Professional Documents
Culture Documents
Sağlık Hastalık, Homeostazis Stres H
Sağlık Hastalık, Homeostazis Stres H
KAVRAMLARI
Sağlık Tanımları
Biyolojik bilimler açısından sağlık, bedenin her bir hücresinin en
üst düzeyde işlev gördüğü ve hücrelerarası uyumun varolduğu bir
durumdur.
Davranış bilimlerine göre; kişinin çevresiyle uyumu ve beklemediği
bir olay karşısındaki savunma potansiyelidir.
• Sağlık tanımı, hemen her yerde"hasta olmama" anlamında,
hastalık kavramı ile bağlantılı,şekilde yapılmaktadır.
• Çağlar boyu sağlık,insanların bedensel ve ruhsal durumlarına göre
algılanmış ve tanımlanmıştır.Beden ve ruh sağlığının
bozulması,önceleri doğaüstü güçlere bağlanmıştı.
• Daha sonraları biyolojik ve fiziksel etmenlerin sağlık üzerindeki
etkileri bilimsel çalışmalarla desteklenmiştir.
• Çağımızda bu görüşe yeni bir boyut eklenmiş, sosyal ve kültürel
nedenler de sağlığı etkileyen faktörler arasında yer almıştır.
İnsan Sağlığını Etkileyen Etmenler
1- Bünyesel Etmenler (hormonal,genetik,ve metebolizma)
2- Çevresel Etmenler
a- Biyolojik Etmenler
b- Fiziksel Etmenler
c- Kimyasal Etmenler
d- Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Etmenler
e- Psikolojik Etmenler
• Modern batı tıbbının felsefesini inceleyen bazı yazarlara göre;
" sağlık " kavramının “hastalık” kavramına bağımlı olarak
tanımlanması yanlıştır.
Sağlık ve hastalık birbirinin simetriği olamaz, çünkü pek çok
hastalık var iken bir tek sağlık bulunmaktadır.
• Sağlık ve hastalık kişilere, toplumlara, meslek gruplarına göre farklı
biçimlerde anlaşılan kavramlardır. Bir yörede, toplumun çoğunda
bağırsak paraziti varsa, bu durum hastalıktan sayılmayabilir.
ÖRNEK
Sigara içen bir kişi, öksürüğünü sigaraya bağlayıp gerçek nedeninin başka
bir şey olabileceğini dahi düşünmeyebilir. Bir sakatlık olarak bilinen ve
kundak yapılan çocuklarda çok görülen doğuştan kalça eklemi çıkığı
Navajo yerlilerinde çok yaygın olduğundan hastalık olarak kabul
edilmez.
• Hastalık ve sağlık kavramları kültüre bağlı olmasına rağmen, insan
her yerde insandır ve bu nedenle sağlığın bir evrensel tanımı
olmalıdır.
10
Sütun 1
6
Sütun 2
Sütun 3
0
Satır 1 Satır 2 Satır 3 Satır 4
Sağlığa Etki Eden Etmenler
Hastalık
*Hücrelerin bir araya gelerek dokuları, dokuların bir
araya gelerek organları, organların bir araya .gelerek
sistemleri oluşturur. Bu doku veya organ veya
sistemlerden biri veya aynı zamanda bir kaçlında çeşitli
sebeplerin ve faktörlerin etkileri ile normal anatomik
yapılarında, fizyolojik işleyişlerinde ve hatta bazan ruhî
düzende az veya çok olmak üzere değişik derecelerde
bozukluklar, düzenszlkler görülür. Bunun sonucu olarak
o bölgede veya tüm vücud da bir takım; şikâyetler ve
belirtiler ortaya çıkar,Örneğin,ağrı,sızı,akıntı,kanama,
ateş,şişkinlik vs gibi. Bunun anlamı, insanın sağlık
durumu sarsılmıştır ve bozulmuştur.
Vücudun bir yerinde veya bir bölgesinde veya tümünde böyle
bir bozukluğun (anatomik veya fizyolojik veya sinirsel olsun
veya hepsi birlikte olsun) yer almasına HASTALIK denir. Şu
halde, hastalık, sağlık durumunun bozulması ve yerinde olmayışı
demektir.
Bir organın veya sistemin bozulması, çalışmaması, iltihabı, uru
veya kanseri hastalıktır.
Hastalık nerede yer almış ise o organın veya sistemin adını alır.
Örneğin, solunum, dolaşım, sindirim, deri, göz, kemik, akıl, idrar
yolları ve kadın hastalıkları gibi. Çocukluk çağında görülenlere
çocuk hastalıkları denir. Bir de, hastadan sağlam bir insana
geçebilen hastalıklar vardır ki bunlara bulaşıcı hastalıklar adı
verilir.
• Hastalık halini üç farklı açıdan
ele almak mümkündür.
• --İlk olarak tıp bilimi açısından
hastalık, vücuttaki çeşitli
organlara ilişkin ölçülebilen,
objektif bazı belirti ve bulgularla
tanımlanabilen bozukluklar
anlamına gelir.
• --İkinci olarak, kişi açısından
hastalık, subjektif bir durumdur
ve bedende ya da ruhsal
durumdaki olağan dışı değişiklik
ve hisleri, rahatsızlıkları ifade
eder.
• --Son olarak hastalık, kendisini
hasta hisseden, ya da hekim
tarafından hastalık tanısı
konulmuş olan kişiden beklenen
davranış biçimi, bir tür sosyal
roldür.
• Hastalık kavramının, özellikle
kişi açısından taşıdığı anlam
önemlidir. Kuşkusuz kendisini
"hasta" hisseden her insanın
tıbbi anlamda hasta olması
gerekmediği gibi, "sağlıklı"
hisseden her insanın da tıbbi
açıdan sağlam olması
gerekmemektedir. Örneğin, kan
kolesterolü ya da kan basıncı
yüksek olduğu halde, her hangi
bir yakınması olmadığı için
kendisini sağlıklı sayan pek çok
insan vardır. Yada, bir takım
belirtiler nedeni ile hasta
olduğunu öne sürdüğü halde
tıbbi açıdan hiç bir olumsuz
bulgusu bulunmayan insanlar
da bulunabilmektedir.
Kısaca Hastalık;
Farklı etmenler nedeniyle organ ve sistemlerin görev yapmaz
duruma gelmesine hastalık denir.
Sağlık tanımında geçen "sakat
" " ifadesi ise kişinin her hangi bir duyu
veya hareket organını kaybetmesi veya görev yapamaması durumları
için kullanılır.
Kaygı ve endişelerin arttığı,her zamanki uyumlu
dengenin bozulduğu süreç olan hastalık kavramı
kişilere göre değişiklik gösterir.
• Eğitim çalışmaları
• Web sitesi
• Dernekler
• Meslek örgütlerinin kendi meslek gruplarına göre “standart” bilgi be beceri yaklaşımları
geliştirmesi
(Mesleki standart ve örgüt modeli belirlenmesi gibi)
Sağlıklı birey
Sağlıklı aile
Sağlıklı toplum
/ 58 23
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi
- malnütrisyon - yaş
*STRES
42
***SELYE STRESE YANITI LAS VE GAS İLE İFADE ETMİŞTİR.
LAS (Lokal Adaptasyon Sendromu):