Professional Documents
Culture Documents
v2. Kakayahang Lingguwistiko
v2. Kakayahang Lingguwistiko
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO
Linggo 10 / Aralin 15
=
Balang Panlimbag
Kakayahang Komunikatibo:
Kakayahang
Lingguwistiko
LAYUNIN
• natutukoy ang angkop na salita at pangungusap ayos sa
konteksto ng paksang napakinggan sa mga balita sa
radyo o telebisyon
Kakayahang
Lingguwistiko
Kakayahang Lingguwistiko
Tumutukoy ito sa kakayahan ng tao na makabuo
at makaunawa ng maayos at makabuluhang
pangungusap.
1. Bahagi ng Pananalita
2. Palabaybayan
3. Gramatika o Balarila
Gramatika
Kabilang dito ang mga tuntunin hinggil sa:
1. Pagpapalit ng D sa R
2. Paggamit ng “ng” at “nang”
3. Kung at kong atbp.
Pagpapalit ng D sa R
DIN, DAW, DITO, DOON - Ginagamit kung
sinusundang salita ay nagtatapos sa katinig
● Nagtatapos RA, RE, RI, RO, at RU
● Nagtatapos RAY at RAW
Halimbawa:
Maari DIN Mahal DAW
Araw-araw DAW Malalim DAW
Mataray DAW ako
IBA PANG HALIMBAWA:
HALIMBAWA:
● NANG dumating ang mga Amerikano sa
Pilipinas, nagpatayo sila ng paaralan.
NANG
2. Bilang kasing kahulugan ng UPANG o PARA
HALIMBAWA:
● Ikinulong ni Hazel ang aso NANG ito’y hindi
na makakagat pa.
NANG
3. Katumbas ng pinagsamang NA at NG.
HALIMBAWA:
● Malapit NANG makauwi ang kanyang
kasintahan mula sa South Korea.
NANG
4. Pagtukoy sa pang-abay na pamaraan at pang-abay
na panggaano.
HALIMBAWA:
1. Iniabot ko NANG palihim ang liham kay Jae.
2. Tumaas NANG sobra ang presyo ng bilihin.
NANG
5. Bilang pang-angkop ng inuulit na salita
HALIMBAWA:
● Pabilis NANG pabilis ang takbo ng sasakyan.
● Lakad NANG lakad si Gihoon.
● Kain NANG kain si Eunbin.
NG
Maliban sa limang nabanggit, gagamitin ang NG sa
ibang pagkakataon.
HALIMBAWA:
● Ang bata ay kumain NG mansanas.
● Ang aklat NG bata ay tinakpan ng ina.
KUNG at
KONG
KUNG
● Pangatnig na panubali at karaniwang ginagamit sa
hugnayang pangungusap
HALIMBAWA:
● Malulutas ang problema KUNG makikiisa ka.
● Magiging masaya ako KUNG kasama kita.
KONG
● Galing sa panghalip panaong KO at inaangkupan
ng NG.
HALIMBAWA :
● Nais KONG maging maligaya.
● Gusto KONG magpahinga.
PAHIRIN AT
PAHIRAN
PAHIRIN
● Pag-aalis o pagpawi sa isang bagay
HALIMBAWA :
● PAHIRIN mo ang pawis ng bata
● PAHIRIN mo ang umaagos na dugo sa kanyang
ilong
PAHIRAN
● Paglalagay
HALIMBAWA :
HALIMBAWA :
● Kumatok ka sa PINTO bago ka pumasok.
PINTUAN
● Daanan (doorway)
HALIMBAWA :
● Maluwang ang kanilang PINTUAN.
HAGDAN at
HAGDANAN
HAGDAN
● Stairs
● Mga baitang na inaakyatan at binababaan sa bahay
o gusali
HALIMBAWA :
● Dumaan ka sa HAGDAN.
HAGDANAN
● Stairway
● Bahagi ng bahay na kinanalagayan ng hagdan
HALIMBAWA :
● Ang iyong payong ay nasa ilalim ng
HAGDANAN.
OPERAHAN
at
OPERAHIN
OPERAHAN
● Tumutukoy sa taong sasailalim sa operasyon.
OPERAHIN
● Tumutukoy sa tiyak na bahagi ng katawan na
dadaan sa operasyon
WALISAN
● Tumutukoy sa lugar na lilinisan.
PUNASAN
● Ginagamit kapag ang binabanggit ay ang bagay na
pinagtatanggalan ng kung ano man
Halimbawa: Punasan mo ang iyong mukha.
TANONG
Bakit kinakailangan
magkaroon ng
ortograpiya o
estandardisasyon
sa pagsusulat?
Paano mo hahasain at higit pang
pauunlarin ang kasanayan at
kakayahang gumamit ng wikang
Filipino para sa pambansang
pagkakakilanlan at pagsulong?
Bilang isang Grammar Nazi,
paano mo iwawasto ang
gramatika ng isang taong may
kakulangan sa kakayahang
lingguwistiko?
PAGTATASA
Bumuo ng Sariling Bersiyon
Panuto:
Sa isang buong papel, bumuo ng isang maiksi
at simpleng bersiyon ng ulat mula sa sipi sa
Ingles ng isang ulat-panahon ng PAGASA.
Isaalang-alang ang gramatika at kabuuang diwa
ng ulat panahon. Basahin ang rubriks.
Maraming
Salamat, at
Padayon,
Marista!