HERMENEUTYKA I

HERMENEUTYCZNE
UJĘCIE PRAWA
HERMENEUTYKA
 Z języka greckiego”hermeneutikos” oznacza
objaśniać, wyjaśniać, interpretować.
 Nazwa pochodzi od posłańca bogów
Hermesa, zapoczątkowana w starożytnej
Grecji jako sztuka interpretacji tekstów
literackich.
HERMENEUTYKA W ZNACZENIU
TRADYCYJNYM:
 Jest to dyscyplina naukowa o charakterze
filologicznym, zajmująca się badaniem,
objaśnianiem i interpretowaniem źródeł
pisanych, po to aby ustalić ich poprawny
tekst, właściwy sens.
 Pełni rolę pomocniczą w stosunku do nauk
historycznych, jej pierwowzór stanowi
hermeneutyka biblijna(zrozumienie tekstów
biblijnych).
HERMENEUTYKA W ZNACZENIU
ŚCIŚLEJSZYM:
 Jest to sztuka rozumiejącej interpretacji
różnych przejawów aktywności ludzkiej,
zwłaszcza o charakterze kulturalnym,
zmierzacąca do odkrycia ich głębokiego sensu
i umieszczenia ich w szerszym kontekście
historycznym,
 Jej początki łączy się z osobami Friedricha
Schleiermachera,Wilhema Diltheya,Hansa
Georga Gadamera i Martina Heideggera.
HERMENEUTYKA PRAWNICZA
 Jedną z form hermeneutyki jest
hermeneutyka prawnicza, czyli praktyka
wykładania tekstów prawnych, pojęcie to
zostało zaczerpnięte przez prawników z nauk
humanistycznych i jest rozumiana jako nauka
rozumienia, ukazuje, że tekst wcale nie musi
mieć obiektywnego znaczenia. Prawo dla
prawników w dużej części polega na czytaniu
i rozumieniu tekstów prawnych, które często
rozumiane i interpretowane są odmiennie.
NURTY HERMENEUTYKI
PRAWNICZEJ:
 Nurt metodologiczny
 Nurt filozoficzny
NURT METODOLOGICZNY
 To prawna metoda interpretacji tekstu; podstawowym
zadaniem nauk prawnych jest rozumienie tekstu prawnego i
znajdywanie rozwiązania odnoszacego się do określonych
stanów faktycznych, interpretacja tekstu prawnego jest
zawsze aktem twórczym.
 Tekst prawny możemy badać na różnym poziomach:

-gramatycznym(zakłada, ze tekst prawny jest w określonym

języku),
-logicznym(pozwala zrozumieć tekst prawny poprzez związki
przyczynowo-skutkowe),
-historycznym(tekst zawsze powstaje w warunkach
historycznych),
-systemtycznym(z jednej strony tekst jest całością, ale z
drugiej strony tekst prawny istnieje obok innych tekstów
prawnych).
Tekst jest badany poprzez kanony, czyli pewne
reguły postępowania. Kanonów jest 5:
-obiektywności,
-porównywawczy,
-jedności,
-wykładni genetycznej,
-odwałania się do rzeczywistego znaczenia
NURT FILOZOFICZNY
 Podkreśla to co mówi pozytywizm prawniczy;
twierdzi, że prawo to nie norma ani ustawa,
ustawa to możliwość, a prawo to
rzeczywistość.Nurty prawa pojawiają się w
momencie zastosowania , oznacza to tyle, że
nie ma obiektywnego znaczenia tekstu
prawnego , to znaczenie jest relatywne,
zależy od interpretatora i od konkretnego
przypadku. Punktem wyjścia jest intuicyjne
rozumienie wstępne.
KOŁO HERMENEUTYCZNE
 Według F. Schleiermachera figura opisująca
hermeneutyczny sposób rozumienia i interpretacji tekstu
to koło hermeneutyczne. Zgodnie z tą figurą nie można
zrozumieć całości bez zrozumienia szczegółu, a szczegół
nie może być zrozumiany bez odwołania się do całości.
Tak więc skuteczna interpretacja polega na ruchu
kolistym-od całości do szczegółu i od szczegółu do całości.
 Według M. Heideggera figura ta oznacza, że zanim
interpretator podejmie się interpretacji tekstu posiada
już jakieś wyobrażenie o nim, wynikające z jego
wyobrażenia o świecie. Interpretacja jest procesem
kolistym, ponieważ nie rozpoczyna się od punktu
startowego , ale jest uwikłana we wcześniejsze
doświadczenia i procesy interpretacyjne.