Araştırma Konusunun

Belirlenmesi
Hazırlayan: Raşit BAKAN
• Bilimsel araştırma sorunların neler olduğu ve nasıl çözüme
kavuşturulabileceklerini ortaya koyup, probleme çözüm sağlayacak
verilerin planlı ve sistemli bir biçimde toplanması, sınıflandırılması,
çözümlenmesi, açıklanması ve yorumlanması sürecidir.
• Bir araştırma, birbiri ile bağlantılı birçok aşamadan oluşur. Eğer bu
aşamalar tam ve doğru yapılırsa, ortaya bilimsel bir araştırma çıkabilir.
SORU AÇIKLAMA

Ne çalışacaksın? Mevcut bilgi birikimine bağı olarak seçilecek araştırma

konusunun belirlenmesi.
Niçin çalışacaksın? Seçilecek konunun bilimsel gerekçesinin sunulması.
Nasıl çalışacaksın? Araştırmanın sürecinin tamamlanmasında kullanılacak
yöntem ve tekniklerin belirlenmesi.
Ne zaman çalışacaksın? Araştırman sürecinin başlangıç ve bitiş zamanının
belirlenmesi.
Nerede çalışacaksın? Araştırmanın kapsamını oluşturacak örneklemin yerleşimi ve
ortamının tanımlanması.
Ne sonuç bekliyorsun? Araştırmadan beklenen sonuçların ilgili yazına ne ölçüde
katkıda bulunup bulunmayacağının açıklanması.
Ne işe yarayacak? Araştırma sonuçlarının kuram ve uygulama anlamında
getireceği yararın belirtilmesi.
Kim araştıracak? Araştırma sürecinin kim tarafından denetleneceği ve ekip
çalışması gerektirip gerektirmediğinin belirlenmesi.
• Dolayısıyla bilimsel araştırmaların temel başlangıç kuralı, araştırmaya
başlamadan önce tasarım aşamaları hakkında iyi bir plan yapılmasıdır.
• Araştırmacı, seçeceği konudan başlayarak araştırmanın çıktılarına
kadar olan geniş sürecin bütün aşamalarını önceden planlamalıdır.
• Geçici plan şunları barındırmalıdır:
• Araştırmanın konusu
• Araştırmanın amacı
• Araştırmanın problemi
• Araştırmanın modeli
• Araştırmanın bölümleri
• Muhtemelen sonuçları
• Bilimsel araştırma tasarımının ilk aşaması olacak olan, araştırma
konusuna karar vermeden önce araştırmacı mutlaka ilgili alan
yazınının kapsamlı bir taramasını yapmalıdır.
• Bu tarama sonucunda ilgili alanda boşluk olduğuna inanılan ya da
araştırmaya değer görülen konu üzerinde tercih yapılmalıdır.
• Bilgi kapasitesinin çok genişlediği günümüzde, bir araştırmacının çok
geniş kapsamlı bir araştırma yürütmesi oldukça güç bir durum haline
gelmiştir. Bu nedenle, araştırmanın amaçlarının ve hedeflerinin
sınırlarının çizilmesi açısından konunun da sınırlarının çizilmesi
gerekmektedir.
• Yapılan tarama ile birlikte araştırmanın başında ‘niçin’ sorusunun
yanıtı verilebilmelidir. Bu araştırma hangi boşluğu dolduracak?

• İlgili konu ile ilgili kaynak araştırmasının iki temel amacı vardır:
• Birincisi, kesin konuyu belirlemek,
• İkincisi ise, belirlenmiş olan konunun nasıl ele alınması ve incelenmesi
gerektiğini etraflı bir biçimde görmektir.
• Araştırma hakkında önceden kaynakların okunması şu yararları sağlar:
• Literatürde araştırma konusunun hangi yönlerinin ele alındığı ve hangi yönleri
ile incelendiği görülmüş olur.
• Konu ile ilgili daha ayrıntılı bilgi edinilir.
• Hangi araştırma yöntemleri, ölçme ve değerlendirme tekniklerinin kullanıldığı
öğrenilir.
• Araştırmaya dair yeni ipuçları verir.
• Soru sormak araştırma konusunun belirlenmenin en önemli
anahtarıdır. Bir alanda çalışacak araştırmacı, alanıyla ilgili soru
sorabilmelidir. Eğer alanıyla ilgili soru soramıyorsa, teorik eksikliği var
demektir. Yani, çalışma alanına nüfuz edememiş, açık alanları
görememiş, çelişkili durumları fark edememiştir.
• Konu tercihi yapılırken genellikle karşılaşılan temel iki soru vardır.
Bunlar;
• Daha önce bilgimizin olduğu bir konuyu mu seçmeliyiz?
• Daha önceden bilgimizin olmadığı bir konuyu mu seçmeliyiz?
• Bilinen bir konunun tercih edilmesi kolaydır. Ancak bu konunun
geliştirilmesi ve bilimsel anlamda bir boşluğun doldurulması güç
olabilir.
• Bilinmeyen bir konunun tercih edilmesi ise zordur. Ancak konun yeni
olması ve bilimsel anlamda boşluğun doldurulabilecek olması daha
kolaydır.
• Konu seçerken dikkat edilmesi gerekenler,
• Araştırma konusu araştırmacının ilgisini çekmelidir. Aksi halde araştırmacı,
zaman ve enerji harcamada isteksiz olabilir.
• Araştırma bilineni tekrar için değil, bilinenler aracılığı ile bilinmeyeni ortaya
çıkarmak için yapılmalıdır.
• Araştırılacak konu, araştırmacının bilimsel kapasitesini aşmamalıdır.
• Konu sınırlandırılabilir olmalıdır.
• Konuyu araştırabilmek için gerekli bilgilerin toplanabilir olması gerekir.
(Araştırma için ele alınacak örneklerden sağlıklı bilgi toplanamayacaksa, konu
tercih edilmemelidir.)
• Bir konu seçilirken teknik olarak araştırılabilir olma durumu göz
önünde bulundurulmalıdır. Örneğin; hiç Michelian yıldızlı restoran
olmayan bir ülkede insanların Michelian restoran ile ilgili bilgi
düzeylerinin ölçülmeye çalışılması teknik olarak çalışılabilir bir konu
değildir.
• Bunun dışında teknik olarak araştırılabilir olup sonuçlandırılması
mümkün olmayabilir. Örneğin; mutfak departmanında hiç çalışmamış
kişiler üzerinde optimum tedarik zincirinin faydaları üzerine
yürütülecek bir araştırmadan sonuç alınabilir ancak sonuç bilimsel
açıdan uygun olmayacaktır.
• Seçilecek konu uygulanabilir olmalıdır. Yani, toplumsal anlamda bir
yarar sağlamalı, günlük yaşam açısından farkındalık yaratmalıdır.
Özellikle son zamanlarda uluslararası dergiler bu durum üzerine
yoğunlaşmaktadırlar.
• Son olarak elde edilecek sonuçları ile bilgi kirliliği yaratmayacak
konular tercih edilmelidir. Yani daha önceden yapılmış bir araştırmayı
tekrar tasarlayarak aynı verinin elde edilmesi ya da araştırmanın
sonucunda hiçbir yarar sağlamayacak bir sonuç ulaşılmasının, bilgi
kirliliğinden başka bir anlamı olmayacaktır.
• Konu seçilirken yapılan genel yanılgılar;
• Bazen araştırmacılar, yeterli kaynağa ulaşmadan, bunları okuyup
değerlendirmeden, konu belirleyip araştırmayı dizayn etmeye çalışmaktadır.
Bu durumda ne araştırmanın amacını ve problemini ne de problemi çözecek
modeli ortaya koyabilmeleri mümkün değildir.
• Diğer bir sık yapılan hata ise araştırmacıların, literatürde yer alan
konunun farklı bakış açılarını bir araya getirerek, yeni bir çalışmanın
ortaya çıkarıldığını düşünmesidir. Salt bilgileri bir araya getirmek,
araştırma yapmak demek değildir.
Temel • Turizm
Alan

• Tüketici
Alt Alan Tercihleri

Tüketici Tercihlerini
Alt Alan Etkileyen Faktörler

Gelir Düzeyinin
Alt Alan Tüketici Tercihleri
Üzerindeki Etkisi

Gelir Düzeyinin Otel

Alt Alan Seçimi Üzerindeki
(Konu) Etkileri
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER