Paano masasabing personal ang isang pakikipag-usap?
Ano-ano ang mga halimbawa o batayan ng personal na
pakikipag-ugnayan? FILIPINO 113 KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG FILIPINO GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN BILANG PERSONAL Ayon sa isang propesor sa Matematika, ang asignaturang ito ay kasa-kasama raw natin mula sa ating panggising, pagkain ng agahan hanggang sa pagpasok sa paaralan o trabaho. Lahat ng ito ay may kaugnayan sa numero, bilang ng oras sa panggising, bilang ng kakainin sa agahan, at distansya ng ating pupuntahan sa pagpasok. Sa konseptong ng wika higit pa sa bilang ng salita ang sinasaklaw nito sapagkat maging ang damdamin ng kaluluwa, paghiwatig, o senyas ay itinuturing na wika.
Ang kaluluwa ay tumutukoy sa buong pagkatao,
itinuturing itong pinakabuod ng isang tao.
Sa pamamagitan ng wika naipapakita sa labas ang ating
kaluluwa o pagkatao. Ang personal ay nagmula sa salitang personalidad. Nabubuo ang personalidad ng isang tao habang siya’y nagkakaisip at nagiging bahagi ng isang lipunan.
Ang personalidad ay may kaugnayan sa pag-uugali,
psychodynamic, pangkatauhan, biyolohikal, asal, ebolusyon, at perspektibo sa kaalamang panlipunan. Apat na dimensiyon ng ating pagkatao:
1. Panlabas laban sa Panloob (Extraversion vs. Introversion)
– inilalarawan kung paano nagkakaroon ng enerhiya
2. Pandama laban sa Sapantaha
(Sensing vs. Intuitio) – inilalarawan kung paano kumukuha ng impormasyon ang mga tao Apat na dimensiyon ng ating pagkatao:
3. Pag-iisip laban sa damdamin
(Thinking vs. Feeling) – inilalarawan ang paraan na ginagamit ng isang tao sa pagdedesisyon
4. Paghuhusga laban sa Pag-unawa
(Judging vs. Perceiving) – inilalarawan ang bilis ng pagbuo ng desisyon ng isang tao. PERSONAL BILANG PAGPAPAHAYAG NG SARILI Ginagamit ang wika upang maipahayag ang sarili at anumang pansariling layunin.
Halimbawa, sa isang sanggol na hindi pa
marunong magsalita sinisikap niyang makapagpahayag sapamamagitan ng ungol at pag-iyak. Kaakibat ng personal na pagpapahayag nang salita man o pasulat, nakapagpapahayag din ng personal na kalooban ang isang tao sa pamamagitan ng “selfie”. MALIKHAING SANAYSAY
Ang sanaysay ayon kay Alejandro G. Abadilla
ay “nakasulat na karanasan ng isang sanay sa pagsasalaysay.” Ito ay nagmula sa dalawang salita-sanay at pagsasalaysay. Ang malikhaing sanaysay ay naglalaman ng sariling pananaw ng may akda at nasa puntodebista ng manunulat. Madalasa gamitin ang “ako” o unang panauhan bilang puntodebista. Maari ding manggaling ito mula sa panayam, talakayan, talaarawan, at mga alala ng isang tao. Mga Halimbawa:
• Biograpiya – talambuhay na nagsasaad ng
kasaysayan ng buhay ng isang tao hango sa mga tunay na tala, pangyayari, at impormasyon. • Awtobiograpiya – Talambuhay ng isang tao na siya mismo ang sumulat.
• Alaala (Memoir) – salaysay o kuwento ng
buhay na pinagdadaanan.
• Sanaysay o tala ng paglalakbay –
Pagsasalaysay na paglalarawan ng mga lugar na nabisita o napuntahan. • Personal na sanaysay – Pagsasalaysay ng mga personal na pangyayari sa buhay.
• Blog – isang webpage o online na dyornal na
maaring ma-access ng madla. BAHAGI NG SANAYSAY
1. Panimula – pinakamahalagang bahagi ng sanasay
dahil ito ang manghihikayat sa babasa. 2. Katawan – inilalatag ang mahahalagang ideya upang maipaliwanag ang paksa. 3. Wakas – binibigyan ng kongklusyon ang sanaysay upang maipabatid sa mambabasa ang diwa ng binasa. Mga paalala sa pagsulat ng Masining na sanaysay
1. Pumili ng paksang may dating sa mambabasa
2. Gumawa ng balangkas 3. Gumamit ng mga salitang akma sa paksa at inaasahang babasa. 4. Tiyaking tama ang gramatika 5. Gamitin ang sariling material o kaya’t magsaliksik 6. Magbigay ng kakaibang pananaw at malikhaing bisyon.