CHINY

Najładniejszy kraj świata

 Chiny - położenie
Chiny swym ogromnym obszarem zajmują część 
Azji Środkowej i obszar Azji Wschodniej. Od strony
wschodniej oblewają je wody Oceanu Spokojnego.
Morze Wschodniochińskie w północnej części i 
Morze Południowochińskie w południowej części,
oraz Morze Żółte, które oddziela ten kraj od 
Półwyspu Koreańskiego.
Chiny graniczą z :
- Koreą Północną
- Mongolią
- Rosją
- Kazachstanem
- Kirgistanem
- Izraelem
- Afganistanem
- Indiami
- Nepalem
- Laos
- Wietnamem
- Bhutanem
-Chiny zajmują trzecie miejsce na świecie pod względem wielkości powierzchni
-Około 3/4 terytorium Chin zajmują tereny położone powyżej 900 m n. p. m.
-W zachodniej części kraju przeważają wysokie góry (Himalaje, Kunlun i Tieszan)
oraz wyżyny (w tym najwyżej położone na świecie Wyżyna Tybetańska o wysokości
od 4000 m n. p. m. do 5000 m n. p. m.) .
-We wschodniej części kraju znajdują się rozległe obszary nizinne na przykład
Nizina Chińska i nizina mandżurska.
-Klimat wschodniej części kraju jest kształtowany przez cyrkulację monsunową.
-Niewielkie roczne sumy opadów w zachodniej części przyczyniły się do powstania
tam stepów oraz pustyni.
-Chiny to najludniejsze państwo świata. Większość mieszkańców skupia się we
wschodniej - nizinnej części kraju.
-Chiny są obecnie jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw na
świecie.
-Ich powierzchnia wynosi 9,6
mln km2.
- W 2016 roku liczba mieszkańców chin wynosiła 1378,7 mln. Natomiast gęstość
zaludnienia wynosiła 144 os./km2.
- Stolicą Chin jest Pekin.
- Językami urzędowymi są: chiński, na tyretorim Hongkongu , angielski , a w
Makau również portugalski.
 Problemy demograficzne Chin

Przez ogromną liczbę mieszkańców Chiny zaczęły się borykać z problemami

wyżywienia. Dlatego zdecydowano się ograniczyć przyrost naturalny. Efektem tej
decyzji był uruchomiony pod koniec lat 70. XX wieku program kątroli urodzeń
zwany także polityką jednego dziecka. W jego ramach rodzice z jednym
potomkiem mogły liczyć na przywileje związane na przykład z darmową edukacją
dziecka, z otrzymaniem większego mieszkania, czy dodatkowym urlopem.
Polityka demograficzna Chin miała poważne konsekwencje społeczne, m. In.:
 Zachwianie równowagi płci
 Szybkie stażenie się społeczeństwa
W 2015 roku rząd Chin podjął decyzję o odejściu od polityki jednego dziecka.
Małżeństwa mogą mieć obecnie dwoje dzieci.
 Gospodarka Chin

 Intensywny wzrost gospodarczy Chin przekłada się na coraz większy

oddziaływanie tego kraju na globalną gospodarkę. Wynika to z faktu że Chiny
są największym światowym eksporterem i drugim największym importerem
dóbr i usług . Cińskie firmy prowadzą ogromne inwestycje w różnych
częściach świata. Dzięki środkom finansowym w wielu państwach rozwijają
się na przykład energetyka i transport. Na dużą skalę dochodzi również do
wykupywania przez chińskie przedsiębiorca zagraniczny film działających w
różnych sektorach gospodarki
 Chiny wydobycie

 Chiny są jednym z najzasobniejszych w surowce krajów świata. Zajmują 1. miejsce w świecie w

wydobyciu węgla kamiennego z czego aż 25% pochodzi z prowincji Shanxi, gdzie głównym
ośrodkiem wydobycia jest Datong. Inne ważne regiony wydobycia tego surowca występują w
prowincjach: Hebei (Kajluańskie Zagłębie Węglowe), Heilongjiang i Liaoning (w Fushun
 znajduje się największa odkrywkowa kopalnia tego surowca na świecie).
 Drugim ważnym surowcem Chin jest ropa naftowa. Wydobywa się ją głównie w Daqing i 
Shengli. Inne ważne zagłębia wydobycia ropy naftowej to Nanyang, Renqiu, Karamay, Dagang, 
Yumen oraz na Morzu Żółtym i Morzu Południowochińskim. Gaz ziemny jest pozyskiwany
głównie w prowincji Syczuan oraz przy wydobyciu ropy naftowej.
 W Chinach wydobywa się także łupki bitumiczne (główne ośrodki to Maoming i Fushun), rudy
żelaza (w prowincjach Liaoning, Mongolia Wewnętrzna i Hebei), wolframu (południowa część
prowincji Jiangxi, pierwsze miejsce w światowym wydobyciu), antymonu (Hunan; ponad 40%
światowego wydobycia), cynku, ołowiu, miedzi, cyny, molibdenu, manganu, rtęci oraz boksyty, 
sól kamienną (2. miejsce po USA), kaolin, fosforyty i metale szlachetne.
 Przemysł przetwórczy
 W przemyśle przetwórczym Chin przeważa przemysł ciężki (około 40% wartości produkcji przemysłowej). Popularny jest również
półrzemieślniczy charakter produkcji, oparty na tradycyjnych środkach produkcji.
 Nowoczesny przemysł rozwija się w specjalnych strefach ekonomicznych. Największe znaczenie ma hutnictwo żelaza skupione w 3 okręgach:
północno-wschodnim (główne ośrodki Anshan, Benxi i Tonghua), północnym (Pekin, Tiencin, Tangshan, Taiyuan i Baotou) oraz rejonie ujścia 
Jangcy (Szanghaj, Ma’anshan, Nankin i Hangzhou). Natomiast największym ośrodkiem hutnictwa metali kolorowych jest Shenyang.
 Przemysł maszynowy rozwinął się we wszystkich chińskich miastach, jednak do największych ośrodków należą Shenyang, Harbin, Qiqihar, 
Szanghaj, Tiencin oraz Taiyuan. W przemyśle środków transportu najsilniej rozwinięta jest produkcja taboru kolejowego (w Dalian, Qingdao i 
Changchun), przemysł stoczniowy (Szanghaj, Dalian, Tiencin i Kanton (Guangzhou)) i produkcja traktorów (Szanghaj, Tiencin, Luoyang). 
Przemysł samochodowy nastawiony jest głównie na produkcję samochodów ciężarowych (Changchun, Szanghaj i Nankin). Głównym
ośrodkiem produkcji samochodów osobowych jest Pekin.
 Przemysł chemiczny oparty jest na bogatej bazie surowcowej i ma zróżnicowany profil produkcji. Największymi, wielobranżowymi ośrodkami
tego przemysłu są Szanghaj, Tiencin i Nankin. Szybko zwiększa się produkcja nawozów sztucznych (główne ośrodki to: Nankin, Daqing i 
Shijiazhuang). Chiny zajmują 1. miejsce w świecie w produkcji nawozów azotowych i jedno z pierwszych miejsc w produkcji nawozów
fosforowych. Rośnie rola produkcji tworzyw sztucznych. W związku z rosnącym wydobyciem ropy rozwija się przemysł rafineryjny. Główne
ośrodki to Daqing, Yanshan, Fushun, Dalian i Szanghaj. Zdolność przerobowa chińskich rafinerii jest szacowana na około 100 milionów ton.
 Intensywnie rozwija się też przemysł elektroniczny, we współpracy z firmami japońskimi. Główne ośrodki tego przemysłu to Pekin, Szanghaj, 
Tiencin oraz strefy ekonomiczne.
 Tradycyjne gałęzie przemysłu chińskiego to włókiennictwo a zwłaszcza przemysł bawełniany, który stanowi 95% włókienniczej produkcji
przemysłowej oraz jedwabniczy. Główne ośrodki przemysłu włókienniczego to miasta u ujścia Jangcy (Szanghaj, Zhuzhou, Hangzhou). W
północno-zachodnich Chinach główne ośrodki znajdują się w Sinciangu (Urumczi, Kaszgar, Hotan). W latach 80. XX wieku Chiny
przekształciły się z eksportera surowców włókienniczych na eksportera wyrobów włókienniczych.
 Duże znaczenie ma przemysł spożywczy, obejmujący przemysł cukrowniczy, tłuszczowy, młynarski, mięsny, winno-spirytusowy, tytoniowy i
herbaciany. Przemysł ten skoncentrowany jest głównie we wschodnich Chinach. W miastach nadmorskich rozwija się przemysł rybny. Potencjał
przemysłu spożywczego jest ciągle za mały do potrzeb kraju. Oprócz tych gałęzi przemysłu rozwinęły się także inne, takie jak cementowy,
porcelanowy (główne ośrodki to Jingdezhen i Liling), skórzany i odzieżowy (Pekin, Szanghaj) oraz drzewny w północno-wschodnich Chinach.
Duże znaczenie ma także rękodzieło, a zwłaszcza artystyczne.
 Rolnictwo Chin
 Poziom technologiczny chińskiego rolnictwa nie jest wysoki, mimo znacznego postępu w zakresie mechanizacji, rozbudowy
systemów irygacyjnych i zużycia nawozów sztucznych. Grunty orne zajmują tylko około 10% kraju a łąki i pastwiska 42%.
Połowa gruntów ornych jest sztucznie nawadniana (głównie w dorzeczu Jangcy i Huang He). Rozpowszechniony jest system
uprawy tarasowej, głównie w Górach Południowochińskich.
 Podstawą rolnictwa w Chinach jest produkcja roślinna. Największy udział w strukturze upraw zajmują rośliny żywieniowe
(około 90% zasiewów). Najważniejszą uprawą, w której zasiewach Chiny zajmują 1. miejsce, jest ryż. Uprawiany jest od
tysiącleci, głównie na południe od rzeki Huai He i gór Qin Ling. W południowo-wschodniej części Chin 2-3 zbiory ryżu
rocznie. Nizina Chińska i północno-wschodnie Chiny są natomiast głównymi ośrodkami uprawy pszenicy (1. miejsce w
zbiorach światowych), kukurydzy (2. miejsce po USA), jęczmienia, prosa i gaoliangu. Plony zbóż, głównie dzięki dużemu
nakładowi pracy są średnie i osiągają 43 q z ha.
 Najważniejszą uprawą przemysłową jest bawełna (1. miejsce w zbiorach światowych), uprawiana głównie na Nizinie Chińskiej.
Nową uprawianą rośliną przemysłową jest kauczukowiec, uprawiany głównie w południowych krańcach prowincji Junnan przy
granicy z Laosem i Mjanmą. Z roślin oleistych uprawia się soję (północno-wschodnia część kraju i Nizina Chińska), orzeszki
ziemne (w prowincji Szantung), rzepak (Syczuan i Anhui), sezam (Nizina Chińska). W zbiorach herbaty Chiny zajmują 2.
miejsce po Indiach a tytoniu 1. miejsce. W południowych Chinach uprawa owoców cytrusowych i bananów. Ponadto
powszechna jest uprawa warzyw oraz w niektórych prowincjach zbieractwo ziół i roślin leczniczych.
 W produkcji hodowlanej największe znaczenie ma hodowla trzody chlewnej (364 milionów sztuk), rozwinięta zwłaszcza na 
Nizinie Chińskiej i w północno-wschodnich Chinach. W tych samych regionach hoduje się bydło (81 milionów sztuk) i drób
(głównie kaczki ok. 3 mld). W zachodnich i północnych Chinach hodowla owiec (113 milionów sztuk), kóz (97 milionów
sztuk), koni (10 milionów sztuk) i wielbłądów. Na Wyżynie Tybetańskiej ponadto hodowla jaków. W całych Chinach jest
dobrze rozwinięta hodowla jedwabników, a zwłaszcza w dorzeczu Jangcy i Xi Jiang.
 Dobrze rozwinięte jest rybołówstwo morskie i śródlądowe oraz przybrzeżne marikultury. W połowach morskich które wynoszą
11,2 miliona ton ryb kraj zajmuje 2. miejsce w świecie. Na chińskich wybrzeżach zlokalizowano około 140 portów rybackich,
obsługujących połowy przybrzeżne, dalekomorskie oraz 8 głównych łowisk szelfowych.