FOTOSENTEZ

|Senai Sinan Sungur|

|681|
|8/E|
|Öğretmen: Ömer Manici|
FOTOSENTEZ NEDİR?

 Fotosentez ya da ışılbileşim, klorofil (kloroplastlarda) taşıyan canlılarda ışık enerjisi

kullanılarak organik bileşiklerin üretilmesi olayı. Bu yolla besin üreten canlıların
tümüne fotosentetik organizmalar denir ve bunların büyük bir çoğunluğunu planktonlar ve 
bitkiler oluşturur.
 Fotosentetik organizmalar, ışık enerjisinden yararlanarak enerjiyi depolarlar ve organik
 bileşikler üretebilirler. Bitkiler de diğer canlılar gibi yaşamsal etkinlikleri için gerekli enerjiyi
organik maddelerin kimyasal enerjisinden sağlarlar. Bunun için de güneş ışığını kullanarak
havanın karbondioksitini indirgeyerek organik besinlerini sentez ederler. Bu işlem CO 2'in
indirgenmesi ve ancak güneş enerjisiyle gerçekleştiriliğinden "fotosentez" olarak anılır. Bu
yolla güneşin ışık enerjisi kimyasal enerjiye dönüştürülür ve organik madde sentezi yapılmış
olur.
Yeryüzündeki her canlı, metabolizma etkinlikleri için gerekli olan enerjiyi temelde üç yoldan
 sağlar. Fotosentez bir özümleme faaliyetidir ve bu yüzden özümleme ya da asimilasyon gibi
genel isimlerle de anılır.
Yapraklar, bitkilerin besin üretim merkezidir. Bitki yapraklarını oluşturan hücrelerin içinde
kloroplast denilen, çok küçük yapılar vardır. Bu yapıların içindeki yeşil renkli boyar madde (
pigment) olan klorofil maddesinin görevi ışık yakalamaktır. Kloroplastlar güneş ışınlarını bir
panel gibi toplayıp, kollektör gibi enerjiye dönüştürerek besin üretirler. Üretilen besin
yapraklardan, bitkinin beslenmesi gereken diğer bölümlerine götürülür.
Havadaki karbondioksit, güneş enerjisi kullanılarak, nişasta ve diğer yüksek enerjili 
karbonhidratlara dönüştürülür. Karbon kullanıldıktan sonra ortaya çıkan oksijen ise havaya
bırakılır. Bitki daha sonra besine ihtiyaç duyduğunda bu karbonhidratlarda depoladığı enerjiyi
kullanır. Bu bitkilerle beslenen canlılar da bitkide bulunan karbonhidratlardan enerji ihtiyaçlarını
karşılarlar.
Fotosentez olayının meydana gelebilmesi için gerekli olan maddeler, ışık, klorofil, karbondioksit
, su, canlı organizmadır.
ÖNEMİ NEDİR?

 Fotosentez, ışık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürerek ilk basamaktaki organik
madde üretimini sağlayan mekanizmadır. Bitkiler besin zincirinin ilk halkasını
oluşturduğundan, diğer tüm canlıların var olabilmesi ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için
gerekli enerji fotosentez olayı sırasında elde edilir.
 Fotosentezle havanın CO2 ve O2 dengesi korunmaktadır.

 Fotosenteze ilişkin bulgular, her yeşil bitkinin organik madde üreten bir fabrika olduğu, bu
süreçte güneş enerjisini kullanan aygıtların kloroplastlar olduğunu göstermiştir. Yeryüzüne
ulaşan güneş ışınlarının yalnızca yarısı fotosentezde kullanılmaktadır. Bu konuda yapılan
araştırmaların dünya nüfusunun gıda ihtiyaçları yönünden önemli olduğu bilinmektedir.
BAZI KELİMELERİN ANLAMI
 Glukoz: Basit bir şeker olan glukoz yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir. Hücreler
onu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar. Glukoz 
fotosentezin ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum onunla başlar.

Plankton, suda bulunan, hareket yeteneği akıntıya bağımlı

olan canlılara verilen genel isimdir. Genellikle
mikroskobik boyutta ve tek hücreli oldukları varsayılsa
da, denizanaları veya kopmuş yosunlar da 
okyanusbilimciler tarafından plankton olarak tanımlanır.
Bitkisel planktonlara fitoplankton, hayvansal olanlarına
ise zooplankton adı verilir. Göllerde, denizlerde ve
akarsularda, hatta belirli şartlar altında buzullarda
bulunabilirler. Dünyadaki fotosentez ile üretilen oksijenin
büyük çoğunluğunu planktonlar üretir, diğer kısmını 
bitkiler üretir.
Klorofil: Çeşitli dalga boylarındaki ışıkları emerek bitkide fotosentez (özümleme)
olayının meydana gelmesine sebep olan, yeşil renkli bir biyolojik pigment (renk verici
madde).
Klorofillerr fotosentez olayında, karbondioksidin şekerlere ve diğer bitki maddelerine
redüksiyomunda kullanılan ışık enerjisini emmektir (absorblamaktır).

Nişasta:  farin veya amidon, suda çözünmeyen, kompleks bir karbonhidrat. Bitkiler tarafından

fazla glikozu depolamak için kullanılır. Endüstride tutkal, kâğıt ve tekstil yapımında kullanılır.
Gıda sanayisinde kıvamlandırıcı, yemek yapımında sıvıları koyulaştırmakta kullanılır.
Çoğunlukla tahıllardan ve patatesten elde edilen tatsız ve kokusuz bir tozdur.