CANLILARDA ENERJİ

DÖNÜŞÜMLERİ
F E R M A N TA S Y O N
Saniye İlayda Fadıl
F E R M A N TA S Y O N
NEDİR?

• Organik monomerlerin enzimler

tarafından oksijen ya da farklı
bir inorganik madde
kullanılmadan parçalanması ile
gerçekleştirilen hücresel
solunuma fermantasyon denir.
FERMANTASYONUN GENEL Ö ZELLİKLERİ:

1- Fermantasyon reaksiyonları da diğer oksijenli ve oksijensiz solunum çeşitlerinde

olduğu gibi glikoliz tepkimesiyle başlar.

2- Fermantasyonda, organik besin maddelerin parçalanması kısmen gerçekleştiğinden

diğer solunum çeşitlerine göre daha az miktarda enerji üretimi gerçekleştirilir.

3- Prokaryot ve ökaryot olan birçok canlıda görülebilir. Bakteri, mantar, bitki

tohumları, bağırsak solucanları ve memeli canlıların çizgili kaslarında görülür.
!!! ÖNEMLİ !!!

• Fermantasyonda sadece glikoliz olayı ile (substrat düzeyinde fosforilasyonla)

ATP üretimi gerçekleşir.
• Bu nedenle de glikoz çok fazla parçalanmadığından ATP üretimi diğer oksijenli
ve oksijensiz solunuma göre azdır.
• Fermantasyon olayları sitoplazmada başlar ve sitoplazmada biter.
H AT I R L AT M A :

• Oksijensiz solunumda olduğu gibi fermantasyonda da oksijen kullanılmaz.

• Ancak oksijensiz solunumda ETS görev yapar, son elektron alıcı O2 dışında
başka bir inorganik molekül vardır.
• Fermantasyonda ise ETS görev yapmaz, son elektron tutucu molekül ise
organiktir.
 ETİL ALKOL ( ETANOL ) FERMANTASYONU
• Piruvatlardan etil alkolün oluştuğu fermantasyondur.
• Başta bira mayası olmak üzere maya mantarlarında ve şarap bakterilerinde ve bitki
tohumlarında gerçekleşir.
• Hamurun kabarmasını, bira ve şampanyanın köpüklenmesini bu fermantasyonda çıkan
CO2 sağlar.

• Sitoplazmada başlar, sitoplazmada biter. ETS görev yapmaz.

• -!!! Bira mayası oksijen varlığında oksijenli solunum, oksijen yokluğunda ise etil alkol
fermantasyonu yapabilir.
E T İ L A L K O L F E R M A N TA S Y O N U
ETİL ALKOL FERMANTASYONUYLA
İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER
• Pirüvat, etil alkol fermantasyonunun ara bileşiğidir. Ayrıca bu reaksiyonun son
indirgenen molekülüdür.
• Pirüvattan etil alkol oluşumunun gerçekleştiği basamakta ATP harcanmaz ve
sentezlenmez.
• Etil alkol fermantasyonu insan ve hayvan vücudunda gerçekleşmez.
L A K T İ K A S İ T F E R M A N TA S Y O N U

• Piruvattan laktik asit oluşmasıdır.

• Yoğurt bakterilerinde, bazı
funguslarda ve yeterli O2  gelmediği
durumlarda omurgalıların kas
hücrelerinde gerçekleşir.
• Turşu ve salamura zeytin üretiminde
de laktik asit fermentasyonundan
yararlanılır.
• Bazı sucuk ve salamlar da laktik asit
fermentasyonu ile olgunlaştırılır.
....

• Önceleri son ürün olan laktatın (laktik asidin iyonize formudur.) kasta birikimi
yorgunluk ve ağrılara neden olur diye bilinirdi. Ancak son yapılan çalışmalarla
laktatın değil artan potasyumun buna neden olabileceği düşünülmektedir.
Çünkü laktatın kas performansını artırdığı ortaya çıkmıştır.
• Egzersiz sonrası dinlenme ile kaslarımıza yeterli oksijen geldiğinde laktik asit
karaciğerde piruvata dönüştürülür. O2’li solunumda kullanılır.
LAKTİK ASİT FERMANTASYONU
L A K T İ K A S İ T F E R M A N TA S Y O N U Y L A
İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER
• Glikoliz ile üretilen pirüvat ve NADH2 laktik asit oluşum aşamasına katılırken
ATP hayatsal faaliyetlerde kullanılır.
• Pirüvattan laktik asit oluşumunun gerçekleştiği basamakta ATP harcanmaz ve
sentezlenmez.
• Laktik asit fermantasyonu ise bitkilerde gerçekleşmez.
• Laktik asit fermantasyonunda son elektron tutucu pirüvattır.
E T İ L A L K O L V E L A K T İ K A S İ T F E R M E N TA S Y O N L A R I N I N O R TA K
ÖZELLİKLERİ

• 1. Ökaryot ve prokaryot hücrelerin sitoplazmalarında gerçekleşir.

• 2. Substrat düzeyinde fosforilasyon (SDF) ile toplam 4 ATP, net 2 ATP üretilir.
• 3. NAD+ koenzimi görev yapar.
• 4. Isı çıkışı olur. Ekzergonik reaksiyonlardır.
• 5. Hücrenin PH’ını düşürür.
• 6. Enzimatik reaksiyonlardır.
• 7. Glikoliz evresinden sonra ATP üretimi ve tüketimi olmaz.
• 8. NAD+ önce indirgenir sonra yükseltgenir.
• 9. Organik yapıda son ürünler oluşur. (Etil alkol-Laktik asit)
 E TİL ALKOL VE L AKTİK A SİT FERMENTASYONL ARI
A R A S I N D A K İ FA R K L A R

ETİL ALKOL FERMANTANTONU LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

Maya mantarlarında, bazı bakterilerde, bitki Yoğurt bakterisinde, bazı funguslarda, yeterli
tohumlarında görülür O2 gelmediğinde çizgili kas hücrelerinde, insanda
olgun alyuvarlarda görülür.
Son ürün etil alkoldür. Son ürün laktik asittir.
Son ürün 2C’ludur. Son ürün 3C’ludur.
Son ürünleri organik (etil alkol) ve Son ürünleri organiktir.
inorganiktir. (CO2)
CO2 oluşur. CO2 oluşmaz.
Kapalı ortamın gaz basıncını arttırır. Kapalı ortamın gaz basıncını değiştirmez.
Son elektron (H+) alıcı piruvattır. Son elektron (H+) alıcı piruvattır.