Professional Documents
Culture Documents
Yunit 6. Sintaksis
Yunit 6. Sintaksis
Yunit 6. Sintaksis
PANGUNGUSAP
Mga Pangunahing Paksa
a. Bahagi ng Pangungusap
b. Uri ng Pangungusap
c. Pangungusap ayon sa diwang ipinapahayag
d. Parirala/ Uri ng Parirala
e. Sugnay/Uri ng Sugnay
SINTAKSIS 2
Sintaksis
Halimbawa:
1.) Naglilinis sa silid-aralan ang mga estudyante.
2.) Ang silid-aralan estudyante mga naglilinis.
3
Pangungusap
• Sa linggwistika, ang pangungusap ay lipon ng mga salita na
nagpapahayag ng buong diwa. Binubuo ito ng panlahat na sangkap,
ang panaguri at ang paksa subalit buo ang diwa.
Halimbawa:
Naghahanda na naman ang bawat kolehiyo para sa kanilang susunod
na programa.
YUNIT 6 SINTAKSIS 4
Bahagi ng pangungusap
Simuno o Paksa (Subject sa wikang Ingles) - ang bahaging pinag-uusapan o
pinagtutuunan ng pansin sa loob ng pangungusap. Ang paksa o simuno ay maaaring
gumaganap ng kilos o pinagtutuunan ng diwang isinasaad sa pandiwa at ganapan ng
kilos ng pandiwa.
Halimbawa: Natutulog sa kuwarto si Bea.
Ang bata ay umiiyak tuwing gabi.
Panaguri (Predicate sa wikang Ingles) - ang bahagi ng pangungusap na nagbibigay ng
kaalaman o impormasyon tungkol sa paksa. Ito ay naglalahad ng mga bagay hinggil sa
simuno.
Halimbawa: Si Kevin ay mahusay maglaro ng basketball.
Mabilis tumakbo si Jules.
SINTAKSIS 5
ANYO NG PANGUNGUSAP
6
AYOS NG PANGUNGUSAP
KARANIWANG AYOS– nasa karaniwang ayos ang pangungusap kung ang panaguri ay
nauuna kaysa sa simuno.
DI-KARANIWANG AYOS– nasa di-karaniwan naman ang pangungusap kung ang simuno
ay nauuna kaysa sa panaguri.
Yunit 6 SINTAKSIS 7
URI NG PANGUNGUSAP AYON SA KAYARIAN
1. PAYAK - payak ang kayarian ng pangungusap kung ito’y nagpapahayag ng isang buong diwa o kaisipan.
1.) May isang simuno at isang panaguri
Hal. Si Lisa ay kumakain.
UNIT 6 SINTAKSIS 8
2. TAMBALAN- Ang pangungusap na may dalawang kaisipan na pinag-uugnay
o pinagdudugtong sa tulong ng pangatnig na (at, o, ngunit, habang, saka,
samantala, pati).
Hal. 1.) Ang binata ay kumakanta ng kundiman samantalang ang dalaga ay
tumutugtog ng byolin.
9
3. HUGNAYAN- ito’y binubuo ng isang sugnay na makapag-iisa at sugnay
na di makakpag-iisa, ginagamitan ng (nang, kung, subalit, kapag, kaya,
sapagkat, dahil sa).
Hal. 1.) Di malayong umunlad ang pilipinas kung ang mga mamamayan ay
magtutulong-tulong.
10
4. LANGKAPAN- Ang pangungusap na binubuo ng tambalan at hugnayang
pangungusap. Ito’y binubuo ng dalawang sugnay na makapag-iisa at isang sugnay na
di makapag-iisa.
Hal. 1.) Mabuti ang mag-asawa at sila ay may busilak na puso dahil sinunod nila ang
utos ng panginoon.
Ang dalawang sugnay na makapag-iisa - Mabuti ang mag-asawa at sila ay may busilak
na puso.
Sugnay na di makapag-iisa – sinunod nila ang utos ng panginoon.
2. PATANONG- Ito ang pangungusap na ginagamit kapag nais malaman ang isang bagay,
kilos, o gawain na may kalakip na katugunan. Ang mga patanong na pangungusap ay
laging ginagamitan ng tandang pananong (?)
Hal. Magkakaroon na nga ba ng face-to-face na klase sa enero?
Kailan ba magkakaroon ng bakuna?
12
3. PAUTOS O PAKIUSAP- Ito ang pangungusap na maaaring tuwirang nag-uutos
o humihingi ng pakiusap. Ang pautos/pakiusap ay nagtatapos din sa tuldok.
Hal. Kumuha ka nga ng baso.
Pakilagay nga ito sa lamesa.
13
PARIRALA (PHRASE)
-Ang parirala ay lipon o kumbinasyon ng magkakaugnay na
mga salita na walang simuno o panaguri. Ang mga parirala
na may iisang diwa na pinag-uugnay upang makabuo ng
isang pangungusap.
Halimbawa:
Nagtanim ng puno
Mabuting tao
Hal.
Sumuko na Siya.
Nang malaman Niya.
Nalungkot Ako.
Sugnay na makapag-iisa
- ito ay isang payak na pangungusap na nagtataglay ng buong diwa at
mayroon itong simuno at panaguri.
Hal.
Sumuko na Siya
Nalungkot ako
Hal.
Nang mawala siya
Kaya umiyak ako