Marrëdhëniet Ndërpersonale

Konfliktet

Kaltrina Gashi
Prishtinë,Nëntor,2022
 Konfliktet ndërpersonale
• Konflikti ndërpersonal është një përplasje e individëve në procesin e
ndërveprimit të tyre. Përplasje të tilla mund të ndodhin në një sërë sferash
dhe fushash të jetës (ekonomike, politike, industriale, socio-kulturore,
shtëpiake, etj.).
• Subjektet e konfliktit ndërpersonal janë individë individualë (personalitete)
që ndjekin (mbrojne) interesat e tyre personale ose grupore. Objekti i
konfliktit Objekti i konfliktit janë nevojat, interesat, vlerat, pozicionet,
qëllimet, etj. të papajtueshme të individëve që ndërveprojnë. Përjashtim
bëjnë konfliktet ndërpersonale jo realiste (pa objekte), në të cilat shkaku i
konfrontimit është gjendja mendore e një, dy ose më shumë subjekteve. Në
një konflikt të tillë, incidenti, si rregull, paraqitet si shkak (objekt) i
konfliktit.
• Disa studiues e interpretojnë konfliktin ndërpersonal si "përplasje dëshirash,
aspiratash dhe qëndrimesh të papajtueshme të partnerëve të komunikimit...
• Pra, konflikti ndërpersonal është një përplasje (përballje) e dy ose më shumë
individëve, shkaqet e së cilës janë nevojat, interesat, vlerat, pozicionet, rolet,
qëllimet dhe/ose mjetet e papajtueshme për arritjen e tyre.
• Ashtu si në konfliktet e tjera shoqërore, edhe në konfliktet ndërpersonale mund të
dallohen shkaqet e përcaktuara objektivisht dhe subjektivisht. Konfliktet
ndërpersonale lindin si midis njerëzve që janë takuar për herë të parë ashtu edhe
atyre që komunikojnë vazhdimisht. Në të dyja rastet, një rol të rëndësishëm në
marrëdhënie luan perceptimi ndërpersonal (perceptimi ndërpersonal), i cili
përfshin vlerësimin dhe mirëkuptimin (keqkuptimin) e një personi nga një person.
• Procesi i perceptimit ndërpersonal ka një strukturë komplekse, përbërësit e tij janë
si më poshtë: 1)identifikimi - krahasimi, krahasimi i një personi dhe identifikimi i
vetes me të; 2)reflektimi socio-psikologjik - të kuptuarit e tjetrit duke menduar për
të; 3)empati - të kuptuarit e një personi tjetër përmes empatisë;
katër)stereotipizimi - perceptimi dhe vlerësimi i tjetrit duke i shtrirë atij
karakteristikat cilësore të një grupi shoqëror.
Perceptimi adekuat i një personi nga të tjerët shpesh pengohet nga
stereotipet tashmë të vendosura në lidhje me këtë kategori njerëzish.
Për shembull, një person ka një nocion të paramenduar për një zyrtar
si burokrat pa shpirt etj. Nga ana tjetër, një zyrtar mund të formojë
gjithashtu një imazh negativ të një kërkuesi që kërkon në mënyrë të
pamerituar përfitime të veçanta për veten e tij. Në komunikimin e
këtyre dy personaliteteve, nuk do të ndërveprojnë njerëzit e vërtetë,
por stereotipet - imazhe të thjeshtuara të llojeve të caktuara
shoqëroreShembuj të stereotipeve mund të jenë pohime si: "të gjithë
shitësit...", "të gjithë burrat...", "të gjitha gratë...", etj.
Imazhi i formuar, ndoshta i rremë, i tjetrit mund të deformojë seriozisht
procesin e ndërveprimit ndërpersonal dhe të kontribuojë në shfaqjen e
konfliktit.
Në ndërveprimin ndërpersonal, një rol të rëndësishëm luajnë cilësitë individuale të
kundërshtarëve, vetëvlerësimi i tyre personal, vetë-reflektimi, pragu individual i
tolerancës, agresiviteti (pasiviteti), lloji i sjelljes, dallimet sociokulturore, etj.
Ekzistojnë koncepte të “ përputhshmëria ndërpersonale” dhe “papajtueshmëria
ndërpersonale”. Përputhshmëria nënkupton pranimin e ndërsjellë të partnerëve në
komunikim dhe aktivitete të përbashkëta. Papajtueshmëri - refuzim reciprok (antipati) i
partnerëve, bazuar në mospërputhjen (kundërshtimin) e qëndrimeve shoqërore,
orientimeve të vlerave, interesave, motiveve, karaktereve, temperamenteve, reagimeve
psikofizike, karakteristikave individuale psikologjike të subjekteve të
ndërveprimit.Shpesh baza e kontradiktave dhe konflikteve ndërpersonale janë dallimet
(mospërputhja) e ritmeve individuale biologjike ("orët biologjike"). Një lloj i njerëzve
shfaq aktivitet të shtuar në mëngjes. Ata quhen "larks". Kulmi i aktivitetit të një lloji
tjetër njerëzish bie në gjysmën e dytë të ditës. Nëse secili prej këtyre llojeve nuk merr
parasysh karakteristikat e tjetrit, atëherë ndërveprimi i tyre do të jetë i mbushur me
lloje të ndryshme konfliktesh. Sidomos shpesh konflikte të tilla ndodhin midis njerëzve
të afërt: bashkëshortëve, të afërmve, miqve, etj.
Vëzhgimet tregojnë se 80 për qind e konflikteve lindin pa
dëshirën e pjesëmarrësve të tyre dhe lindin pothuajse ne cdo
fushe te jetes. njohja e karakteristikave të konflikteve
ndërpersonale, shkaqeve të shfaqjes së tyre dhe mënyrave për t'i
menaxhuar ato është një komponent i rëndësishëm në formimin
profesional të çdo specialisti.