KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

a. KAPTAN
Kaptan gemiyi sevk eden ve yöneten kimsedir.

Kaptanın Görev ve Yetkileri:

(a) Kaptan yola çıkmadan önce geminin denize ve yola elverişli

bulunmasına dikkat etmeye mecburdur.

(b) Kaptan, yükleme ve boşaltma araçlarının amaca elverişli durumda

bulunmasına ve istif işleri özel istifçiler tarafından görülse bile, istifin
denizcilikte geçerli usul ve örflere uygun yapılmasına dikkatle
yükümlüdür.

(c) Kaptan, yola çıkarken gemi adamlarına ve yüke ait belgelerin

gemide bulunmasına da dikkatle yükümlüdür.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

Kaptanın Görev ve Yetkileri:

(d) Kaptan, ilk elverişli fırsatta gemi kalkmaya hazır olunca yola
çıkmaya mecburdur. Hastalık veya diğer bir sebepten dolayı gemiyi
yola çıkartamayacak olursa donatanla bağlantı kurmalı ve gerekli
önlemleri almalıdır.

(e) Kaptan, gemiyi sevk ve yönetimle yükümlü olup, yükleme

başladıktan sonra boşaltma bitinceye kadar acil sebepler olmadıkça
ikinci kaptanla birlikte gemide bulunmak zorundadır. Kaptan veya
ikinci kaptan, acil bir sebeple gemiden ayrılmak zorunda kalırsa
ayrılmadan önce zabitler ve tayfalar arasında işi başaracak birini
yerine vekil olarak koymalıdır.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

Kaptanın Görev ve Yetkileri:

(f) Kaptan, gemi jurnalinin tutulmasını sağlamakla görevlidir.

(g) Kaptan, denizde can tehlikesine uğramış olarak rast geldiği

kimselere, düşman bile olsa kendi gemisini, gemi adamlarını ve
yolcusunu ciddi bir tehlikeye atmaksızın elinden gelen her yardımı
yapmakla görevlidir.

(h) Kaptan, yolculuk sırasında gerçekleşen kazalara, geminin veya

yükün uğradığı ziya ve hasarına ilişkin gemi adamlarının bir kısmının
katılımı ilk uygun limanda mahkemeye başvurarak deniz raporu almak
zorundadır.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

Kaptanın Görev ve Yetkileri:

(m)Kaptan gemi adamlarının ve gemide bulunan diğer kimselerin
disiplin amiridir. Kaptanın bu sebeple gemidekilere emir verme yetkisi
vardır. Bu yetkiye dayanarak, durumun gerektirdiği hallerde, gemideki
şahıslar üzerinde zor kullanmaya, direnenleri uygun bir yere
kapatmaya, üzerlerini ve eşyalarını aramaya, eşyalarını muhafaza
altında almaya veya gemiden kaçanları zorunluluk halinde zorla
getirmeye yetkilidir.

Kaptandan habersiz veya onun emrine aykırı olarak gemiye giremez.

Kaptanın bilgi ve izni olmaksızın gemiye eşya ve yük getirilemez. Buna
aykırı olarak gemiye sokulan eşya ve yükü kaptan tekrar karaya
çıkarmaya ve gemi ve diğer yükler için tehlikeli olanları denize atmaya
veya imha etmeye yetkilidir. Gemi adamları, kaptan tarafından verilen
göreve ilişkin emirleri itirazsız yerine getirmek zorundadır.Aksi halde
ceza görürler. Ancak suç teşkil eden emirler bunun dışındadır.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

Kaptanın Görev ve Yetkileri:

(n) Kaptan, gemi açık denizde veya yabancı bir ülkede bulunduğu
sırada, gemide suç işlenmesi halinde ceza soruşturması yapmakla ve
delil toplamakla yetkilidir.

(o) Kaptan, gemideki doğum ve ölüm olaylarını gemi jurnaline kayıt

eder. Doğumda ve ölümde gerekli belgeleri tanzim ve imza eder.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

Kaptanın Temsil Yetkisi.:

(a) Donatanı Temsil Yetkisi

Kaptanın temsil yetkisi, geminin bağlama limanında bulunup

bulunmamasına göre değişmektedir. Gemi bağlama limanında
bulunduğu sırada, donatan da burada bulanacağından kaptanın
donatanı temsil yetkisi daralmaktadır. Bağlama limanı dışında ise,
donatanı temsil yetkisi geniştir.

(b) Taşıyanı Temsil Yetkisi

Kaptan, taşıyan adına konşimento düzenleyebilir, onun adına yükü

gemiye alır ve gönderilene teslim ile navlunu tahsil edebilir.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

(c) Yükle İlgilileri Temsil Yetkisi

Kaptan, yolculuk süresince mümkün olduğu kadar yüke bakmakla ve
yük ilgililerinin çıkarlarını korumakla yükümlüdür. (TTK. mad. 995).
Kaptanın yükle ilgilileri temsil yetkisi, yükü teslim aldığı andan varma
limanında gönderilene teslim edeceği ana kadar devam eder.

GEMİ ADAMLARI
Gemi adamları, bir sefer dolayısıyla gemide çalıştırılan kimselere
denir. Gemi adamları, kaptan, gemi zabitleri, tayfalar ve gemide
istihdam edilen diğer kimselerdir.
Gemi adamları, donatan tarafından hizmete alınan ve deniz
seyrüseferinde bizzat çalıştırılan kimselerdir. Gemi adamlarının hepsi,
geminin sevk ve yönetimi ile ilgili görevlerde bulunan kimseler
değildir. Sevk ve yönetimi ile ilgili buluna gemi adamlarına mürettebat
denir. Mürettebata veya yolcuya yardım eden diğer gemi adamları da
vardır. Örneğin; hekim, garson, aşçıbaşı, kamarot, berber, ütücü gibi.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

KILAVUZ (PİLOT)

Coğrafik özellikleri ile trafik yoğunluğu veya benzeri sebeplerle

geminin şevkinde özel bilgi ve ihtisası gerektiren bölge ve sularda,
geminin güvenli bir biçimde seyredebilmesi için kaptan tarafından o
bölgedeki ilgili kuruluşlardan temin edilip, seyir esnasında bilgi ve
tecrübesine başvurulan uzman kişiye kılavuz denir. Kılavuz tarafından
verilen bu hizmete de kılavuzluk denir.

Türleri:

(a) İhtiyari Kılavuzluk

İhtiyari kılavuz, uzman olduğu konularda bilgi verir ancak bu bilgiye
kaptan uymak zorunda değildir. Meydana gelen zararlardan dolayı,
kaptan ve gemi adamlarının sorumluluğu devam eder.
 KAPTAN, GEMİ ADAMLARI VE KILAVUZ (PİLOT)

(b) Mecburi Kılavuzluk

Belirli bölge veya sularda kanun veya mevzuat gereğince gemiye
zorunlu olarak alınan kılavuzdur. Mecburi kılavuzluk iki şekilde
gerçekleşir;
(i) Gemiye kılavuz almak mecbur olup, kaptanın geminin yönetimini
kılavuza bırakmak zorunda olmaması halinde mecburi müşavir
kılavuzluk söz konusudur. Bu halde, kılavuz gemide bilgisinden
yararlanılan müşavir konumundadır. Geminin sevk ve idaresi kaptanda
olduğu için sorumlulukta kaptandadır.

Türkiye'de, mecburi müşavir kılavuzluk uygulanmaktadır.

(ii) Gemiye kılavuz almak mecbur olup, kaptanın geminin yönetimini
de kılavuza bırakmak zorunda olduğu hallerde mecburi sevk ve idare
kılavuzluğu söz konusudur. Bu halde, geminin sevk ve idaresi de
kılavuza verilir. Geminin sevk ve idaresinden doğan sorumluluk
kılavuzdadır. Uygulama alanı yoktur.