1

Ηδονή  Ευδαιμονία  Αταραξία

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ (341 - 270 πκχ)

ΜΕΡΟΣ Α΄
Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΑΝΟΝΙ

ΜΕΡΟΣ Β΄
Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ + ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ

2
 Ηδονή Ευδαιμονία Αταραξία
Το ανέκδοτο… Ο γιατρός

Γιατρέ
να ζήσω
…

3
 Ηδονή Ευδαιμονία Αταραξία
Το ανέκδοτο… Ο γιατρός
 Γιατρέ να ζήσω …
 Τρώεις
ξιμαρισμένα?
Λούντζα…
γλυτζιά… NO
 Πίννεις?
Ζιβανία…
ζούκκι… JD … NO
 Ξενυχτάς…
Ξενοθωρείς? NO

4
 Ηδονή Ευδαιμονία Αταραξία
Το ανέκδοτο… Ο γιατρός
 Γιατρέ να ζήσω …

– Από
Σεξ
πως
πάει ?
 Αντροπή γιατρέ!
Έγιώ έντζαι …

5
 Ηδονή Ευδαιμονία Αταραξία
Το ανέκδοτο… Ο γιατρός

Τότε τι
την
θέλεις
τέτοια
ζωή…
6
 Ηδονή Ευδαιμονία Αταραξία
Επίκουρος -341-270 Περί της ηδονής
ΟΥΔΕ ΓΑΡ ΕΓΩΓΕ ΕΧΩ ΤΙ ΝΟΗΣΩ ΤΑΓΑΘΟΝ
ΑΦΑΙΡΩΝ ΜΕΝ ΤΑΣ ΔΙΑ ΧΥΛΩΝ
ΗΔΟΝΑΣ
ΑΦΑΙΡΩΝ ΔΕ ΤΑΣ ΔΙ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ
ΑΦΑΙΡΩΝ ΔΕ ΤΑΣ ΔΙ ΑΚΡΟΑΜΑΤΩΝ
ΑΦΑΙΡΩΝ ΔΕ ΚΑΙ ΤΑΣ ΔΙΑ ΜΟΡΦΗΣ ΚΑΤ
ΟΨΙΝ ΗΔΕΙΑΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

Περί Τέλους * (Αθήναιου Δειπνοσοφισταί) (170-230)

Μια ζωή την έχουμε…

7
 Την εποχή Επίκουρου…
341 έως 270 πκχ
Ο Αλέξανδρος ο Μ. πέθανε το 323 πκχ
Οι Διάδοχοι και ο «εμφύλιος»
• -323: Επανάσταση Αθηναίων (Λαμιακός πόλεμος) κατά
μακεδονικού ζυγού  Ήττα:  Κάσσανδρος - τοποθετεί τον
Δημήτριο Φαληρέα (μαθητής Αριστοτέλη) ως επιτηρητή με
μακεδονική φρουρά στη Μουνιχία.
• Ο Περδίκκας εκδιώκει τους Αθηναίους από Σάμο
• -307: Αντίγονος - Δημήτριος Πολιορκητής απελευθέρωσε
την Αθήνα – επανέφερε την δημοκρατία
•  Λουκέτο στις σχολές Ακαδημία και Λύκειο (θεο-μοναρχικοί)

8
 Επίκουρος
βιογραφικό
-341: Ἐπίκουρος Νεοκλέους* καὶ Χαιρεστράτης, Ἀθηναῖος, τῶν δήμων
Γαργήττιος, γένους τοῦ τῶν Φιλαϊδῶν, κληρουχησάντων Ἀθηναίων τὴν
Σάμον ἐκεῖθι τραφῆναι
(Διογένης Λαέρτιος – Βίοι Φιλοσόφων- Επίκουρος)
 Σπούδασε τους Πλατωνικούς - Πάμφιλος (Σάμο) και Ξενοκράτης (Αθήνα),
Αριστοτελικούς -Πραξιφάνης , Δημοκρίτειους και Σκεπτικούς - Ναυσιφάνης
(Τέω/Κολοφώνα)
-311: Ίδρυσε σχολή στη Λάμψακο της Ιωνίας.
-306 : Εγκαθίσταται στην Αθήνα, αγοράζει μια έπαυλη και ιδρύει σχολή, τον
Κήπο. Έζησε και φιλοσόφησε ανάμεσα σε φίλους: γυναίκες και άνδρες,
πλούσιους και φτωχούς, εταίρες και δούλους, όλων των ηλικιών.
-270: Πέθανε από επίσχεση ούρων… (Προστάτης? Νεφρά?)

*Δάσκαλος του Δημοσίου

9
 Επίκουρος
ο μικρός φιλόσοφος 14 ετών

Ἀπολλόδωρος δ' ὁ Ἐπικούρειος ἐν τῷ πρώτῳ

περὶ τοῦ Ἐπικούρου βίου φησὶν
ἐλθεῖν αὐτὸν ἐπὶ φιλοσοφίαν καταγνόντα τῶν
γραμματιστῶν
ἐπειδὴ μὴ ἐδυνήθησαν ἑρμηνεῦσαι αὐτῷ
τὰ περὶ τοῦ παρ' Ἡσιόδῳ χάους
 «Και το χάος ποιος το δημιούργησε;»
(Διογένης Λαέρτιος – Βίοι Φιλοσόφων - Επίκουρος)

10
 ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
πολυγραφότατος
(300 κύλινδροι, 87 συγγράμματα, 41 τίτλοι)

1. ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ (37)

2. ΠΕΡΙ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΚΕΝΟΥ
3. ΠΕΡΙ ΕΡΩΤΟΣ
4. ΕΠΙΤΟΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΥΣ
……………………………………………………………………………
37. ΠΕΡΙ ΝΟΣΩΝ ΔΟΞΑΙ ΠΡΟΣ ΜΙΘΡΗΝ
38. ΚΑΛΛΙΣΤΟΛΑΣ
39. ΠΕΡΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ
40. ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ
41. ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ
Διογένης Λαέρτιος: Βίος Επίκουρου

11
 Επίκουρος
Άπαντα τα ευρισκόμενα…

• Φιλόδημος Γαδαρηνός (110-35 πκχ) : ΠΑΠΥΡΟΙ στο ΕΡΚΟΛΑΝΟ

https://www.youtube.com/watch?v=692InxZDDwY

• Τίτος ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ Κάρος (94 – 55 πκχ): De rerum Natura – Για τη φύση των πραγμάτων.
Ποιητική απόδοση «Επίκουρου - Περί Φύσεως»

• Διογένης Οινοανδέας (2ος αι μκχ): Επιγραφή στα Οινόανδα

https://www.youtube.com/watch?v=nG2wvV8RXZw και https://www.youtube.com/watch?v=1s-z7uZd9X8

• Διογένης Λαέρτιος (180 – 240 μκχ): Βίοι φιλοσόφων

o Βίος Επίκουρου
o Διαθήκη
o Προς Ηρόδοτο – Επιτομή φυσικής διδασκαλίας
o Προς Πυθοκλή – Περί μετεώρων
o Προς Μενοικέα – Επιτομή ηθικής διδασκαλίας
o ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ
•  Ευσέβιος (300-325 μκχ): Επίκουρου Προσφώνησης - Χειρόγραφα "Codex Vaticanus Graecus" –
1868
Α΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ - 20 ΜΑΗ 325μκχ  Εις το πυρ οι Αρειανοί… και οι Εθνικοί…

12
 Πάπυροι του Ερκολάνο
Η ΤΕΤΡΑΦΑΡΜΑΚΟΣ
Φιλόδημος Γαδαρηνός -110-35
«ΑΦΟΒΟΝ Ο ΘΕΟΣ
ΑΝΥΠΟΠΤΟΝ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ
Τ ΑΓΑΘΟΝ ΜΕΝ ΕΥΚΤΗΤΟΝ
ΤΟ ΔΕ ΔΕΙΝΟΝ ΕΥΕΚΚΑΡΤΕΡΗΤΟΝ»
Herculaneum 79 πκχ έκρηξη Βεζούβιου
1752 villa dei papiri - Πάπυροι με έργα Επικούρειων

https://www.youtube.com/watch?v=692InxZDDwY

13
 Επιγραφή στα Οινόανδα
Οινόανδα της Ιωνίας, της περιοχής Λυκίας .
Το 1884 ανακαλύφθηκε από τους Γάλλους αρχαιολόγους Maurice
Holleaux και Pierre Paris Μεγάλη φιλοσοφική επιγραφή του
επικούρειου Διογένη Οινοανδέα (2ος αι. μχχ).
Η επιγραφή κάλυπτε έναν τοίχο σε στοά στην αγορά. Ο τοίχος
είχε ύψος 3,25 μέτρα και μήκος 65 μέτρα (Smith 1993).
Η επιγραφή ήταν επιμερισμένη σε ενότητες που πραγματεύονται
θέματα της επικούρειας φιλοσοφίας. 
http://www.english.enoanda.cat/the_inscription.html ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ ΩΡΜΗΣΑΜΕ 
ΠΡΑΞΙΝ (ΦΙΛΟΣΟΦΕΙΝ) 
https://www.youtube.com/watch?v=nG2wvV8RXZw ΟΠΩΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΗΣΩΜΕΝ ΤΟ 
ΕΠΙΖΗΤΟΥΜΕΝΟΝ ΥΠΟ ΤΗΣ 
http://www.epicuros.gr/keimena/k_oinoanda.htm
ΦΥΣΕΩΣ ΚΤΗΣΑΜΕΝΟΙ ΤΕΛΟΣ

14
Επιγραφή στον τοίχο Διογένη Οινοανδέα

https://www.youtube.com/watch?v=nG2wvV8RXZw
http://www.epicuros.gr/keimena/k_oinoanda.htm

15
 Επικούρειοι
- 341-270: Επίκουρος
- 270 : Έρμαρχος ο Μυτιληναίος
- 250 : Πολύστρατος, Φιλωνίδης, Απολλόδωρος
- 2 αι :
ος
Ζήνων ο Σιδώνιος
-110 : Φιλόδημος Γαδαρηνός (-110-35)
- 94 – 55: Τίτος Λουκρήτιος Κάρος
- 79 Κικέρων, Σενέκας
+ 2ος αι: Διογένης Οινοανδέας
170 – 223 Αθήναιος Ναυσικράτης
Α΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ - 20 ΜΑΗ 325μκχ  Εις το πυρ οι Αρειανοί *… και οι Εθνικοί…
<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<
1407 – 1457 Lorenzo Valla
1533 – 1592 Michel de Montaigne
1483 – 1540 Francesco Guicciardini
1592 – 1655 Pierre Gassendi
1834 – 1905 Hermann Usener
1844 – 1900 Friedrich Wilhelm Nietzsche – Η φιλοσοφία δεν έχει προχωρήσει ούτε ένα βήμα
μετά τον Επίκουρο και συχνά βρίσκεται πίσω του χιλιάδες βήματα.

16
 Επικούρειοι
https://pernoamparizabooks.files.wordpress.com/2014/11/cebaceb1cf81cebb-cebcceb1cf81cebe-ceb7-ceb4ceb9ceb1cf86cebfcf
81ceac-cf84ceb7cf82-ceb4ceb7cebccebfcebacf81ceafcf84ceb5ceb9ceb1cf82-ceba.pdf

Karl Heinrich Marx
1818 – 1883
Διδακτορική διατριβή
1841 Απρίλιος

Μετάφραση:
Παναγιώτης Κονδύλης

17
 Ο Επίκουρος και το κανόνι
Κανόνι canon <<<<<<

Κανών ………...…..

Ο «ελληνικός» Κάνονας
http://users.sch.gr/aiasgr/Biblos/Agia_Grafh/O_Aleksandrinos_kanonas.htm

18
 Ο Επίκουρος και το κανόνι

Το κανόνι του Μιχάλη

https://books.google.com.cy/books?hl=en&lr=&id=NIzSBwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR5&ots=fJ1Xg7ZD14&sig=aEs-
6BdSw8uG7WAxnygAmFwMKN8&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

M. C. TRINGIDES: Surface Diffusion – Atomistic and Collective processes

https://www.physastro.iastate.edu/directory/mctringi

Faculty
Professor
Condensed Matter

(*******************)
19
 Ο Επίκουρος και το κανόνι
Ο κανών ρεαλισμού στόχου (*)
@trisys 17 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ (project management)
 
 ΒΑΣΑΝΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ

ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΣΤΟΧΟΣ

 
 ΟΤΑΝ ΕΧΟΥΜΕ:
1.  ΓΝΩΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΦΡΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΤΟΧΟ
 
2.  ΕΠΙΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
 
3.  ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΛΥΣΕΩΝ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
 
4.  ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
5.  ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΜΕΣΑ

 
(*) κατά Επίκουρον ΤΕΛΟΣ = ΣΤΟΧΟΣ

20
 Επικούρειος κανών
Όργανο ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ της αλήθειας

Τα τέσσερα κριτήρια της αλήθειας

1. Αισθήσεις
2. Έννοιες («προλήψεις» = η κοινή αντίληψη)
3. Τα συναισθήματα ηδονής και πόνου(«πάθη»)
4. Διορατική σύλληψη του νου (όραμα)

21
 Ο Επίκουρος με τον Κανόνα
Κατέρριψε Πλατωνικούς

• Άνθρωπος = Είναι ψυχή φυλακισμένη σε σώμα - θα

ενωθεί τελικά με τα άστρα μέσω μετενσαρκώσεων
• Ο αισθητός κόσμος είναι ομοίωμα του αληθινού κόσμου
– ο οποίος αποκαλύπτεται με τη διαλεκτική (λόγος –
διάλογος)
• Τα 4 στοιχεία της ύλης: Γη (κύβος), φωτιά (τετράεδρο),
αέρας (οκτάεδρο), νερό (εικοσάεδρο)
• Οι φυσικοί φιλόσοφοι είναι άθεοι και ματαιοπονούν

 Επίκουρος: Αυτά είναι μυθολογία κενή περιεχομένου

22
 Ο Επίκουρος με τον Κανόνα
Αναδόμησε Αριστοτελικούς

Αριστοτέλης:
• Ο κόσμος είναι στατικός, μη εξελισσόμενος και ιεραρχικά
διαβαθμισμένος
• Η αλήθεια επιβεβαιώνεται με τη Λογική.

 Επίκουρος:
• ΤΟ ΠΑΝ ΑΠΕΙΡΟΝ ΕΣΤΙ. ΤΟ ΓΑΡ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟΝ ΑΚΡΟΝ ΕΧΕΙ. ΤΟ ΔΕ
ΑΚΡΟΝ ΠΑΡ ΕΤΕΡΟΝ ΤΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ. ΩΣΕ ΟΥΚ ΕΧΟΝ ΑΚΡΟΝ ΠΕΡΑΣ ΟΥΚ
ΕΧΕΙ. ΠΕΡΑΣ ΟΥΚ ΕΧΟΝ ΑΠΕΙΡΟΝ ΑΝ ΕΙΗ ΚΑΙ ΟΥ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟΝ (@
Ηροδ)
• Η αλήθεια επιβεβαιώνεται με τον κανόνα (ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ…)
… ΦΥΣΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ…

23
 Ο Επίκουρος με τον Κανόνα
Διόρθωσε Δημοκρίτειους

Δημοκρίτειοι:
• Ατομική θεωρία
• Αιτιοκρατία (ντετερμινισμός)

 Επίκουρος:
• Ατομική θεωρία  ΟΚ
• Τυχαία συμβάντα  (*)
• ΠΑΝΤΑ ΚΑΤ ΑΝΑΓΚΗΝ, ΚΑΤΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΙΝ, ΚΑΤΑ ΤΥΧΗΝ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ

(*)Ηράκλειτος : Χρόνος παις πεσσεύων παιδός η βασιλείη

24
 Ο Επίκουρος με τον Κανόνα
Διέστρεψε Σκεπτικούς / Στωικούς

Σκεπτικοί:
• Η αισθήσεις και η λογική παραπλανούν
• Δεν μπορούμε να έχουμε την απόλυτη γνώση
Μην ματαιοπονείτε  Απλά ευδαιμονείτε

 Επίκουρος:
• Φιλοσοφείτε άνευ μαλακίας

25
 Ο Επίκουρος με τον κανόνα
Συνόψισε, μελέτησε, αναδόμησε τα φιλοσοφικά ρεύματα
Συνέθεσε φιλοσοφικό σύστημα για τον άνθρωπο

•Κανονική διδασκαλία
•Φυσική διδασκαλία
•Ηθική διδασκαλία

Σπούδασε τους Πλατωνικούς - Πάμφιλος (Σάμο) και Ξενοκράτης (Αθήνα), Αριστοτελικούς -

Πραξιφάνης , Δημοκρίτειους και Σκεπτικούς - Ναυσιφάνης (Τέω/Κολοφώνα)- Πρόσθεσε το στοιχείο
του τυχαίου * (Ηράκλειτος)


Η φιλοσοφία του, διδάχθηκε σ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο και άνθισε για
πλέον από 600 χρόνια.

Τον Μεσαίωνα, η Επικούρεια φιλοσοφία «εξοντώθηκε» και τα περισσότερα
επικούρεια γραπτά καταστράφηκαν.

Επανέκαμψε στην Αναγέννηση και απετέλεσε τη βάση για τον Διαφωτισμό.

ΣΗΜΕΡΑ διαδίδεται και ασκείται με ποικίλες μορφές **

26
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
H φιλοσοφία
 ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΝ, ΛΕΓΟΜΕΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΝ ΕΙΝΑΙ
ΛΟΓΟΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΙΣ, ΤΟΝ ΕΥΔΑΙΜΟΝΑ ΒΙΟΝ
ΠΕΡΙΠΟΙΟΥΣΑ (Σέξτος Εμπειρικός)
 ΩΣΠΕΡ ΓΑΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΟΥΔΕΝ ΟΦΕΛΟΣ ΜΗ ΤΑΣ ΝΟΣΟΥΣ
ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΕΚΒΑΛΛΟΥΣΗΣ, ΟΥΤΩ ΔΕ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
ΕΙ ΜΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΕΚΒΑΛΛΕΙ ΠΑΘΟΣ (@ Μεν)
 ΜΗΤΕ ΝΕΟΣ ΤΙΣ ΩΝ ΜΕΛΛΕΤΩ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙΝ, ΜΗΤΕ
ΓΕΡΩΝ ΥΠΑΡΧΩΝ ΚΟΠΙΑΤΩ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ. ΟΥΤΕ ΓΑΡ
ΑΩΡΟΣ ΟΥΔΕΙΣ ΕΣΤΙΝ ΟΥΤΕ ΠΑΡΩΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΤΑ
ΨΥΧΗΝ ΥΓΙΑΙΝΟΝ… (@ Μεν)
27
 Επίκουρος: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
H φύση
 ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΔΟΜΗΜΕΝΑ ΑΠΟ ΑΦΘΑΡΤΑ ΥΛΙΚΑ
 Η ΥΛΗ ΥΠΑΡΧΕΙ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΟΥΤΕ ΝΑ
ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙ
 ΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ
ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΛΑ ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ
 ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΕΙΝΑΙ ΩΣ ΕΝΑ ΒΑΘΜΟ
ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ
 ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΛΗΠΤΑ ΣΕ ΕΜΑΣ ΕΠΕΙΔΗ
ΕΚΠΕΜΠΟΥΝ ΕΙΚΟΝΕΣ ΔΙΑΜΕΣΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

28
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ο Κόσμος
 Ο Κόσμος δεν βρίσκεται στο κέντρο ενός μικρού
Σύμπαντος, αλλά είναι ένας από τους
αναρίθμητους Κόσμους μέσα σ’ ένα
απροσμέτρητα αχανές σύμπαν. Άλλοι Κόσμοι ίσως
να συντηρούν άλλα είδη όντων, άλλες κοινωνίες
 Η γένεση των Κόσμων και των έμβιων
οργανισμών οφείλονται σε τυχαία συμβάντα που
δημιουργήθηκαν από τη χαοτική και μη
κατευθυνόμενη κίνηση ατόμων

29
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
H επιστήμη
 ΤΑΥΤΑ ΓΑΡ ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝΑΧΩΣ ΓΕΝΕΣΘΑΙ… ΟΙ ΔΕ ΤΟ ΕΝ
ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΕΣ ΤΟΙΣ ΤΕ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΙΣ ΜΑΧΟΝΤΑΙ (@ Ηρ)
 Η επιστήμη παρασκευάζει ανθρώπους όχι
κομπορρήμονες ή αερολόγους που
επιδεικνύουν την αμφιλεγόμενη παιδεία των
πολλών, αλλά σοβαρούς και αυτάρκεις που
έχουν υψηλό φρόνημα για τα πνευματικά
τους προσόντα και όχι για τα πράγματά τους
(Επικ Προσφ)

30
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Θεοί
 ΤΟ ΜΑΚΑΡΙΟΝ ΚΑΙ ΑΦΘΑΡΤΟΝ ΟΥΤΕ ΑΥΤΟ
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΧΕΙ ΟΥΤΕ ΑΛΛΩΙ ΠΑΡΕΧΕΙ. ΩΣΤΕ ΟΥΤΕ
ΟΡΓΑΙΣ ΟΥΤΕ ΧΑΡΙΣΙ ΣΥΝΕΧΕΤΑΙ. ΕΝ ΑΣΘΕΝΕΙ ΓΑΡ
ΠΑΝ ΤΟ ΤΟΙΟΥΤΟΝ (Επικ ΚΔ)
 ΜΑΤΑΙΟΝ ΕΣΤΙ ΠΑΡΑ ΘΕΩΝ ΑΙΤΕΙΣΘΑΙ Α ΤΙΣ ΕΑΥΤΩΙ
ΧΟΡΗΓΗΣΑΙ ΙΚΑΝΟΣ ΕΣΤΙ (Επικ προσφ)
 Υπάρχουν εν αταραξία σε μια εσχατιά του απείρου
και δεν ασχολούνται με τον κόσμο
 Άρειος (256-336μκχ): Ξένος τοῦ Υἱοῦ κατ’ οὐσίαν ὁ Πατήρ, ὅτι ἄναρχος
ὑπάρχει

31
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
H ψυχή και θάνατος
 Η φύση αυτού που αποκαλούμε «ψυχή» είναι
εντέλει μια σωματική οντότητα, που δεν
επιβιώνει μετά τον θάνατό μας (Επικ ΚΔ)
 ΜΗΔΕΝ ΠΡΟΣ ΗΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟΝ, ΕΠΕΙ ΠΑΝ
ΑΓΑΘΟΝ ΚΑΙ ΚΑΚΟΝ ΕΝ ΑΙΣΘΗΣΕΙ. ΣΤΕΡΗΣΙΣ ΔΕ ΕΣΤΙΝ
ΑΙΣΘΗΣΕΩΣ ΘΑΝΑΤΟΣ (@ Μεν)
 ΗΔΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΖΗΝ ΟΤΑΝ ΑΠΗΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΦΟΒΟΣ (Διογ
Οιν)

 NON FUIFUINON SUMNON CURO = Δεν υπήρχαΥπήρχαΔεν υπάρχωΔεν με νοιάζει

 ΤΟ ΠΟΤΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΟΠΩΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΔΑΚΤΥΛΟ ΤΟΥ ΠΟΔΙΟΥ ΣΟΥ

 Δεν είναι στο χέρι σου - ΑΡΚΑΣ

32
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Θεός και Θάνατος
https://www.facebook.com/iSecularBuddhist/?tn-str=k*F

33
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Η Ηδονή
 ΟΤΑΝ ΟΥΝ ΛΕΓΟΜΕΝ ΗΔΟΝΗΝ ΤΕΛΟΣ ΥΠΑΡΧΕΙΝ
ΟΥ ΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΩΤΩΝ ΗΔΟΝΑΣ ΚΑΙ ΤΑΣ ΕΝ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙ ΚΕΙΜΕΝΑΣ
ΛΕΓΟΜΕΝ,
ΑΛΛΑ ΤΟ ΜΗΤΕ ΑΛΓΕΙΝ ΚΑΤΑ ΣΩΜΑ ΜΗΤΕ ΤΑΡΑΤΤΕΣΘΑΙ ΚΑΤΑ
ΨΥΧΗΝ (@ Μεν)
 ΟΥΔΕΜΙΑ ΗΔΟΝΗ ΚΑΘ ΕΥΑΤΟ ΚΑΚΟΝ
ΑΛΛΑ ΤΑ ΤΙΝΩΝ ΗΔΟΝΩΝ ΠΟΙΗΤΙΚΑ
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΟΥΣ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΤΑΣ ΟΧΛΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΗΔΟΝΩΝ (Επικ ΚΔ)
 ΤΟΤΕ ΓΑΡ ΗΔΟΝΗΣ ΧΡΕΙΑΝ ΕΧΟΜΕΝ, ΟΤΑΝ ΕΚ ΤΟΥ ΜΗ
ΠΑΡΕΙΝΑΙ ΤΗΝ ΗΔΟΝΗΝ ΑΛΓΩΜΕΝ. ΟΤΑΝ ΔΕ ΜΗ ΑΛΓΩΜΕΝ
ΟΥΚΕΤΙ ΤΗΣ ΗΔΟΝΗΣ ΔΕΟΜΕΘΑ (@ Μεν)

34
 Επίκουρος : ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ανάγκες και Επιθυμίες
 ΤΩΝ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ ΑΙ ΜΕΝ ΕΙΣΙ ΦΥΣΙΚΑΙ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑΙ, ΑΙ ΔΕ ΦΥΣΙΚΑΙ ΚΑΙ ΟΥΚ
ΑΝΑΓΚΑΙΑΙ, ΑΙ ΔΕ ΟΥΤΕ ΦΥΣΙΚΑΙ ΟΥΤΕ ΑΝΑΓΚΑΙΑΙ ΑΛΛΑ ΠΑΡΑ ΚΕΝΗΝ ΔΟΞΑΝ
ΓΙΝΟΜΕΝΑΙ (ΚΔ 30)
 ΟΥΔΕΝ ΙΚΑΝΟΝ ΩΙ ΟΛΙΓΟΝ ΤΟ ΙΚΑΝΟΝ (Επικ προσφ)
 ΑΙ ΚΕΝΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ ΩΣΠΕΡ ΑΙ ΔΟΞΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΟΙΩΝ, ΟΥ ΜΟΝΟΝ
ΕΙΣΙΝ ΚΕΝΑΙ, ΠΡΟΣ ΔΕ ΤΩΙ ΚΕΝΑΙ ΚΑΙ ΔΥΣΠΟΡΙΣΤΟΙ. ΟΥΚ ΑΠΕΟΙΚΕ ΤΟΥ ΠΟΛΛΑ
ΜΕΝ ΠΙΝΕΙΝ ΑΙΕΙ ΔΕ ΔΙΨΑΝ (Διογ Οινο)

Ππαράες έν είχαν πολλούς

μά'ν επαραπονιούνταν 
Είχαν οτι γρειάζουνταν
τζ'εππέφταν τζαί τζοιμούνταν.
Jim Ioannou - Η ΒΡΑΚΑ

35
 Επίκουρος : σύνοψη
Τετραφάρμακος

«ΑΦΟΒΟΝ Ο ΘΕΟΣ
ΑΝΥΠΟΠΤΟΝ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ
Τ ΑΓΑΘΟΝ ΜΕΝ ΕΥΚΤΗΤΟΝ
ΤΟ ΔΕ ΔΕΙΝΟΝ ΕΥΕΚΚΑΡΤΕΡΗΤΟΝ»

36
 Ο επίκουρος στον Κήπο
Έζησε και φιλοσόφησε ανάμεσα σε φίλους:
ΛΑΘΕ ΒΙΩΣΑΣ γυναίκες και άνδρες, πλουσίους και φτωχούς,
ζήσε απαρατήρητος εταίρες και δούλους, όλων των ηλικιών.

ΚΑΙ ΜΗΝ ΚΑΙ ΓΑΜΗΣΕΙΝ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΠΟΙΣΕΙΝ ΤΟ ΣΟΦΟΝ

Εποκ Διογ Λαέ

ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ
Επίκουρε…
Ο Τρίγγος (1945 μκχ)
37
 Ηδονή  Ευδαιμονία  Αταραξία

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ (341 - 270 πκχ)

ΜΕΡΟΣ Β΄
Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ + ΣΤΟ
ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ

ΟΙ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ
ΣΤΟΝ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟ ΜΑΣ
ΚΑΙ
ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ 38
 Ο Επίκουρος στον 21 αιώνα ο

 Σήμερα διαδίδεται με ποικίλες μορφές

http://www.eudaimonia.eu
https://philosophynow.org/issues/117/Epicurus_For_Today
https://epicurus.today/category/the-teachings-of-epicurus
http://www.epicuros.gr/arthra/a_arthra_oikogeniako.htm
http://www.epicuros.net

Εκπαιδευτική τηλεόραση ΕΤ
https://www.youtube.com/watch?v=-ioZbL7mczY
https://www.youtube.com/watch?v=9K7b4ro1Qcs
39
 Βοηθήματα
• ΚΑΚΤΟΣ – 284 ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ – ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
• ΧΡ. ΓΙΑΠΙΤΖΑΚΗΣ – ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΩΝ ΔΟΞΑΙ – Η
ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ
• ERIC ANDERSON – Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΣΤΟΝ 21ο
ΑΙΩΝΑ
• MAX RADIN – Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΟΥ Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ

40