Patterns of Fetal and Childhood Growth and

the Development of Psychosis in Young

Males: A Cohort Study

Gunnell D*. Rasmussen F.**

*University of Bristol, Dep. of Social medicine

**Karolinska Ins. Dep. of Public Health Sciences
***University of Bristol. Dep. of Psychiatry

American Journal of Epidemiology

2003, 158 (4): 291-300

Giriş-I
 Şizofreninin sinir ve beyin gelişimine bağlı bir
hastalık olduğu düşünülmektedir.

 Nedenleri yeterince anlaşılamamıştır. Genetik ve

çevresel etmenlerden şüphelenilmektedir.

 Beyin gelişimi konsepsiyonla başlayıp erişkinlik

dönemine kadar devam etmektedir.

 Doğum öncesi ve sonrası dönemdeki çevresel

etkilenimler hastalık riskini etkileyebilir.
Giriş-II
 Yapılan bazı çalışmalarda prematürite, obstetrik
komplikasyonlar, düşük doğum ağırlığı (<2,5 kg)
artmış risk ile ilişkilendirilmiştir.

 Erişkin dönemdeki boy uzunluğu hem genetik

olarak edinilmiş büyüme potansiyelinin hem de
çocukluk dönemindeki beslenme ve sağlığın bir
belirteci olarak işlev görebilir.

 Hipotez: düşük doğum ağırlıklı uzun erişkinler,

erişkinlik döneminde de kısa kalanlara göre daha
fazla şizofreni riskine sahiptirler.
Amaç

 Bu çalışmanın amacı fötal dönemdeki ve

çocukluk dönemindeki etkilenimlerin
sonucu olarak erişkin dönemdeki boy ve
kilonun erken erişkinlik döneminde
başlayan şizofreni ve afektif olmayan
psikoz üzerindeki göreceli etkisini
araştırmaktır.
Materyal – Metod -I
 1973-1980 yılları arasında İsveç’te doğan ve 1990-97
arasında askere alındığında halen orada ikamet eden
334577 erkek araştırmanın evreninin oluşturmaktadır.

 Araştırmaya katılan kişiler askere alınma

muayenesinden 31 Aralık 1997’ye kadar izlenmişlerdir.

 İlk muayenesinde veya daha önce şizofreni veya afektif

olmayan psikoz (AOP) tanısı alanlar araştırmadan
çıkarılmıştır (389 kişi).

 334188 kişi
Materyal – Metod -II
 Kullanılan kayıtlar: İsveç Tıbbi Doğum Kayıtları,
Askeri Hizmete Alım Kayıtları, 1970-1990 Nüfus
ve Ev Sayımları, İsveç Taburculuk Kayıtları

 Hastane kayıtları ICD (International

Classification of Diseases)

 Psikoz riskleri
 Fötal gelişim belirteçleri (doğum ağırlığı, doğum boyu,
ponderal indeks-dogum kilosu kg / dogum boyu m3 -)
 Geç çocukluk dönemi gelişimi (Boy, BKİ)
Materyal – Metod -III

 Analizlere dahil edilen bazı diğer

değişkenler (Doğumdaki APGAR skoru,
Sezaryen olup olmaması, uzamış doğum,
annede diyabet, konjenital malformasyon
olup olmaması, preeklampsi, annede
hipertansiyon, antepartum hemoraji, anne
yaşı ve paritesi, doğumun gerçekleştiği
mevsim, doğumun gerçekleştiği şehrin
kent/kır ayrımı, annenin öğrenim durumu.
Materyal – Metod -IV
 Stata Software, Cox Proportional Hazard Model

 Bütün analizler yaşa göre kontrol edilmiştir. Gestasyonel

yaş ile doğum ağırlığı arasında güçlü bir ilişki
olduğundan ve prematüre bebeklerin daha fazla psikoz
riski altında olduğu gözleminden hareketle doğum
kilosunun, doğumdaki boyun ve ponderal indeksin
etkisinin araştırıldığı analizlerde gestasyonal yaş üçlü
kategorik değişken olarak alınmış ve kontrolu
sağlanmıştır (≤36 hafta, 37-41 hafta, >41hafta).

 Takip hastaların lik psikotik hastalık nedeniyle kabulüne,

ölümüne veya bölgeden göç etmesine kadar devam
etmiştir.
Bulgular - I
 106 Şizofreni, 173 AOP

 Yıllık İnsidans (Şizofreni – 0.25/1000 kişi-yıl, AOP – 0.09/1000 kişi-

yıl)

 Bazı veri eksiklikleri nedeniyle 87533 kişi araştırmadan çıkarılmıştır.

Bu grubun %0.03’üne şizofreni, %0.056’sına AOP tanısı konmuştur.

 Analize 246655 kişi dahil edilmiştir. Bunların %0.032’si şizofreni,

%0.05’i AOP tanısı almıştır. Veri kaybı olan grubun özelliklerine
bakıldığında daha düşük doğum ağırlığına sahip (76 gr), doğumda
daha kısa (0.3 cm), 37 haftadan daha erekn doğumların daha fazla
olduğu (%6.3 - %4), anne öğrenim durumları daha düşük olduğu
belirlenmiştir.
Bulgular - II
 Askerlik için muayene yapıldığında bu kişiler verisi tam
olanlara göre ortalama 0.3 cm daha kısa olarak
belirlenmişlerdir.

 Bu farklılıklar küçük gibi görünse de örneklem büyük

olduğu için istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.01).

 Kişiler ortalama 3.4 yıl izlenmişlerdir (mak=7.83,

min=0.03)

 Vakalar, vaka olmayanlara göre doğumda daha ağır ve

uzun, fakat erişkinlikte daha kısa ve zayıf olarak
bulunmuşlardır.
Bulgular - III
 Şizofreni tanısı konanlar sıklıkla sonbahar ve kış
aylarında doğmuşlardır.

 Psikoz gelişenlerin anne öğrenim durumu sıklıkla en

düşük düzeyde veya en yüksek düzeydedir.

 Preeklampsi, antepartum hemoraji ve maternal diyabet

nadir olarak izlenmiştir.

 Cox modelleri (yaş-gestasyonel yaş kontrol ve tam

kontrol)
Bulgular - IV
 Şizofreni ve doğum ağırlığı arasında ters J şeklinde bir ilişki
bulunmuştur.

 Düşük doğum ağırlığı da yüksek fazla doğum ağırlığı da şizofreni

riskini artırmaktadır. 2500 gr’dan daha düşük doğum ağırlığıyla
doğanlarda en yüksek risk izlenmiştir (n=5, p=7.03, G.A.=1.59-
31.10) . AOP için benzer ilişki gözlenmemiştir.

 Ponderal indeks ve doğumdaki boy için herhangi bir ilişki

belirlenmemiştir.

 Askerlik muayenesi sırasında belirlenen boy ve BKİ için de

herhangi bir ilişki belirlenmemiştir.
Tartışma
 Düşük doğum ağırlıklı uzun erişkinler, erişkinlik döneminde de kısa
kalanlara göre daha fazla şizofreni riskine sahiptirler hipotezini
doğrulayan herhangi bir kanıta ulaşılamamıştır.

 Olumlu Yönleri: Detaylı, rutin veri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan

kişi sayısının büyük olması ve birçok olası değişkenin araştırmaya
dahil edilebilmesi sonuçların güvenilirliğini artırmıştır.

 Kısıtlılıkları: Erken erişkinlik dönemindeki erkeklerde yapılmıştır.

Vakalar sadece hastane kayıtlarına göre belirlenmiştir. Hastaneye
başvurmayan vakalar da olabilir. Ailede şizofreni varlığı kayıtların
içerisinde olmadığından önemli bir değişkenin etkisi
incelenememiştir.

 2500 kg altında doğanlar için 7 kat artış belirlenmiş olmasına

rağmen buradaki kişi sayısı sadece 5’tir.
Tıp Bayramınız Kutlu Olsun

N.Ercüment Beyhun

H.Ü.T.F. Halk Sağlığı

Makale Saati

14 Mart 2005
Pazartesi