ANG MAKATAONG

KILOS
Group 1 ng 10-Diamond
 Ano nga ba ang Makataong Kilos?
Ang kilos ng tao ay nagbabago sa bawa’t segundo ng kanyang buhay.
Sa araw-araw na buhay ng tao, marami siyang maaring gawin na
magkakaiba ang kilos at maaaring ito ay mabuti o masama. Ang isip
at kilos-loob at iba pang katulad ng kalayaan ay kumikilos ayon sa
kanyang gusto at katwiran.
Halimbawa:
-Kumain ka ng paborito mong spaghetti sa oras ng meryenda.
-Natulog ka sa tanghali dahil napagod ka sa paglilinis ng bahay at
nakaramdam ka ng pagkaantok.
 Dalawang Uri ng Makataong Kilos:
• 1. Kilos ng Tao (Act of Man)
-Ito ay kilos ng tao na hindi
ginagamitan ng isip at kilos-loob, at
ayon lamang sa kanyang kalikasan. Sa
mga kilos na ito ay walang pananagutan
ang tao dahil walang mabuti o masama,
ito ay kusang ginagawa ng tao.
Halimabawa:
-Paghinga
-Pagkurap ng mga mata
-Pagkagutom
• 2. Makataong Kilos (Human Act)
-Ito ay kilos na isinasagawa ng tao gamit
ang isip at kilos-loob. Kumikilos ang tao
nang may kaalaman, kalayaan, at kusa,
kaya naman ang tao ay may pananagutan sa
pagkilos niya rito.
Halimbawa:
-Si Paulo ay nakakuha ng mababang marka
sa pagsusulit dahil naglaro siya ng
computer games at hindi siya nag-aral ng
leksyon, kahit alam niya na may pagsusulit.
 ANG TANONG:
Maaari bang maging Makataong
Kilos (Human Act) ang Kilos ng
Tao (Act of Man)?
 Oo, dahil..
• Ang tao ay may isip at kilos-loob kaya maaari niyang gamitin ang kanyang
kalayaan sa paghusga at suriin ang kanyang kilos. Nagkakaroon ng pananagutan
ang tao sa kanyang piniling kilos ay nakabatay sa kanyang kaalaman at
kalayaan na pumili sa gusto niyang gawin.
• Halimbawa:
-Naglalakad si Nicole sa corridor ng kanilang paaralan papunta sa kantin kasama
ang kanyang mga kaibigan. Hindi niya inaasahan dumarating ang isang mag-
aaral na tumatakbo at tinulak siya at naitulak din niya ang kanyang kaibigan at
nasubsob ito sa pader at nasugat ang kanyang ulo. Kaagad niya itong tinulungan
na tumayo at dinala sa clinic upang gamutin ang sugat ng kanyang kaibigan.
Humingi siya ng paumanhin sa kanyang kaibigan at tinanggap naman ang
kanyang paumanhin.
ANG MAKATAONG
KILOS AT
KAPANAGUTAN
Kapanagutan? (Accountability)
• Tayo bilang tao ay may kapangyarihang kumilos ayon sa
ating gusto o nais. Ang bawa’t kilos o gawa natin ay may
kaakibat na kapanagutan. Bilang nilikha ng diyos na
kawangis niya, ang ating kilos ay nararapat lamang na
maging makatao at mabuti. Ang kakayahan nating kumilos
ay may kaakibat na responsibilidad kaya’t nararapat
lamang na maging maingat tayo sa pagpapasya sa
bawa’t kilos.
 Tatlong Uri ng Kilos Ayon sa
Kapanagutan:
• Ayon kay Aristoteles, may tatlong uri ng kilos
2. Di-kusang-loob –Ito ang kilos na may
ayon sa kapanagutan: Kusang loob, Di- kaalaman, ngunit kulang sa pag-sang-ayon.
Kusang-loob, at Walang Kusang-loob. Ang gumagawa ng kilos ay maaaring
1. Kusang-loob -Ito ang kilos na may napilitan lamang na gawin ang kilos.
kaalaman at pagsang-ayon. Ang Halimbawa: Nag-chat si Beth kay Hannah,
gumagawa ng kilos ay may lubos na inuutusan siyang picturan ang kanyang mga
pagkaunawa sa kahihinatnan ng kilos. sagot sa modyul at i-send sa kanya upang
Halimbawa: Binabasang mabuti nina Ralph at makopya. Alam ni Hannah na mali ang nais
Kier ang mga modyul ibinigay sa kanila, at ni Beth, subalit tinakot siya na kung hindi
masusi nilang inuunawa ang mga paliwanag sa niya ito gagawin ay sisiraan siya nito sa
bawa’t aralin bago sagutan ang mga gawain. facebook. Ayaw ni Hannah ng away kaya
Gumagawa sila ng mga paraan upang matiyak napilitan na lamang siyang sundin si Beth.
nilang sila ay matututo sa modyul.
3. Walang kusang-loob –ito ang kilos na walang
kaalaman kaya’t walang pag-sang-ayon. Ang
kilos na ito ay hindi pananagutan ng tao, dahil
hindi niya alam, kaya’t walang pagkukusa.
Halimbawa:
-mga bata
-mga taong may diperensya sa pag-iisip
Batayan ng Mabuti at Masamang
Kilos:
•Ayon kay Aristoteles, ang bawa’t kilos o
gawa ay hindi agad nahuhusgahan kung
masama o mabuti. Nakasalalay ang
pagiging masama o mabuti nito sa intensyon
o layunin kung bakit ginawa ang kilos.
Makataong Kilos at Obligasyon
• Ayon kay Pilosopo Santo Tomas, hindi lahat ng kilos ay
obligado. Ang isang gawa o kilos ay obligado lamang kung ang
hindi pagtuloy sa paggawa nito ay may masamang bunga.
Dapat piliin ng tao ang may mas mataas na kabutihan- ang
kabutihan ng sarili at ng iba, patungo sa pinakamataas na
layunin.
• Halimbawa:
-Bilang isang estudyante at isang anak, isang makataong kilos
ang pag-aaral nang mabuti.
 Apat na Elemento sa Proseso ng
Pagkilos:
• 1. Paglalayon- Kung sa kabuuan ng • 2. Pag-iisip ng paraan na makarating sa layunin-
paglalayon ay nakikita ng tao ang isang
Ang pamamaraan ba ay tugma sa pag-abot ng
masamang epekto ng kilos, nasa kanya
layunin at hindi lamang sa kasangkapan sa pag-
ang kapanagutan ng kilos.
abot ng iyong nais?
• Halimbawa: Alam mong nahihirapan
ang iyong nakababatang kapatid sa • Halimbawa:
pagsagot ng modyul, ngunit hindi mo • Ang pakikipagkaibigan mo sa iyong kaklase para
siya tinulungan kahit kaya mo naman. lamang sa pagkokopya sa panahon ng pagsusulit.
Kapag siya’y hindi natuto, maaaring
• Ang paghuhugas ng plato ‘di para makatulong,
may kapanagutan ka sa kinahinatnan ng
hindi mo ginawang kilos. pero para makalakwatsa kasama ang mga barkada.
Apat na Elemento ng Proseso ng
Pagkilos:
3. Pagpili ng Pinakamalapit na Paraan-
Pinili mo lang ba ang mas makabubuti
sa iyo nang walang pagsaalang-alang
sa magiging epekto nito?
Halimbawa:
Sa pagsagot mo ng mga modyul, mas
pinili mo na lamang tignan ang answer
key kaysa unawain ang buong aralin.
Pinili mo ang kilos dahil sa tingin mo
ay mas madadalian ka rito.
• 4. Pagsasakilos ng Paraan- Ang pagkilos
sa pamamaraan ay ang paglapat ng
pagkukusa na tunay na magbibigay ng
kapanagutan sa kumikilos.
Halimbawa:
Nais mong makatulong sa iyong pamilya.
Hindi sapat na nais mo lamang makatulong
sa kanila. Nararapat lamang na kumilos ka
upang matupad ang iyong layunin. Mag-
aaral ka ng mabuti, magiging masunurin,
masipag at mapagmahal na anak.
SALAMAT SA PAG
KINIG!
May mga tanong po ba?