Toshkent shahar uchtepa tumani

251-maktabning fizika fani o’qituvchisi

Tursunova Zohida Musoqulovnaning
“Yorug’likning tabiiy va suniy manbalari”
mavzusidagi
ochiq dars ishlanmasi
YORUG’LIKNING TABIIY VA SUNIIY
MANBALARI
Bu bobda Siz:
– yorug‘likning manbalari;
– yorug‘likning tarqalish qonuni;
– Quyosh va Oy tutilishi;
– yorug‘lik hodisalari haqida
Beru niy va Ibn Sinoning
fikrlari;
– ko‘zgu haqidagi ma’lu mot lar;
– kamalak hosil bo‘lishi va
oq yorug‘l ikning prizmada
ranglarga ajralishini o’rganasiz.
Qadimgi greklar inson ko‘zidan qandaydir nurlar chiqadi va ular narsa, buyumlarga tushib uni
ko‘radi, deb o‘ylaganlar. U holda ko‘zning ko‘rishi kechasi va kunduzi bir xil bo‘lishi kerak
emasmi? Siz nima deb o‘ylaysiz? Keyinchalik ingliz olimi I. Nyuton
yorug‘likni juda mayda zarralar oqimi deb qarashni taklif qildi. Bu
oqimni yorug‘lik nuri deb ataladi
 O‘zlaridan yorug‘lik chiqaradigan jismlar yorug‘lik manbalari
deb
ataladi.

Masalan, Quyosh, yulduzlar, elektr lampochkasi,

yonib turgan sham, gulxan alangasi va h.k. Ayrim jismlar
o‘zlaridan yorug‘lik chiqarmasa-da, boshqa manbadan
chiqib, o‘ziga tushgan yorug‘likni qaytaradi.
Masalan, Oy, ko‘zgular.
 YORUG’LIK MANBALARI

TABIIY SUNIY
MANBALAR MANBALAR
TABIIY MANBALAR
SUNIY MANBALAR
 Yorug‘lik ta’sirida ishlaydigan jismlar yorug‘likni qabul
qilgichlar
deyi ladi.

Inson ko‘zi shu vazifani bajaradi.

Fotoplyonkalar, fotosurat, videokamera, Quyosh
batareyalari, pult bilan boshqariladigan
televizor va magnitofonlar shular
jumlasidandir.
Yorug‘likni qabul qilgichlar
 Sinov savollari;
1. Yorug‘likning yana qanday manbalarini
bilasiz?
2. Sovuq holda nur chiqaradigan manbalar
bormi?
3. Yorug‘lik ta’sirida ishlaydigan yana
qanday qurilmalarni bilasiz?
ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!