1

WTBMTK11- Materiaalkunde 1

Les 1: Introductie en materiaal selectie

 2
Voordat we beginnen…

• Kennismaken
• Wat we afspreken
o Op tijd komen
o Aanwezigheid
o Voorbereiden
o Houding in de les (mee doen, smartphone gebruik,
praten, …)
 3
Opzet WTB-MTK-11

• Colleges: 2 x 2 uur per week

• Zelfstudie
• Practica
• Trekproef:

voorwaardelijk!
 inroosteren bij D.-1.040
 1e bladzijde ingevuld bij start practicum ! ! !

DT 0
• Versteviging:
 zelf gaan doen in werkplaats (CumL@ude)
• Weekopgaven
 1 per week: bespreken in les
 4 stuks inleveren in week 5 (CumL@ude)
• Toetsing: tentamen
 4
Opzet WTB-MTK-11
      Bestuderen
 
Week Les Onderwerp Budinski Kals

5.1 1 Introductie en materiaalselectie Hst 1; 22.1 en 22.2  

  2 Testen Hst 4.1 t/m 4.3, 4.5 t/m 4.7

 
5.2 3 Metaal (opbouw) Hst 2 t/m 2.5 2.2, 2.3

Hst 12, 18.1, 18.2, 19.1, 19.2,

  4 Metaal (productie: oervormen) 3.1-3.9
20.4

Metaal (productie: omvormen, scheiden

5.3 5 Hst 12, 4.7 4,5,6, 8
verbinden)

  6 Metaal (gebruik) Hst 6

 
Hst 2.7, 2.8; 2.4, 2.6
5.4 7 Kunststoffen (opbouw en productie)
7; 9.1 en 9.2 3.10-3.13

  8 Kunststoffen (gebruik) Hst 10.1 en 10.2

 
Hst 2.6; en 2.5
5.5 9 Keramiek + materiaal selectie
11.1 t/m 11.4  

  10 Herhaling/ tentamen oefening    

• Planning
 5
Lesmateriaal

Verplicht:
• Lesmateriaal n@tschool

en

Aanbevolen:

https://www.mcb.eu/nl/
 6
Waarom materiaalkunde?

Opdracht in groepjes van 2

Maak een mindmap over ‘Materiaalkunde’.

- Waarom is materiaalkunde nodig voor WTB?

- Wat is materiaalkunde?
- Welke onderwerpen komen aan bod?
- etc.
 7
Waarom materiaalkunde?

Voorkom falen!
 8
Waarom materiaalkunde?

Maar ook:
 9
Opdracht (in de les)

• Welke eisen (materiaalkundig/ technisch) stel je aan

de onderdelen van een fiets?
 10
Opdracht (in de les)

• Welke eisen (materiaalkundig/ technisch)

stel je aan een fiets in het algemeen?

Buitengebruik dus bestand tegen: Materiaalkundig/ technisch:

Regen Corrosie-bestendig
Uv-licht Degradatie-bestendig
Grote temperatuurverschillen Weinig verschil in uitzettingscoëfficiënt
Reinigingsmiddelen Chemisch bestendig
Smeermiddelen Idem
En………

Voor een breed publiek dus:

Ruw gebruik Sterk, schokbestendig, slijtvast, en….
Vandalisme bestendig Idem
Licht Lage dichtheid/ optimale constructie
Niet te duur Materiaalgebruik, massaproductie
En………

Duurzaamheid:
Lange levensduur Materiaalgebruik, optimale constructie
Recyclebaar Materiaalgebruik
Weinig onderhoud Materiaalgebruik, optimale constructie
En…….
 11
Opdracht (in groepjes)

1. Welke eisen (materiaalkundig / technisch)

stel je aan de wielen van een fiets?

2. Welke eisen (materiaalkundig / technisch)

stel je aan de aandrijving van een fiets?

3. Welke eisen (materiaalkundig / technisch)

stel je aan het frame van een fiets?
 12
Opdracht (in groepjes)

• Welke eisen (materiaalkundig/ technisch)

stel je aan de wielen van een fiets?

Alle algemene eisen maar Materiaalkundig/ technisch:

vooral:

Licht Constructie, materiaalkeuze

Sterk Idem
Schokbestendig idem
Schokdempend Constructie, materiaal banden
Precisie rondheid Montage
Precisie lagering Materiaalkeuze (verspaanbaar)
Slijtvast Materiaalkeuze banden
En…..
 13
Opdracht (in groepjes)

• Welke eisen (materiaalkundig/ technisch)

stel je aan de aandrijving van een fiets?

Alle algemene eisen maar Materiaalkundig/ technisch:

vooral:

Slijtvast Hardheid ketting en tanden

Licht Constructie, materiaalkeuze
Sterk Idem
Schokbestendig idem
Precisie tandwiel/ketting Productiemethode
Precisie schakelen Materiaalkeuze (spuitgietbaar +
verspaanbaar), montage
En…..
 14
Opdracht (in groepjes)

• Welke eisen (materiaalkundig/

technisch) stel je aan een fietsframe?

Alle algemene eisen maar Materiaalkundig/ technisch:

vooral:

Licht Constructie, materiaalkeuze

Sterk Idem
Schokbestendig idem
Precisie lageringsbus Materiaalkeuze (verspaanbaar)
En…..
 15
Wat kom je tegen tijdens ontwerpen?

• Materiaalkeuze & specificaties:

• Gebruik van catalogi (bijvoorbeeld MCB-boek)

• Wel kennis nodig van eigenschappen

• Chemische eigenschappen
• Fysische eigenschappen
• Mechanische eigenschappen
www.ds-groep.nl
16
 17
Chemische eigenschappen

• Samenstelling (welke atomen?)

• Structuur (opbouw van atomen)
• Corrosie weerstand
• UV-bestendigheid
 18
MCB tabel. P 54
 19
Fysische eigenschappen

Natuurkunde

• Smeltpunt (thermisch)
• Dichtheid (gravimetrisch)
• Warmtegeleidingscoëfficiënt (thermisch)
• Soortelijke weerstand (elektrisch)
• Reflectie (optisch /akoestisch)
 20
Mechanische eigenschappen: Opdracht

Benoem 4 belangrijke mechanische eigenschappen

E V I G
S T
 21
Mechanische eigenschappen

Reactie van materialen op belasting

• Sterkte
• Stijfheid
• Taaiheid
• Hardheid
 22
MCB tabel (p. 55)
 23
Mechanische eigenschappen

sterkte stijheid

taaiheid hardheid
 24
Mechanische eigenschappen

• Sterkte:
• Maximale spanning die een
materiaal aan kan

STERK ZWAK

staal aluminium
 25
Mechanische eigenschappen

• Stijfheid:
• Weerstand van het materiaal
tegen vervormingen

STIJF SLAP
 26
Mechanische eigenschappen

• Taaiheid:
• Energie die nodig is om een
hoeveelheid materiaal te vervormen/
te laten bezwijken

TAAI BROS
 27
Mechanische eigenschappen

• Hardheid
• Oppervlakte-eigenschap
• Weerstand tegen indrukking
• (slijtvastheid)

HARD ZACHT
 28
Opdracht: Verbind de tegenstellingen

BROS
STERK

ZACHT

TAAI

ZWAK

SLAP
STIJF

HARD
 29
Begrippen onthouden!

STERK ZWAK

STIJF SLAP

TAAI BROS

HARD ZACHT
 30
Ontwerpen met materialen

staal aluminium

ontwerp

€
materiaal productie
 31
Duurzaamheid

• Belasting op milieu en de aarde

• Rekening mee houden bij ontwerpen:
• Produceren
• Gebruiken
• Recyclen
 32
Materiaalselectie

ontwerpen materiaalkeuze
1. product-eisen 1. materiaaleisen
2. schets-ontwerp 2. materiaal-groep(en)
3. detail-ontwerp 3. materiaal-type
4. productie-tekeningen 4. materiaal-specificatie
 33
Opdracht 1

in tweetallen; presenteer in les 3:

Zoek 3 verschillende onderdelen

van 3 verschillende (technische) materialen
(van liefst 3 verschillende producten)
en noteer daarvan:
- Product & Onderdeel & Materiaal
- Mechanische eigenschappen: (zie les 2)
- Bijzonderheden / specificaties
- Waar & hoe het materiaal besteld kan worden

Denk aan een goede bronvermelding

 34
Planning
      Bestuderen
 
Week Les Onderwerp Budinski Kals

5.1 1 Introductie en materiaalselectie Hst 1; 22.1 en 22.2  

  2 Testen Hst 4.1 t/m 4.3, 4.5 t/m 4.7

 
5.2 3 Metaal (opbouw) Hst 2 t/m 2.5 2.2, 2.3

Hst 12, 18.1, 18.2, 19.1, 19.2,

  4 Metaal (productie: oervormen) 3.1-3.9
20.4

Metaal (productie: omvormen, scheiden

5.3 5 Hst 12, 4.7 4,5,6, 8
verbinden)

  6 Metaal (gebruik) Hst 6

 
Hst 2.7, 2.8; 2.4, 2.6
5.4 7 Kunststoffen (opbouw en productie)
7; 9.1 en 9.2 3.10-3.13

  8 Kunststoffen (gebruik) Hst 10.1 en 10.2

 
Hst 2.6; en 2.5
5.5 9 Keramiek + materiaal selectie
11.1 t/m 11.4  

  10 Herhaling/ tentamen oefening