GENÇLERİN

YAŞADIĞI ÇEVRESEL
STRESLER
*
 Aile ortamı
,

Bu etkenler arasında şunlar sayılabilir: 

 Ailenin işlev görme tarzı
 Anne-babalık tarzı
 Anne-baba ilişkisi
 Ayrılma ve boşanma
 Üvey aile konuları
 Alkolik bir ebeveyne sahip olma
 Aile içi şiddet
 Kültürel konular 
.

 Ebeveynlik tarzı
 Katı disiplinli aileler
 Çocuklarını serbest bırakan aileler
 Aşırı ilgi gösteren aileler
 Katı ailelerde;
 Kurallar sıkıdır, esneklik yoktur,
 Kurallar çiğnendikleri takdirde bu durumun kesin ve belirlenmiş
sonuçları vardır.
 Statükoyu devam ettirmeye ilişkin güçlü bir eğilim vardır ve
anlaşmazlık yaşandığında buna tolerans gösterilmez.
 Bu aileler değişimin ve büyümenin gerekli olduğu durumlarda
büyük zorluk çekerler.
 Sonuç olarak, bu aileler gencin yeni davranışlar denemesini
kabul edilemez bulabilirler, bu tavır çatışmaya ve uyumsuzluğa
neden olabilir.
 Ayrıca anlaşmazlıklara izin verilmediğinden, farklılıkların açıkça
konuşulması bu nedenle çatışmaların çözümlemesi mümkün
olmaz
.

 Çocuklarını serbest bırakan ailelerde;

 Çok gevşek ve kolay kuralları vardır.
 Yetişen gençlerin değişim sürecinde diğer ailelere göre
daha az problemleri olabilir.
 Bununla birlikte, bu ailelerdeki gençler farklı kuralların ve
beklentilerin olduğu daha geniş çevrelere ve işyerlerine
uyum sağlamada güçlük yaşayabilirler.
 Bu ailelerde anne babalar çocuklarını kontrol etmediği için
ergenlik evresinde gençlere çekici görünen kendine zarar
verici davranışlardan kaçınmak tamamen gencin kendi
kendini kontrol etmesine kalabilir.
 Çocuklarına aşırı ilgi gösteren ailelerde yetişen gençler,
,

 Aile ortamlarını aşırı koruyucu;

 Aile üyelerini igencin evden ayrılma ve bireyselleşme ihtiyaçlarını
kabul etmede isteksiz davranan kişiler olarak görebilirler.
 Bu tür bir ailelerde yetişen gençlerin özerklik ve bağımsızlık
gelişimi gecikebilir.
 Benzer şekilde sıcak ilgi ve şefkatin yer aldığı aileler de
çocuklarının bağımsızlıklarını kazanmaları için gerekli olan aileden
ayrılma isteklerine izin vermede zorlanırlar
 
 
  Ebeveyn ilişkisi
 Ergenlik çağına gelmiş çocukları ile etkili bir şekilde
,

iletişim kurabilen ve bunu hem kendileri hem de gencin

görüşlerini ifade etme fırsatını bulma amacıyla
ikiyönlü  bir süreç şeklind yapabilebeveynler muhtemelen
gencin uyumlu bir şekilde gelişmesine imkan tanıyabilir.

 Ebeveynlerin çoğunun ergenlik çağına gelmiş

çocuklarının davranış, inanç, tutum, değer ve arkadaş
seçimi ile ilgili beklentileri vardır
,

 Ayrılma boşanma
 İdeal olan,
 Gençlerin ailelerinin emniyeti ve güvenliği ile ilgili olarak
endişe duymadan kendi bağımsızlıklarını belirleyebilmeleridir.
Daha önce tartşıldığı üzere, ebeveyn uyumsuzluğunun olduğu
yerde, ayrılık olsun ya da olmasın maalesef gençlerin
problemler yaşaması olasıdır.
 Ebeveyn çatışmaları gençlere problem yaratır

 Ilerleyen yılarda gençler evliliklerinde ebevenyler model

alınabilir.
 Alkolik bir ebeveyne sahip olma
 Bu ailerde anne-baba rollerinde sorun yaşanacaktır. Ancak
gençler alkolin olumsuz etkisini gördüğü için bu gibi
alışkanlıklardan uzak durabilirler
,

 Aile içi şitdet

 Gençler evde şiddete tanık olduklarında bunu
aile hayatının normal ve kabul edilebilir bir parçası olarak
görmeye başlayabilirler.
 Davranış bozuklukları yaşarlar
 Kültürel konular
.

 Kendi aile kültürlerinden farklı kültürel çevrelerde büyüyen

gençlerin başlıca problemleri, kültür tarafından belirlenen
sosyal ve ahlaki değerlerin çatışması ve bu çatışan inanç,
tutum ve davranışlara maruz kalmanın yarattığı strestir.
,

 Eğitim ortamı
 Eğitim ortamları kendilerini yeterince güçlü görmeyen
gençler için stresli olabilir.

 Okulu reddetme
 Bazı gençler okula gitmeyi reddederler veya derslerini
asarlar. Bu gençler stres yaratan olaylara bildikleri en iyi
yolla tepki verirler. Okulu reddetmenin çok farklı nedenleri
olmasına rağmen problemli aile ilişkilerinin bu tür bir
davranışın altında yatan en önemli nedenlerden biridir.
,

 Değişen ilişkiler
 Gençler olgunlaştıkça ebeveynleri, kardeşleri, arkadaşları
ve otorite konumunda olan kişilerle olan tüm ilişkilerinde
değişimler olur.
 Çoğu genç yoğun romantik aşk duygusu yaşar. Sonuç
olarak, sevdikleri kişitarafından reddedildiklerinde
özsaygıları düşebilir,
 Bireysel yaşamak isteyen genç ile bu yetkiyi vermek
istemeyen anne-baba ile çatışma yaşanır
,

 Sosyo -ekonomik baskılar ve işsizlik

 Bugünün toplumunda televizyon ve yazılı medya ile birlikte
sosyo-ekonomik beklentiler bakımından gençler üzerine
ağır bir baskıl vardır.
 Işsizlik ve gelecek kaygısı geçleri psikolojik yönden olumsuz
etkilemektedir.
 Iş konusunda toplum beklentileri……..
GENÇLER İÇİN TEHLİKELER
 Ebeveyn etkisi
 Bu dönemde ebeveynlerin yapabileceği en iyi şey gencin
sınırlarına da saygılı olan net, tutarlı, cezalandırıcı olmayan
limitler ve sınırlar belirlemektir
 Akran baskısı ile ebeveyn arasındaki sıkışma
 Akran gruplarına katılma çabasında olan genç, kabul
,

edilmenin bedeli olarak istemediği veya istenmeyen

olaylara katılmaya zorlanabilir.
 Çatışma yaşanan, başarıya vurgu yapan ve bireysel gelişme
için destek sağlamayan ailelerde erken ergenlik
dönemindeki gençlerin grup baskısına daha fazla uyma
olasılığı vardır
.

 Akran grubu ve çeteler

  Gençler tarafından oluşturulan çeteler özünde arkadaş
gruplarıdır.
 Bununla birlikte,davranışları toplumdaki çoğunluk
tarafından olumsuz olarak algılanan gruplardır.
 Çetelerin genellikle sosyal açıdan patalojik olduğu, şiddet
ve/veya antisosyal eğilimleri olan  bireylerin (örneğin
uyuşturucu satıcıları) akran gruplarına sızmaları sonucunda
ortaya çıktıkları düşünülür.
,

 Kent yerleşim yerinde türeler

 Öz saygı düzeyleri düşüktür.
 Kız çete gurup üyelerinin okul bitirme beklentileri
düşüktür.
 Bu tür gruplarda yer alan gençlerin statü edinmek ve
dikkat çekmek için yarışma eğilimleri vardır.
,

 Sigara içime, koklama ve diğer uyuşturucular

 Bağımlılık yapan bazı maddeler,
 sigara, içe çekilebilen uçucu maddeler, marihuana, ecstasy
ve ice gibi amphetamine türü çeşitli kimyasal maddeler,
fantasy, “sihirli mantar”, datura, LCD gibi psikotropik
maddeler ile kokain ve eroin gibi sert uyuşturuculardan
oluşur.
,

 Sigara içmede akran grubu önem taşır

 Bazı gençler yapıştırıcı, çözücü, benzin, bütan gazı, sprey
kutularından çıkan dumanlar gibi uçucu maddeleri
koklayarak farklı bir bilinç durumunu yaşamaya çalışırlar.
 Koklama için kullanılan maddeleri elde etmek hem kolay
hem de ucuz olduğu için gençler arasında yaygın
olabiliyor..
.
Risk almayı içeren anti-sosyal davranışlar
 Market hırsızlığı
 Tahripçilik (vandalizm)
 Yüksek hızda araba kullanmak 
 Ateş yakmak 
 Yüksek volümde ve/veya saldırgan müzik dinleme
,

 Kilo kontrolü
Gençlerin bir çogu diyet, oruç, zayıflama tabletleri,
diyaretikler (ishal söktürücüler), laksatifler (müshil) ve/veya
sigara içme gibi aşırı rejim uygulama yöntemlerinden en az
birini kullanmaktadır.
,

 Zayıflama zorunluluğunu hissetme sebebi;

 Akran baskısı
 Alay edilme, dalga geçilme ve kızdırılma korkusu

 Günümüzde obezite de ayrı bir tehlike olarak

karşımıza çıkmaktadır.