ANO NGA BA ANG

SUSING SALITA?
• Ang seminar na “Mga susing
Salita: Pambansang seminar sa
Pagbuo ng diskurso sa
Konseptong Filipino: ay ginanap
ay ginanap mula Agosto 24-25 at
may layon na “itaguyod at • Pinapalawak na rin nito
palaganapin ang Wikang Filipino ang buong konteksto na
sa lahat ng buwan ng taon”. umaangkla o may
koneksyon pa rin sa tiyak
na salita sa mas maikli at
simpleng paraan.
BUNGKALAN

•Susing salita na "Bungkalan" ang pamagat ng isang aklat na

batay sa pakikibaka sa Hacienda Luisita.

•Bungkalan ang pakikiisa sa buhay-at-kamatayang pakikibaka

ng mga manggagawang-bukid.
‘MAGBUNGKAL’ AY DI BIRO

• Pinakamalawak na • Hacienda Luisita

haciendang tubuhan ang bukal ng • Ang lupaing ito
sa buong Pilipinas kapangyarihang ay sistematikong
na nasa kontrol ng pang-ekonomiya at ipinagkait sa
pamilyang panmpulitika ng masang
Cojuanco-Aquino. mga Cojuangco- magsasaka.
Aquino.
DEMOKRASYA
• Mga manggagawang-bukid ng Hacienda Luisita ay binubuo ng mga
kauna-unahang pamilya na naghawan at naglinang ng lupa.
• Marami sa kanila ang doon na mismo ipinanganak sa hacienda. Wala
silang karapatan, kaseguruhan, o land tenure na gaya ng sa isang
tenante.
• Umiiral din ang usura o pang-aalila na mas karaniwang tinatanaw
bilang "utang na loob" sa ating kultura.
WELGA AT MASAKER

• Mga taga-Luisita ay nakikibaka laban sa ilang dekada ng

mapagsamantalang relasyon sa tubuhan at sa panawagan para sa
pagbawi ng lupaing kinamkam at matagal na pinagpapasasaan ng
pamilya Cojuangco-Aquino.
• Sa ganitong konteksto natin sinasabi na hindi biro ang magtanim.
Bungkalan sa Luisita

•Ayon sa talatang ito, ang Hacienda Luisita ay ang mukha ng marahas at

masalimuot na makauring tunggalian na tipikal sa kanayunan at sa buong
lipunang Pilipino. Kaakibat ng kapangyarihang ito ang paggamit ng armadong
pwersa ng estado upang supilin at patahimikin ang mga masang naghahangad
ng katarungan at pagbabago. Dapat halawin ang parehong positibo at
negatibong aral mula sa karanasan upang maging matatag ang pundasyon ng
bungkalan bilang isang kilusang masa.
Karanasan sa Negros

• Mga loteng sakahan para sa pagkaing mais, palay at gulay habang

pinanatiling tubuhan ang malaking bahagi ng dating hacienda.
Kabilang ang NFSW sa mga tagapagtatag ng UMA nang itayo ito
noong Enero 2005. Ito ang katangian ngayon ng mga bungkalan o
LCA (land cultivation area).
‘Buwagin’ at ‘’ Bungkalan

• Ang Pasya ng mga magbubukid na bawiin ang lupa – ang okupasyon at

paglilinang upang maging ganap itong produktibo para sa kapakanan ng
komunidad at kauri ay bangungot para sa mga ganid at mangangamkam kaya’t
hindi na nakapagtataka kung marinig natin ang salitang "bungkalan" sa
militanteng pagkilos ng mga magsasaka.
Digmang Magsasaka

• Mga ilang ulit na sinupil ang pamamaslang at masaker sa kanayunan ang mga konseptong lakip sa
salitang "bungkalan." Ang tugon sa ligal na pagkilos ng mga magsasaka, gaya na rin ng karanasan
sa Mendiola, Hacienda Luisita, at Kidapawan, ay masaker sa ligal na pagkilos ng mga magsasaka
Di makatwiran lamang ang maghimagsik, at di maikakaila na nariyan pa rin ang mga kondisyon
para sa armadong pagbangon. Inilunsad upang bawiin ang ating mga lupain mula sa mananakop at
ganap na palayain ang pambansa-demokratikong rebolusyon nina Bonifacio at ng Katipunan.
INDIE

• Ayon kay Tolentino, ang salitang "indie" ay pinaiksing salita na

"independent" ay tumutukoy sa mga pelikulang makatotohanan o
madalas nating makita sa lipunan.
• Layunin ng indie film ay ilarawan ang mga kwentong hindi madalas
naipapakita sa mga malalaking sinehan

• Ilan sa mga kilalang indie films sa Pilipinas ay: School Service ni

Louie Ignacio, Pan de Salawal ni Che Espiritu, at 100 Tula Para kay
Stella ni John Paul Laxamana.
DELUBYO
• Ito ay ang mga kalamidad, sakuna o marahas na karanasan na nagmula
sa kalikasan. (bagyo, pagsabog ng bulkan, tsunami o lindol)

• Ang pinagmulan ng salitang delubyo ay nagmula sa salitang latin na

“astrum” na nangangahulugang bituin dahil ang mga ninuno nila ay
inakalang ang kalangitan ang gumawa ng mga delubyo.