- zburzono 80% miasta - 7 tys. zaginionych (według raportu
- wysiedlono 550 tys. mieszkańców Von dem Bacha, wiarygodność jest
nadal sporna)

do obozów do pracy w
koncentracyjnych Niemczech
(50 tys.) (150 tys.)

- utrata niepodległości
• Powstanie miało trwać kilka dni (według planów AK), ale trwało 63 dni.
• Nastroje warszawiaków z przebiegiem powstania zaczęły się zmieniać.
• Polityka niemieckich władz wobec ludności cywilnej była bezwzględna.
• Hitler nadał rozkaz wymordować wszystkich mieszkańców Warszawy.

Ludność cywilna Warszawy w drodze do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie

SPÓR O POWSTANIU
• Powstanie pokazało światu jak wysoko Polacy cenią niepodległość.

• Spór o to, czy miała decyzja podjąć Powstanie swoje uzasadnienie, nie został zakończony.
W sierpniu 1944 r. gen. Anders nazwał wywołanie powstania zbrodnią, przeciwko
powstaniu była część oficerów AK, narodowcy i piłsudczycy.
• Opinia, jakoby wybuch Powstania powstrzymał Stalina przed uczynieniem z Polski kolejnej
republiki sowieckiej, nie ma żadnego potwierdzenia.
• Niestety, Powstanie nie zmieniło stosunku włady sowieckich do Polski, a Niemcy niszczyli
miasto.
• Klęska Powstania – klęska polskich dążeń niepodległościowych.
• Dyskusja na temat znazcenia Powstania będzie trwać.
SKUTKI BADAŃ NA TEMAT WAŻNOŚCI
POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
PAMIĘĆ O POWSTANIU
WARSZAWSKIM Upamiętnienie godziny „W” na rondzie Romana
Dmowskiego

• 31 lipca 2004 roku zostało otwarte Muzeum Powstania Warszawskiego

• W 2009 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z inicjatywy Prezydenta RP Lecha
Kaczyńskiego ustanowił Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego.
• W 2018 roku w Warszawie został otwarty Dom Wsparcia dla Powstańców Warszawy

Fragment Pomnika Powstania Warszawskiego w

Warszawie

Pomnik Małego Powstańca przy ul.

Weterani powstania
Podwale w Warszawie Muzeum Powstania Warszawskiego
BIBLIOGRAFIA:„POLSKIE DZIEJE OD CZASÓW NAJDAWNIEJSZYCH DO
WSPÓŁECZNOŚCI” – WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN, WARSZAWA
„OD NIEPODLEGŁOŚCI DO NIEPODLEGŁOŚCI” – INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ, WARSZAWA„REPETYTORIUM MATURZYSTY” –
WYDAWNICTWO GREG, KRAKÓW„ILUSTROWANY ATLAS HISTORII POLSKIEJ” – WYDAWNICTWO DEMART, WARSZAWA HTTPS://
PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/POWSTANIE_WARSZAWSKIE

HTTPS://WWW.BRYK.PL/WYPRACOWANIA/HISTORIA/XX-WIEK-II-WOJNA-SWIATOWA/1003540-POWSTANIE-WARSZAWSKIE-PRZYCZYNY-PRZEBIEG-SKUTKI.HTML

HTTPS://SCIAGA.PL/TEKST/40078-41-POWSTANIE_WARSZAWSKIE_PRZYCZYNY_PRZEBIEG_I_SKUTKI

HTTPS://WWW.POLITYKA.PL/TYGODNIKPOLITYKA/HISTORIA/1756504,1,DECYZJA-O-WYBUCHU-POWSTANIA-WARSZAWSKIEGO--DLACZEGO-PODJETA-W-LIPCU.READ

HTTPS://WWW.1944.PL/SZUKAJ.HTML/SZUKAJ/+GALERIE+FOTOTEKA+FOTO+322+SZUKAJTYCZYC584SKI?EXCLUDE_AHM=1

HTTPS://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/SI%C5%82Y_POLSKIE_W_POWSTANIU_WARSZAWSKIM

HTTPS://HISTMAG.ORG/NARODOWE-SILY-ZBROJNE-W-POWSTANIU-WARSZAWSKIM-8236

HTTPS://WWW.OGRODYWSPOMNIEN.PL/INDEX/HISTORIA,30,POWSTANIE-WARSZAWSKIE

HTTPS://DULAG121.PL/ENCYKLOPEDIAA/LUDNOSC-CYWILNA-W-POWSTANIU-WARSZAWSKIM/

HTTPS://OPINIE.WP.PL/LUDNOSC-CYWILNA-W-POWSTANIU-WARSZAWSKIM-6126041213790337A

HTTPS://WWW.WPROST.PL/HISTORIA/10238230/DZIECI-W-POWSTANIU-WARSZAWSKIM-ICH-ZAANGAZOWANIE-W-WALKE-MIALO-ROZNE-FORMY.HTML

HTTPS://PLUS.POLSKATIMES.PL/DZIECI-W-POWSTANIU-WARSZAWSKIM-NAJMLODSI-ZOLNIERZE-PANSTWA-PODZIEMNEGO/AR/C15-12223915

HTTPS://
WIADOMOSCI.DZIENNIK.PL/HISTORIA/POWSTANIE-WARSZAWSKIE/ARTYKULY/604047,POWSTANIE-WARSZAWSKIE-SYMBOLE-FAKTY-MITY-MALY-POWSTANIEC-POM
NIK.HTML

HTTP://WWW.MUZEUMWP.PL/EMWPAEDIA/OPASKI-Z-POWSTANIA-WARSZAWSKIEGO.PHP

HTTPS://WWW.NCK.PL/BADANIA/AKTUALNOSCI/PAMIEC-O-POWSTANIU-WARSZAWSKIM-KOMUNIKAT-Z-BADAN