Konflikt

Serologiczny
 Czym jest konflikt
serologiczny
Konflikt serologiczny zachodzi gdy matka ma grupę krwi
inną niż rozwijające się w niej dziecko i dochodzi do ich
wymieszania się. Na skutek tego może dojść do
wytwarzania przez organizm matki przeciwciał
zagrażających życiu dziecka 
 Konflikt serologiczny w obrębie
grup Rh

Rodzaje Konflikt serologiczny w obrębie

głównych grup krwi A, B, AB i 0
konfliktów
serologicznyc Konflikt serologiczny w układach
h takich jak: Kell, Kidd, Duffy

Konflikt płytkowy 
Konflikt serologiczny
w obrębie grup Rh.
Konflikt ten występuje
najczęściej, Pojawia się gdy ciężarna ma
grupę Rh(-), a dziecko grupę odmienną,
dziedziczoną po ojcu – Rh(+). Konflikt
ten  może prowadzić do ciężkiej choroby
hemolitycznej, która w mechanizmie
rozpadu krwinek czerwonych płodu
prowadzi do niedokrwistości,
niewydolności krążenia, obrzęku płodu,
a w skrajnym przypadku może
doprowadzić do wewnątrzmacicznego
obumarcia płodu
 Polega on na sytuacji w której  ciężarna ma np.
grupę krwi 0, a dziecko dziedziczy krew po ojcu
i ma grupę krwi A, B lub AB. Wówczas,
Konflikt podobnie jak w konflikcie serologicznym

serologiczny w obrębie grupy Rh, organizm matki może

wytworzyć przeciwciała, które mogą zagrażać
w obrębie dziecku. Na szczęście ten rodzaj konfliktu
serologicznego ma łagodniejszy przebieg,
głównych najczęściej nie powoduje niedokrwistości ani
grup krwi A, cięższych konsekwencji u płodu. W przypadku
konfliktu serologicznego w obrębie głównych
B, AB i 0 grup krwi może dojść do hemolizy
Konflikt serologiczny w układach takich
jak:
Kell, Kidd, Duffy.

Konflikty serologiczne w zakresie innych układów

antygenowych występują niezwykle rzadko. Na krwinkach
czerwonych może być obecnych kilkadziesiąt różnych
antygenów, mogących powodować konflikt serologiczny
o różnym nasileniu, od bardzo łagodnych do bardzo ciężkich
postaci.
Konflikt płytkowy

Dochodzi w nim do niezgodności w zakresie antygenu

HPA-1a obecnego na płytkach krwi. Jeśli w obrębie tego
antygenu matka różni się od płodu, to podobnie jak przy
konflikcie w zakresie antygenu Rh, ciężarna może
wytworzyć przeciwciała przeciwkrwinkowe. Różnica jest
taka, że są one skierowane przeciwko płytkom krwi, a nie
erytrocytom  płodu. W efekcie u płodu może dojść do
małopłytkowości. 
Rozpoznawanie
Podstawową kwestią w rozpoznawaniu
konfliktu serologicznego jest wczesna
ocena ryzyka oraz wykonanie badań
profilaktycznych. Obowiązkową
czynnością jest oznaczenie grup krwi
rodziców oraz badanie w kierunku
obecności przeciwciał
przeciwkrwinkowych u matki. 
Diagnostyka konfliktu
serologicznego

∙ Pierwszym badaniem koniecznym

w diagnostyce konfliktu serologicznego,
które powinna wykonać każda kobieta
w ciąży, jest badanie grupy krwi –
zarówno w obrębie głównych grup krwi
A, B, AB i 0, jak również w zakresie
czynnika Rh. Kolejnym badaniem,
któremu warto się poddać  jest test
zwany odczynem Coombsa.
Profilaktyka
śródciążowa 
Profilaktyka śródciążowa jest bardzo ważna,
ponieważ umożliwia zmniejszenie ryzyka
wystąpienia konfliktu serologicznego i związanej
z nim choroby hemolitycznej prawie w
100%. Polega ona na podaniu immunoglobuliny
anty-D, kobiecie w 28-30 tygodniu ciąży.
Dawki immunoglobuliny
∙ Po urodzeniu dziecka o grupie krwi
Rh(+), przez matkę Rh(-) zaleca się
następujące dawki immunoglobuliny
anty-D:
150 μg, jeżeli poród był fizjologiczny
300 μg, jeżeli poród odbył się przez
cesarskie cięcie, po porodach
zabiegowych, w ciąży bliźniaczej, przy
ręcznym wydobyciu łożyska.
∙ Po poronieniu samoistnym lub
przerwaniu ciąży, inwazyjnej
diagnostyce prenatalnej, usunięciu
ciąży pozamacicznej, podczas
krwawienia:
50 μg do 20 tygodnia ciąży
150 μg po 20  tygodniu ciąży
Konflikt serologiczny
wśród kobiet ciężarnych
Dawniej, gdy medycyna nie była jeszcze tak
wyspecjalizowana, a profilaktyka tak
rozwinięta, występowanie choroby
hemolitycznej było częste. Badania dowodzą, że
ta choroba dotykała 1 noworodka na 170
porodów. Obecnie osiągnięto niebywały sukces
– liczba przypadków choroby hemolitycznej
spadła do 1 na 20 tysięcy noworodków. Szacuje
się, że kobiet objętych najczęstszym typem
konfliktu serologicznego (czyli tym
zachodzącym w obrębie grup Rh) jest ok. 15%
w populacji.
Konsekwencje konfliktu
serologicznego

∙ Choroba hemolityczna przeciwciała

przenikają przez łożysko do krwi płodu
i niszczą krwinki czerwone  – dochodzi
do ich rozpadu,czyli hemolizy.
∙ Hemoliza prowadzi do niedokrwistości
(niedotlenienie tkanek, obrzęk łożyska,
niewydolność krążenia płodu)
Żółtaczka noworodka 

W przypadku łagodnych form konfliktu

serologicznego, nie dochodzi do objawów
u płodu, a dopiero po porodzie, u noworodka.
Uwalniana jest w dużej ilości bilirubina, której
wątroba noworodka nie jest w stanie przetworzyć
i wyeliminować.
Niedokrwistość
płodu i noworodka

Rozpad krwinek czerwonych pod

wpływem działania przeciwciał
matczynych jest istotą konfliktu
serologicznego, a skutkiem tego jest
zmniejszenie ilości krwinek czerwonych
i postępująca niedokrwistość.
Obrzęk płodu

Oznacza obecność wolnego płynu w jamach ciała

(jamie brzusznej, jamie opłucnowej, osierdziu)
oraz w tkance podskórnej płodu. Obrzęk
uogólniony płodu wynika z nasilonej
niedokrwistości.
Obumarcie wewnątrzmaciczne płodu

W najcięższych oraz w nieleczonych

postaciach konfliktu serologicznego
może dochodzić do obumarcia
wewnątrzmacicznego płodu. Najczęściej
zdarza się to w III trymestrze ciąży.
Mam grupę Rh(-), to znaczy,
że wystąpi u mnie konflikt
serologiczny – MIT
Konflikt serologiczny wystąpi, jeśli Twoje dziecko
będzie miało grupę krwi Rh(+) oraz dojdzie do
przecieku określonej ilości krwi do Twojego
krwiobiegu, wskutek czego zaczniesz wytwarzać
przeciwciała przeciwko krwinkom dziecka. Należy
pamiętać, że kobieta z grupą krwi Rh(-) może
urodzić dziecko, które będzie miało taką samą
grupę krwi, Rh(-). Wtedy nie dochodzi do
konfliktu serologicznego w zakresie antygenu Rh.
Zestawienie konfliktowe nie
musi powodować konfliktu
serologicznego – FAKT
Wykonanie badań diagnostycznych, które
stwierdzają, że matka ma grupę krwi inną od ojca,
np. ciężarna Rh(-), a ojciec Rh(+), nie jest
równoznaczne z tym, że konflikt serologiczny
wystąpi. Wszystko zależy od tego, jaką grupę krwi
odziedziczy dziecko – jeśli po matce, konflikt nie
wystąpi, jeśli po ojcu, może dojść do immunizacji i
konfliktu serologicznego. Jeśli ojciec ma grupę krwi
Rh(+) to prawdopodobieństwo, ze dziecko będzie
również Rh(+) wynosi około 60%.
Mam grupę krwi 0 – jestem
bezpieczna, konflikt serologiczny
mnie nie dotyczy – MIT
Konflikt serologiczny najczęściej występuje w
obrębie grupy Rh. Jednak zdarzają się przypadki, że
dotyczy on również innych antygenów i występuje
w obrębie głównych grup krwi: A, B, AB i 0.
Badania w kierunku obecności przeciwciał
przeciwkrwinkowych, powszechnie
przeprowadzane u wszystkich ciężarnych już na
pierwszej wizycie u ginekologa, pozwalają
stwierdzić obecność przeciwciał przeciwko różnym
antygenom krwinkowym – także tych z grup
głównych A, B i 0. Mama z grupą krwi „0” może
wytworzyć przeciwciała zarówno przeciwko
krwinkom z grupy A, B, jak i AB.
Podanie immunoglobuliny anty-D
zapobiega immunizacji, czyli
wytwarzaniu przez matkę
przeciwciał – FAKT
Immunoglobulinę anty-D podaje się w profilaktyce
śródciążowej i poporodowej. Dawka dopierana jest
w zależności od zaawansowania ciąży, sposobu
porodu i innych wskazań. Immunoglobulina
neutralizuje krwinki i zapobiega wytworzeniu się
przeciwciał. Pozwala to zapobiec wystąpieniu
konfliktu w kolejnych ciążach.
 Dziękujemy za uwagę
∙ Anita Nowak
∙ Weronika Wojtala
∙ Olga Purgał
∙ Nikola Rafke
Bibliografia
∙ Pniewski Tadeusz-Konflikt serologiczny między matką a płodem
∙ Poradnik-konflikt serologiczny zagrozeniem życia plodu noworodka
∙ Konfliktserologiczny.pl