Yunit 2: Aralin 1

Ang Demand at ang Mamimili

 Demand
 Tumutukoy sa dami ng produkto at
serbisyo na gusto at kayang bilhin ng
mamimili sa iba’t-ibang presyo sa
isang takdang panahon.
 BATAS NG DEMAND
 Kapag tumaas ang presyo,bumababa
ang dami ng gusto at kayang bilhin;at
kapag bumaba ang presyo,tataas
naman ang dami ng gusto at kayang
bilhin.Ceteris Paribus
Mayroong inverse o magkasalungat na
ugnayan ang presyo at quantity demand ng
isang produkto.
 Ano ang Ceteris Paribus?
 Nangangahulugan na
lahat ng ibang salik
ay hindi nagbago.
 May mga kalakal na
kahit mataas ang
presyo ay hindi pa rin
nagbabago ang
demand nito.
 2 Konseptong nagpapaliwanag sa inverse
na ugnayan ng Presyo at Quantity demand
1. Substitution Effect
-> ipinahahayag nito na kapag tumaas ang
presyo ng isang produkto,ang mamimili ay
maghahanap ng pamalit na mas mura.
 2. Income Effect
-> ito ay nagpapahayag na mas malaki ang
halaga ng kinikita kapag mas mababa ang
presyo.
3 Pamamaraan sa Pagpapakita
ng Konsepto ng Demand
 1. DEMAND SCHEDULE
Ay isang talaan na
nagpapakita ng dami na kaya
at gustong bilhin ng mga
mamimili sa iba’t-ibang presyo.
 Demand Schedule ng
Aean’s Candy
Price (P) Demand Quantity (Q)

5 10

4 20

3 30

2 40
1 50
0 60
 2. Demand Curve

Ito ay grapikong talaan

na nagpapakita ng
presyo at quantity
demand.
 Demand Curve ng
Aean’s Candy
6

4
presyo

0
10 20 30 40 50 60

Demand sa candy
 3. Demand Function

ito ang matematikong

pagpapakita sa ugnayan ng
presyo at quantity demanded.
Qd=a-b (P)
Qd –tumatayong dependent
variable.
P- independent variable.
Demand Function mula sa Demand
Schedule para sa Candy
Qd=60-10P
kapag ang P=1 Qd=?

Qd=60-10P
Qd=60-10(1)
Qd=60-10
Qd=50
 SUBUKAN MO LANG! (SML)
Panuto: Ilabas mo kwaderno mo at
subukang i-solve ito.

Qd=60-10P

1. P=5 Qd=?

2. P=3 Qd=?
Qd=60-10P
1. P=5 Qd=?
Qd=60-10P
Qd=60-10(5)
Qd=60-50
Qd=10

2. P=3 Qd=?
Qd=60-10P
Qd=60-10(3)
Qd=60-30
Qd=30
 Gawain 3: I-DEMAND,ITALA,IKURBA
Panuto: Kumpletuhin ang datos ng Demand
schedule sa pamamagitan ng pagpapakita ng
Demand Function. Pagkatapos makumpleto ang
Demand Schedule ay ilapat ito sa Demand Curve.

Demand schedule Demand Function Demand Curve

1. Presyo Qd 2.Qd= 50-2P 3.
baso
6
8
10
12
14
1. Demand Schedule

Presyo baso Qd

6 38

8 34

10 30

12 26

14 22
2. Demand Function
1. Qd=50-2P 2.Qd=50-2p 3.Qd=50-2P
=50-2(6) =50-2(8) =50-2(10)
=50-12 =50-16 =50-20
=38 =34 =30

4. Qd=50-2P 5.Qd=50-2P
=50-2(12) =50-2(14)
=50-24 =50-28
=26 =22
 Paglipat ng Demand Curve
 Nagkakaroon ng paglipat ng demand
curve kung nagkakaroon ng
pagbabago sa demand ng isang
kalakal.
 Lumilipat ang demand curve
pakaliwa kung bumababa ang
demand ng kalakal. Lumilipat naman
ang demand curve pakanan kung
tumataas ang demand ng kalakal.
 Demand Schedule ng
Big Nero’s Pizza
Lumang Bagong
Price (P)
Demand (D1) Demand (D2)
10.00 1,000 1,200

20.00 800 1000

30.00 500 700

40.00 200 250

Demand Curve ng
Big Nero’s Pizza

D2

D1
 Demand Schedule ng
Big Nero’s Pizza
Lumang Bagong
Price (P)
Demand (D1) Demand (D2)
10.00 1,000 800

20.00 800 650

30.00 500 498

40.00 200 176

Demand Curve ng
Big Nero’s Pizza

D1
D2
 Salik na nagpapabago sa Demand
 Presyo
 Di-Presyong Salik
 Kita ng Mamimili

 Populasyon

 Presyo ng mga

Kaugnay o Kapalit
na Produkto
 Panlasa

 Inaasahan ng mga

Mamimili
Matalinong Pagpapasya, pagtugon
sa pabago-bagong demand.
 Mas makabubuti kung hindi agad
susunod sa uso upang hindi agad
magkaroon ng malaking pagbabago
sa demand.
 Matutung tipirin ang kita. Ang labis na
paggastos ay hindi mainam.
 Bago bumili ng kalakal, humanap at
tignan ang presyo ng kahalili at
kaugnay na kalakal.
 TANDAAN!
 Ang tamang paggasta
at pagkonsumo ay
nakakatulong upang
maging matatag ang
presyo ng kalakal sa
pamilihan.
 PAGPAPAHALAGA

• Sa anong mga paraan mo ipinapakita ang iyong

pagiging matalinong mamimili?
 References:

 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan

(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 2
Price Elasticity ng Demand
 Balik-aral:
 Ang demand ay ang kagustuhan ng mga
mamimili na bumili ng isang kalakal o
paglilingkod. Ito rin ang dami ng produkto
na nais bilhin ng mga konsyumer sa isang
takdang presyo.
 Ayon sa BATAS NG DEMAND, mataas
ang demand ng isang kalakal kung
mababa ang presyo nito.Bumababa ang
demand ng kalakal kung tumataas ang
presyo.
 Subukang Isipin:
 Kung tumaas nang .20 bawat
litro ng diesel, magkano ang
itataas ng pamasahe?
 Kung madoble ang presyo ng
sigarilyo dahil sa buwis,
mababawasan kaya ang dami
ng naninigarilyo?
 Kung tumaas ng 20% ang
presyo ng bigas, mababawasan
kaya ang bumibili nito?
 Break Muna!
 Nagkaroon ng 10% na pagtaas sa presyo ng
mga produkto na nakalista sa ibaba. Sa kabila
nito, walang pagbabago sa suweldo mo.
Magbigay ng anim (6) na produkto na bibilhin
mo kahit na tumaas ang presyo nito.
BigasGamot Sabong Panlaba
Cellphone Asukal Sigarilyo
Load ng CP Asin Mantika
Load ng Internet Tubig
Softdrinks Chocolate Tinapay
 Panimula:
 Maraming salik ang
nakapagpapabago sa demand at isa
na rito ang presyo. Kung marunong
tayong magsuri, magiging matalino
ang ating pagtugon dito. Subalit pare-
pareho kaya ang pagtugon ng tao sa
pagbabago ng presyo ng iba’t ibang
uri ng produkto? Masusukat kaya
natin ang mga naging pagtugon ng
mamimili?
 Ano ang elasticity ?
 Ito ay tumutukoy sa
bahagdan ng pagbabago
sa dami ng demand o
supply batay sa
pagbabago sa presyo.
 Ipinakilala ni Alfred
Marshall ang konsepto
ng elasticity sa
ekonomiks.
 Price Elasticity ng Demand
Tugon ng mamimili sa
pabago-bagong presyo
ng mga produkto at
serbisyo batay sa
konsepto ng batas ng
demand.
Nalalaman ang tugon ng
mamimili sa tuwing may
pagbabago sa presyo ng
mga produkto at serbisyo
gamit ang formula na nasa
ibaba.
ɛd = %ΔQd
%ΔP
Bahagdan ng pagbabago
sa Qd o %ΔQd ang
tumatayong dependent
variable
 bahagdan sa pagbabago
sa presyo o %ΔP naman
ang independent variable.
 Nangangahulugan ito na ang demand
elasticity ay palaging negatibo dahil ang
Qd ay may salungat (inverse) na relasyon
sa presyo. Para mas maayos ang
interpretasyon, gagamitin natin ang
absolute value ng formula nito.
Kung saan:
ɛd = price elasticity of demand
%ΔQd = bahagdan ng pagbabago sa
Qd
%ΔP= bahagdan sa pagbabago sa
presyo
 Uri ng Price Elasticity ng Demand
Elastic
 Ang demand ay masasabing price
elastic kapag mas malaki ang naging
bahagdan ng pagtugon ng quantity
demanded kaysa sa bahagdan ng
pagbabago ng presyo.

 %ΔQd > %ΔP or |ε| > 1

 Uri ng Price Elasticity ng Demand
Inelastic
 Ang demand ay masasabing
price inelastic kapag mas maliit
ang naging bahagdan ng
pagbabago ng quantity
demanded kaysa sa bahagdan
pagbabago ng presyo.
 |ε| < 1
 Uri ng Price Elasticity ng Demand
Unitary o Unit Elastic
Pareho ang bahagdan ng
pagbabago ng presyo sa
bahagdan ng pagbabago
ng quantity demanded.
%ΔQd = %ΔP or |ε| = 1
 Uri ng Price Elasticity ng Demand
Perfectly elastic o Ganap na
elastic
 Nangangahulugan ito na anumang
pagbabago sa presyo ay magdudulot
ng infinite na pagbabago sa quantity
demanded. Ipinapakita rito na sa iisang
presyo, ang demanded ay hindi
matanto o mabilang.

|ε| = ∞
 Uri ng Price Elasticity ng Demand
Perfectly inelastic o Ganap na
inelastic
 Nangangahulugan ito na ang quantity
demanded ay hindi tutugon sa
pagbabago ng presyo. Ang produktong
ito ay napakahalaga na kahit na anong
presyo nito ay bibilhin parin sa
kaparehong dami.

|ε| = 0
 Buod: Uri ng Price Elasticity ng
Demand
Elastic |ε| > 1
Inelastic |ε| < 1
Unitary |ε| = 1
Ganap na Elastic |ε| = ∞
Ganap na |ε| = 0
Inelastic
 S.W #3 MAG-COMPUTE TAYO!
Suriin ang sitwasyon.
Gamit ang formula,
kompyutin ang price
elasticity of demand at
tukuyin kung anong uri
ng price elasticity ito.
 Mayroon kang ubo at sipon.
Ang gamot na nakagagaling
sa iyo ay nagkakahalaga dati
ng Php10 bawat isang piraso
at bumili ka ng 10 piraso.
Ngayon ang presyo ay
Php15 bawat piraso. Bumili
ka na lamang ng 8 piraso.
 ACT.#4 COMPUTE PA!
 Suriinang sitwasyon. Gamit ang formula,
kompyutin ang price elasticity of demand
at tukuyin kung anong uri ng price
elasticity ito.
 Sa halagang Php30 ay nakabili ka
ng 2 bareta ng nakaugaliang brand
ng sabon. Nang bumaba ang
presyo nito sa Php25, nakabili ka
ng 5 bareta ng sabon.
Yunit 2: Aralin 3
Ang Supply at ang Bahay Kalakal
 Panimula:
 Tungkulin ng bahay-kalakal (business firms)
ang lumikha ng mga kalakal. Sa plano ng
produksyon maitatakda ng bahay-kalakal
ang uri at dami ng produkto na dapat likhain.
 Break Muna!
 Pagmasdan ang
iyong paligid.
Maglista ng
sampung (10)
kalakal na madalas
ibenta sa inyong
lugar. Magkano ang
kadalasang presyo
nito.
 SUPPLY
 Tumutukoy sa dami ng produkto o serbisyo
na handa at kayang ipagbili ng mga
prodyuser sa iba’t ibang presyo sa isang
takdang panahon .
 Nais magbenta ng mga negosyante ng isang
kalakal o serbisyo kung mataas ang halaga
nito. Kung mataas ang presyo, marami ang
supply.
 Mga Salik na nagpapabago sa
Supply
 Presyo
 Di-presyo
 Pagbabago sa teknolohiya
 Pagbabago sa Halaga ng Produksyon
 Pagbabago sa bilang ng mga nagtitinda
 Pagbabago sa presyo ng mga kaugnay na
produkto
 Inaasahan ng mga negosyante
 Batas ng Supply
 Mataas ang supply ng kalakal kung mataas ang
presyo nito. Bumababa ang supply ng kalakal
kung bumababa ang presyo nito. Ceteris
Paribus
 Supply Schedule
 Isangtalaan na nagpapakita ng dami
ng kaya at gustong ipagbili ng mga
prodyuser sa iba’t ibang presyo
Supply Quantity
Schedule ng Supplied
Kendi
Price (P)
(Qs)
5 50
4 40
3 30
2 20
1 10
0 0
Supply Curve ng Kendi
 Paglipat ng Supply Curve
 Angpagtaas ng supply ay
makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng
supply sa kanan. Mangyayari ang paglipat
ng kurba ng supply sa kanan kung ang
mga pagbabago ng salik na hindi presyo
ay nakapagdulot ng pagtaas ng supply.
Ang pagbaba ng supply ay
makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng
supply sa kaliwa. Mangyayari ang paglipat
ng supply sa kaliwa kung ang mga
Paglipat ng Supply Curve
 Supply Function
 Ang supply function ay ang matematikong
pagpapakita ng ugnayan ng presyo at
quantity supplied. Maaari itong ipakita sa
equation sa ibaba:
Qs = f (P)
 Ang Qs o quantity supplied ang
tumatayong dependent variable, at ang
presyo (P) naman ang independent
variable. Ibig sabihin, nakabatay ang Qs
sa pagbabago ng presyo. Ang presyo ang
 Supply Function
 Isapang paraan ng pagpapakita ng
supply function ay sa equation na:
Qs = c + dP
 Kung saan:
 Qs= dami ng supply
 P = presyo
 c = intercept (ang bilang ng Qs kung
ang presyo ay 0)
 d = slope = ΔQs
ΔP
 Supply Function
Qs = c + dP

P=1 Qs=? P=5 Qs=?

 Qs = 0 + 10P Qs = 0 + 10P
 Qs = 0 + 10(1) Qs = 0 + 10(5)
 Qs = 0 + 10 Qs = 0 + 50
 Qs = 10 piraso Qs = 50 piraso
 Kompyutin ang nawawalang datos sa talahanayan.

Supply Function na Qs = 0 + 5P
Quantity Supplied
Price (P)
(Qs)
2
20
6
40
10
Matalinong Pagpapasya sa Pagtugon
sa Pagbabago ng Supply
 Dapat bigyang-pansin ng mga prodyuser ang
mabisang produksyon upang hindi madagdagan
ang gastos sa pagbuo ng produkto.
 Pagtuuan ng masusing pag-aaral bago pumasok
sa isang negosyo.
 Magplano sa inaasahang natural na kalamidad.
 Bigyang-pansin ang kapakanan ng mga
konsyumer, lalo na ang mga mahihirap.
 PAGPAPAHALAGA

• Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataon, anong

negosyo ang nais mong itayo. Anong kalakal o
serbisyo ang iyong ipapakilala sa mga
mamimili.
 References:

 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan

(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 4
Interaksyon ng Supply at Demand
 Balik-aral:
 Ang Demand ay tumutukoy sa dami ng kalakal
na handang bilhin ng mga mamimili sa isang
takdang panahon.
 Ang Supply ay tumutukoy sa dami ng kalakal na
handang ipagbili ng mga negosyante sa
magkakaibang presyo sa isang takdang
panahon.
 Ano ang Pamilihan?
 Ito ay isang mekanismo kung
saan ang mamimili at
nagbebenta ay nagkakaroon
ng transaksiyon upang
magkaroon ng bentahan.
 Ito rin ang nagsasaayos ng
nagtutunggaliang interes ng
mamimili at bahay –kalakal.
 Puwersa ng Pamilihan
(Market Forces)
 Tumutukoy sa ugnayan ng supply at demand.
 Ang mamimili ay bumibili nang marami sa
mababang presyo samantalang marami namang
ipinagbibili ang bahay-kalakal sa mataas na
presyo.
 Nag-uugnayan ang mamimili at bahay-kalakal sa
pamamagitan ng pagtatakda ng presyo.
 Batas ng Demand at Supply
(Law of Supply and Demand)

 Kung mataas ang presyo ng kalakal, tumataas

ang supply, nagiging dahilan ito ng pagbaba ng
presyo, nasiyang nagpapataas ng demand.
 Law of Supply and Demand

Kakulangan (Shortage) – Hindi sapat

ang supply upang matugunan ang
demand.
Law of Supply and Demand

Kalabisan (Surplus) – Mas malaki ang

supply sa demand.
 Law of Supply and Demand

Ekwilibriyo (Equilibrium) – Sapat ang dami

ng supply sa demand.
 Ano ang ekwilibriyo?
 Ang ekwilibriyo ay isang kalagayan sa
pamilihan na ang dami ng handa at
kayang bilhing produkto o serbisyo ng
mga konsyumer at ang handa at kayang
ipagbiling produkto at serbisyo ng mga
prodyuser ay pareho ayon sa presyong
kanilang pinagkasunduan. Ekwilibriyong
presyo ang tawag sa pinagkasunduang
presyo ng konsyumer at prodyuser at
ekwilibriyong dami naman ang tawag sa
Ugnayan ng Kurba ng Suplay at
Demand
 Ano ang presyong ekwilibriyo ng
graph?
 Ano ang ekwilibriyong dami ng graph?
 Sa anong presyo nagkakaroon ng
 Mga Salik na Nagpapabago ng
Puwersa ng Pamilihan

 Pagmahal ng mga salik ng produksyon

 Pagtaas ng kita ng mamimili
 Mahusay na pagsasanay sa mga
manggagawa
 Panic buying ng mga mamimili
 BUOD:
 Hinuhubog ng pamilihan ang mga puwersa ng
demand at suplay.
 Ang ekilibriyong presyo ang nagtatakda ng
ekilibriyong dami ng produkto.
 Ang kakulangan at kalabisan ang pangunahing
suliranin ng pamilihan. Nalulutas ito ng sistema ng
pamilihan.
 Nagagamit ang pamilihan upang masinop ang
paggamit ng pinagkukunang-yaman. Ito ay
tinatawag na allocative role ng pamilihan.
 Pamprosesong Tanong:
Tungkol saan ang ipinahihiwatig ng mga larawan?
Isa-isahin ang mga simbolismong ginamit at
ipaliwanag ang mensahe ng mga ito.
 PAGPAPAHALAGA

• Ano ang maitutulong mo upang

magkaroon ng ekilibriyo ang pamilihan?
Ipaliwanag.
 References:

 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan

(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 5
Iba’t ibang Anyo ng Pamilihan
 Ano ang pamilihan?
 Isang kalagayan kung saan may inter-
aksyon ang mga mamimili at nagtitinda.
 Ang mga nagtitinda ay nagpapaligsahan
upang mahikayat ang mga mamimili na
bumili sa kanila.
Istruktura ng Pamilihan
Ganap na Di-Ganap na
Kompetisyon Kopetisyon

Monopoly

Monopolistic
Competition

Oligopoly

Monopsony
 Ganap na Kompetisyon
 Walang sinumang nagtitinda at mamimili ang
maaring magkontrol sa presyo ng kalakal.
 Ang mga ipinagbibiling produkto ay walang
pagkakaiba.
 Madaling pumasok sa pamilihan ang mga nais
magsimula ng negosyo.
 Katangian ng Ganap na
Kompetisyon
 Maraming maliliit na konsyumer at prodyuser
 Magkakatulad ang produkto (Homogenous)
 Malayang paggalaw ng sangkap ng
produksiyon
 Malayang pagpasok at paglabas sa industriya
 Malaya ang Impormasyon ukol sa pamilihan
 Di-Ganap na Kompetisyon
 Anumang kondisyon na hindi kakakitaan ng mga
katangian ng ganap na kompetisyon.
 Monopoly

 Monopolistic Competition

 Oligopoly

 Monopsony
 Monopoly
 Isa lang ang nagtitinda sa pamilihan.
 Ito ang nagtatakda ng presyo at walang
magagawa ang mga mamimili.
 Monopolistic Competition
 Marami ang nagtitinda ngunit may isang
komokontrol sa pamilihan.
 Maari nitong impluwensyan ang presyo ng
kalakal.
 Oligopoly (Cartel)
 Marami ang nagtitinda ngunit walang
kompetisyon.
 Ang presyo ng kalakal ay walang pagkakaiba.
 Monopsony
 Marami ang nagtitinda ngunit isa o isang grupo
lamang ang mamimili.
 Sa ganitong kalagayan, may kapangyarihan ang
konsyumer na maimpluwensiyahan ang presyo sa
pamilihan. Ang presyo ng kalakal ay nasa kontrol ng
bumibili.
 Buod:

Anyo ng Balakid Bilang ng Balakid Bilang ng

Pamilihan sa Nagtitinda sa Mamimili
Nagtitind Mamimili
a
Perfect Wala Marami Wala Marami
Competitio
n
Monopolist Wala Marami Wala Marami
ic
competitio
n
Oligopoly OO Kakaunti Wala Marami
Monopoly Wala Isa OO Marami
 PAGPAPAHALAGA

• Sa iyong palagay, anong uri ng

pamilihan ang nagbibigay ng higit na
kapakinabangan sa mga mamimili.
Ipaliwanag ang inyong sagot.
 References:

 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan

(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
Yunit 2: Aralin 6
Ugnayan ng Pamilihan at Pamahalaan
 ONCE UPON A TIME!
Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon
at bumuo ng maaaring kahinatnan nito
batay sa iyong sariling pagkaunawa. Isulat
ang iyong kasagutan sa notebook.
 Matagal nang magsasaka si Mang
Francisco. Isang araw ay nabalitaan
niyang ang presyo ng kaniyang
produktong palay ay binibili lamang sa
murang halaga. Ang presyo ay hindi
kayang mabawi kahit puhunan niya sa
 ONCE UPON A TIME!
 Ang Gitnang Luzon ay sinalanta ng bagyo.
Maraming palayan ang nasira. Ano kaya
ang maaaring ibunga nito?
 Dahil sa katatapos pa lamang na bagyo
nabalitaan ng pamahalaan na maraming
mga negosyante ang nanamantala sa
pamamagitan ng pagtataas ng presyo.
Ano kaya ang maaaring gawin ng
pamahalaan?
Pamprosesong Tanong:
 Nicholas Gregory Mankiw
Government can
sometimes improve
market outcomes.
Principles of Economics
Bagama’t ang
pamilihan ay isang
organisadong
sistemang pang-
ekonomiya, may mga
pagkakataong
 Balik-aral:
 Ang pamilihan nagsasaayos ng nagtutunggaliang interes
ng mamimili at bahay – kalakal.
 Ang mamimili ay bumibili nang marami sa mababang
presyo samantalang marami namang ipinagbibili ang
bahay-kalakal sa mataas na presyo.
 Ang napagkasundunang presyo ng mamimili at bahay-
kalakal ay tinatawag na presyong ekwilibriyo.
Ugnayan ng Kurba ng Suplay at Demand
 Bagong Presyong Ekwilibriyo
P
 Tuwing S
nagkakaro
950
on ng
paglipat sa 800
kurba ng
suplay o
demand, D2
nagkakaro D1
on din ng Q
300
pagbabago
 Bagong Presyong Ekwilibriyo
P
 Ano ang S
presyong
950
ekwilibriyo
para sa D1? 800
 Ano ang
presyong
ekwilibriyo D1
para sa D2? D2
 Anong uri Q
300
ng
Pagtatakda ng Batas sa Presyo ng Kalakal
(Price Control)
 Kungminsan, itinatakda ng pamahalaan
ang presyo ng kalakal upang maiwasan
ang pang-aabuso sa panig ng nagtitinda o
ng mamimili.
 Price Ceiling – ang pinakamataas na presyo na
maaring ibenta ang produkto.
 Price Floor – ang pinamababang presyo na maaring
ibenta ang produkto.
Upa ng apartment kung walang price control
P
Upa ng S
apartment

800

D
Q
300

Dami ng
Nagpapaupa
 Price Ceiling
P
S
•Ang price 1000
Price
ceiling na Ceiling

mas mataas 800

sa presyong
ekwilibriyo
ay walang
epekto sa D
pamilihan. 300
Q

Hindi
malulugi ang
mga
nagtitinda.
 Price Ceiling
• Ang pagtatakda ng P
S
price ceiling na mas
mababa sa
presyong ekwilibriyo
ang makakaiwas sa
pagkalugi ng mga 800
negosyante.
Price
500 Ceiling

Shortage
D
Q
250 400
Halimbawa 2: Pasahod sa mga Manggagawa
D
Sahod ng mga S
mangagawa

Equilibrium Price

400

D
Q
500
 Price Floor
• Ang pagtatakda ng Price P
S
Floor na mas mababa sa
presyong ekwilibriyo ay
walang epekto sa presyo
ng mga kalakal. 400

Price
300 floor

D
Q
500
 Price Floor
Labor
P Surplus
• Ang pagtatakda ng Price S
Floor na mas mataas sa 500 Price
Floor
presyong ekwilibriyo ay
magdudulot ng mataas
na presyo ng mga 400
kalakal.

D
D
400 550
 Buod
P
S

500 Price
Floor

400

300 Price
Ceiling

D
Q
400 550
 Epekto ng pagkakaroon ng Price Ceiling

 Mabuti:
 Mababang presyo ng mga bilihin.
 Kasiguruhan sa mga mamimili.
 Di-mabuti:
 Pagbaba ng Supply
 Nagiging dahilan ng Kakulangan
 Nagiging dahilan ng pagkakaroon ng mga
ilegal na pamilihan (black market)
 Epekto ng pagkakaroon ng Price Floor

 Mabuti:
 Mas mataas na sahod sa mga manggagawa
 Mas malaking tubo sa mga nagtitinda
 Di-mabuti:
 Mas mataas na presyo ng bilihin
 Maaring maging dahilan ng kalabisan ng
kalakal.
 Mas mababang demand ng mga bilihin
 Suggested Retail Price (SRP)
 Presyong itinakda ng pamahalaan para sa
isang kalakal.
 Mahigpit na binabantayan ang mga
produkto nakabilang sa mga pangunahing
pangangailangan gaya ng bigas, asukal,
kape, harina, tinapay, itlog, at instant
noodles
 Ang patakarang ito ay isang pamamaraan
upang mapanatiling abot-kaya para sa
mga mamamayan ang presyo ng nasabing
 Price Freeze
 Pagbabawal sa pagtataas ng presyo sa
pamilihan.
 Ipinatutupad ito ng pamahalaan upang
mapigilan ang pananamantala ng mga
negosyante sa labis na pagpapataw ng
mataas na presyo ng kanilang mga
produkto.
 Labag sa Anti- Profiteering Law ang labis
na pagpapataw ng mataas na presyo.
 Price support
 Itoay paraan ng pamahalaan na bigyan
ng tulong ang mga negosyante upang
maiwasan ang pagkalugi o mabawasan
ang kita.
 Kabilang dito ang mga subsidy, tax
exemption o tax deduction, discount at
bonus.
 Layunin nito na mapanatili ang mababang
halaga ng produksyon upang maiwasan
ang pagtaas ng presyo ng bilihin.
 Seatwork:
Anong presyo ang
napagkasunduan
ng suplayer at
konsyumer sa mga
sumusunod:
 Unang kurba ng
supply
 Ikalawang kurba ng
supply
 Seatwork:
Sa anong presyo maaring
ipataw ang sumusunod:
 Price ceiling sa unang
kurba ng supply
 Price floor sa unang kurba
ng supply
 Price ceiling sa ikalawang
kurba ng supply
 Price floor sa ikalawang
kurba ng supply
 PAGPAPAHALAGA

• Sa iyong palagay, ano ang mas madalas

na mangyari sa mga kalakal sa Pilipinas.
Nakakatulong ba ito sa ekonomiya ng
bansa?
 References:

 Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan

(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
 De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, VPHI
 Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga
Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI
 Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI