Заштита од зрачење

Изработил: Тони Стефанов

Вовед 
 Зрачењето отсекогаш постоело и ќе постои, само прашањето е
кое зрачење е и колку зрачи, дали е присутно или не,
константно или променливо, природно или техничко и ред
други прашања.
 Опасноста од зрачењето на Земјата постоела уште од зачетокот
на живиот свет, вклучувајќи го и човекот. Некои опасности тој не
бил во можност да ги решава и да ги предвидува, како на
пример: разните земјотреси, магнетни инверзии, сончеви бури и
други глобални екокатастрофи.
 Но, во други случаи пресудно за неговиот опстанок било
препознавањето на опасностите што го демнееле, а кои можел
да ги избегне доколку истите благовремено ги откриел.
 Една од тие биле и електромагнетните зрачења за чие
постоење и штетност човекот станал свесен уште од многу
поодамна.
 Со милениуми човечките грешки и незнаење
предизвикувале последици по неговото здравје и
живот.
 Поучени од животното искуство, природниот
инстинкт како и од трагедиите што им се
случувале, луѓето сé повеќе осознавале за
присуството на невидливиот сериозен убиец –
зрачењето.
 Во минатиот век за заштита од геопатогени
извори на зрачења, покрај другото, најчесто се
користеле дебели пластични хидроизолациски
фолии, оловни лимови, спирали и друго.
Гама-Зраци (ϒ)
 Гама-зраците се елктромагнетни бранови , слични
нарендгенските или (X)зраците.Тие имаат сосема другаприрода
од алфа и бета зраците.Не носат полнеж и седвижат со брзина
на светлината.Ефектот на јонизацијата емногу слаб бидејќи тие
се елктромагнетни бранови но затоапак се многу продорни.Тие
можат да поминат низ човечкототело а скоро сосема да
апсорбираат со бетонски слој одоклолу еден метар .Бетонската
заштита се користи кајнуклеарните централи.Може да се каже
дека гама зрацитеникогаш целосно не можат да
апсорбираат.Можат да сепреполоват на пример со оловна
плоча од дваесетинамилиметри и со тоа да се намали нивното
штетнодејство.Бидејќки се ненаелектризирани тие не
скршнуваатниту во електрични ниту во магнетни полињна.Гама-
зрацитесекогаш се придружно зрачење на алфа и
бетарадиоактивноста.
Бета-Радиоактивност (β)
 Кај Бета-радиоактивноста доаѓа до откинување на еден
електрон одатомското јадро.Се покажало дека неутроните
,всушност можат да сераспаднат на еден протон и еден
електрон и една мала честица созанемарливо мала маса
што се нарекува антинеутрино.Тоа значи декапри бета
распадот доаѓа до одделување на еден електрон од
јадрототогаш во јадрото ќе се појави вишок од еден протон
за сметка нараспадниот неутрон.Бидејќи бројот на
протоните е оној што го определувахемискиот елемет
тогаш неговиот хемиски елемент е со еден протонповеќе
од појдовниот па ќе се наоѓа за едно место понапред
вопериодичната табела.
Јонизирачко зрачење и заштита
 Радиоактивност е хемиско радиоактивно
распаѓање, спонтано претворање на едни
хемиски елементи, односно нуклеарни видови, во
други, проследено со емисија на јонизирани
атоми на хелијум, електрони и електромагнетно
зрачење( алфа, бета и гама-зраци).
 Постојат три вида на радијација што се
емитуваат од радиоактивни супстанции.
 Радијацијата на својот пат низ некој материјал
може може да биде апсорбирана. Колку што
материјалот е подебел, толку повеќе радијацијата
се апсорбира во него
 Максимално зголемување на растојанието меѓу
изворот на зрачењето и телото – е еден од
најзначајните фактори за заштита.
 Кога не е можно да се намали растојанието како
заштита се користат матријали со соодветни
апсорциони својства. Дебелината на апсорбентот
треба да биде таква да обезбеди смалување на
интезитетот на зрачење до вредности регулирани со
законот за заштита од јонизирачки зрачења. Како
прегради (апсорбери) се користат матријали со
голема густина, како што се: олово,челик,бетон,бор и
кадмиум.
 Еден од факторите од кој зависи заштитата од
зрачење е времето на задржување во близина на
изворот – фактор на задржување. Колку побрзо се
ракува со јонизирачките извори, толку ризикот е
помал. Односно какви последици ќе настапат зависи
од брзината со која се прима одредена доза
зрачење.
 Најопасно е еднократно континуирано
озрачување со голема доза.