CẤP CỨU

HẬU MÔN TRỰC TRÀNG

BS VŨ NGỌC ANH TUẤN
 MỞ ĐẦU

• Là những trường hợp cần can thiệp cấp cứu

• Lâm sàng  Cận lâm sàng  Hướng xử trí

 NGUYÊN NHÂN

Bệnh lý đi cầu ra máu

Đau hậu môn

Tắc ruột
Tác động từ bên ngoài
 BỆNH LÝ
Đi cầu ra máu
Trĩ xuất huyết  trĩ nội  soi trực tràng  thuốc +

cầm máu ngoại sinh

Chảy máu sau mổ trĩ  soi trực tràng kiểm tra 

thuốc + cầm máu ngoại sinh  Phẫu thuật

Viêm trực tràng/ đại tràng xuất huyết  soi trực tràng

chẩn đoán + can thiệp  thuốc

Đau hậu môn
Trĩ ngoại thuyên tắc/ Trĩ nội sa

nghẹt – tắc mạch:

Lâm sàng  soi trực tràng  điều

trị nội khoa ( daflon+ giảm đau +
nhuận trường + KS (nếu có nhiễm
trùng)

Phẫu thuật chương trình

 Sa trực tràng :

 Chẩn đoán phân biệt với trĩ

 Trực tràng sa ra với các vòng tròn niêm mạc đồng tâm

 Sa không đẩy vào được hay gặp hơn,

thắt nghẹt trực tràng là khá hiếm.

 Điều trị:

 Trong trường hợp sa nghẹt thì phẫu thuật cắt bỏ

rectosigmoidectomy qua đáy chậu (PT Altemeier)

 Trường hợp không đẩy vào được: nhẹ nhàng đẩy vào

dưới thuốc giảm đau và an thần tĩnh mạch,

phẫu thuật theo chương trình.

Áp xe hậu môn trực tràng:

 Thường bắt nguồn từ tuyến hậu môn

 Có lỗ mở vào đường lược.

 Khi tuyến hậu môn bị nhiễm trùng, áp xe có thể hình

thành gian cơ thắt hoặc lan đến vùng lân cận như vùng
quanh hậu môn, hố ngồi – trực tràng, trên cơ nâng.
 Áp xe hậu môn trực tràng cấp có thể là biểu hiện ban đầu

của lỗ rò hậu môn

Chẩn đoán hình ảnh
Siêu âm phần mềm

MRI

Điều trị:
• Sử dụng kháng sinh

• Mục tiêu của việc điều trị là

dẫn lưu thích hợp và đầy đủ.

• Kháng sinh TMC + phẫu thuật dẫn lưu được khuyến cáo ở những

bệnh nhân bị viêm mô tế bào lan rộng, bị suy giảm miễn dịch,
những người có bệnh lý hệ thống và những người có thay van tim.
• Việc trị áp xe hậu môn cùng lúc với rò hậu môn vẫn còn nhiều

tranh cãi: có thể điều trị cả lỗ rò hậu môn trong trường hợp này,
tuy nhiên nên dẫn lưu áp xe trước và sau đó mổ rò.
• Điều trị sau khi dẫn lưu áp xe: ngâm nước ấm, giảm đau và phòng

ngừa táo bón.

• Các bệnh nhân nên được tư vấn trước khả năng khoảng 30% sẽ

hình thành đường rò hậu môn trực tràng

Tắc ruột do u trực tràng
 Lâm sàng: dấu chứng tắc
ruột
 Chẩn đoán hình ảnh
 CTScan: Tắc ruột do u trực
tràng
 XQ bụng: mức nước hơi
 Hướng xử trí: mở HMNT
trên dòng/ PT Hartmann
 TÁC ĐỘNG TỪ BÊN NGOÀI
Chấn thương do tai nạn lao động
• Chỉ tổn thương phần mềm:
 Lấy hết dị vật
 Làm sạch vết thương
 Để vết thương hở
• Tổn thương trực tràng:
 Đánh giá qua cận lâm sàng + chẩn đoán hình ảnh
 Lựa chọn phương pháp phẫu thuật thích hợp
 DỊ VẬT

• Nguyên nhân tình dục là phổ biến nhất. Tuy nhiên, có thể là

tai nạn, buôn bán ma túy hoặc hành hung hình sự.

• Cần có sự tôn trọng thích hợp và hỗ trợ tinh thần cho BN.

• Có thể là các vật sắc nhọn hoặc cùn với nhiều kích cỡ và

hình dạng khác nhau.

Chẩn đoán
 Thăm trực tràng có thể sờ chạm một phần dị vật (cẩn thận

vật sắc nhọn).

 Phải đánh giá có thủng trực tràng hoặc tổn thương cơ vòng

hậu môn.
 Đánh giá xem có dấu hiệu viêm phúc mạc không

• Chụp X quang bụng có thể thấy số lượng, hình dạng và vị

trí của vật còn lại cũng như sự hiện diện của khí tự do (nếu
có).
• Siêu âm và chụp CT có thể giúp phát hiện các vật không
cản quang
Xử trí

• Mục đích là loại bỏ dị vật mà không gây thêm tổn thương

cho thành ruột và hậu môn trực tràng.
• Có thể lấy dị vật qua hậu môn, qua nội soi hoặc can thiệp
phẫu thuật.
Xử trí

• Đối với phương pháp không phẫu thuật, bệnh nhân

được giảm đau, có hoặc không có an thần.
• Có viêm phúc mạc, không thể lấy dị vật qua hậu môn
hoặc qua nội soi là những chỉ định phẫu thuật.
• Sau khi lấy dị vật, nên kiểm tra nội soi để phát hiện
tổn thương thành trực tràng và điều trị phù hợp
 KẾT LUẬN

Một số rối loạn hậu môn có thể xuất hiện như một trường hợp

khẩn cấp.
• Hỏi bệnh sử chi tiết và khám cẩn thận, thăm trực tràng và nội
soi là cần thiết để chẩn đoán và điều trị.
• Nên hướng nghi ngờ về nhiễm trùng và ung thư hậu môn trực
tràng.
• Nếu nghi ngờ, nên hội chẩn để có chẩn đoán, xử trí và theo
dõi thích hợp