ГЕОЛОШКА ЕВОЛУЦИЈА

НА ЗЕМЈАТА
НАШИОТ СОНЧЕВ СИСТЕМ СЕ СОЗДАЛ
ПРЕД 4,6 МИЛИЈАРДИ ГОДИНИ, А НАШАТА
ПЛАНЕТА ПРЕД 4,5 МИЛИЈАРДИ ГОДИНИ.

ГЕОЛОШКАТА ЕВОЛУЦИЈА ЗАПОЧНАЛА СО

СОЗДАВАЊЕТО НА ПРВАТА ЗЕМЈИНА КОРА,
НАЈВЕРОВАТНО ПРЕД ОКОЛУ 2 МИЛИЈАРДИ
ГОДИНИ
 ЗЕМЈИНАТА КОРА ОД СОЗДАВАЊЕТО ДО ДЕНЕС ПОМИНАЛА
НИЗ 4 ГЕОЛОШКИ ЕРИ

Архајска Палеозојска Мезозојска Кенозојска

 СОЗДАВАЊЕ НА ПЛАНЕТАТА ЗЕМЈА
НА ПОЧЕТОКОТ ЗЕМЈАТА БИЛА ВЖЕШТЕНА ТОПКА ИЗГРАДЕНА ОД РАДИОАКТИВНИ
ЕЛЕМЕНТИ, А ПОВРШИНАТА БИЛА СО ТЕМПЕРАТУРА ОД 4700 СТЕПЕНИ. АТМОСФЕРАТА БИЛА
СОСТАВЕНА ОД ЈАГЛЕРОД ДИОКСИД, ВОДОРОД, СУЛФУР И ВОДЕНА ПАРЕА. ЗЕМЈАТА
ПОСТОЈАНО БИЛА БОМБАРДИРАНА ОД СТРАНА НА МЕТЕОРИ И АСТЕРОИДИ. ПОВРШИНАТА
НА ЗЕМЈАТА БИЛА ПОКРИЕНА СО МАГМА.
 ПОСЛЕ НЕКОЛКУ МИЛИОНИ ГОДИНИ ЗЕМЈАТА СЕ СУДРИЛА СО МЛАДАТА ПЛАНЕТА ТЕЈА И
ТОГАШ СЕ СОЗДАЛА МЕСЕЧИНAТА. ДЕНОТ ТРАЕЛ САМО 6 ЧАСА.
 ОКОЛУ 4 МИЛИЈАРДИ ГОДИНИ ЗЕМЈАТА БИЛА БОМБАРДИРАНА СО МНОГУ АСТЕРОИДИ КОИ
ВО СЕБЕ ДОНЕЛЕ ОДРЕДЕНА КОЛИЧИНА НА ВЛАГА ОД КОЈА СЕ СОЗДАЛА ПОЛОВИНА ОД
ВОДАТА НА ЗЕМЈАТА. ОД ГОЛЕМАТА ВУЛКАНСКА АКТИВНОСТ И ИСПАРУВАЊЕТО СЕ
СОЗДАЛЕ МНОГУ ОБЛАЦИ ОД КОИ ПАЃАЛ ДОЖД НАЈВЕРОВАТНО НЕКОЛКУ СТОТИЦИ
МИЛИОНИ ГОДИНИ. ТЕМПЕРАТУРАТА НА ПОВРШИНАТА ОПАДНАЛА НА 50 СТЕПЕНИ И СЕ
СОЗДАЛЕ ОКЕАНИТЕ. ВОДЕНАТА ОБВИВКА ЦЕЛОСНО ЈА ПОКРИВАЛА ЗЕМЈАТА ОКОЛУ 3,5
МИЛИЈАРДИ ГОДИНИ.
 ОД ВУЛКАНСКАТА ЛАВА ПОЧНАЛЕ ДА СЕ ИЗДИГААТ ВУЛКАНСКИ ОСТРОВИ КОИ ВО 2,5
МИЛИЈАРДИ ГОДИНИ ГО СОЧИНУВАЛЕ ПРВИОТ СУПЕР КОНТИНЕНТ КЕНОРЛЕНД.
 ВО ВРЕМЕТО ОД 2,5 МИЛИЈАРДИ ГОДИНИ СЕ ДЕКА НА ЗЕМЈАТА СЕУШТЕ НЕМАЛО ЖИВОТ,
ДЕНОТ ТРАЕЛ 16 ЧАСА И ПРОДОЛЖИЛЕ ДА СЕ СОЗДАВААТ НОВИ КОПНА.
 РАЗВОЈ НА ЗЕМЈАТА НИЗ ГЕОЛОШКИ ЕРИ

• ВО ВРЕМЕТО ОД 2 ДО 1,5 МИЛИЈАРДИ ГОДИНИ СЕ СМЕТА ПРВАТА ГЕОЛОШКА ЕРА

НАРЕЧЕНА АРХАЈСКА ЕРА. ТАА СЕ СОСТОИ ОД АРХАЈСКИ И АЛГОНИКИСКИ ПЕРИОД.
• СЕ СОЗДАЛ НОВ СУПЕР КОНТИНЕНТ РОДИНИА, А ПО 650 МИЛИОНИ ГОДИНИ И
СУПЕРКОНТИНЕНТОТ ПАНГЕА.
• ВО ВОДАТА СЕ РАЗВИЛЕ ПРВИТЕ БАКТЕРИИ И АЛГИ.
• ОД ОВАА ЕРА ПРОНАЈДЕНИ СЕ ФОСИЛНИ ОСТАТОЦИ НА АЛГИ, БАКТЕРИИ И ГАБИ.
НАУЧНИЦИТЕ СМЕТААТ ДЕКА ЕДЕН ВИД НА СИНОЗЕЛЕНИ АЛГИ БИЛЕ ГОЛЕМИ
ПРОИЗВЕДУВАЧИ НА КИСЛОРОД.
• НЕКОИ НАУЧНИЦИ СМЕТААТ ДЕКА ТОГАШ НАСТАНАЛО ПРВОТО ЛЕДЕНО ВРЕМЕ КОЕ БИЛО
КРАТКО И БРЗО СЕ СТОПИЛ СНЕГОТ И ЛЕДОТ ПОРАДИ МНОГУБРОЈНИТЕ ВУЛКАНСКИ
АКТИВНОСТИ. ОД ТОПЕЊЕТО НА СНЕГОТ СЕ СОЗДАЛО ГОЛЕМО КОЛИЧЕСТВО НА
КИСЛОРОД КОЈ КЕ ГО СМЕНИ ЦЕЛОСНИОТ ПОНАТАМОШЕН РАЗВОЈ НА ЗЕМЈАТА.
• ПРЕД 550 МИЛИОНИ ГОДИНИ ТЕМПЕРАТУРАТА НА ЗЕМЈАТА СЕ НАМАЛИЛА НА
30 СТЕПЕНИ И СЕ РАЗВИЛЕ ПОСЛОЖЕНИ ЖИВОТИНСКИ ФОРМИ НАЈПРВО ВО
ВОДАТА КАКО ШТО СЕ РИБИТЕ, АЈКУЛИТЕ, КОРАЛИ И ВОДОЗЕМЦИ. ОКОЛУ 450
МИЛИОНИ ГОДИНИ ДЕНОТ ТРАЕЛ 22 ЧАСА И СЕ СОЗДАЛЕ ПРВИТЕ РАСТЕНИЈА
И ЖИВОТНИ НА КОПНОТО. ОД ПРВИТЕ ПАПРАТИ СЕ СОЗДАЛ ЈАГЛЕНОТ. НА
ЗЕМЈАТА ИМАЛО ДВЕ КОПНА СЕВЕРНОАТЛАНСКО И ЈУЖНО ГОНДВАНА КОПНО.
ПОМЕГУ НИВ ПОСТОЕЛ ТЕТИС ОКЕАНОТ. СЕ СОЗДАЛЕ И СТАРИТЕ ПЛАНИНИ
КАКО КАЛЕДОНИ, ХЕРЦИДИ И РОДОПИ. ОВА ВРЕМЕ Е ПОЗНАТО КАКО
ПАЛЕОЗОИК ИЛИ ПАЛЕОЗОЈСКА ЕРА. СЕ СОСТОИ ОД 6 ПЕРИОДИ:
• КАМБРИЈ
• ОРДОВИК
• СИЛУР
• ДЕВОН
• КАРБОН
• ПЕРМ
• ВО НАТАМОШНИОТ РАЗВОЈ СЕ СОЗДАЛЕ УСЛОВИ НА МНОГУ ТОПЛА И ВЛАЖНА КЛИМА
НАЈВЕРОВАТНО ПОРАДИ ГОЛЕМАТА КОНЦЕНТРАЦИЈА НА КИСЛОРОД. ТОА УСЛОВИЛО СОЗДАВАЊЕ
НА ЏИНОВСКИ РАСТЕНИЈА И ПО 30 М И ЏИНОВСКИ ЖИВОТНИ КОИ ДОСТИГАЛЕ И ДО 25 МЕТРИ. ОВА
Е ЕРАТА НА ДИНОСАУРУСИТЕ ИЛИ МЕЗОЗОЈСКА ЕРА. СЕ СОСТОИ ОД ТРИ ПЕРИОДИ:
• ТРИЈАС
• ЈУРА
• КРЕДА
•ПРЕД ПРИБЛИЖНО 251,9 МИЛИОНИ ГОДИНИ НАСТАПУВА УНИШТУВАЊЕО НА ДИНОСАУРУСИТЕ. ТОА
Е НАЈТЕШКИОТ ПОЗНАТ НАСТАН НА ИСТРЕБУВАЊЕ НА ЗЕМЈАТА, СО ИСТРЕБУВАЊЕ НА 57% ОД
БИОЛОШКИТЕ СЕМЕЈСТВА, 83% ОД РОДОВИТЕ, 81% ОД МОРСКИТЕ ВИДОВИ И 70% ОД ВИДОВИТЕ
КОПНЕНИ 'РБЕТНИЦИ. ТОА БЕШЕ НАЈГОЛЕМОТО ПОЗНАТО МАСОВНО ИСТРЕБУВАЊЕ НА ИНСЕКТИ.
•ПОСТОЈАТ ДОКАЗИ ЗА ЕДЕН ДО ТРИ РАЗЛИЧНИ ИМПУЛСИ, ИЛИ ФАЗИ, НА ИЗУМИРАЊЕ. НАУЧНИОТ
КОНСЕНЗУС Е ДЕКА ГЛАВНАТА ПРИЧИНА ЗА ИСТРЕБУВАЊЕ Е ГОЛЕМАТА КОЛИЧИНА НА ЈАГЛЕРОД
ДИОКСИД ЕМИТИРАН ОД ВУЛКАНСКИТЕ ЕРУПЦИИ КОИ ГИ СОЗДАДОА СИБИРСКИТЕ ЗАМКИ, КОИ ГИ
ПОДИГНАА ГЛОБАЛНИТЕ ТЕМПЕРАТУРИ И ВО ОКЕАНИТЕ ДОВЕДОА ДО ШИРОКО РАСПРОСТРАНЕТА
АНОКСИЈА И ЗАКИСЕЛУВАЊЕ.
•НЕКОИ НАУЧНИЦИ СМЕТААТ ДЕКА ВАКВИТЕ УСЛОВИ СЕ СОЗДАЛЕ ПОРАДИ УДАР НА ЗЕМЈАТА ОД
ГОЛЕМ АСТЕРОИД .
•ПРЕД 175 МИЛИОНИ ГОДИНИ СЕ СОЗДАЛ АТЛАНТСКИОТ ОКЕАН НА СЕВЕР, А ОД ГОНДВАНА КОПНОТО
СЕ СОЗДАЛЕ Ј. АМЕРИКА, АФРИКА, АВСТРАЛИЈА И АНТАРТИКОТ.
•ВО КЕНОЗОЈСКАТА ЕРА ЗАПОЧНАЛЕ ДА СЕ РАЗВИВААТ НОВИ ЖИВОТИНСКИ ВИДОВИ И РАСТЕНИЈА. ОВАА
ЕРА ИМА ДВА ПЕРИОДА:
•ТЕРЦИЕР ВО КОЈ СЕ СОЗДАЛЕ МЛАДИТЕ ПЛАНИНИ, ХИМАЛАИ, АЛПИ ...
•КВАРТЕР ВО КОЈ СЕ РАЗВИЛЕ ЦИЦАЧИТЕ И ЧОВЕКОТ
•ПРЕД 50 МИЛИОНИ ГОДИНИ ДЕНОТ ТРАЕЛ СКОРО 24 ЧАСА, А ТЕМПЕРАТУРАТА СЕ СТАБИЛИЗИРАЛА НА
ОКОЛУ 24 СТЕПЕНИ, ТОГАШ ЦЕЛАТА ПЛАНЕТА БИЛА НАСЕЛЕНА ОД РАЗНИ РАСТЕНИЈА И ЖИВОТНИ.
•ПОМЕЃУ 8 И 4 МИЛИОНИ ГОДИНИ ИМАЛО ЗАЛАДУВАЊЕ И ЗАМРЗНУВАЊЕ НА СЕВЕРНАТА ХЕМИСФЕРА.
ОВАА ЕПОХА СЕ ВИКА ДИЛУВИУМ.
•ОКОЛУ 4 МИЛИОНИ ГОДИНИ КЛИМАТА НА ЗЕМЈАТА ДРАМАТИЧНО СЕ ПРОМЕНИЛА СТАНАЛА ПОТОПЛА И
СЕ РАЗВИЛЕ ШУМИ И ТРЕВИ. СЕ ПОЈАВИЛ ПРВИОТ ПРАЧОВЕК.
•ОКОЛУ 1 МИЛИОН ХОМО ЕРЕКТУС ЈА НАСЕЛУВА ЕВРОАЗИЈА И ТОЧНИОТ БРОЈ НЕ Е ПОЗНАТ.
•ОКОЛУ 300-200 ИЛЈАДИ ГОДИНИ СЕ ПОЈАВУВА ХОМО САПИЕНС И ЈА НАСЕЛУВА И РАЗВИВА ЗЕМЈАТА.
•АКО ПРЕД 130 МИЛИОНИ ГОДИНИ НА ЗЕМЈАТА ИМАЛО ОКОЛУ 100-300 000 ЖИТЕЛИ ДЕНЕС ТОЈ БРОЈ Е
ПРИБЛИЖНО 8 МИЛИЈАРДИ.
•ПРЕД 20 000 ГОДИНИ ЗАПОЧНУВА ЕПОХАТА АЛУВИУМ КОЈА СЕУШТЕ ТРАЕ.