Undang-undang Adat

adalah suatu kaedah yang

diberi pengiktirafan oleh
mahkamah di mana
Undang- pelanggarannya akan
Undang dihukum manakala adat
adalah suatu kaedah yang
Adat diterima melalui pendapat
awam dan menghukum
dengan caranya sendiri bagi
pihak yang melanggarnya.
 • Tradisi pelbagai kelompok
bangsa dan memperolehi
sifat undang-undang secara
beransur-ansur.
• Berbeza di antara satu sama
lain.
Sifat ? • Selalunya berbentuk lisan.
Kes:
i. Maani v. Mohamed [1961]
MLJ 88.
ii. Sagung bin Tasi [2002] 2
AMR 2028.
 • Piagam Keadilan.
i. Yeap Chean Neo [1975]
LR 6 PC 381.
ii. Choa Choon Neo.
• Seksyen 3(1) Akta Undang-
Pengiktirafa undang Sivil 1956.
..penyesuaian dengan
n Undang- kedaaan tempatan …
• Akta-Akta Tempatan.
undang Adat i. Akta Orang Asli 1954.
ii. Akta Membaharui
(Perkahwinan dan
Penceraian) 1976.
 Jenis Undang-undang Adat ?
Adat Orang Asli.

• i. Dikawal oleh Akta Orang-Orang Asli 1954.

• ii. Seksyen 3 memberikan definisi orang asli.
• iii. Kes.
• a. Adong bin Kuwau [1988] 2 MLJ 158.
• b. Sagong Tasi [2002] 2 AMR 2028.

Adat Melayu.

• i. Adat Perpatih & Adat Temenggung.

• ii. Kes-kes.
• a. Dato Menteri Othman [1981] 1 MLJ 29.
• b. Munah [1936] MLJ 42.
• c. Hasnah bt Omar [1958] MLJ 10.

Adat Cina.

• i. Kaum Cina.
• ii. Diiktiraf sebagai undang-undang diri.
• iii. Kes-kes .
• a. Dorothy Chee Yee Nam [1956] MLJ 257.
• b. Yeap Leong Huat [1989] 3 MLJ 157.
• iv. Di Serawak, ianua hanya dikuatkuasakan seperti yang tertakluk dalam ordinan.
• a. Chan Bee Neo [1947] SCR 1.
• b. Tan Kui Lim [1980] 1 MLJ 222.

Adat Hindu.

• i. Undang-Undang diri.
• ii. Pooto [1883] 1 Ky 622.

Adat Bumiputra Sabah dan Serawak.

 Kesan Akta Membaharui (Perkahwinan
dan Penceraian) 1976.

Adat perkahwinan yang seragam bagi bukan Islam.

Membasmi adat perkahwinan mengikut undang-

undang adat.

Perkahwinan sebelum wujudnya akta ini adalah sah.

Tidak terpakai kepada Bumi Sabah dan Serawak atau

orang asli kecuali memilih untuk berkahwin di bawah
akta ini.

Sivanesan [1986] 1 MLJ 400.

 Adat Bumiputra Sabah dan Serawak.

Undang-Undang
Adat Melayu.

Undang-Undang
Adat Bumiputra.

Undang-Undang
Adat Cina (Yang
dikanunkan di
Serawak)
 Undang-Undang Adat Melayu
Serawak
• Campuran undang-undang adat dan Islam.
• Pada mulanya ditadbirkan oleh Mahkamah Anak
Negeri.
• Sekarang ditadbir oleh Majlis Islam Serawak selepas
kewujudan Ordinan Majlis Islam (Penubuhan) 1954
& Ordinan Majlis Islam (Penubuhan)(Pindaan) 1978.
• Kes-kes.
i. Mahadar v Chee [1941] SCR 96.
ii. Sheripah Unei v Mas Poeti [1949] SCR 5.
iii. Abang Haji Zaini [1951] SCR 3.
 Undang-Undang
Adat Melayu Sabah
• Pada peringkat permulaannya
ditadbirkan sebagai sebahagian
daripada adat-adat bumiputra.
• Melalui Enakmen Pentadbiran
Undang-Undang Islam 1977 dan
penubuhan Majlis Agama Islam
Sabah, adat melayu tiak lagi
ditadbirkan oleh Mahkamah
Anak Negeri.
• Kes-kes;
i. Matusin v. Kawang [1953]
SCR 106.
 Undang-Undang
Bumiputra
• Hanya terpakai kepada yang
jatuh dalam definisi ‘native’.
i. Seksyen 2 Ordinan
Mahkamah Bumiputra 1992
Serawak.
ii. Artikel 161A Perlembagaan
Persekutuan.
iii. Seksyen 8, 9 dan 20 Kanun
Tanah Serawak.
iv. Interpretation (Defination
of Native) Ordinance 1952,
Sabah.
 Sumber Undang-Undang Adat
Bumiputra Serawak
• Ordinan Undang-undang Adat Bumiputra
(Bab 51) serta perintah-perintah yang dibuat
oleh Tuan Yang Terutama. Cth;
i. The orang Ulu Customary Code Fines ( Daerah
Balaga)
ii. The Orang Ulu Customary Code of Fines (BHG
4)
iii. Tusun Tunggu (Bahagian Ketiga)
iv. Tusun Tunggu (Bahagian Keempat)
 Sumber Undang-Undang Adat
Bumiputra Sabah.

Woolleys’s Code yang

mengandungi;
i. Adat ii. Adat iii. Adat iv. Adat
Timogun. Tuaran. Murut. Dusun.

Ordinan Tanah 1953.

 Mahkamah Bumiputra Serawak.
• Bidang kuasa adalah berasingan daripada Mahkamah
Sivil.
Ongkong Anak Salleh [1983] 1 MLJ 419.
• Bidang kuasa – s 5 Ordinan Mahkamah Bumiputra 1992
• Bidang kuasa keatas ‘native’ sahaja.
• Tindakan yang timbul dalam wilayah asal atau wilayah
dimana defendan berasal.
• Hakmilik tanah hanya boleh didengar dimana tanah itu
wujud.
• Pentadbiran – Kaedah-Kaedah Mahkamah Bumiputra
1993.
 Struktur?
Mahkamah Rayuan Bumiputra

Mahkamah Residen Bumiputra

Mahkamah Daerah Bumiputra

Mahkamah Ketua Bumiputra

Mahkamah Penghulu

Mahkamah Ketua Kampung

Mahkamah Bumiputra Sabah
Mahkamah Rayuan Bumiputra

Mahkamah Daerah Bumiputra

Mahkamah Bumiputra
 Kawalan ?

Enakmen Mahkamah Aahli-ahli adalah ketua-

Bumiputra 1992 (Sabah) ketua bumiputra.

Dalam kes-kes yang

Keputusan akan dibuat
melibatkan pelanggaran
secara majaoriti atau
undang-undang adat
sebulat suara.
bumiputra.
 Penyeliaan ?
Penyeliaan kepada keputusan Mahakamah
Bumiputra.

Diselia oleh Mahkamah Tinggi.

Melelui writ-writ prerogtif dalam hal-hal;

• i. Melampaui bidang kuasa.
• ii. Melampaui kuasa sesuatu statut.
• iii. Pelanggaran undang-undang semulajadi.
• iv. Isu-isu per incuriam.

Kes.
• i. Haji Laugan Tarki bin Mohd Noor [1988] 2 MLJ
85.
SEKIAN, TERIMA KASIH